جۇما, 29 ناۋرىز 2024
جاڭالىقتار 3422 0 پىكىر 24 قاڭتار, 2011 ساعات 08:52

قازاق قادىر اقىنىنان ايىرىلدى

22 قاڭتاردىڭ  كۇنى قازاق ادەبيەتىنىڭ اسا كورنەكتى وكىلى، قر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ يەگەرى، قازاقستاننىڭ حالىق جازۋشىسى، اقىن قادىر مىرزا ءالى 77 جاسقا قاراعان شاعىندا ومىردەن وزدى.

قادىر مىرزا ءالى 1935 جىلى 5 قاڭتاردا باتىس قازاقستان وبلىسىنىڭ جىمپيتى كەنتىندە دۇنيەگە كەلگەن. 1958 جىلى قازمۋ-ءدىڭ فيلولوگيا فاكۋلتەتىن،  1960 جىلى اسپيرانتۋراسىن بىتىرگەن. 1985-62 جىلدارى "بالدىرعان" جۋرنالىندا ادەبي قىزمەتكەر، 1962-65 جىلدارى "جۇلدىز" جۋرنالىندا ءبولىم مەڭگەرۋشىسى، جاۋاپتى حاتشى، باس رەداكتوردىڭ ورىنباسارى، 1968-78 جىلدارى "جازۋشى" باسپاسىندا پوەزيا رەداكتسياسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، 1973 جىلدان قازاقستان جازۋشىلار وداعى  پوەزيا سەكتسياسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، 1993 جىلدان «بالاۋسا» باسپاسىنىڭ ديرەكتورى قىزمەتتەرىن اتقارعان.

22 قاڭتاردىڭ  كۇنى قازاق ادەبيەتىنىڭ اسا كورنەكتى وكىلى، قر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ يەگەرى، قازاقستاننىڭ حالىق جازۋشىسى، اقىن قادىر مىرزا ءالى 77 جاسقا قاراعان شاعىندا ومىردەن وزدى.

قادىر مىرزا ءالى 1935 جىلى 5 قاڭتاردا باتىس قازاقستان وبلىسىنىڭ جىمپيتى كەنتىندە دۇنيەگە كەلگەن. 1958 جىلى قازمۋ-ءدىڭ فيلولوگيا فاكۋلتەتىن،  1960 جىلى اسپيرانتۋراسىن بىتىرگەن. 1985-62 جىلدارى "بالدىرعان" جۋرنالىندا ادەبي قىزمەتكەر، 1962-65 جىلدارى "جۇلدىز" جۋرنالىندا ءبولىم مەڭگەرۋشىسى، جاۋاپتى حاتشى، باس رەداكتوردىڭ ورىنباسارى، 1968-78 جىلدارى "جازۋشى" باسپاسىندا پوەزيا رەداكتسياسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، 1973 جىلدان قازاقستان جازۋشىلار وداعى  پوەزيا سەكتسياسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، 1993 جىلدان «بالاۋسا» باسپاسىنىڭ ديرەكتورى قىزمەتتەرىن اتقارعان.

العاشقى ولەڭى 1954 جىلى «پيونەر» جۋرنالىندا جاريالانعاننان باستاپ قالامى قولىنان تۇسپەگەن اقىننىڭ 1959 جىلى تۇڭعىش ولەڭدەر جيناعى - «كوكتەم»جارىق كورەدى. ودان كەيىن ونىڭ ەلۋدەن استام پوەزيالىق، پروزالىق، سونداي-اق ادەبي-سىن كىتاپتارى جارىق كوردى، ولەڭدەرى مەكتەپ وقۋلىقتارىنا ەندى. «جاڭعالاقتار»، «دانىشپان»، «كىشكەنە قوجاناسىر»، «نويان قويان»، «الۋان پالۋان»، «وي ورمانى»، «دالا ديدارى»، «بۇلبۇل باعى»، «اق وتاۋ»، 2 تومدىق «دومبىرا»، «جەرۇيىق»، «عيبراتناما»، «جازمىش»، «ەڭىرەپ وتكەن ەرلەر-اي»، «ءيىرىم»، «شىرعالاڭ»، «الماس جەردە قالماس»، 2 تومدىق «افوريزمدەر جيناعى» سىندى  تۋىندىلارى وقىرمان جۇرەگىنەن  ورىن الدى. اقىن بۇنىمەن قاتار 200-دەن استام ءان ءسوزىنىڭ اۆتورى، كوركەم اۋدارما سالاسىندا دا ەلەۋلى ەڭبەك ەتتى. شىعارمالارى اعىلشىن، فرانتسۋز، نەمىس، فين تىلدەرىنە اۋدارىلعان. ارتىنا ەڭ كوپ ەڭبەك قالدىرعان اقىننىڭ تۋىندىلارىنىڭ جالپى كولەمى 32 توم. ونىڭ 20 تومدىعى بىلتىر اقىننىڭ 75 جىلدىعىنا وراي «قازىعۇرت» باسپاسىنان جارىق كورگەن بولاتىن.

