«Abdi» kense tauarlary kompaniyasy AQ-nyng preziydenti
Biymendiyev Ábdibek Sharbekúlyna qúsny hat

Ábeke, alty beles asqan kýninizde alty auyz sóz jazbaugha dәtim shydamady. Siz ben biz újymdas bolghan jyldardaghy búryn-sondy kezdespegen basqarushy men baghynushy arasyndaghy tepe-tendik әli kýnge kónil kózimnen keter emes.

Ómir – ózenning aghysy birqalypty arnamen aqsa, nesi qyzyq?! Jel shayqaghan asau tolqyndar aldy-artyna qaratpay jónkilte aidap, jaghagha laqtyryp tastaytyn da kez bolady.

Men, 39 jasymda jan ayamay 16 jyldan asa qyzmet etken Qazaq radiosynan eskertusiz qysqartugha týsip, esengirep qaldym. Sýiip istegen júmysyn, sýisine izdeytin tyndaushyng dónbekshitpey qoymaydy eken. Kýndiz-kýlkim, týnde-úiqym búzyldy. Ásirese, tyndaushylarymnyng meni izdep jazghan hattary ebil-sebilimdi shygharyp, jylatyp qoyatyn. Ony jasyryp әkep beretin әriptesterim de qapa bolatyn. Baladan bastap, ata-әjelerge deyin ne jazbady, ne jaqsy tilek tilemedi deysiz! Bir ghana mysal aitayyn. Qyzylordanyng Terenózeginen Shaghadat Jýsip degen kisinin:

Janynyng jayyp tastar qymbattaryn,

Sen nege estilmeysing Qymbat daryn?

Radiong toqtausyz sóilep jatyr,

Seni joqtap otyrmyn, tyndap bәrin.

Sen ózi tirising be, Qymbatjanym? – dep keletin toghyz shumaq ólenning ruhynan song esimdi jiyp, ensemdi tiktedim.

Ne qylghan minez ekenin týsinbeymin, eshkimning aldyna baryp, esh esikti qaghyp, júmys súramadym. Jetekte jýrip kórmegen, bireuge arqa sýieu degen «sabaqqa» qatyspaghan betimmen ózime ýlken súraq qoydym: «Al, el izdegen Qymbat, endi ne isteysin?» – dedim. Ishki dausym zor shyqty: «eshkimge baghynyshty, tәueldi; paydalanyp bolyp, tastay salatyn zat bolmaysyn», – dedi. Mәssaghan!

2000 jyl. Tәuelsiz kýn keshu mýmkin emes, aqylyng jetkenge, aqshang jetpeydi. Sonda da, sol kezendegi ruhany qúldyraugha qarsy bir tamshy ýles qosqym keldi. Ghylymgha barsam da kesh emes edi. Erkimnen tys bir kýsh balalar әlemin aldyma tosa berdi, tosa berdi. Olardyng ózim jýrgizgen radio habarlarymdaghy tap-taza tabighaty, jasandylyghy joq jarqyn qylyqtary, bal tili, tәtti ýni jýregime úya salyp alghanday keudemdi ysytyp әketti. Sóitip, men balalargha kerek «Aygólek» jurnalynyng konsepsiyasyn jasap, tynnan týren salghanymdy bilmey de qaldym. Ol kezde ýkimet qoldauynsyz, jeke adamnyng jurnal shygharuy degendi estimegenbiz. Aldy-artymdy bajaylap oilamastan, tansyq iske kiristim de kettim. Esepke o bastan shorqaq edim, onyng da ziyanyn kórudey-aq kórip kelem. Bar ónerimizdi salghanda arman-ansarymyz mynau edi deytindey «Aygólektin» bir ghana sanyn shygharugha shamamyz jetip, toqtadyq ta qaldyq. Esesine, sol kezdegi ne bary eki telearna «Qazaqstan» men «Habar»: «Alaqay, «Aygólek» jurnaly jaryqqa shyqty!» – dep, kýn qúrghatpay qaytalap, sýiinshi habar taratty. Neshe gazet bar, bәri quana jar salyp, tilektestik bildirip, tegin jarnamalady. Respublikanyng týkpir-týkpirinen qúttyqtaular aghylyp jatty. Shygharghan 5000  dana jurnalymyz әp-sәtte qoldan-qolgha taralyp ketti. Sodan keyin oraza ústaghan adamday otyrdyq ta, qaldyq. Biyliktegilerden qayyr bolmady. Amalsyz demeushi bolatynday, ayaghynan tik túryp ýlgergen kәsipker izdeuge tura keldi. Baghymyzgha qaray, bas paydasyn ghana oilaytyn, baqay esep bir pysyqay emes, parasat padishasy, Siz, Ábeke aldymyzdan shyqtynyz. Bәrin nólden bastap, qújattap, «Aygólekti» «Abdidin» qaramaghyna aldynyz.

