Júma, 29 Nauryz 2024
Biylik 6665 10 pikir 19 Qantar, 2018 saghat 10:38

Jemqorlyqtyng aldyn-alu baghytyndaghy júmystardyng nәtiyjesi qanday?

Áleumettik-ekonomikalyq damu dinamikasynyng qanat jangyna kedergi keltiretin birneshe faktor bar. Sonyng biri - sybaylas jemqorlyq. Jalpy sybaylas jemqorlyqqa qarsy is-qimyldyng birneshe әdisi bar. Mamandar bolsa búl rette prinsiptik jәne jýieli sipat bolsa, indetting búl týrin jonggha bolatynyn algha tartady. Al zandylyqty qamtamasyz etu – asa manyzdy mindet. Alayda sol zandylyqtar qanshalyqty saqtalyp jýr, ónirimizde sybaylas jemqorlyqtyng aldyn-alu baghytyndaghy júmystardyng nәtiyjesi qanday? Osy jәne basqa da súraqtargha jauap alu maqsatynda, QR Memlekettik qyzmet isteri jәne sybaylas jemqorlyqqa qarsy is-qimyl agentigining Manghystau oblysy boyynsha departamentining basshysy, Ádep jónindegi kenes tórayymy Jannazarova Núrgýl Almasqyzymen súhbattasqandy jón kórdik.

 - Núrgýl Almasqyzy, Elbasy biylghy joldauynda jýzege asyryluy tiyis negizgi 10 baghytty aiqyndap berdi. Óziniz qanday oy týidiniz?

- Joldaumen múqiyat tanysyp shyqtym. Biyldyng ózinde aldymyzda ýlken mindetter túr. Mәselen, 8-shi baghytqa toqtalyp ótetin bolsaq, Memlekettik organdardyng aqparattyq jýielerining integrasiyasy «bir ótinish» qaghidaty boyynsha jekelegen memlekettik qyzmet kórsetuden keshendi qyzmet kórsetuge kóshuge mýmkindik beretinin, әkimshilik shyghyndardy azaytu ýshin  vedomstvogha baghynyshty naqty qajetti úiymdardy mýmkindiginshe biriktirip, bosaghan qarajatty memlekettik qyzmetshilerding faktorlyq-baldyq shkalagha negizdelgen jana enbekaqy jýiesin engizuge baghyttau qajettigi aityldy. Osylaysha ortalyqtaghy jәne ónirlerdegi memlekettik qyzmetshiler jalaqysynyng disproporsiyasyn qysqartady, sonday-aq júmystyng sipaty men tiyimdiligi eskerilmek. Búl rette Ýkimetke Memlekettik qyzmet isteri agenttigimen birlesip, 2018 jyly ortalyq jәne jergilikti memlekettik organdarda osy jýieni engizuding pilottyq jobalaryn iske asyru tapsyryldy. Yaghni, búl rette sybaylas jemqorlyqqa qarsy kýres keshendi jәne jýieli sipat alyp otyrghandyghyn angharugha bolady.

- Aymaqta sybaylas jemqorlyqtyng aldyn-alu boyynsha atqarylghan júmystar turaly ne aitar ediniz?

Statistikagha kóz jýgirtetin bolsaq, ótken jyly sybaylas jemqorlyqqa qarsy sauattandyru jәne memlekettik qyzmetting ong imidjin qalyptastyru maqsatynda 812 is-shara úiymdastyrylyp, jalpy sany 230 417 adam qamtyldy. Atap aitqanda seminarlar jәne leksiyalar - 631, dóngelek ýstelder - 34, forum jәne konferensiyalar - 24, intellektualdyq konkurstar - 17, fleshmobtar - 9, sporttyq is-sharalar - 38 jәne búqaralyq aksiyalar - 59. Ayta ketu kerek, 2017 jyly aldynghy 2016 jylmen salystyrghanda, atqarylghan is-sharalar eki ese kóp boldy. Áriyne, kórsetkish qughan joqpyz, bizding újym ýshin jasalghan júmystar manyzdy boldy. Onyng ishinde negizgi kýsh jigerimizdi sybaylas jemqorlyqtyng aldyn-alugha júmsadyq.

