جۇما, 29 ناۋرىز 2024
كورشىنىڭ كولەڭكەسى 4196 7 پىكىر 16 ءساۋىر, 2018 ساعات 11:06

ءوز باسىم، قازاقتاردى "شپيون" دەپ اتاۋعا قارسىمىن

سوڭعى ۋاقىتتا قىتايداعى قازاقتاردىڭ جاعدايى تىم اۋىرلاپ كەتتى. قىتاي قىسىمى باستالعالى ءبىر جىلدان استى. باستابىندا ۋاقىتشا قۇبىلىس دەپ بولجانعان ەدى. ولاي ەمەس، قىتاي تەمىر تەگەرۋىرىنىن ۋاقىت وتكەن سايىن ۇدەتىپ بارادى. نەسىن جاسىرالىق، العاشقىدا بۇل از ۋاقىتتىق ساياسي ناۋقان شىعار دەپ ويلاعامىز. جوق، بۇل جوسپارلى ساياسي شەشىم ەكەنىن ۋاقىت دالەلدەپ وتىر. سوناۋ كەزدە-اق، قىتاي ۇكىمەتى قازاقتى تەرروريست، ەكسترەميستەردىڭ ساپىنا قوسپاقشى دەپ ۇران تاستاعاندارعا ءبىز دە كۇمانمەن قارادىق. ەكى ەلدىڭ ورتاسىندا شاڭداتىپ ارلى-بەرلى ءوتىپ جۇرگەندەردىڭ قاتارى سيرەسە دە، ءوز كوزىمىزگە ءوزىمىز سەنبەدىك.

قازىر 1,5 ميلليوننان ارتىق قازاعى بار شىنجاڭ ولكەسىنەن كەلەتىندەردىڭ قاتارى سۇيىلىپ، مۇلدەم ازايىپ كەتتى. كوش ءباسىبۇتىن دوعارىلدى دەۋگە بولادى. پاسپورتتارى جينالىپ، قازاقستانعا كەلىپ كەتكەندەر، وسى جاقتاعى باۋىر-تۋىسىمەن سويلەسكەندەر، ناماز وقىعاندار، ۇيىنە قۇران كارىمدى، ءدىني وقۋلىقتاردى، ەسكى كىتاپتاردى ساقتاعاندار، ول تۇگىل ايتماتوۆ، شاحانوۆ باستاعان قازاقستان مەن وزگە تۇركى جۇراعاتتاردىڭ اقىن-جازۋشىلارىنىڭ كىتابىن وقىعاندار دا تەرگەۋگە الىنىپ، الدى ساياسي لاگەرگە قامالىپ جاتقانى شىندىق ەكەنىنە كوزىمىز جەتتى. مولدا-قوجالاردىڭ بىرەن-سارانى تۇرمەدە قايتىس بولدى دەگەن اقپارات تا كوپ. قولىنا قالام ۇستاعانداردىڭ ءبىرازى تۇرمەدە وتىر دەيتىن اقپارات تا تاراي باستادى. جۇرەگىڭ اۋىرادى.
بۇل ساياسي اپەرباقاندىق كەسىرى ول جاقتاعى اعايىنعا عانا ەمەس، قازاقستانعا قىتايدان كوشىپ كەلگەن 150 مىڭعا تاقاۋ قازاققا دا وڭاي سوعىپ جاتقان جوق. ءبارىنىڭ ارعى بەتتە باۋىر-تۋىسى، جۇرات-جەگجاتى بار. ولاردىڭ امان-ەسەندىگىنەن حابار الۋ دا مۇمكىن ەمەس بولىپ بارادى.

وسى وقيعاعا بايلانىستى قازاقستانعا كوشىپ كەلگەن اعايىننىڭ ءوزارا دۇردارازدىعى كۇن ساناپ كۇشەيىپ بارادى. ءارتۇرلى وسەك-اياڭ، الىپقاشپا اڭگىمە، جاداعاي ءسوز، جالاڭ ۇران ورتالارىنا وت سالىپ، ءبىرىن ءبىرى جاۋ كورەتىن جاعدايعا جەتتى. اسىرەسە، "سەن - شپيونسىڭ", "جوق، ول - ساتقىن" دەيتىن دالەلسىز-دايەكسىز وسەك ورتتەي لاۋلاپ تۇر. ءبىرى قارسى تاراپتى مۇقالتۋ ءۇشىن ويجوتا ايتسا، ەندى ءبىرى دۇرمەككە ىلەسىپ، ءوزىن باتىرسىنىپ، "ۋاتساپ" ارقىلى اڭگىمە ايتۋدى ماقتان كورەتىنى دە بايقالادى. وسىنى وڭدى پايدالانىپ وتىرعان "جاسىرىنباق" ويىنشىلارى ەكى ورتاعا وت لاۋلاتىپ، سونى قىزىقتاپ وتىر.

