بەيسەنبى, 28 ناۋرىز 2024
پىكىر 6103 10 پىكىر 25 قاراشا, 2019 ساعات 12:55

جازۋشىنىڭ تiرi كەزiندە «ءولۋi» - ۇلكەن تراگەديا...

ەلىمىزدىڭ تەرىسكەيدەگى توبىل-تورعاي ءوڭىرى – قازاق ەلىنىڭ كيەلى دە قاستەرلى پۇشپاعىنىڭ ءبىرى. الاش ارىستارى احاڭ (احمەت بايتۇرسىنوۆ) مەن جاقاڭنىڭ (مىرجاقىپ دۋلاتوۆ) كىندىك كەسكەن جەرى، ءتول ادەبيەتىمىزدىڭ كوريفەيلەرى سىرباي ماۋلەنوۆ پەن عافۋ قايىربەكوۆ، كەڭشىلىك مىرزابەكوۆ تاعى كوپتەگەن اقىن-جازۋشىلاردىڭ فابريكاسىنا اينالعان ايماق. ال وبلىستىق «قوستاناي تاڭى» گازەتى -  قازاق جۋرناليستيكانىڭ اتاسى مۇحامەدجان سەرالين مەن كوركەم ءسوزدىڭ زەرگەرى بەيىمبەت مايلين ىرگەتاسىن قالاعان،  جارىق كورگەنىنە 97 جىل بولعان ابىز باسىلىم. بۇگىندە بياعاڭنىڭ  شابىت قاينارىنىڭ ءبىر ورداسى بولعان وسى گازەتتىڭ تىزگىنى قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى، ادەبيەت سىنشىسى جانۇزاق ايازبەكوۆتىڭ قولىندا. ءساتىن سالىپ ءبىز ارىپتەس اعامىزبەن سۇحباتتاسىپ ەدىك.

- جاكە، ءتول ادەبيەتىمىزدىڭ نەبىر تارلاندارىنىڭ ءىزى قالعان قارا شاڭىراققا قازىرگى شىعارماشىل زامانداستارىمىز قانشالىقتى ءۇيىر؟

- ساۋالىڭ سالماقتى ەكەن. سوناۋ وتكەن عاسىردىڭ 1923 جىلى وسى گازەتكە قىزمەتكە تۇرعاندا بي-اعاڭ (ب.مايلين) كۇندىز كۇنۇزاق گازەتكە ماقالا دايىنداۋمەن بولسا، كەشقۇرىم بويىندا ادەبيەتكە دەگەن شىن ىقىلاسى بار جاستار مەن تۇرعىلاستارىن جيناپ ولەڭ، اڭگىمە وقىتىپ، تالقىلاپ ءتۇن جارىمىنا دەيىن وتىرىپ قالادى ەكەن. سەنبى، جەكسەنبىدە ۇيىنە شاقىرىپ، اڭگىمە-دۇكەننىڭ كورىگىن قىزدىرۋ ادەتىنە اينالسا كەرەك. ءسوز زەرگەرىنىڭ ايگىلى «گۇلدەنسە اۋىل- گۇلدەنەمىز ءبارىمىز» سەكىلدى ولەڭدەر مەن «ءايت، شۋ الا اتىم!»، «تالاق»، «تۇيەباي»، «ايرانباي» اتتى اڭگىمەلەرى مەن «راۋشان كوممۋنيست» پوۆەسى وسى گازەتتىڭ قابىرعاسىندا جۇرگەندە دۇنيەگە كەلىپتى. بياعاڭ سوندا 29 جاستا ەكەن.

گازەت شەجىرەسىنە كوز جۇگىرتسەك، وڭىردە تۋىپ-وسكەن اقىن-جازۋشىلاردىڭ ىشىندە باسىلىم رەداكتسياسىندا بولماعانى كەمدە-كەم. ولاردىڭ اتى-جوندەرىن تۇگەندەمەي-اق قويالىق. ال ەندى گازەتىمىزدىڭ ادەبيەت پەن ونەر اينىماس بولىگى ەكەنىنە عاسىرعا جۋىق شەجىرەسى كۋا. بۇگىندە سول ءداستۇردىڭ جالعاسى - «شۇعانىڭ بەلگىسى» اتتى اپتا سايىن شىعاتىن ايقارما بەتتەرى. بۇل وبلىس شىعارماشىل قاۋىمنىڭ تۋىندىلار ايدىنى دەۋگە ابدەن لايىق. وبلىس پەن رەسپۋبليكاعا تانىلا باستاعان دامەر ءابىش، باكەش ايسين، اباي قاجي، ابىلاي ماۋدانوۆ، جاندوس جۇسىپبەك سەكىلدى اۆتورلار اتالمىش ايداردان تالاي تۋىندىلارىن وقۋشىلارعا ۇكىلەپ ۇشىرعان. ولەڭ-جىر، اڭگىمە-حيكايات رەداكتسيا پوشتاسىنا ۇزىلمەي تۇسەدى. ارينە ولاردىڭ ساپاسى بولەك اڭگىمە.