- Naqty qanday sharalar, qansha adam tartyldy, atap ótseniz?

Keltiretin mysal jetip artylady. Aqtau qalasynyn  teniz  jaghalauynda  1000-gha juyq qoghamnyng týrli maqsatty toptardyng ókilderin qamtyghan «Parasyz bolashaqqa.Birge!» atty shara ótti. Onda Ádilbek Niyazymbetov, Nataliya Solodilova sekildi ataqty sportshylar respublikalyq  sybaylas jemqorlyqqa qarsy aksiyany qoldaugha shaqyrdy. Sonymen qatar, Sh.Esenov atyndaghy Kaspiy memlekettik tehnologiyalar jәne injiniring jәne Manghystau gumanitarlyq-tehnikalyq uniyversiytetteri studentterining qatysuymen 3000-gha juyq adamdy qamtyghan «Adal bol!» respublikalyq aksiyasy shenberinde jastarmen fleshmobtar úiymdastyrylyp, arnayy dayyndalghan beynerolikter ghalamtordaghy әleumettik jelilerge ornalastyryldy. Búdan bólek QR Preziydenti  janyndaghy Memlekettik  basqaru  akademiyasynyng viyse - rektory Áltayyr Ahmetov Týpqaraghan  audany Aqshúqyr  auylyndaghy  M.Ábdihalyqov  atyndaghy mektep gimnaziyasynyng joghary synyp oqushylarmen kezdesip, «Adal  úrpaq» erikti  mektep  klubynyn  júmysymen  tanysty. Búl kezdesuge barlyghy 500-dey oqushy qatysty. Múnayly  audanynyn  №5 orta  mektebinde  Sybaylas  jemqorlyqqa qarsy keneytilgen forum úiymdastyryldy. Is-sharagha Agenttikten, aumaqtyq departament basshylyghy, audan әkimi, oblystyq bilim basqarmasy, din ókilderi, ardagerler qauymdastyghynyn  mýsheleri, audannyng orta bilim beru úiymdarynyng basshylary jәne mektep múghalimderi qatysty. Is-shara barysynda qonaqtargha mektep qabyrghasynyng Elbasy kabiynetimen jәne Úly Otan soghysy ardagerlerine arnalghan múrajaymen, sonymen  qatar «Adal úrpaq» erikti mektep klubynyng júmystary men «Parasatty azamat» búryshtary tanystyryldy. Forum «Adal  úrpaq» erikti jastar kluby mýshelerining «Sybaylas jemqorlyqqa jol joq!» fleshmobymen  ayaqtaldy. Múnday sharalar biyl da jalghasatyny sózsiz.

- BAQ ókilderi men memlekettik organdar qyzmetshileri arasynda úiymdastyrylghan týrli bayqaular turaly aitsanyz?

