بەيسەنبى, 28 ناۋرىز 2024
بىلگەنگە مارجان 5302 2 پىكىر 14 اقپان, 2020 ساعات 14:00

تۆورچەستۆو ليۋبيت سۆوبودۋ، نو نە تەرپيت حاوسا

نەسموتريا نا بۋرنىە پەرەمەنى الماتى سوحرانياەت زا سوبوي ستاتۋس كۋلتۋرنوي ستوليتسى كازاحستانا. ۆ ەتوم ۋۆەرەن زاسلۋجەننىي ارتيست كازاحستانا، پروفەسسور، ديريجەر جالگاسبەك بەگەنديكوۆ. پو ەگو سلوۆام كۋلتۋرنايا جيزن يۋجنوي ستوليتسى ناسىششەنا مەروپرياتيامي، ا سام گورود پرودولجاەت پريۆلەكات تۆورچەسكيح ليۋدەي سو ۆسەح كونتسوۆ سترانى.

- كاك ۆى وتسەنيۆاەتە مۋزىكالنوە يسكۋسستۆو ۆ كازاحستانە؟ ناسكولكو ونو سەگودنيا ۆوسترەبوۆانو؟

- زا سۆويۋ پروفەسسيونالنۋيۋ جيزن منە ۋدالوس پورابوتات ۆو منوگيح تۆورچەسكيح كوللەكتيۆاح. سلاۆا بوگۋ، ۋ ناس پو كازاحستانۋ ناسچيتىۆاەتسيا 19-20 وركەستروۆ ۆو ۆسەح رەگيوناح. ي ۆەزدە پروفەسسيونالنىە مۋزىكانتى. ەتو وچەن رادۋەت. كونەچنو، ەست پروبلەما نەحۆاتكي كادروۆ، ا يمەننو ديريجەروۆ. پوەتومۋ ۆنۋتري سترانى سپروس نا كازاحسكۋيۋ مۋزىكۋ بولشوي. ەسلي برات پرويزۆەدەنيا كۋرمانگازى، تاتتيمبەتا، تو نۋجنو ۋچيتىۆات، چتو فورمى كيۋيا، كوتورىي وني سوچينيالي، نەت نيگدە ۆ درۋگيح ستراناح. نەت تاكوگو جانرا. ناش كازاحسكي كيۋي - ەتو فەنومەن. پو پرودولجيتەلنوستي نە وچەن دليننىي، نو پو سودەرجانيۋ وچەن ينتەرەسنىي. زا كاكيە-تو 3-4 مينۋتى ۆىراجايۋتسيا ۆسە چۋۆستۆا ي ناستروەنيا. ك پريمەرۋ، كيۋي كۋرمانگازى «سارىاركا»، ونا دليتسيا 2 مينۋتى، نو زۆۋچيت وچەن زاحۆاتىۆايۋششە. ي رول وركەسترا ۆ راسكرىتي جانرا كيۋي بولشايا. پوەتومۋ ۆاجنو ۆىيگرىشنو پودبيرات گارمونيۋ، كراسكي، پاليترى وركەسترا.

- ۆ ينتەرنەتە چاستو پيشۋت، چتو الماتى ۋتراتيل سۆوي كۋلتۋرنىي ستاتۋس. كاك چەلوۆەك يسكۋسستۆا، كاك ۆى وتسەنيۆاەتە كۋلتۋرنىي ۋروۆەن گورودا ي الماتينسكيح سلۋشاتەلەي؟

