Жұма, 29 Наурыз 2024
Әдебиет 5030 0 пікір 20 Маусым, 2016 сағат 16:03

ТҰРМАҒАНБЕТ КЕНЖЕБАЕВ. МІНӘЖАТ

                                                       

    «...Адасқандарды Алла ғана ақ

                                                жолға жетелейді...»                       

 

                                                       Жүніс сүресі, 35 аят. 

 

                       *  *  *

 

Жаратқан ием, күнаһар құлмын

Санасын тұрмыс билеген!

Айтағына еріп сайтан мен жынның –

Құлқынның қамын күйлеген!..

 

Жаратқан ием, жаңылсам кешір

Адасқан соқыр пендеңмін!..

Өкінішпенен өткізген есіл

Келер ме қайтып өлген күн?!

 

Жаратқан ием! Айыбым шексіз

Амал не, бәрін кеш ұқтым!..

Сонда да мынау өмірге ессіз –

Өлердей бірақ ғашықпын!..

 

                                       «...Бұл дүние тіршілігі тек – ойын-ермек,

                                                    өткінші нәрсе...»

 

                                             Әнкабут сүресі, 64 аят

 

               * * *

 

...Өткінші бәрі, бәрі де

Өткінші бақыт, бақ деген.

Алдамшы мынау өмірде

Өлімнен шындық жоқ бөтен!..

 

Өңмендеп, өктеп, өзеуреп

Жарқыным, босқа аптықпа!..

Даурығып сонша не керек –

Бір күндік аштық-тоқтыққа?!

 

Жанықпа, жаным, желігіп

Алдың – жар, артың – қара түн...

Дегбірің қашып, демігіп

Құдай-ау, қайда барасың?!

 

Жанарың жаудай арбасып,

Жағаға қолың жармасып,

Жүргенде көзді шел басып

Өмірің өтер сорлатып!..

 

                    ...Жоғалтқан жарық, жылуын

Жүрегім – жамау, ой – құрау...

Онсыз да қысқа ғұмырдың

Қадірін білмей қойдық-ау!..

 

 

                                                  «...Одан соң ол қурап төгілді, жел

                                          ұшырып жоқ болды...» 

 

                                                     Қаһф сүресі, 45 аят.

 

                   Фәни – Жалған

 

        Біреу Айға ынтық боп, біреу Күнге құмартқан,

        Бірді барға мәз етіп, бірді жоқ қып жылатқан...

        Бірді шыңға шығарып, бірді орға құлатқан –

                           Жаратқанның ісіне амал бар ма бірақтан?!.

 

                           Тынбай пенде шіркіннің таусылған ба арманы?

                           Ойында жоқ ешкімнің күннен күннің озбағы...

        Көшкен, өшкен ғұмырдың бар ма қайта жанғаны?

                           Келдің екен – кетесің, Тәңірдің сол жазғаны!..

 

                           Алдамшы үміт жетелер сездірмеген салмағын,

                           Әркім өзі көтерер тағдыр басқа салғанын...

                           Қарғадайын боқ терген білмейтұғын тойғанын

                           Тірлікте кім ескерген бұл Фәнидің жалғанын!..

 

 

                              «... Алла шектен шыққандарды ұнатпайды...»

 

                                              Бақара сүресі, 190 аят.

 

                               *   *   *

 

...Көз жасына қарамай төккен жас пен кәрінің,

Жанталасқан, құдай-ай, бұл не тірлік Тәңірім?!.

Барар жері біреу-ақ асыққанмен бәрінің,

Жете алмасты қуалап қажеті не, жарығым?!.

 

Сүрінгенді құлатып, құлағанды ұратын,

Жазықсызды жылатып тапқан кім бар мұратын?..

Желіккеннің бәрінің шыңы біреу шығатын –

Жын қуғандай жанығып керегі не, қуатым?!.

 

Құтырған аш қасқырдай талаған өз баласын.

Тойымсыздың түбінде берер Құдай жазасын!..

Жұмыр басты пенденің тұрағы бір баратын

Оған сонша құмартып не қыласың, қарағым?!.

 

                            «... адасқан қалпында сандалтып қоя береміз...»                                                         

                                                Жүніс сүресі, 10 аят.

 

                  *  *  *

 

...Мен не істемедім?..

Ерте кетіп әйтеуір, кеш келемін...

Тауға да ұрып басымды, тасқа да ұрып

Қу тірлікті қанша жыл өкшеледім!

Сонда да бос келемін!..

 

Мен не істемедім!..

Қарамастан бетіне ештеңенің,

Өмір бойы шарқ ұрып шабылсаң да

Жеткізбесе қайтесің көксегенің?..

...Құдай-ау, не істегенің?!.

 

...Мен не қылмадым?..

Жас та болып жалындап, арындадым!..

Мас та болып тірліктің тарылғанын

Көрдім талай!..

                     Жанымның, жарығым-ай,

Көзім жетіп бекерге сабылғанын –

Ақыры дамылдадым!..

 

...Мен не іздедім?