- Múnday sharalardy úiymdastyru jaqsy dәstýrge ainaldy. Eseptik kezende aumaqtyq departament tarapynan qoghamda sybaylas jemqorlyqqa qarsy mәdeniyetti qalyptastyru maqsatyndaghy «Ashyq kelisim» talaptaryn oryndau shenberinde, BAQ ókilderi arasynda «Ýzdik telesujet» jәne «Ýzdik maqala» nominasiyalary boyynsha bayqau úiymdastyryldy. Nәtiyjesinde 12 ýmitkerding 6-y ýzdik dep tanylyp, Agenttik ókilining qatysuymen ótken saltanatty jiynda departament atynan marapattaldy. Búdan basqa, 23 mausym QR Memlekettik qyzmetshiler kýnine oray, memlekettik organdar qyzmetkerlerining arasynda «Ýzdik úsynys» jәne «Ýzdik avtorlyq maqala» nominasiyalarynyng jenimpazdary anyqtaldy. Oghan jalpy sany 30 material týsip, olardyng arasynda ýzdik dep tanylghan 6 memlekettik qyzmetshi marapttaldy. Memlekettik qyzmetshilerding ong imidjin qalyptastyru jәne memlekettik qyzmetshiler arasynda salauatty ómir-saltyn nasihattau maqsatynda, 30 memlekettik organ jәne 700-ge juyq adam qatysqan memlekettik qyzmetshiler arasyndaghy Spartakiada ótip, 8 sport týrinen ózara myqtylar anyqtaldy. Atap aitqanda: doyby, shahmat, shaghyn futbol, jýzu, erler jәne әielder voleyboly, qol kýresi, gir tasyn kóteru, ýstel tenniysi. Búdan bólek 200-den astam memlekettik qyzmetshi qatysqan saltanatty jiynda oblystyq telearnamen birlesip dayyndalghan «Memlekettik qyzmet – mereyli mindet!» atty beynerolik júrtshylyqtyng nazaryna úsynylyp, memlekettik organdardyng qyzmetkerleri «Ýzdik memlekettik qyzmetshi» tós belgisimen, oblys әkimining gramotalarymen marapattaldy. Saltanatty jiyn memlekettik qyzmetshilerding «Eki júldyz» jobasy shenberindegi ónirdegi óner júldyzdarymen birlesken duettegi konsertine jalghasty. Osynday is-sharalar, oblystyn  barlyq  qala jәne audandarynda  úiymdastyrylyp, ant beru, mәdeniy-búqaralyq, sporttyq jarystar, velojýgiris, t.b. is-sharalarmen sýiemeldenip, búqaralyq aqparat qúraldarynda keninen jariyalandy. 2017 jyldyng 29 qyrkýieginde № 2 «Arnauly әleumettik qyzmetter kórsetu ortalyghy» mekemesinde bizding departamentting úiymdastyruymen qayyrymdylyq aksiyasy ótti. Aksiyagha memlekettik organdar basshylary, mәslihat deputattary, sayasy partiyalardyn, ýkimettik emes úiymdardyn, etnomәdeny jәne diny birlestikterden 120-gha juyq ókilderi qatysty. Jәne aitarym búl aqsiya bir jolghy ghana emes, ýnemi jalghasyn tabady. Mysaly, әr merekelerde qarttar ýiine baryp qariyalardy qúttyqtap, arasynda konsertter, teatrlargha aparyp túramyz.

- Sybaylas jemqorlyqqa qarsy qúrylghan mobilidik top júmysy turaly ne aitar ediniz?

Mobilidik top ótken jyly 9 nauryzda qúryldy. Onyng qúramyna memlekettik organdar, ýkimettik emes úiymdar, «Núr Otan» partiyasy, ónirlik kәsipkerler palatasy, jurnalister men blogerler kirdi. Jalpy mobilidik topty qúrudaghy negizgi maqsat - túrghyndargha Elbasy Joldauynyng besinshi basymdyghynda kórsetilgen sybaylas jemqorlyqqa qarsy is-qimyldy kýsheytuge qatysty basym-baghyttardy týsindiru ghana emes, sonymen qatar azamattardyng aryz-shaghymdaryn jedel týrde qabyldau bolyp tabylady. Osy uaqytqa deyin mobilidik top túrghyndar jәne enbek újymdarymen 243 kezdesu men qoghamdyq qabyldau ótkizip, nәtiyjesinde jalpy sany 38 787 adam qamtyldy. Nәtiyjesi de joq emes. Bir ghana mysal, Týpqaraghan audany Aqshúqyr auyly әkimine qatysty sheshimin tappay jatqan әleumettik mәseleler jәne әkimge jeke qabyldaugha kiruge mýmkin emestigi turaly shaghymdar týsip, aumaqtyq departament tarapynan tiyisti úsynys oblys әkimi apparatynyng basshysy jәne audan әkimine joldanyp, auyldyng búrynghy әkimine tiyisti shara qabyldandy. Aldaghy uaqytta mobilidik top qoghamda sybaylas jemqorlyqqa qarsy mәdeniyetti qalyptastyru baghytynda júmysyn jalghastyra beredi.