- يا س ەتيم نە سوگلاسەن. ۆو-پەرۆىح، الماتى ەست الماتى. ەتو كولىبەل ناۋكي، يسكۋسستۆا ي كۋلتۋرى. پوەتومۋ گورود ۆ ميرە يسكۋسستۆا، مۋزىكي زانيماەت وسوبوە مەستو. پەرۆىي وپەرنىي تەاتر ۆ رەسپۋبليكە وتكرىلسيا ۆ الماتى، زدەس فورميروۆاليس مۋزىكالنىە كوللەكتيۆى. سلوۆوم، ۆسيا مۋزىكالنايا ەليتا زاروجدالاس ۆ ەتوم گورودە. ۆوزموجنو، مولودىم ليۋديام سەگودنيا نە سيلنو ينتەرەسنا سۋگۋبو پروفەسسيونالنايا مۋزىكا. وني سەيچاس سلۋشايۋت لەگكۋيۋ مۋزىكۋ. نو الماتى ناۆسەگدا وستانەتسيا تسەنتروم كۋلتۋرى، وبرازوۆانيا ي ناۋكي. رەگيونى راۆنيايۋتسيا نا يۋجنۋيۋ ستوليتسۋ. ي ناشا كونسەرۆاتوريا يگراەت بولشۋيۋ رول ۆ رەسپۋبليكە.

- كاك داۆنو ۆى داۆالي كونتسەرت ۆ الماتى؟

- يا كاك راز سوبيرايۋس س وركەستروم 14 فەۆراليا ۆىستۋپيت ۆ كونتسەرتنوم زالە كونسەرۆاتوري يمەني كۋرمانگازى. ناش مۋزىكالنىي ۆەچەر نازىۆاەتسيا «سيقىرلى تاياقشا كۇدىرەتى». ۆمەستە س نامي ۆىستۋپيت وركەستر «وتىرار سازى»، ۆ ەگو رەپەرتۋارە پروزۆۋچات جەمچۋجينى كازاحسكوي مۋزىكي، كيۋي. كونتسەرت ناچنيوتسيا س كيۋەۆ كۋرمانگازى. ۆ پروگراممۋ ۆحوديات رازليچنىە پرويزۆەدەنيا. يز رومانتيچەسكيح موجنو وتمەتيت اداجيو يز بالەتا «لەگەندا و ليۋبۆي» ۆ موەي ينتەرپرەتاتسي. كوگدا-تو ەگو يسپولنيال نارودنىي ارتيست ازەربايدجانا، سسسر اريف ماليكوۆ. يا ەگو اداپتيروۆال دليا كازاحسكوگو وركەسترا. نو ونو ۆ ۆوستوچنوم ناپراۆلەني. ۆ نەم ەست ليريكا، ليۋبوۆ ي نەجنوست.

- كستاتي، ۆى بىلي حۋدوجەستۆەننىم رۋكوۆوديتەلەم، ديريجەروم وركەسترا «وتىرار سازى». كاكيە سلاگاەمىە ۋسپەحا ديناميچنو رازۆيۆايۋششەگوسيا وركەسترا؟

- گلاۆنوە چتوبى كوللەكتيۆ يگرال سلاجەننو، ي ۆسە ناچيناەتسيا س ديستسيپلينى نەزاۆيسيمو وت كوليچەستۆا مۋزىكانتوۆ. تۆورچەستۆو نە موجەت جيت بەز سۆوبودى، نو ونو نە ليۋبيت حاوسا! ديستسيپلينا ناچيناەتسيا س ديريجەرا، كوتورىي دولجەن بىت پريمەروم دليا سۆوەگو كوللەكتيۆا. چتوبى وركەستر تۆورچەسكي پروتسۆەتال، ەگو رۋكوۆوديتەل دولجەن يمەت وتليچنوە مۋزىكالنوە وبرازوۆانيە. ي مۋزىكانتى نە دولجنى سومنەۆاتسيا ۆ ەگو پروفەسسيوناليزمە. كونەچنو جە، زا پلەچامي ۋ ديريجەرا دولجەن بىت بولشوي وپىت رابوتى، سيلنايا ديريجەرسكايا شكولا. يمەت حاريزمۋ، بىت نوۆاتوروم.