Жер тағында тұрғанда, көгінде – Күн!..

Неге сонша жанығып, жанталастық? 

Енді міне, көзде – жас, көңілде – мұң!..

...Не іздедім?!. 

 

«... Ғасыр атымен ант етемін!..»                       

 

                                                  Ғасыр сүресі, 1 аят.    

 

                      *  *  *

 

...Өкінішті!

Мынау дүлей ғасырдың беті күшті.

Әділдіктің кісендеп аяқ-қолын

Төбесіне көтерген өтірікті!..

Өкінішті!..

 

Жеркенішті...

Танымайтын топастар оң-терісті,

Талапайға түсіріп, тоз-тоз етіп

Түгесуге айналды жер – кенішті,

...Жеркенішті!

 

Жаратқан-ай!..

Жалмауызға күнімді қаратқан-ай!..

Барыңды алған, бойдағы нәріңді алған

Басқа шықты қансорғыш балақтағы-ай!..

...Жаратқан-ай!

 

Кім кінәлі?!.

...Түн өткен соң күмәнсіз Күн шығары!

Сергелдеңге салғандар сендердің де –

Бастарыңа туады бұл күн әлі!..

...Кім кінәлі?!

 

                                                      «... Кімде-кім азса Алла олардың

                                                              мәулітін ұзарта береді... »

 

                                                 Мәриям сүресі, 75 аят.

                   20 – 50

 

                   Құдай бізге берген екен,

                                  Берген екен мол қылып

Жеріміздің асты-үстін қазынаға толтырып!..

Қанша шашса сарқылмайтын бұл не деген кеңшілік –

Қанша алса да таусылмайтын бұл не деген молшылық!

 

Құдай өзі берген екен, берген екен аямай!..

Жабыла кеп таласа да балға қонған арадай,

Жабыла кеп тонаса да жан-жағына қарамай –

Тәңірі өзі несібесін артық еткен қазақ-ай!..

 

Құдай өзі жаратқан соң етек-жеңін кең қылып,

Оңын солға, жоғын барға, барын нарға тең қылып!..

Кеңдігі мен теңдігінің тағы ретін келтіріп – 

Артын асыл шежіре қып, алдын даңғыл жол қылып!

 

Құдай өзі берген шығар кең пейілді халқыма,

Еліне сай ерлерім бар күн көрікті, тау тұлға!..

Бүкіл әлем таң қалуда байлығыңа, даңқыңа –

Қазақ болып кеткен жоқ па ұйғырың да, сартың да!..

 

Құдай өзі қуат беріп,

                                    Тәңір жолды оңғарсын!

Қолтығыңнан Қызыр демеп, періштелер қолдасын!

Күншілдердің көзі шығып, сағы сынып сорласын –

Жетсек жеттік, жете алмасақ – артымызда сөз қалсын!..

 

                                                              «...Бірақ олар тыңдамады!..»

 

                                               Әғраф сүресі, 100 аят.

 

                             *  *  *

 

 ...Адам неден адасып, неден жазып жаңылды?

Жұмағынан қуатын сонша қандай жазығы?!

Таба алмай-ақ шаршадым, қайсы жаза ауыры:

Не сайтанның шатағы, не Тәңірдің әмірі?!

 

Сөнбей тұрып, жарқыным, жанған өмір шырағы,

Сембей тұрып сарқылып тіршіліктің бұлағы,

Әр адамның асылы өзі іздеп бұл жауабын –

Әр пенденің шешімін өзі шешер сұрағы!..

 

Қанша ғұмыр өтпеді арманы асқақ, жаны ізгі,

Қанша өмір өшпеді аққан жұлдыз тәрізді!..

Айырылсаң барыңнан – Алланың сол жазуы:

Өзін-өзі таныған – табады тек Тәңірді!..

 

                                        «...Жақсылық жасағандарды Тәңірі дос тұтады...»

                                                  Маъида сүресі, 13 аят

                   *   *   *

 

...Қолыңнан келсе көмек бер,

Кетті-ау деп босқа өкінбе.

Дүние – кезек, соны ескер

Бәрі де Тәңір есінде!..

 

Жағдайың болса жәрдем ет,

Жарқыным, жоққа тарылма!..

Тағдырға налып не керек? –

Бәрі де Тәңір қолында!..

 

Жақсылық жаса, жарығым,

Ойландың оның несіне?..

Пендеде кеткен қарызым

Тәңірден қайтсын деп тіле!..

 

Жеріген жандай бәрінен,

Түңілме, қалқам, өмірден...

Жақсылық көрсең – Тәңірден,

Жамандық көрсең – өзіңнен!.. 

 Abai.kz

0 пікір

Үздік материалдар

Алғыс айту күні

Алғыс айту күні және оның шығу тарихы

Жомартбек Нұрман 1578
Алашорда

Қожанов межелеу науқанында (Жалғасы)

Бейбіт Қойшыбаев 2279
Ғибырат

Қайсар рухты ғазиз жан

Мұхтар Құл-Мұхаммед 3596