بەيسەنبى, 28 ناۋرىز 2024
جاڭالىقتار 3085 0 پىكىر 29 مامىر, 2012 ساعات 08:26

ساندالما، سەيدۋمانوۆ!

«الماتى قايتادان الما-اتا بولۋى مۇمكىن. اكىمنىڭ جانە مەنىڭ كوزقاراسىما سايكەس، قالا اتىنىڭ الما-اتا بولعانى ادەمى جازىلادى، ادەمى تاسىمالدانادى جانە جاقسى ەستىلەدى. كونستيتۋتسيانى جازعاندا ونى دايىنداعاندار ەشكىمنەن سۇراماي قازاقشا دا، ورىسشا دا قالانىڭ اتىن «الماتى» دەپ جىبەرگەن»، - دەپتى اكىمنىڭ ورىنباسارى ءوز سوزىندە (http://old.abai.kz/node/13812 )

سەريك تۋراروۆيچ!

ماسكەۋدە ەسىن جيىپ، ەتەگىن قىمتاعان ءسىز ءۇشىن، ارينە، قازاق  قۇندىلىعى - ءارى وگەي، ءارى قۇنسىز. بىراق، ول - قازاقتىڭ ءتىلى مەن قۇندىلىعىنىڭ قۇنسىزدانعانى ەمەس، ءسىزدىڭ ساناڭىزدىڭ ۋاقىت تالابىنا سايكەس قۇنسىزدانعانىن بىلدىرەدى. ەسى دۇرىس لاۋازىمدى تۇلعا باسقارىپ وتىرعان تۋعان ۇلتىن بۇلاي ماسقارالاپ، تۇقىرتپايدى، قازاقشا مۇندايدى «ساندالاۋ» دەيدى. ورىسشاسى - «نەستي چۋج»!

ءسىزدىڭ باستاماڭىزعا وراي بىرقاتار ساۋالدار تۋىندادى، سونى جاريا ەتۋگە ءماجبۇرمىز. سەبەبى، قازاقتىڭ ارقاسىندا ەلدىڭ ەڭ ۇلكەن قالاسىن باسقارۋشىلاردىڭ ءبىرى بولىپ وتىرعانىڭىزدى ەشكىم دە جاسىرا المايدى. رەسەيدەگى ورىس بولساڭىز دا، قازاق بولساڭىز دا، ونىڭ پروۆينتسيالىق شاعىن قالاسىن باسقارۋدىڭ ءوزى سىزگە بۇيىرمايتىنى بەسەنەدەن بەلگىلى. تويىپسىز. بولىپسىز. ۇلتتىڭ باعاسىن قايتا بەرەتىندەي «بيىكتەپسىز». ەندى جاۋاپ بەرەسىز. ءبىزدىڭ ساۋالعا  بولماسا دا، ۇلت پەن ءوز  تاعدىرىڭىزدىڭ الدىندا!

«الماتى قايتادان الما-اتا بولۋى مۇمكىن. اكىمنىڭ جانە مەنىڭ كوزقاراسىما سايكەس، قالا اتىنىڭ الما-اتا بولعانى ادەمى جازىلادى، ادەمى تاسىمالدانادى جانە جاقسى ەستىلەدى. كونستيتۋتسيانى جازعاندا ونى دايىنداعاندار ەشكىمنەن سۇراماي قازاقشا دا، ورىسشا دا قالانىڭ اتىن «الماتى» دەپ جىبەرگەن»، - دەپتى اكىمنىڭ ورىنباسارى ءوز سوزىندە (http://old.abai.kz/node/13812 )

سەريك تۋراروۆيچ!

ماسكەۋدە ەسىن جيىپ، ەتەگىن قىمتاعان ءسىز ءۇشىن، ارينە، قازاق  قۇندىلىعى - ءارى وگەي، ءارى قۇنسىز. بىراق، ول - قازاقتىڭ ءتىلى مەن قۇندىلىعىنىڭ قۇنسىزدانعانى ەمەس، ءسىزدىڭ ساناڭىزدىڭ ۋاقىت تالابىنا سايكەس قۇنسىزدانعانىن بىلدىرەدى. ەسى دۇرىس لاۋازىمدى تۇلعا باسقارىپ وتىرعان تۋعان ۇلتىن بۇلاي ماسقارالاپ، تۇقىرتپايدى، قازاقشا مۇندايدى «ساندالاۋ» دەيدى. ورىسشاسى - «نەستي چۋج»!