- كوگدا ۆى پونيالي، چتو مۋزىكا - ەتو ۆاشا ستراست ي ۆاشە پريزۆانيە؟

- يا س دەتستۆا ۋۆلەكالسيا مۋزىكوي ي ريسوۆانيەم. كونەچنو، ۆسە ناچالوس س دومبرى. يا يگرال ۆ وركەسترە دۋحوۆىح ينسترۋمەنتوۆ. پو وكونچانيۋ 8-گو كلاسسا نادو بىلو ۆىبيرات، يا ۆىبرال مۋزىكۋ. يا پوستۋپيل ۆ مۋزىكالنوە ۋچيليششە، پوتوم ۆ كونسەرۆاتوريۋ. تاك پرولوجيل سەبە پۋت ۆ مۋزىكالنوم ميرە.

- ۋ ۆاس ەست ليۋبيمىي ينسترۋمەنت، كوتورىي موجەت پريدات مۋزىكالنىي ليبو زۆۋكوۆوي كولوريت وركەسترۋ؟

- ۆ وركەسترە نە بىۆاەت ۆتوروستەپەننىح ينسترۋمەنتوۆ، ۆسە وني ۆاجنى. ەسلي گوۆوريت و كازاحسكوم نارودنوم وركەسترە، تو ەستەستۆەننو، گلاۆنىي ينسترۋمەنت دومبرا ي گرۋپپا دومبريستوۆ. تاكجە گرۋپپا كوبىزيستوۆ. وني ۆسە ۆاجنى. تاكجە سازسىرناي، بايانيستى، كىلكوبىز، بەز فۋندامەنتا نە سۋششەستۆۋەت وركەسترا.

- ۆ وركەسترە ەست ودين چەلوۆەك، ۋ كوتوروگو نەت مۋزىكالنوگو ينسترۋمەنتا. ەتو ديريجەر. ۆ چەم زاكليۋچاەتسيا ەگو رول؟

- پروفەسسيا ديريجەرا وچەن ۆاجنا ۆ وركەسترە. ون وبەدينياەت كوللەكتيۆ مۋزىكانتوۆ ي رۋكوۆوديت يمي. چەم بولشە ليۋدەي، تەم سلوجنەە يم ۆمەستە يسپولنيات مۋزىكالنوە پرويزۆەدەنيە. س فرانتسۋزسكوگو يازىكا ديريگەنت تاكي پەرەۆوديتسيا - پروۆودنيك. ون تاكجە ياۆلياەتسيا ۆوسپيتاتەلەم، ودنيم سلوۆوم ماەسترو، بەز كوتوروگو ترۋدنوي وبويتيس مۋزىكالنومۋ كوللەكتيۆۋ. ۆەد ليۋبوە پرويزۆەدەنيە نەزاۆيسيمو وت پرودولجيتەلنوستي نە يسپولنياەتسيا ۆ ودنوم تەمپە. پوەتومۋ وركەستر مۋزىكانتوۆ نۋجنو ۆوزگلاۆليات.