Qazaqtyng «qazanshynyng erki bar, qaydan qúlaq shygharsa» deytinindey, jurnaldy qalay ózgertem deseniz de «Áy deytin aja, qoy deytin qoja» joq edi. Újymdy qalay qalyptastyrsanyz da qolynyzdy eshkim qaqpas edi. Avtorlyq jobanyng iyesi mening de taghdyrym sizding sheshiminizge baylanysty-tyn.

Siz, aqyldasugha kensenizge shaqyryp, kólik jiberip aldyrdynyz. Men qasyma Edil degen suretshi-dizayner jigitti erte bardym. Ol alghashqy «Aygólekti» birge bastaghan radiodan tanys, ózi bir qorghansyzdau jan edi. Meni pana tútatyn. Syn saghatta qasyma ertkenim sol. Jol boyy oilanyp kelem, «Aygólek» ishten shyqqan shúbar jylanym ghoy, aldymyzda ne kýtip túr degendegi jan qinalysymdy ózim ghana týsinemin...

«Qay isting qalay ayaqtalatyny, bastalghanynan belgili» degendey oidy aitqan Abay hәkim emes pe?! Sol alghashqy kelissózimiz keyingi yntymaqtastyqqa baghdarshamday baghyt beredi dep kim oilaghan?

Ábeke, júmys barysynda kezdesken sayyn oqyghandarymyzdy ortagha salyp, әser bólisetin, dýniyetanymymyzdyng kókjiyegi keneyip, siz әlemdik dengeydegi әmbebap qabiletinizden, men ózgermeytin әdetimshe, qazaqtyng tauyp aitatyn tapqyrlyghyna tamsanudan mysaldar keltirip, oilanatynymyz, mәz bolatynymyz bar edi ghoy. Jaqynda Qasym aqynnyng shygharmalaryn saghyna oqyp shyqtym. Sonda aqyn Ghafu Qayyrbekovtyng esteligindegi myna joldar meni selt etkizdi:

- Shyraghym, esinde bolsyn! – dedi Qasym. Sening anau jazyq dala Torghayynnan kelgende mynau aspangha az-aq tiymey túrghan Alatau ghalamat emes pe? Al, biraq aitayyn, sen Almatygha ýirene kele sol Alataugha ýnemi qaraugha uaqytyng bolmay qalady.

Ár qúbylysqa ortaq mysal osy dedi. Men ýndey almadym.

Qanday aqiqat sóz! Sanasy bar adamdy san súraqqa alatyn aibarly sóz osynday-aq bolar. Ábeke, bizding últta sóz ónerining qúdireti súmdyq qoy. Tirini óltirip, ólgendi tirilte alady. Sol qazaq: «Enkeygenge-enkey, atannan qalghan qúl emes, Shalqayghangha-shalqay, ol Qúdaydyng úly emes» deydi. Keudesin namys kernegen babalarymyz enken men shalqandyng arajigin ajyratyp, jónin qalay úqtyrghan, ә?..

Sizben kezdesuge kele jatyp men ne oilamady deysiz. Taghy da baghynyshtylyq. Endi jeke adamgha, aqshaly adamgha baghynasyn. «Aq tolghay» әnindegidey: «Barayyn desem, jer shalghay, Barmayyn desem, el qanday» kýiin keship kelem. Kenet ishtey shiryghyp, tas týiin sheshimge keldim. Talaptarymdy eskerse ghana redaktorlyqqa kelisem, әitpese bәrine «nýkte» dedim.

Siz súlu Kókshening kókke boylaghan qaraghayynday bolyp, aldymyzdan shyghyp, jyly shyraymen qarsy aldynyz. Qasynyzdaghy Sәule qyz da sәuleli eken. Siz sóilediniz, biz tyndadyq. Onashadaghy sumaqay oilar betti basyp, úyala qashqanday boyym әjeptәuir jenildey bastady. «Kisi sóileskenshe, jylqy kisineskenshe» degen qayran qazaqtyng kóregendigi-ay!..

