Beysenbi, 28 Nauryz 2024
«Soqyr» Femida 14376 20 pikir 13 Shilde, 2019 saghat 18:20

Túrghymbaevtyng «qarttar armiyasy» hәm mýgedek qyzdyng kóz jasy

QR Ishki ister ministri

Erlan Zamanbekúly Túrghymbaevtyng

nazaryna

Songhy ailarda Qazaqstanda narazylyq sheruleri kóbeydi. Ótken joly sol narazylyqtardy jipke tizip edik, sizge ótirik, bizge shyn jarty jylda jýzge juyq tolqu bolypty. «Ýnim jogharygha jetse» eken dep shyryldaghan qara halyqty (bala-shagha demey, tipti kempir-shaldyng da ayaghyn jerge tiygizbey) Túrghymbaev basqaratyn ministrlikting poliyseyleri «kókpar tartysqa» saldy. Múnyng shekten shyqqany sonshalyq «my ne urody» dep Senat spiykerining sózine qarsy shyqqan qarshaday mýgedek qyzdy da poliyseyler kýshpen kólikke toghytty.

Tәuelsiz qazaq elining poliyseyleri mýgedek jangha qatygezdik jasaugha deyin baruynyng syry nede? Onyng jauaby – jalghyz. Qazir ishki ister salasynyng tizginin sonau totalitarly kenestik jýiede tәrbiyelengen, qyzylkóz qandy dәuirding jazalau tәsili qanyna sinip ketken qart-mamandar ústap otyr.

Tipti, búl sózimizding dәlelindey etip, Preziydent Qasym-Jomart Toqaevtyng ózi sәuirde Ishki ister ministrligining keneytilgen alqa mәjilisine qatysyp, Qazaqstan polisiyasynyng dói-dókeyligi men dórekeligi turaly ashyq aitqan bolatyn.

Biz Preziydentting bir sózin de ózgertpey nazarlarynyzgha úsynamyz.

«Polisiyagha qoyylatyn negizgi talap – tiyimdi júmys. Al onyng tiyimdiligin baghalaudaghy basty shart – halyq senimi. Túrghyndar poliyseylerding dórekiligi men biliksizdigine baylanysty jii shaghym aitady. Keybir jaghdaylarda polisiya qyzmetkerlerining ózderi zandy búzady, әsirese jol erejelerin saqtamaydy. Ishki ister ministrligi jýrgizilip jatqan reformalar ayasynda tәjiriybeli әri adal kәsiby mamandardy saqtap qaludyng keshendi sharalaryn qarastyru qajet. Sonday-aq, jas kәsiby mamandardy irikteu barysynda olardyng sybaylas jemqorlyqqa qarsy immuniytetine basa nazar audaru kerek» degen bolatyn.

Birinshiden, Preziydent aitqan poliyseyge degen halyq senimi bar ma? Joq. Sebebi, taghy da Toqaev aitqanday «polisiya qyzmetkerlerining ózderi zandy jii búzyp keledi».

Ol zandy jii búzatynynyng eng ýlken mysaly, mine...

Qazaqstanda «Qúqyqqorghau qyzmeti turaly QR zannamalyq aktisine ózgertuler men tolyqtyrular engizu» turaly 2013 jyldyng 21 mamyryndaghy №93-V Zany bar. Ol Zannyng 82-baby boyynsha:

  • Mayor shendilerge deyin jәne kishi kenesshiliktegi qyzmetkerlerge – 48 jasqa,
  • podpolkovnik shendilerge jәne kenesshilerge – 50 jasqa,
  • polkovnik shendilerge jәne jogharghy kenesshilerge – 55 jasqa,
  • jogharghy basshylyq qúramdaghy azamattargha – 60 jasqa deyin qyzmette bolugha rúqsat etilgen.

(«Statiya 82. Predelinyy vozrast slujby v pravoohraniytelinyh organah

Na slujbe v pravoohraniytelinyh organah mogut sostoyati do sleduiyshego predelinogo vozrasta:

1) do mayora, mladshego sovetnika vkluchiytelino - sorok vosemi let;

2) podpolkovniki, sovetniky - pyatidesyat let;

3) polkovniki, starshie sovetniky - pyatidesyat pyati let;

4) lisa vysshego nachalistvuishego sostava - shestidesyat let).

Osyghan qatysty Erlan Túrghymbaevtyng ózi byltyr ghana aqtalyp:

«Qazirgi tanda qyzmetkerlerding jasy men enbek ótili birshama jasarghan. Búryn ishki ister organdaryna 30 jasta kelip, 20 jyl qyzmet etse, 50 jasta zeynetke shyghatyn. Qazir qyzmetke 22 jastan bastap keledi. Oghan 20 jyl enbek ótilin qosynyz. Sonda 42 jasta bolady. 42 jastaghy qyzmetker degeniniz – tәp-tәuir maman. Mysaly, podpolkovniyk, bólim basshysy nemese organ basshy» degen-di.