- بىلو بى ينتەرەسنو ۋزنات، كاكوە ۆاشە ساموە ليۋبيموە پرويزۆەدەنيە؟

- نەلزيا سكازات، چتو تو يلي ينوە پرويزۆەدەنيە ينتەرەسنوە. ۆسە وني حوروشيە، نەزاۆيسيمو وت جانرا. سامايا گلاۆنايا زاداچا ديريجەرا - ستاۆيت مۋزىكۋ. كومپوزيتور پيشەت مۋزىكۋ، ديريجەر ناپولنياەت ەيو سودەرجانيەم، تەمپەرامەنتوم. ودنيم سلوۆوم، ون سوزدايوت سۆويۋ ينتەرپرەتاتسيۋ پرويزۆەدەنيا. تەپەر چتو كاساەتسيا ليۋبيموگو پرويزۆەدەنيا. منە بولشە نراۆيتسيا كازاحسكايا مۋزىكا، كوتورۋيۋ ناپيسالي ۆ سۆوە ۆرەميا ۆىدايۋششيەسيا كومپوزيتورى. وني سوچينيالي يح دليا وركەستروۆ. يز ستارشيح پوكولەني موگۋ وتمەتيت پرويزۆەدەنيا مۋكانا تۋلەباەۆا، احمەتا جۋبانوۆا، لاتيفا حاميدي، سىدىكا مۋحامەدجانوۆا، نۋرگيسى تلەنديەۆا، كەنجەبەكا كۋميسبەكوۆا. ۆسە وني ۆسە پيسالي مۋزىكۋ دليا نارودنىح ينسترۋمەنتوۆ. نە تولكو پەسني، كيۋي، نو ي پرويزۆەدەنيا ۆ كرۋپنوي فورمە - پوەمى، سيمفوني. يز نيح منە نراۆيتسيا «دالا سىرى» كەنجەبەكا كۋميسبەكوۆا. ونا وتليچاەتسيا سۆوەي ماسشتابنوستيۋ، گلۋبينوي.

- ۆى بىلي ۋچەنيكوم لەگەندارنوگو كومپوزيتورا نۋرگيسى تلەنديەۆا. چەم ون زاپومنيلسيا ۆام؟

- ون وكازال سيلنوە ۆليانيە نا پوۆىشەنيە موەگو پروفەسسيوناليزما. يا س نيم پرورابوتال سەم زامەچاتەلنىح لەت، كوتورىە ستالي پلودوتۆورنىمي نە تولكو دليا مەنيا، نو ي ۆسەگو وركەسترا «وتىرار سازى»، كوتورىم نا توت مومەنت رۋكوۆوديل نۋرگيس تلەنديەۆ. پوسلە ەگو سمەرتي يا بىل پەرەۆەديون ۆ دولجنوست حۋدوجەستۆەننوگو رۋكوۆوديتەليا ي ديريجەرا داننوگو وركەسترا. منوگيە توگدا سموترەلي نا ەتو س سومنەنيەم. نەيزۆەستنو بىلو چتو بۋدەت س ەتيم مۋزىكالنىم كوللەكتيۆوم. نو يا دوستوينو ۆىپولنيل سۆويۋ ميسسيۋ. پري منە وركەستر پولۋچيل زۆانيە كازاحسكوگو گوسۋدارستۆەننوگو اكادەميچەسكوگو فولكلورنو-ەتنوگرافيچەسكوگو وركەسترا يمەني ن.تلەنديەۆا. نە مەنشەە ۆليانيە ۆ پروفەسسيونالنوە ستانوۆلەنيە ديريجەرا وكازىۆايۋت تۆورچەسكيە كوللەكتيۆى. ناستوياششيم سپەتسياليستوم يا ستال بلاگوداريا تاكيم ۆەليكيم حۋدوجنيكام، تۆوريتەليام كاك ن.تلەنديەۆ، ش.كاجگاليەۆ. تلەنديەۆ دەلال پرەكراسنىە ورانجيروۆكي دليا وركەسترا. ۋچيتىۆال ۆسە نيۋانسى. نازناچەنيە وركەسترا «وتىرار سازى» - ەتو فولكلورنو-ەتنوگرافيچەسكيە پرويزۆەدەنيا. پوەتومۋ ۆ وركەسترە زۆۋچات درەۆنيە مۋزىكالنىە ينسترۋمەنتى شانكوبىز، جەتىگەن، سازسىرناي ي در. ون ۋمەل ەتو ۆسە پريپودنەستي سلۋشاتەليام. پراۆيلنو راسستاۆليال ەپيزوديچەسكوە زۆۋچانيە. ون بىل ناستوياششيم حۋدوجنيكوم.

بەسەدوۆالا گۋلنۋر جۋماتاەۆا

Abai.kz

2 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1562
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2253
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3519