Siz «Aygólektey» jurnaldyng qazaq balasyna auaday qajet ekenin aq adal jýrekpen jetkizdiniz. Bende balasy maqtaudy jek kórushi me edi, maghan yqylastana qarap: - Sizdi men ózim bilmegenmen, analarym, jaqyndarym syrtynyzdan radio arqyly biledi eken. Mening jaqyn dosym Baqyt (jazushy Qalaubek Túrsynqúlovtyng úly) sizding kurstasynyz bolypty. Ol da maqtaydy. Bizding ýidegi Liza sinilinizben KazGUding jataqhanasynda kórshiles túrypsyzdar. Ol kisi de sizdi jaqsy kóredi, – dep iltipat kórsettiniz.

- Óziniz men turaly mol aqparat jiypsyz ghoy. Men sizdi Sozaqtay soyy bólek topyraqtyng tumasy, Poliytehnikalyq joghary bilimnin, Mәskeulik ghylymnyng iyesi ekeninizdi ghana bilsem, – dep әzilimiz jarasa bir kýlip aldyq.

- «Aygólekti» oiynyzdaghyday shygharugha esh kedergi joq. Joba josparynyzdy qaranyz, jurnalynyzdy kórkemdep shygharugha bizden ne kómek kerek? Ayanbaymyz. Qalasanyz, myna Sәule degen úqypty mamandy «ara aghayyndyq» qyzmetke alayyq. Redaksiyanyng ornyn tandanyz, újymda qansha adam bolatynyn aitynyz, shtattyq keste qúrayyq, – dep esh kólgirsusiz, kýpinusiz ilanymdy qalypta, imandy sóz aittynyz. Kezek maghan kelip, pikirimdi súradynyz. Sizding asa joghary mәdeniyettiliginiz ben adamy abzaldyq qasiyetterinizding mysy basqan boluy kerek, әdepten ozbaugha bekidim. Sonda da: - Ábeke, qiyn shaqta qoltyqtan demeymin dep azamattyq tanytqanynyzgha alghys aita otyryp, shyndyqty, adaldyqty, senimdi jaqsy kóretinimdi, solqyldaq minezdilermen janymnyng qas ekenin aldyn-ala eskertip qoyayyn. Keyde qatty aityp qalatynym bar, biraq dostyqqa adalmyn, uәdege berikpin, – dep kózinizge tura qaradym. Siz, tiksinbey dúrys qabyldadynyz. Sony sezgesin újymdasugha qatysty jýregimdegi sózdi aitugha kóshtim. Ýsh mәselede biyligim bolsa dedim. Birinshi, aqshamen ólshenbeytin ar-namysymdy qorghauda, ekinshi, «Aygólektin» bar mәn-mazmúnynda, ýshinshi, újymdy tandauda. Qalghanyna aqyl-oyymyz aralasa berer. Men búl sózdi jetisip aitqan joqpyn. Aytpauyma bolmady. Siz taghy da kemeldik tanyttynyz, qityqpadynyz, «qatyghyna qaramay, qara kójening ystyghyn-ay» dep mysqyldamadynyz. Qayta «jalaqy turaly oiynyzdy aitynyz» dediniz. Men «ony esep biletinder sheshedi, óz basym aqshaqúmar emespin» degendi basymdy kóterip aittym. Sóitip, kelissózimiz mәmilemen ayaqtaldy.

Siz sózding emes, isting adamy ekensiz. Ár qadamynyzdan «aryq aityp, semiz shyghudyn» nәtiyjesin bayqadyq. Bizge tura ortalyqtan, Bilim akademiyasy otyrghan ghimarattan, ken, jaryq eki bólmeni jalgha alyp, redaksiya jasap berdiniz. Ony jóndeuden ótkizip, janalap, kerekti jihaz, jabdyqtarmen qamtamassyz etip, kirse shyqqysyz kabiynetterge ainaldyrdynyz. Biz ýiimizge asyqqanday, júmysqa asyghatyn boldyq. Men tereze aldyn toltyryp, әr týrli gýlder otyrghyzdym. Újym bolyp, bir ýiding adamynday dastarhan jayyp, әr kýnimiz merekedey qyzyqty ótti.

Qay eseppen alghanymyz este joq, shtatta 2 dizayner, 7 redaksiya qyzmetkeri túraqty júmys istedi. Enbekaqymyz jaqsy bolghany ghoy, kónilimiz kóterinki jýretin. Býgin ertegidey estilgenimen, redaksiyagha qyzmettik kólik bólgeninizdi aitsanyzshy. Eshkimning jayau jýrgisi kelmey,  japa tarmaghay kólikke úmtylyp, «kisi» bop qalghan kýnder esten keter me, sirә?!