- Biluimizshe arnayy monitoringtik toby da qúrylghan bolatyn. Ol qanday maqsatta qúrylghan edi?

- Manghystau oblysy әkimdigining 29.03.2015 jylghy № 297 qaulysymen «QR 2015-2025 jyldargha arnalghan sybaylas jemqorlyqqa qarsy Strategiyasyn iske asyru jәne kólenkeli ekonomikagha qarsy is-qimyl jónindegi Manghystau oblysynyng 2015-2017 jyldargha arnalghan is-sharalar jospary» bekitilip, әkimdikke qarasty basqarmalar, qala-audan әkimdikterine jәne oblys aumaghyndaghy ózge de memlekettik organdargha tiyisti tapsyrmalar jýktelgen bolatyn. Osy Jospardyng oryndalu barysyn syrtqy taldau jәne baghalau boyynsha Departamentting 17.11.2016 jylghy №58 búiryghymen mýddeli memlekettik organdardyn, qoghamdyq úiymdardyng jәne BAQ ókilderi arasynan qúralghan Arnayy monitoringtik toby óz júmysyn bastady. Ótken jyly 9 mәjilis ótkizildi. Al monitoring barysynda anyqtalghanday, Jospardyng oryndalysyna jauapty memlekettik organdarmen keybir tapsyrmalardyng oryndalmaghandyghy jәne formalidi týrde oryndalu faktileri belgili boldy. Mәselen veterinariya, bilim, jolaushylar kóligi jәne avtomobili joldary jәne ózge de basqarmalar Jospardaghy keybir tapsyrmalardy oryndamaghan, resmy sayttaryndaghy halyq ýshin qajetti maghlúmattar joq nemese eskirgen mәlimetter ornalastyrylghanyna monitoring jýrgizilip, onyng qorytyndysymen tiyisti sharalar qabyldanyp, kemshilikter joyyldy. Sonymen qatar, sybaylas jemqorlyqqa qarsy Strategiyany iske asyru boyynsha 2018-2020 jyldargha arnalghan is-sharalar jospary talqylandy. Onyng ayasynda, mýgedekter ýshin jeke onaltu boyynsha baghdarlamalyq jәrdem alu, emdelu-sauyghu demalys oryndaryna joldamalar beru, mýgedekterge qajetti qúraldardy alu ýrdisterining jýrgiziluining aiqyndylyghyn jәne osy saladaghy uәkiletti mekemeler men úiymdardyng júmysynyng ashyqtyghyn qamtamasyz etu maqsatynda atalghan ýrdisterding jýzege asyryluy turaly tiyisti aqparattardy әr toqsan sayyn olardyng resmy portaldarynda jariyalap otyru jәne olardyng jariyalanuyna túraqty negizde monitoring jýrgizip otyru tәjiriybesin engizu qajettigi aityldy. Tәjiriybede, densaulyghyna baylanysty kvota arqyly basqa qalalargha baryp emdelu (ota jasatu jәne t.b.) mәselesining qiyndyq tughyzuyna, yaghny úzaq uaqyt kýtuge tura keletindigine baylanysty lauazymdy túlghalardyng zansyz syiaqy alyp, bireulerge zansyz artyqshylyq kórsetui arqyly azamattardyng kezekterin jyljytyp, kvota joldamasyn beru jolymen sybaylas jemqorlyq tәuekelderine jol bermeui maqsatynda, atalghan salany qadaghalau boyynsha uәkiletti organmen osy mәselege qatysty ýnemi monitoring júmystaryn jýrgizip otyrudy, sonday-aq, nәtiyjeleri jóninde tiyisti aqparattar úsynyp otyrudy osy Jospar ayasynda mindetteudi qamtamasyz etu turaly tiyisti úsynystar engizildi.

- Kóptegen memlekettik organdar BAQ tyghyz qarym-qatynas ortanugha asyqpaytyny belgili. Al sizding departament jurnalistermen kez-kelgen uaqytta júmys jasaugha dayyn dep aita alar ma ediniz?