- ءسىز سىنشىسىز. ادەبي باسىلىمداردا ساليقالى كوركەم سىندارىڭىز باسىلدى. ايتالىق «بالزاك نەگە جىلادى؟» اتتى ادەبي سىندى جازۋىڭىزعا نە تۇرتكى بولدى؟  نەگە از جازاسىز؟

- ەسىمە ءتۇسىپ وتىر، ونىنشى سىنىپتا وقىپ جۇرگەندە «جۇلدىز» جورنالىنا (1972) «جاستىق جالىنى ما؟» دەگەن رەتسەنزيام جارىق كورگەن. سودان باستاپ كوركەم ادەبي سىنعا دەگەن ىقىلاسىم اۋدى. ۋنيۆەرسيتەت قابىرعاسىندا ستۋدەنت بولا ءجۇرىپ، ماسكەۋدەن شىعاتىن «ۆوپروسى ليتەراتۋرى» دەگەن جۋرنالدى جازدىرىپ الىپ وقىدىم. كەيىن بەس كۋرستى ءبىتىرىپ، ديپلوم قولعا تيگەندە تاۋداي بولىپ ۇيىلگەن سول جۋرنالداردى قازىر بەلگىلى جازۋشى-دراماتۋرگ جولتاي المەشوۆتىڭ (ول كەزدە تومەنگى كۋرس ستۋدەنتى بولاتىن) اعاسىنىڭ بالكونىنا قالدىرىپ كەتكەن ەدىم. الماتىدان اتتانىپ، سوناۋ قوستانايدان ءبىر-اق شىققاسىن ول جۋرنال ەستەن شىققان. ارادا قىرىق جىل وتكەندە جازۋشى ىنىممەن قوستانايعا دراماسى قويىلىپ جۇزدەسكەنىمىزدە ەسىمە سالعانى بار. ايتايىن دەگەنىم، سوناۋ جاستىق كەزدەن-اق، ادەبي سىن شىعارماشىلىعىمنىڭ اجىراماس ءبىر بولىگىنە اينالعان. بىلە بىلگەنگە كوركەم تۋىندىنى تالداۋ مەن تالعاۋ، شىنايى باعا بەرۋ – ەكىنىڭ ءبىرىنىڭ قولىنان كەلمەيدى. سوندىقتان دا بىزدە سىن جوق، دامىماي جاتىر دەپ الاڭدايتىنى.

ەس بىلگەلى كوركەم ادەبيەتكە قۇلاي بەرىلگەندەردىڭ سويىنانمىن. سوناۋ كەڭەس زامانىنان بەرى مەنى ءالى كۇنگە دەيىن ادەبيەت دەيتىن كيەلى تابالدىرىقتى اتتاپ الىپ، كيەسىز دۇنيەمەن اينالىساتىن جازارماندارعا وكپەلىمىن. ادەبيەت اردىڭ ءىسى ەكەنىن بىلە تۇرا ارزان شىعارمالاردى ءۇستى – ۇستىنە شىعارىپ، قولدان ماقتاتىپ، بيلىكتىڭ كۇشىمەن جارنامالاپ، ەلدىڭ كوز الدىنا كولبەڭدەۋدى ادەت قىپ الاعاندار جول بەرمەيتىن بولدى. وسىندايدا تورتكىل الەمدە ايگىلى بولعان تۋىندىلار مەن تۋىندىگەرلەردىڭ تاعدىر-تالايىنا بارلاي قاراساڭ، شىندىققا كوز جەتكىزەتىن جاعداياتتار از ەمەس. ايتالىق، «گوريو اكەي» رومانىنىنىڭ سوڭعى نۇكتەسىن قويا سالىپ، باستى كەيىپكەرى  گوريو اكەيدى روماندا ولتىرگەنىنە بولا  بالزاك اعىلدا-تەگىل جىلاپ، وتىرعان ستولىنان قۇلاپ قالىپتى. بالكىم، ءتىپتى بۇل بالزاكتانۋشىلاردىڭ اسىرەلەگەن اڭىزى بولا-اق قويسىن، ەڭ باستىسى –جان تەرلەمەي، جۇرەك تولعانباي شىنايى تۋىندى شىقپايدى دەگەندى ايتۋ. مەن ۇزاق، جىلدار بويى بالزاكتىڭ روماندارىن، ول تۋرالى جازعانداردى وقىدىم. سونىڭ ناتيجەسىندە 2011 جىلى «قازاق ادەبيەتى» گازەتىنىڭ قاتارىنان ەكى نومىرىندە (№ 23,24) تۇتاستاي  بەتتەرىن الىپ «بالزاك نەگە جىلادى؟» دەگەن اتپەن ادەبي-سىن ماتەريالىم جارىق كوردى.