ءسىزدىڭ باستاماڭىزعا وراي بىرقاتار ساۋالدار تۋىندادى، سونى جاريا ەتۋگە ءماجبۇرمىز. سەبەبى، قازاقتىڭ ارقاسىندا ەلدىڭ ەڭ ۇلكەن قالاسىن باسقارۋشىلاردىڭ ءبىرى بولىپ وتىرعانىڭىزدى ەشكىم دە جاسىرا المايدى. رەسەيدەگى ورىس بولساڭىز دا، قازاق بولساڭىز دا، ونىڭ پروۆينتسيالىق شاعىن قالاسىن باسقارۋدىڭ ءوزى سىزگە بۇيىرمايتىنى بەسەنەدەن بەلگىلى. تويىپسىز. بولىپسىز. ۇلتتىڭ باعاسىن قايتا بەرەتىندەي «بيىكتەپسىز». ەندى جاۋاپ بەرەسىز. ءبىزدىڭ ساۋالعا  بولماسا دا، ۇلت پەن ءوز  تاعدىرىڭىزدىڭ الدىندا!

1. «كونستيتۋتسيانى جازعاندا ونى دايىنداعاندار ەشكىمنەن سۇراماي قازاقشا دا، ورىسشا دا قالانىڭ اتىن «الماتى» دەپ جىبەرگەن.» سوندا قالاي، كازىر ەسىموۆ ەكەۋىڭ كونستيتۋتسيالىق كەڭەسكە مۇشەسىڭدەر مە؟ الدە اتازاڭدى وزگەرتۋگە قۇزىرى بار ەلباسشىسىڭدار ما؟ كونستيتۋتسيادا بالاعات جازىلسا دا، ونى ەسىموۆ ەكەۋىڭنىڭ باستامالارىڭمەن وزگەرتە المايتىندارىڭدى بىلمەيتىن قانداي «ساۋاتتى» باسشىسىڭدار؟ كونستيتۋتسيا قابىلدانعاندا، قالانىڭ «الماتى» اتالۋىنا قارسى زاڭدىق قانداي نەگىز تاپتىڭدار؟ الدە اكىم مەن ونىڭ ورىنباسارىنىڭ كوزقاراسى كونستيتۋتسيا ءۇشىن بيىك قۇرىلىم با؟!

2. نەمەنە، ونوماستيكا تۋرالى زاڭجوبا اكىمدەر مەن ولاردىڭ ورىنباسارلارىنا اتاۋلاردى وزگەرتۋگە ەركىنسيتىن قۇزىر بەرىپ وتىر ما؟ الدە ەسىموۆ ەكەۋىڭنىڭ بۇلاي ەركىنسۋلەرىڭنىڭ ارتىندا ونوماستيكا تۋرالى قابىلداناتىن زاڭنىڭ باعاسى تۇر ما؟ ياعني، الماتىنى «الما-اتا» اتاۋعا كەلىسكەننەن كەيىن عانا شالا-جانسار ونوماستيكا زاڭىن قابىلدايتىن بولدىق پا؟

3. «الما-اتا» ءسوزىنىڭ ادەمى جازىلىپ، ادەمى تاسىمالدانىپ ءارى جاقسى ەستىلەتىنىنە قاي لينگۆيست ساراپتاماسىن بەردى؟ ولار «الماتى» ءسوزىنىڭ ناشار جازىلاتىنىن، تاسىمالدانبايتىنىن جانە ادەمى ەستىلمەيتىنىن قانداي عىلىمي نەگىزدەرگە سۇيەنىپ، سەندەرگە كەڭەس بەردى؟ «الماتى» ءسوزى تاسىمالدانباۋ كەسىرىن نەشە رەت باستان كەشىپتى؟ ەگەر دە «الما-اتا» ورىستانعان ءسوز ەكەنىن، ال «الماتى» قازاق ءسوزى ەكەنىن ەسكەرسەك، وندا ەسىموۆ ەكەۋىڭنىڭ تۇجىرىمدارىڭا سايكەس - لەكسيكامىزدان «قازاقستان» ءسوزىن الاستاپ، تەك قانا «كازاحستانعا» كوشۋىمىز كەرەك پە؟ بالكىم، ورىس تىلىنەن دە ادەمى ايتىلىپ، تاسىمالدانىپ، كورىكتى جازىلاتىن ءتىلدى تاڭدارمىز، سەريك تۋراروۆيچ مىرزا، سونى ويلاستىرمادىڭىز با؟ ء(سىزدى، ءوزىڭىز مەڭزەگەن ادەمى ايتىلىپ، جازىلاتىن تىلدە اتاپ وتىرمىز). الدە اكىمنىڭ ورىنباسارىنا ويلانۋ قابىلەتى ءتان ەمەس پە؟!