- Áriyne. Bizding esigimiz jurnalister ýshin әrdayym ashyq. Óz qúzirettiligimizge baylanysty, kez-kelgen aqparatty der kezinde beruge dayynbyz. Búqaralyq aqparat qúraldarynda keng auqymdy nasihat jýrgizu  arqyly azamattardyng sanasyna sybaylas jemqorlyqtyng kez-kelgen týrine tózbeushilikti siniru qajet degen ústanymdy basty nazarda ústaugha tyrysamyz. Mәselen, ótken jyly 8 qarashada Ónirlik kommunikasiyalar qyzmetinde úiymdastyrylghan brifingte búqaralyq aqparat qúraldary ókilderimen kezdestim. Negizinen brifing «100 naqty qadam Últ josparynyng ónirdegi oryndalysy» taqyrybyna arnaldy. Brifingte aumaqtyq departament qyzmetining negizgi basym-baghyttarynyng 2017 jyldyng 10 aiynyng qorytyndysy turaly bayandama jasap, júrtshylyqpen keri baylanys mehanizmderin jetildiru baghytynda aumaqtyq departamentte ashylghan 8707 170 1424 shúghyl jelisi halyqqa jariyalandy. Sonday-aq, 22 qarashadan bastap oblystyq «Manghystau» telearnasymen birlesip aumaqtyq  departamenttin  jana «Memlekettik qyzmet habarshysy» atty aptalyq telejobasynyng alghashqy baghdarlamasy efirge shyqty.  Telejoba maqsaty qoghamda memlekettik qyzmetting ong imidjin jәne sybaylas jemqorlyqqa qarsy mәdeniyetti qalyptastyru. Sonday-aq, 7 jeltoqsanda M.Óskinbaev atyndaghy oblystyq filarmoniyada Halyqaralyq sybaylas jemqorlyqqa qarsy kýres kýni ayasynda memlekettik organdar, ýkimettik emes, etnomәdeni, dini, jastar, ardagerler úiymdary, BAQ ókilderinin, mәslihat deputattarynyng qatysuymen jalpy sany 200-den astam adamdy qamtyghan saltanatty is-shara úiymdastyryldy. Atalghan is-shara barysynda 2017 jyly qoghamda sybaylas jemqorlyqqa qarsy mәdeniyetti qalyptastyrugha qosqan ýlesi ýshin qoghamdyq úiymdardyn, etnomәdeni, diny birlestikterdin, mәdeniyet, bilim beru salasynyn, memlekettik organdardyn, BAQ ókilderi oblys әkimi jәne aumaqtyq departament  basshysynyng atynan marapattalyp, óner újymdarynyng konserti jәne sybaylas jemqorlyqqa qarsy mәdeniyetti qalyptastyrugha ýndeytin Janaózen qalasy shygharmashylyq jastar újymynyng teatrlandyrylghan qoyylymy júrtshylyqtyng nazaryna úsynyldy.

- Kóshelerde tanymal túlghalar beynelengen flayerler men bilbordtar kóbeygen siyaqty. Nәtiyje bolaryna senimdisiz be?