راس از جازاتىنىم – كوپ ۋاقىتىم وقۋعا كەتەدى قازىر اۆتور كىتابىنىڭ بەتىن اشپاي-اق، ەشكىمنەن قىمسىنباستان سالا قۇلاش پىكىر جازىپ تاستايتىندار جيىلەي باستادى.

- ەلگى بەلگىلى ادەبيەت سىنشىسى: «پوستمودەرنيستىك اعىمعا قازاق قالامگەرلەرى ءالى دە سەنبەي كەلەدى. مەن دە سەنبەيمىن»، - دەپ توتەسىنەن كەلىپتى. سىنشىلار ايتىپ جۇرگەندەي، ول راسىمەن ۇلتتىڭ رۋحاني قۇندىلىقتارىن جوققا شىعاراتىن قۇرال ما؟

-  بۇل جەردە پوستمودەرنيزمگە سەنۋ نەمەسە سەنبەۋ ماڭىزدى ەمەس. پوسمودەرنيزم – اۋقىمدى باعىت، اعىم. بۇل ادەبيەت تاريحىنداعى كلاسسيتسيزم، رومانتيزم، سەنيمەنتاليزم، سيمۆوليزم، اۆانگارديزم، رەليزم تاعى سونداي «يزمدەر» سەكىلدى زامان تۋدىرعان قۇبىلىس. بىراق مۇنىڭ تۇرپاتى بۇرىنعىدان ەرەكشە. بۇل ادامزات قوعامىنىڭ جوعارى دامۋ ساتىسىندا دۇنيەگە كەلدى. مۇندا تابيعات زاڭدارىنا قارسى تۇرۋ، قۇدايدى مويىنداماۋ، ءداستۇر اتاۋلىنى جوققا شىعارۋ ت.س.س  كوزقاراستى سيپاتى باسىم. ال قازاققا مىناۋ عۇمىر بەس كۇن جالعان دۇنيە ەكەنىن اقىن-جىراۋلارىمىز وتكەن عاسىرلاردا-اق جىرلاپ كەتكەندىكتەن تاڭسىق ەمەس. سوندىقتان دا تامىرى تەرەڭگە كەتكەن ءداستۇرلى ادەبيەتى بار ەلدەر مۇنى قابىلداي قويماۋى زاڭدى. ويتكەنى ءار قوعامنىڭ دامۋ دەڭگەيى ءارتۇرلى. دامىعان، وزىقپىز دەگەن ەلدەردەگى كيبەرادەبيەت  ياعني عالامتور كەڭىستىگىندە پايدا بولعان تەحنولوگيالىق،  جەلىلىك ادەبيەتتىڭ بولمىسى مۇلدەم بولەك. قازىر ايتىپ جۇرگەن پوستمودەرنيزمنىڭ سالقىنى سولاردان كەلدى. بۇل ءال-ءازىر قازاق توپىراعىندا ءوسىپ-ءونىپ كوكتەي قويعان جوق. بىراق بىزدە بولمايدى دەگەندىك ەمەس. زامانىندا اباي  پوەزيالىق مودەرنيزمنىڭ قازاقى ۇلگىسىن جاسادى. كەمەلدەگەن سوتسياليزمدە تولەن ابدىك «وڭ قولىن» جازدى. تاۋەلسىزدىك كەزەڭىندە مۇحتار ماعاۋين «جارماقتى» ۇسىندى. ءداستۇرلى ادەبيەتتىڭ ۋىزى اۋزىنان كەتپەگەن ءبىزدىڭ وقۋشىعا بۇلار بارىنە بىردەي وڭ جامباسىنا كەلەدى دەي المايمىن.  راديكالدى پوستمودەرنيزمنىڭ ۇركىتىپ وتىرعانى - ءداستۇرلى ادەبيەتتى كۇرەسىنگە تاستاپ، كوركەم ويدى جوققا شىعاردى. سىرت كوزگە جاڭعىرۋ –جاڭارۋ سەكىلدى كورىنگەنىمەن، شىن مانىندە ادام ويىنا كەلگەنىن ىستەپ،  تابيعي قۇمارلىعى مەن قۇشتارلىعىنا شەكسىز ەركىندىك  بەرۋ دەگەن  توبىرلىق ساناعا ءماتىبي.  مۇنداي سيپاتىن العاندا رۋحاني قۇندىلىقتى جوققا شىعارۋشى دەۋگە قيسىنى بار.