4. سەريك تۋراروۆيچ، ءسىز تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ ەڭ ءىرى قالاسىن باسقارۋشىلاردىڭ ءبىرى بولساڭىز دا، ساناڭىز تاۋەلدى قازاقستان داۋىرىندە قالىپتى. اسا وكىنىشتى. ارۋ الماتىمىزدىڭ گۇلدەنۋى، ونىڭ الەمدىك جەتەكشى قالالاردىڭ قاتارىنا قوسىلۋى - اتا-بابامىز «الماتى» اتاعان كەمىندە 2 مىڭجىلدىق تاريحىن تۇل ەتۋگە قاتىستى ەمەس. ءتىپتى، بولمىستى سانسىراعان سانامىزدىڭ تومەندىگىمەن ولشەۋ دە قاجەت ەمەس، كەرىسىنشە، كوزقاراستى بۇگىنگى كۇننىڭ بيىكتەگەن دەڭگەيىمەن بەتتەستىرۋ ارقىلى عانا العا جىلجىپ، ابىروي تاباتىنىمىز حاق. رۋحاني بەيشارالىعىمىزدى، تىلدىك تاۋەلدىگىمىزدى  الەمگە ايگىلەپ، تىم جاقسى قازاق ءسوزىن تاعى ءبىر بۋىنعا ۇلعايتقاننان، الار اسۋىڭىز بيىكتەي تۇسە مە؟ الاشتىڭ ارداقتى ءسوزىن اياقاستى ەتىپ، الماتىنى  «المااتالاعاندا» ارمانىڭىزعا تەزىرەك جەتەسىز بە؟ ول قانداي ارمان، قۇپيا بولماسا؟

ساندالما، سەيدۋمانوۆ! ەسىرمە، ەسىموۆ!

«ەل» القاسى جانە «www.abai.kz» اقپاراتتىق پورتالىنىڭ ۇجىمى

P.S. «تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ التىن بەسىگى - الماتى قالاسىنىڭ» (ن. نازارباەۆتىڭ ءسوزى) «الما-اتاعا» اينالۋىنا نارازى كوپشىلىك ادەتتەگىدەي «www.abai.kz» اقپاراتتىق پورتالىنىڭ پىكىر الاڭىنا ءوزىنىڭ اتى-جونىمەن ەلەكتروندى پوشتاسىن كورسەتىپ، قارسىلىعىن بىلدىرە الادى. بۇل ارادا «قارسىلىق بىلدىرگەننەن نە شىعادى؟» دەپ سالعىرتسۋعا بولمايدى. باسقاسىن بىلاي قويعاندا، Abai.kz پورتالى عالامتوردا قارسىلىق اكتسياسىن ۇيىمداستىرۋ ارقىلى ەلورداداعى حان بابالار ەسكەرتكىشىنىڭ قايتىپ تۇعىرىن تابۋىنا، قازاق حالقىن ءوز جەرىندە كوپتىڭ ءبىرى ەتىپ كولەڭكەگە جىبەرە جازداعان دوكتريناعا، قىتاي ديحانشىلارىنا جەردى جالعا بەرىپ «ۇتىسقا» شىعۋدى ويلاعان ءماسىموۆ ۇكىمەتىنىڭ ارەكەتىنە توسقاۋىل قويعان بولاتىن. سول اۋىزبىرىلىگىمىز بەن ەلدىگىمىزدەن اينىمايىق، الاش بالاسى!

«اباي-اقپارات»

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1562
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2253
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3516