- Áriyne nәtiyje bolaryna senimdimiz. Osy arqyly auqymdy sharalardan tys qalmay, zansyz әreketterge qarsy túrugha shaqyramyz. Búl kez-kelgen adamgha oy salady degen oidamyz. Sondyqtan da, múnday bastamalar әli de jalghasa beretini sózsiz. Negizinen búl sharalar ótken jyly departament tarapynan bastau alghan bolatyn. Sonyng biri «Esikten esikke» dep atalatyn joba. Atap aitqanda, sybaylas jemqorlyq ýshin әkimshilik jәne qylmystyq  jauapkershilik qarastyrylghanyn eske salu, 1424 Call-ortalyghy turaly aqparat elimizge belgili túlghalar Serik Sapiyev, Arujan Saiyn, Asanәli Áshimov, Eskendir Hasanghaliyev, Roza Rymbaeva siyaqty bedeldi joghary oqu oryndary basshylary men belgili qogham qayratkerlerining beyneleri beynelengen flayerler men bukletter, oblystaghy kommunaldyq qyzmetterding tólem týbirtekteri arqyly abonentterge jýieli týrde taratyluda. Túrghyndargha tólem týbirtekteri arqyly 1 650 348 flayer jәne buklet taratylyp, qoghamdyq oryndarda, mekemelerde  53 500-dey plakat ornalastyryldy. Sonymen birge, jogharyda aitylghan túlghalar jәne 1424 Call-ortalyghy beynelengen 65 banner oblystaghy qala jәne audandardyng eldi-mekenderdegi júrtshylyqqa qoljetimdi oryndarda ornalastyryldy. Búghan qosa, oblystyng orta oqu oryndarynda QR Bilim jәne ghylym ministrligining baghdarlamasymen bekitilgen 146 mektep oqushylarynyng erikti «Adal úrpaq» klubtary (klub mýshelerining sany – 50 033) jәne 436 «Parasatty azamat» búryshtary ashylyp, mektep oqushylaryna ruhaniy-patriottyq jәne sybaylas jemqorlyqqa mýldem tózbeushilik baghytyndaghy  tәrbie júmystary jýieli týrde jýrgizilude.

- «Azamattyq baqylau» jәne «Ónirlik joba» atty sharalar ayasynda qanday júmystar ótkizildi? 

- Óte oryndy súraq. 2017 jyldan bastap, aumaqtyq  departamenttin  memlekettik  әleumettik tapsyrysymen qoghamda sybaylas jemqorlyqqa qarsy mәdeniyetti qalyptastyru maqsatyndaghy «Azamattyq baqylau» jәne «Ónirlik joba» jýzege asyru ýshin qomaqty qarajat bólinip, iygerildi. Onyng ayasynda sybaylas jemqorlyqqa qarsy is-qimyl baghytyndaghy beynerolikter «Aqbota» parkindegi jәne 14 sh/a ainalmaly jol boyyndaghy LED-ekrandarda, halyqqa qyzmet kórsetu ortalyghy, «ynosti-3D» kinoteatry, oblystyq «Manghystau» telearnasynyng efiyrinde jýieli týrde kórsetildi. Atalghan jobalar shenberinde qúqyq qorghau, keden, salyq, sot organdarymen sybaylas jemqorlyqtyng aldyn alu baghytynda is-sharalar úiymdastyrylyp, para jәne zansyz syiaqy ýshin qylmystyq jәne әkimshilik jauapkershilik turaly aqparat kórneki qúraldar jәne beynerolikter arqyly jetkizildi. «Azamattyq baqylau» jobasy shenberinde ýkimettik emes úiymnyng kensesinde jәne Arnayy mamandandyrylghan halyqqa qyzmet kórsetu ortalyghynyng ghimaratynda azamattardyng aryz-shaghymdaryn jedel týrde qabyldau maqsatyndaghy «Qoghamdyq qabyldau» jәne «Qoghamdyq ombudsmen» óz júmysyn bastady. Osyghan úqsas qoghamdyq qabyldaular teniz jaghalauynda, Aqtau qalalyq, Múnayly audandyq jәne Arnayy mamandandyrylghan halyqqa qyzmet kórsetu ortalyghy, ortalyq «Maghash» sauda bazarynda úiymdastyryldy. Qoghamda sybaylas jemqorlyqqa qarsy mәdeniyetti qalyptastyru maqsatyndaghy Ashyq kelisimning talaptaryn oryndau shenberinde jastar, әielder, kәsipodaqtar, kәsipkerler, BAQ, ýkimettik emes úiymdar, etnomәdeny jәne diny birlestikter, mәdeniyet salasy qyzmetkerlerimen birge sybaylas jemqorlyqtyng aldyn alu baghytyndaghy is-sharalar jýieli týrde ótkizilip, týrli maqsatty toptar qamtyluda.  Búl maqsatta, sonymen birge, oblystyq, qalalyq, audandyq kitaphanalar men ólketanu múrajayynda  sybaylas jemqorlyqqa qarsy is-qimyl taqyrybyndaghy túraqty kórmeler ashyldy.