- ومىردە دە، ادەبيەتتە دە ادامداردىڭ، وبرازداردىڭ  ءبارى ءبىر قالىپتان شىققانداي پالەندەي ايىرماسى بولماي بارادى. نەگە؟

- ادام ستاندارتى دەگەن ۇعىم بار. ول ادامنىڭ تىرشىلىك - تىرلىگىنەن تۋاتىن ومىرلىك قالىپتار جيىنتىعى. پەندەڭىزدىڭ سىرتقى بولمىسى مەن ىشكى بولمىسىنىڭ بىتە قايناسۋىنان پايدا بولاتىن تيپتەردەن قوعام قۇرالادى. سەن دارالىقتى، تۇلعانى ىزدەپ وتىرسىڭ. جازۋشى جۇماباي شاشتايۇلى: «جالپى، ادام كوشiرگiش كەلەدi. ادام ءوزiنiڭ تابيعي بولمىسىن تابۋىنا، ءوزiن-ءوزi تابۋىنا كوپ ۋاقىت كەتەدi. بiرەۋدi وقيدى، بiرەۋدi كورەدi, بiرەۋدiڭ جازعانىنا سۇيسiنەدi, بiرەۋدiڭ بiر ءسوزiن كوشiرەدi. سونىڭ ءبارi جيناقتالىپ كەلiپ، سەنiڭ ءوزiڭنiڭ بولمىسىڭدى تابۋىڭا كومەكتەسەدi» دەيدى. قازىر  سىرت قاراعاندا ءدال  وسىداي كۇيدە جۇرگەندەر بارشىلىق. بىراق سوڭعى كەزدە ونەر ورتاسىندا ءوز بولمىسىن تاپپاي جاتىپ-اق، ءتىپتى وعان تاپقىزباي-اق كلاسسيك، ۇلى دەپ، كوركەمدىك بيىكتىكتىڭ ۇشار باسىنا جەتكىزبەي، قوندىرماي-ا،ق جارىم جولدان توقتاتىپ، بولدىڭ، تولدىڭ دەپ وتىرىك الپەشتەپ، جالعاندىققا داڭعىل جول بەردىك. «ۇلتان سۇلتانعا اينالىپ، سۇلتان ۇلتانعا اينالدى».

«ادەبي ورتاعا تانىلۋ دەگەن وتە قيىن بولاتىن ەدi بiزدiڭ كەزiمiزدە. قازiر ادەبي ورتانىڭ تانۋى شارت ەمەس. سونشالىقتى ماڭىزدى ەمەس سياقتى كورiنەدi ماعان» دەيدى تاعى دا قالامگەر. راس، بۇگىندە تانىمالدىقتىڭ قادىرى قاشقان. سالماعى جوق، اۋزىنىڭ دۋاسى جوقتاي. تۇلعانى ءپىر  تۇتۋ جوعالىپ،  ونى پاقىر پەندە دەپ، ناتۋرالدى فاكتۋراسىنا قىزىعۋ باسىم.