 

جيىرما جىل ىشىندە

اقيقات ءبىراز جىل جىلاپتى،

تۇنشىعىپ باتىر ۇل،

باتىر قىز...

وتىرىك ىستاعان قۇلاقتى

شىندىقپەن تازالاپ جاتىرمىز!

جيىرما جىل ىشىندە

قايتسە دە

جاقسى ءومىر بولماسى ايقىن-دى.

ەڭ ۇلكەن وتىرىك

ايتسە دە

ەڭ ۇلكەن مىنبەدەن ايتىلدى!

اقيقات ءبىراز جىل جىلاپتى،

تۇنشىعىپ باتىر ۇل،

باتىر قىز...

وتىرىك ىستاعان قۇلاقتى

شىندىقپەن تازالاپ جاتىرمىز!

 

قورقىنىش جانە سەنىم

اينالايىن!

كوپ نارسەدەن قورقامىن:

كوڭ بوپ جاتقان،

توڭ بوپ جاتقان سور قالىڭ.

ەسەك شىقپاي كىم شىعادى قودىقتان؟!

وگىز بولماي نە بولادى تورپاعىڭ؟!

سوندا، دوسىم، كىم ويلايدى ەل قامىن؟!

سوندا، دوسىم، كىم ويلايدى جەر قامىن؟!

بىرەر سومعا كىتاپ الماي،

جاس ۇرپاق

شاراپ الىپ قايتا ما دەپ قورقامىن!

اسەرى كوپ اينالانىڭ،

ورتانىڭ.

سارى مايدان ارتىق نەسى تورتانىڭ!

دومبىراعا قيماعانىن

ءدالدۇرىش

دابىراعا شاشا ما دەپ قورقامىن!

جارىتا ما ويلاپ تەگى شورقاعىڭ؟

زامانى وتكەن بارقىت پەنەن تورقانىڭ.

بابالارى جاتقان جەردى تەگىستەپ،

بي الاڭى جاساي ما دەپ قورقامىن!

تولىق ەمەس،

مۇنىڭ ءوزى ورتا مۇڭ.

شىندىق كەرەك،

كەرەگى جوق جورتانىڭ!

اقيقاتتى الداپ-سۋلاپ،

وتىرىك

تاعى قايتىپ كەلە مە دەپ قورقامىن!

ءبىر ويلاسام،

ويلايتىنىم سەن،

ەلىم!

ورنى بولەك ارمانىڭداي كونەمىن.

بابالاردىڭ دانالىعى

ۇرپاققا

ءبىر اينالىپ سوعادى-اۋ دەپ سەنەمىن!

 

***

اينالايىن، ابايلا

ورازادا بەرەتىن

تيىنىڭ جوق پىتىرلىك.

كەدەيلىك بار كورەتىن،

كەدەيلىككە -

شۇكىرلىك!

اينالايىن، ابايلا،

تاستايدى جۇك بۇكىر عىپ.

امان بولساڭ الايدا

بۇكىرلىككە -

شۇكىرلىك!

ورازادا بەرەتىن

تيىنىڭ جوق پىتىرلىك.

كەدەيلىك بار كورەتىن،

كەدەيلىككە -

شۇكىرلىك!

ادام ماڭگى تۇرماعان،

ءبارىمىز ءبىر شۇقىرلىق.

ون بالادان ءبىر بالا

ءتىرى قالسا -

شۇكىرلىك!

كەيدە دوسپەن ءتىل تاپپاي،

كومدىك كەيبىر پىكىردى...

سۇيگەن جارىڭ ۇل تاپپاي،

قىز تاپتى ما؟-

شۇكىرلىك!

ءتۇستى تالاي كوزىمە

تۇسىنبەستىك،

كۇپىرلىك.

ء"وز اقىلىڭ وزىڭە!"

دەمەسەڭ سەن -

شۇكىرلىك!

«قازاقپارات»

 

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1578
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2276
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3594