- Avtojoldarda sybaylas jemqorlyq kórinisterin azaytu jóninde «10 qadam  jospary» turaly aitarynyz bar ma?

- Arnayy halyqqa qyzmet kórsetu ortalyghynda «Azamattyq baqylau» jobasy ayasynda Qoghamdyq ombudsmen qabyldau jýrgizude. Osy uaqytqa deyin Qoghamdyq ombudsmenge barlyghy 425 túlgha jýginip, olardyng barlyghyna qoghamdyq ombudsmenmen tiyisti týsinikter berilip, qúqyqtyq kómekter kórsetildi. Jospar ayasynda kóliktik baqylau inspeksiyasynyng lauazymdy túlghalarymen birge respublikalyq jәne oblystyq manyzdaghy avto joldarynda reydtik sharalar úiymdastyrylyp, auyr jýk kólikterining menshik iyelerine para beru jәne para alu, bopsalau faktileri boyynsha týsinik júmystary jýrgizildi. Sonymen qatar, arnayy monitoring toby mýshelerining jәne jol patrulidik polisiya qyzmetkerlerining qatysuymen, jol jýrginshileri men avtokólik jýrgizushilerine sybaylas jemqorlyqqa qarsy sipattaghy bukletter taratylyp, olargha para berushilik jәne sybaylas jemqorlyq salasyndaghy /әkimshilik, qylmystyq/ jauapkershilikter jóninde qúqyqtyq týsindiru júmystary jýrgizilgen bolatyn. Jergilikti polisiya qyzmetimen birlesken reyd barysynda 6 qúqyqbúzushylyq anyqtaldy. Oryn alghan qúqyq búzushylyqtargha jol bergen túlghalargha tiyisti әkimshilik jazalar qoldanyldy jәne memlekettik organdargha kinәli túlghalardyng tәrtiptik jauapkershiligin qarau jónindegi úsynymdar joldandy. Jalpy bizding maqsatymyz profilaktikalyq júmystardy kóbirek jýrgizu.

- Ákimshilik jauapkershilikke tartylghandar boldy ma? Ásirese qúqyq qorghau organdary tarapynan, mysal keltirip ózseniz?     