قازىر قالامگەرلەردىڭ دەنى وزىنە – ءوزى قاتاڭ تالاپ قويا المايتىن كۇيدە. «ءوزiمنiڭ ەكi تومدىق شىعارمالار جيناعىمدى دايىنداپ جاتىرمىن. سول ەكi تومدىقتى وقىپ وتىرىپ، وزiمە دەگەن الپىس پايىزداي جاقسى كورۋ سەزiمiم تومەندەپ كەتتi. ولە باستاعان ەكەم دەپ ويلادىم. جازۋشىنىڭ تiرi كەزiندە ءولۋi دەگەن وتە قيىن. ول — ۇلكەن تراگەديا. گوگول ءوزiنiڭ شىعارماسىن ورتەدi. بiراق، ولاردىڭ شىعارمالارى وسى كۇنگە دەيiن وقىلىپ جاتىر. وسى ماسەلە مەنi ۇزاق ويلاندىرادى. تولستوي: «مەنiڭ شىعارمام جيىرما بەس جىلدان كەيiن ادام جۇرەگiن تولقىتسا، وندا مەنiڭ ولمەگەنiم» دەگەن ەكەن. ءوزiم ۇزاق جاسايتىن سياقتىمىن دا، شىعارمالارىم ءولiپ قالاتىنداي قورقام» دەيدى ج.شاشتايۇلى. بۇل ءسوز ونەرىنىڭ كيەسىن ارداقتايتىن ادامنىڭ ايتار ءسوزى. كەيدە مىنانداي ءبىر پەندەلىك وي كەلەدى. قازاق ادەبيەتىن شەت تىلدەرىنە اۋدارىلماعانى قانداي جاقسى بولعان. ايتپەسە، قازاقتىڭ تاڭعاجايىپ پالساپالىق ويلارىن، كوركەمدىك تانىمىن بوتەن ەل تانىپ الىپ، تونىن اينالدىرىپ، وزىنىكى ەتىپ ءوز اتتارىنان جاريالاپ جىبەرسە، ءبىز نە ىستەي الار ەدىك؟ ءوز ەلىمىزدە ءوزىمىزدى ءوزىمىز مويىنداتا الماي ىردۋ – دىردۋمەن جۇرگەندە بىلايعى قايمانا جۇرتپەن داۋ-شارعا تۇسەر شاما-شارقىمىز دا كەلمەيدى.

- سىزدىڭشە قازىرگى ءتول ادەبيەتىمىز توڭىرەگىندە ەڭ ءبىر جاندى جەرى دەپ نەنى ايتۋعا بولار ەدى؟

- مۇنىڭ پادەندەي قۇپياسى جوق، ايتىلىپ تا، جازىلىپ تا ءجۇر. بىراق ەشقانداي قورىتىندى شىعارمايمىز. ادەبيەتىمىزدە تالداۋعا تاتىمايتىندى ماداقتاپ، تالانتتى دۇنيەنى ۇنسىزدىكپەن ولتىرەتىن ادەت قانىمىزعا ءسىڭىپ بارادى. مىسالى، «جاس الاش» گازەتىندە بىلتىر قىركۇيەكتە «قالا مەن قازاق» دەپ اتالاتىن پروزشىلار بايقاۋى ءوتتى. سول باسەكەدە ءبىرىنشى ورىندى تەمىرحان قىلىشبەك دەگەننىڭ  "ليفت" اڭگىمەسى الدى. ال ەندى سول اڭگىمەنى وقىپ كورىڭىز، كەزدەيسوق ليفتىدە جۇزدەسكەن ەكى جاستىڭ وشاققاسى قيقىم تىرلىكتەرى اششى شەكتەي شۇباتىلا باياندالادى. «كۇلسالعىشقا تەمەكىنىڭ ءجانتاسىلىم ەتكەن شوعىن جەرلەدى» دەگەننەن كەيىن-اق، ودان ءارى ءجونى دۇرىس تولىققاندى سويلەم ىزدەۋ قايدا، كوڭىلىڭ قۇلازىپ قالادى ەكەن. مەنمۇندالاپ تۇرعان يدەيانى تابۋ كۇشكە تۇسەدى. بىراق بۇگىنگى تالعام-تالاپقا فەنتەزي جانرىنا ۇقسايتىن وسىنداي شاتپاقتار قولايىنا جاعاتىنىن بىلدىك. ءسويتىپ قوماقتى قارجى قور بولدى.

ال ۇنسىزدىككە كەلسەك، مىسالى، تانىمال پروزاشى جولتاي ءالماشۇلىنىڭ قالىڭ-قالىڭ ءداستۇرلى تۋىندىلارىن ەمەس، پىشاقتىڭ قىرىنداي عانا زاماناۋي مودەرن روماندارى حاقىندا ءتيىپ-قاشتى ايتىلعانىمەن سىنشىلار بار زەيىنىمەن نازار اۋدارمادى. مۇندا جاڭالىق بار ەدى. «باقيدان كەلگەن كەلىنشەك»، «بۋمەرانگ»، «جالپىپلانەتالىق جىگىت» سەكىلدى ءتىلدى، ءدىلدى رومان-حات، رومان-مودەرن، رومان-دراما دەپ جانرلار سيمبيوزى ايشىقتالعان قازىرگى قازاق پروزاسىنداعى ايتارى بار تۋىندىلار دەر ەدىك. بىراق ىشتارلىق پا، قىزعانىش پا، كۇندە كورىپ ەت ۇيرەنگەندىك پە، سالماقتى ادەبيەتشىلەر تاراپىنان ساليقالى اڭگىمە ايتىلمادى. وسى سەكىلدى ەسىمى تانىس تا، تانىس ەمەس تە كوپتەگەن اۆتورلاردىڭ ءساتتى تۋىندىلارى ەلەۋسىز قالۋدا.ءتىپتى كوزگە شالىنعان تالانتتى دۇنيەلەر تۋرالى پىكىر ايتۋعا قۇلىق جوق، ءبىر سەلقوستىق جايلاعان كەزەڭگە تاپ بولدىق.

