Audarma tilin tútynushylardyng dýniyetanymyna beyimdeu manyzdy
Býgin Qazaqstan Respublikasy Mәdeniyet jәne sport ministrligi Til sayasaty komiytetining tapsyrmasymen Sh.Shayahmetov atyndaghy «Til-Qazyna» últtyq ghylymiy-praktikalyq ortalyghy «Salalyq terminderdi audaru tәjiriybesi» taqyrybynda әdistemelik onlayn-seminar ótkizdi.
Onlayn-seminarda Qazaq tehnologiya jәne biznes uniyversiytetining professory, filologiya ghylymdarynyng kandidaty Sabira Sapina «Últtyq terminjasam jәne audarma mәselesi» taqyrybynda, Batys Qazaqstan innovasiyalyq-tehnologiyalyq uniyversiytetining dosenti, filologiya ghylymdarynyng kandidaty Altynbek Abdulmanov «Bank salasy terminderining túraqtanu (uzualdanu) mәselesi» taqyrybynda, Q.Júbanov atyndaghy Aqtóbe ónirlik memlekettik uniyversiytetining professory, filologiya ghylymdarynyng doktory Sabira Isakova «Halyqaralyq terminderdi qabyldau jәne audaru mәselesi» taqyrybynda bayandama jasady.
S.Sapinanyng bayandamasynda audarmanyng praktikalyq mәseleleri taldanyp, tilimizde qate audarylyp, qoldanysqa enip ketken tútastay sóz tirkesteri men sóilemderding dúrys núsqalary úsynyldy. Ghylymi, resmy jәne publisistikalyq stilidegi mәtinderdi audaruda key mamandardyng qazaq tilining leksika-grammatikalyq mýmkindikterin eskermey, mәtindi audaru barysynda orys tilining qalybyna salatyny synaldy. Mәtindi audarma tildi tútynushylardyng dýniyetanymyna beyimdeuding audarmashygha qoyylatyn basty talap ekenin eskermey, leksikalyq kalikany paydalanatyny, sonyng saldarynan key sózderding maghynasyna say qoldanylmauy sóz boldy.
A.Abdulmano bank salasy terminderining túraqtanu (uzualdanu) mәselesine baylanysty. Últtyq terminologiyalyq qordy birizdendiru jәne sәtti balamalardy túraqtandyru turaly aitqan pikirleri men keltirgen uәjderin әdistemelik seminargha qatysushylar jyly qabyldady.
Al terminolog ghalym S.Isakova halyqaralyq terminderdi qabyldau barysynda sәtti balamalardy qoldanu nemese qoldanbau mәselesin dúrys audarylmaghan terminderding saldarynan tuyndaghan qoghamdyq kózqaras dep baghalady. Bayandamashy osy eki baghytty qoldaushylardyng pikirin audarma teoriyasymen baylanysta, birneshe tilderding mysalynda qarastyrdy. «Eng aldymen barlyq tilderdegi ghylymy ataular men týsinistikterding birdey boluyn mindetteytin til zandylyghy esh jerde joq ekendigin aita kelip, qalyptasqan múrajay sózin «muzey» termiynimen qayta auystyrudyng qajetsizdigine toqtaldy. «Muzey» termiyni qytay tilinde «vouguan», arab tilinde «almutahafu», aghylshyn tilinde «muzeem», fransuz tilinde «mýizey», polyak tilinde «muzeum», japon tilinde «hakybutskan» dep dybystalatyny uәj retinde keltirildi.
Onlayn seminargha qatysushylar tarapynan súraqtar qoyylyp, últtyq terminologiya salasyndaghy qordalanghan birqatar mәseleler talqylandy. Múnday әdistemelik seminarlardy jii ótkizip, jekelegen sala mamandary men ghalymdar arasyndaghy baylanysty nyghayta týsuge úsynys bildirildi.
Onlayn-seminar qorytyndysy boyynsha tiyisti úsynymdar әzirlenetin bolady.
Abai.kz