- Áriyne. Jalpy birneshe mysal keltiruge bolady. Sonyng keybirine toqtalyp ótkendi jón sanap otyrmyn. Departamentpen sybaylas jemqorlyqqa qarsy is-qimyl salasy boyynsha aghymdaghy jyldyng osy uaqyty aralyghynda QR Ákimshilik qúqyq búzushylyq turaly Kodeksinin  676 babymen yaghni, jeke túlghalardyng zansyz materialdyq syiaqy berui faktisimen S.Kutybaevqa jәne S.Kydyrbaevqa qatysty 2 – әkimshilik hattama jәne 677 babymen yaghni, memlekettik funksiyalardy oryndaugha uәkilettik berilgen túlghanyng ne oghan tenestirilgen túlghanyng zansyz materialdyq syiaqy alu deregi boyynsha T.Baqytovqa qatysty 1 – әkimshilik hattama toltyrylyp, sot qaulylarynyng negizinde atalghan túlghalar tiyisti jazalaryn aldy. Naqtyraq toqtalsaq, ótken jyly 16 mausym kýni saghat 22:10 shamasynda oblystyq IID Jergilikti polisiya qyzmetining jol-patrulidik polisiya qyzmetkeri M.Sengerov Beyneu audany, Beyneu auyly, D.Tajiyev kóshesining boyynda jýk avtokóligin toqtatqan. Kamazdyng jýrgizushisi S.Kutybaev polisiya qyzmetkeri M. Sengerovke 1000 tenge kóleminde zansyz syiaqy úsynghan. Departamentpen S.Kutybaevqa qatysty ÁQBtK-ning 676 babymen toltyrylghan әkimshilik hattama negizinde, Beyneu audandyq sotynyng 2017 jylghy 17 shildedegi qaulysymen S.Kutybaev 200 ailyq eseptik kórsetkish mólsherinde, yaghny 453.800 tenge aiyppúl salugha jazalandy. Taghy bir derekti keltire keteyin. Manghystau OIID-ning ózindik qauipsizdik basqarmasymen dәl sonday fakti anyqtaldy. Yaghni, 2017 jyldyng 1 tamyzy kýni saghat 16:40 shamasynda Aqtau-Qalamqas tas jolynyng 97 shaqyrymynda Manghystau oblystyq IID JPQ jol-patrulidik polisiya qyzmetkeri T.Baqytov, azamat S.Qydyrbaevtyng basqaruyndaghy «Shahman» markili jýk kóligin toqtatyp, tiyisti qújattaryn tekseru barysynda, әkimshilik jauapkershilikten jaltaru maqsatynda S.Kydyrbaev polisiya qyzmetkerine 1000 tenge zansyz syiaqy bergen. Osy derek boyynsha S.Kydyrbaevqa qatysty 676 bappen әkimshilik hattama toltyrylyp, is sotta qarady. Týpqaraghan audandyq sotynyng 2017 jylghy 21 qarashadaghy qaulysymen S.Kydyrbaevqa 200 ailyq eseptik kórsetkish mólsherinde, yaghny 453.800 tenge aiyppúl salu jazasy taghayyndaldy. Al jol saqshysy T.Baqytov QR ÁQBtK-ning 677-babymen kinәli dep tanylyp, oghan osy bap boyynsha 600 (alty jýz) ailyq eseptik kórsetkish mólsherinde 1 361 400 (bir million ýsh jýz alpys bir myng tórt jýz) tenge aiyppúl salu jazasy taghayyndaldy. Ayta ketu kerek, múnday jaghday, yaghny zansyz syiaqy berushi men alushy eki túlghanyng birdey әkimshilik jazagha tartyluy oblysymyzda birinshi ret oryn aldy.

Sayt oqyrmandaryna aitarynyz bar ma?

- Elbasynyng biylghy joldauynda jýzege asyryluy tiyis negizgi 10 baghytty aiqyndap bergenin aitqan bolatynmyn. Sonyng ishinde segizinshiden bólek toghyzynshy baghyt ta ózekti. Memleket basshysy sybaylas jemqorlyqpen kýres jalghasatynyn jәne azamattardyng konstitusiyalyq qúqyqtaryn qorghau, zannyng ýstemdik qúruyn qamtamasyz etu, qúqyq qorghau qyzmetin izgilendiru júmystaryn jalghastyru qajettigin aitty. Yaghni, sybaylas jemqorlyqpen kýres baghytynda kóptegen jana mindetter aiqyndalghan. Búl degenimiz sybaylas jemqorlyqqa qarsy kýres jýrgizu memlekettik sayasattyng asa manyzdy strategiyalyq basymdyghy bolyp qala bermek. Al búl problemamen kýresu bir nemese birneshe organnyng mindeti dep qabyldasaq, onda qatelesemiz. Memleket pen qoghamnyng kýsh-jigerin biriktirgende ghana osy qúbylysqa qarsy kýrese alamyz jәne onyng nәtiyjesin kóremiz. Al eger de, sybaylas jemqorlyq – memleketting bedeline núqsan keltiretin dert ekendigin jaqsy týsinsek, ol ýshin barlyghymyz bir kisidey atsalysuymyz qajet. Yaghni, syblaylas jemqorlyqtyng aldyn alu maqsatynda úiymdastyrylghan barlyq sharalargha belsendi qatysyp, ózinizding azda bolsa ýlesinizdi qossanyz, týbinde nәtiyje bolatynyna esh kýmәn keltirmeuiniz kerek.

Núrgýl Almasqyzy, saliqaly súhbatynyzgha rahmet! Júmysynyzgha sәttilik tileymiz.  

 Súqbattasqan Núrbol Oquov, QR Jurnalister Odaghynyng mýshesi

Manghystau oblysy, Aqtau qalasy

Abai.kz

 

 

10 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1575
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2272
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3586