42 jastaghy mamandardy aqtap alugha bolar. Biraq, Zangha baghynu aldymen ministrding mindeti emes pe?. Birinshiden, preziydent aitylghanday Zang búzushylyq bolmauy ýshin ministrlik aldymen zang talaptaryn ózderi oryndaugha tiyis dep bilemiz. Sózimiz jalang shyqpasyn. Biz qazir elimizding ishki ister salasy kimderding qolynda túrghanyn jipke tizeyik.

Jaqypov Rashid Taufiykúly

QR IIM viyse-ministri. Polisiya general-mayory. Qazan aiynda 60 jasqa tolady.

Ámirov Múharan Serikúly

QR IIM Tergeu departamentining basshysy. Polisiya general-mayory. 60 jasta.

Ospanov Quat Qaliyúly

QR IIM Ózindik qauipsizdik departamenti basshysy. 55 jasta.

Bәdilhan Kamalhanúly

QR IIM kenesshisi. Polisiya polkovniygi. 59 jasta.

Qabylov Amanjol Jayghaliyúly

QR IIM Kóliktegi polisiya departamenti basshysy. Polisiya polkovniygi. 57 jasta.

Núrghaliyev Qadyrbek Ahmetkәrimúly

ShQO Polisiya departamenti basshysynyng birinshi orynbasary. Polisiya polkovniygi. 58 jasta.

Oljabaev Janbolat Qospanúly

Qostanay oblysy Polisiya departamenti basshysynyng orynbasary. Polisiya polkovniygi. 58 jasta.

Ýmbetqaliyev Hamza Baqtyghaliyúly

Atyrau oblysy Polisiya departamentining basshysy. 56 jasta.

Júmahanbetov Eraly

Shymkent qalalyq Polisiya departamentining basshysy. 56 jasta.

Osy aty atalghan azamattardyng bәri nege QR Zanynda kórsetilgen merzimde zeynetke jiberilmegen? Biz Ishki ister ministrligi men departament sayttaryndaghy ashyq derekkózderinde kórsetilgen birli-jarymyn ghana jazdyq. Izdey berseng әli talayyn tabugha bolary anyq.

Biylghy jyldy eks-preziydent Núrsúltan Nazarbaev «Jastar jyly» dep jariyalaghan edi. Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev ta ózining inaugurasiyasy kezinde jastargha qayryla sóilep, eldin, memleketting keleshegi jastardyng qolynda ekenin jәne bir mәrte esimizge týsirgen.

Ras, qazirgi uaqytta el-halyqtyng 51 payyzgha juyghyn jastar qúraydy. Sol jastar qoghamdyq hәm memlekettik qyzmetting kez kelgen salasyna barugha qúqyly emes pe?.

Qosh! Qazir Túrghymbaev basqaratyn IIM synnyng astynda otyr. Búl salagha tiyimdi reforma jasau ýshin aldymen zeynetkeler men potensialdy zeynetkerler toptasqan kóne-komanda enbek demalysyna ketui kerek.

Ras, Qazaqstan polisiyasyna aitylar syn kóp. Olardyng úrda-jyq sayasaty men әkirenminez әngirtayaqshyl, әlimjettik әreketteri turaly әlemdik aqparat jazyp, Halyqaralyq úiymdar synnyng tópesine alyp jatqany ótirik emes. Búl turaly biz jazghan Túrghymbaevqa ashyq hatymyz jauapsyz qaldy. Eger de ministrlik ishki ister salasyna reforma jasaugha dayyn bolsa, aldymen baspasózdegi әr syngha mardymdy jauap berui tiyis emes pe?

Týiin. QR Zandaryn ministrlik búzsa, basqadan qayyr joq. Erlan Túrghymbav myrza basqaratyn ministrlikting ishki sayasaty hәm ústanymy Elbasy men Preziydent sayasatyna qarama-qayshy bolmauy ýshin IIM-ne baghynyshty týrli lauazymdaghy zeynetker basshylar otryady oryndaryn bosatuy kerek. Mýgedek qyzdy kýshtep kólikke salghan poliyseylerde kinә joq. Bar kinәni kenestik jazalau tәsilderin qandaryna sinirip, totalitarlyq jýiening toryna shyrmalghan «qarttar armiyasynan» izdeuimiz kerek.

Núrgeldi Ábdighaniyúly

Abai.kz

20 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1562
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2256
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3522