- ءوزىن كاسىپقوي ادەبيەتشىمىن دەيتىندەر بۇگىنگى زاماندا ادەبيەت ۇلتتىق ەمەس، جالپىادامزاتتىق بولۋى مىندەتتى. ادەبيەت - ادەبيەت ءۇشىن دەگەنگە سايادى. نە ايتاسىز؟

- ەگەر ادەبيەت ۇلتتىق بولماسا، وندا ول جالپىادامزاتتىق بولا المايدى. ايتالىق اكۋتاگاۆانىڭ الەمگە ايگىلى اڭگىمەلەرىنىڭ قاي-قايسسىن دا الساڭىز دا  جاپوننىڭ ءيسى اڭقيدى. جاپون پسيحولوگياسى، جاپونشا قام-قاراكەت تۇنىپ تۇرادى. ال ەندى ادەبيەت ادەبيەت ءۇشىن دەگەن تۇسىنىككە ەندى عانا مويىن ۇسىنۋعا ىقىلاسىمىز اۋى ىقتيمال. ويتكەنى، ءبىزدىڭ ءداستۇرلى ادەبيەتىمىزدە ساياساتتىڭ، ناسيحاتتىڭ تابى باسىم بولدى. ونى تازا ونەر تۋىندىسى دەپ اق-قاراسىن ارشيتىن  ۇرپاق ەندى كەلە جاتىر.

- جاستاردىڭ اياق الىسىنا كوڭىلىڭىز تولا ما؟

- جاڭا تولقىننىڭ اراسىنان جارق ەتىپ، وق بويى وزىپ تۇرعاندى ءال-ءازىر كورگەن جوقپىن. وسى زاماننىڭ ىستىق لەبىن، قوعامدىق سانانىڭ ساپىرىلىسىن سوزبەن بەدەرلەۋگە يكەمدى جاستار بارشىلىق. بىراق كوبى پوسمودەرنيستىك كوزقاراسپەن جازۋعا ۇمتىلادى دا، قازاقى وقۋشىنى سەندىرە المايدى. قازاقى تامىرى جوق شىعارما ۇزاققا بارمايدى. وزەگى بىرىڭعاي جىلاۋىق، كۇيرەۋىك، بويكۇيەز، تورىعۋ بولىپ كەلەتىن شىعارمالاردى قابىلداۋ قيىن. مەنىڭشە كەز-كەلگەن تۋىندى قاراپايىم حالىققا، قازاققا تۇسىنىكتى بولۋى كەرەك. جوعارى ينتەللەكتۋالعا دەپ جازعانىڭىزدىڭ ورەسى بيىك بولماسا، ينتەللەكتۋالدار وقىمايدى، مەنسىنبەيدى. پروزادا بايانداۋدان گورى سۋرەتتەۋ قۇندى.  سۋرەتتەۋگە شورقاقپىز. ش.ەلەۋكەنوۆتىڭ قويىن داپتەرىندە: «جازۋشىنىڭ جالعىز مىندەتى – ادامنىڭ جانىن وياتۋ.» دەگەن. وسى تۇرعىدان كەلگەندە جاستار دا، جاسامىستار دا ءالسىز. بۇگىنگى قازاقى بولمىستىڭ، تۇيسىك-سانانىڭ قايسسىن شىعارماعا ارقاۋ ەتۋدىڭ رەتىن بىلمەيتىن سەكىلدى. قازاقتىڭ جانىن وياتىپ، ساناسىن سەرگىتۋدەن ارتىق ادەبيەتتىڭ ماقساتى بولۋى مۇمكىن بە؟!

- اڭگىمەڭىزگە راقمەت...

قاسقىرباي قويشىمانوۆ

قوستاناي قالاسى.

Abai.kz

10 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1562
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2253
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3510