ارينە، قىتايدىڭ شپيونى جوق دەگەنگە ەشكىم سەنبەيدى. قىتايدىڭ شپيوندىق اركەتى زاماناۋي تەحنولوگيامەن بىرگە دامىپ، جاسارىپ كەلە جاتقانى امبگە ايان. ەۋروپا، اقش، ازيا ەلدەرىنىڭ كەز كەلگەنىندە ولاردىڭ شپيوندارى مول، الدى ۇستالىپ، قامالىپ جاتىر. ءبىزدىڭ ەلىمىزدە دە ولار جوق دەپ ايتا المايمىز. بار. ولاردى انىقتاۋ اۋىل-اۋىلدا جاتقان ورالمان اعايىنداردىڭ مىندەتى ەمەس، قۇزىرلى ورىنداردىڭ شارۋاسى. ءبىزدىڭ قۇزىرەتتى مەكەمە اي قاراپ، جۇلدىز ساناپ وتىرعان جوق. سوندىقتان، حالىق اراسىنا ورىنسىز ۇرەي تۋعىزىپ، قىتايدىڭ جالدامالىلارى قاپتاپ ءجۇر دەگەن سارىنداعى اقپاراتتى تىم ۇشىندىرىپ، كەز كەلگەن اڭگىمەگە قىستىرۋ ەلگە پايداسىز. ورالمان اعايىنداردىڭ زار-مۇڭى ءۇشىن ءارتۇرلى تاسىلمەن كۇرەسۋدى قۇپ سانايتىن توپتارعا بارىنشا ىنتىماق، اۋىز-بىرلىك كەرەك ەكەنىن تۇسىنەتىن ۋاقىت جەتتى. بۇدان ەشكىم ۇتپايدى، قازاق، وندا دا ورالمان اعايىن ءوزى ۇتىلادى.

جارقىن جەتى، قىدىرالى ورازۇلى، قايرات بايتوللا سەكىلدى بەلسەندى ازاماتتار مەن ءومارالى ادىلبەكۇلى، راحىم ايىپۇلى باستاعان "جەبەۋ" ۇيىمىنىڭ وكىلدەرى ىشكە كۇلكى، سىرتقا تابا بولماۋدىڭ قام-قارەكەتىن ورتاق اقىلداسىپ شەشسە ەكەن دەپ تىلەيمىز.

شىنىمەن دە، قازىر جاسىرىن اتپەن وسى ەكى توپتىڭ ورتاسىنا جانامالاپ كىرىپ، بىرەسە ول جاقتىڭ، بىرەسە بۇل جاقتىڭ پىكىرىن قوستاعانسىپ جۇرگەن مىسىقتىلەۋلەس فەيكتەر كوپ. سولاردان ساقتانۋ كەرەك.

"سەن - شپيونسىڭ" دەگەننەن قانداي پايدا تۇسەدى؟ بۇل جەرگىلىكتى حالىققا كۇمان-كۇدىك ۇيالاتپاي قويمايدى. ونسىزدا كەڭەستىك يدەولوگيانىڭ سەكەمشىل ساياساتىن بويىنا جيناعان جۇرت، ينتەرنەتتە ءورىپ جۇرگەن "شپيون" تۋرالى اڭگىمەگە يمانداي ۇيۋى مۇمكىن. بۇدان كىمگە پايدا بار؟

مەن، ءوز باسىم، قازاقتاردى شپيون دەپ اتاۋعا قارسىمىن. ءيا، شىرىگەن جۇمىرتقا قايدان بولسىن شىعادى. ونى بۇكىل حالىققا تاڭىپ، اقپارات الەمىن شاڭداتۋ كىسىلىكتىڭ نىشانى ەمەس.

اياۋلى اعا-باۋىرلار، ءبىر-ءبىرىمىزدى وسەكتەمەي، ءوزىمىزدىڭ نەگىزگى ماقساتىمىزدان اينىماي قارەكەت ەتسەك ەكەن. وسەك پەن داۋدىڭ "قىزىعىنا" باتىپ، قىتايداعى شىن قيىن حالدە قالعان اعايىندى ۇمىتىپ كەتەتىن كەيبىر كەزىمىز جان سىزداتادى.

شەشەنسۋ مەن كوسەمسۋ وڭاي، بىراق ءاربىر ءسوزىمىزدىڭ بەلگىلى ءبىر تاعدىرلارعا كەسىرى بولارىن ويلاساق ەتتى.

Abai.kz

7 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1583
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2284
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3621