Atam qazaq «bireuge qolyndy sozsan, bilegindi ber» deydi dep, astamshylyqty minegen ghoy. Áu basta zeynetke shyghu aldynda júmyssyz qalghanyn aityp, kómek súrap kelgen jazushy eki aghamyz: marqúm Álseyit Aqpanbetov pen Shәken Kýmisbaevtyng ýlkendigin syilap, eki-ýsh jylyn toltyryp, zeynetine shygharyp berdik. Onymen qoymay, Shәken agha qyr sonymnan qalmay jýrip, «Qaysar bala» degen kitabyn shyghartu ýshin, Ábeke, sizge meni júmsap qoymaghany qazir esime týsse, ózimdi-ózim kinәlap, keshirgim kelmeydi. Bireuding bireuge degen yqylasyn, basqa bireu paydalanyp ketu degen masqara eken.

Ábeke, siz bolashaqty aldyn-ala boljay biletininizben de irisiz, keseksiz. Kimning qolynan ne keletinin, dengey-dәrejesin qapysyz shamalay alasyz, jana ózgeristerdi janynyz sýiedi. Siz, jurnalistik qara júmystyng qamyty endi moynymnan týspeytinin, ony kótergenimshe auyrsynbay jýre beretinimdi erte anghardynyz, sosyn ayaushylyqqa janashyrlyq qosyp, ólenimdi qaldyrmaugha kenes berdiniz, jol ashtynyz. Ay sayynghy jurnalgha bir ólenimning shyghyp túruyn úsyndynyz. Sol aqylynyzben bes jylda jaryq kórgen ólenimdi kәsiby suretshiler suretimen eng sapaly qaghazgha erekshe kórkemdikpen, «Ay sayyn ósip kelemin» degen atpen tamasha kitap qyp shygharyp berdiniz. Bes myng dana kitaptyng balalar shygharmashylyghyndaghy jetistikterge syilyqqa berilgen bir shamasynan basqasy 5 aida týk qalmay satylyp ketti. Onyng aldynda «Ar besigim, armysyn!» degen shap-shaghyn, erekshe bezendirilgen suretti kitapshamdy jolashar etkensiz. Odan keyin mereke-meyramdargha, atauly kýnderge mening óleng shumaqtarymmen keremet plakattar shyghardynyz. Ol kez kelgen mekemelerding tórinde jarqyrap túrdy. Kelesi kitabymdy shygharugha alaqanynyzdy ysqylap jýrgende, oghan júmsaytyn qarajatynyzdy Shәken aghanyng búiymtayyna «búrghanymdy» jogharyda aittym ghoy. Siz odan keyin de yqylassyz qalghan joqsyz. Ýlken, qalyng kitaptyng maketin jasap, «Sýiiner ising kóp bolsa» degen óleng jolymnan taqyryp qoyyp, tipti, biraz betterin jasap qyzyqtyryp, menen qoljazba kýttiniz. Al, men ózimning tapqan tabysymday sizding bir kitaptyq qarajatynyzdy basqagha júmsatqanymdy әbestik sanap, «tiyldym» da  qaldym.

Qytaydyng úly aqylmany Kúnfudzy «Kisilikti tútqan әmirshi temirqazyq júldyzy siyaqty – tabany taymaydy, al qalghan júldyzdar baylanady da, ainalady da jýredi» depti. Ábeke, siz sol temirqazyq júldyzynday tabanynyz taymauymen degdarlyqqa janynyz ýiir adamsyz.

Tehnikalyq bilimning naqtylyghyna  Tәnirden berilgen alghyrlyq, alymdylyq, algha úmtylushylyq, janalyqqa qúshtarlyq, bilimpazdyq siyaqty qyrlarynyz qosylyp, kezkelgen isti núrly etuge jaralghansyz. Sizding oqudan jalyqpaytynynyz, tyng bastamalargha bastamashy bolatynynyz, ghylymnyng qay salasyna da «talasynyzdyn» barlyghy óz aldyna bir taqyryp, bir ghaniybet qasiyet.

Men keyde dәl sizdey zamanuy qazaq; jan-jaqty, ghalym bolmysty kәsipker azamat studentterge dәris oqysa ghoy dep armandaymyn. Aldynda aitarlyqtay kumiyri joq býgingi jastargha tura sizdey túlgha, sózsiz, oy salar edi. IYә, oy salar edi, jastarymyz oiy men boyyn týzer edi. Áy, osy jetilmeytin jýieni aityp, jýike júqartudy qoymaytynym-ay menin!

Kópshilik respublika qalalaryndaghy «Abdi» kense tauarlary dýkenderining iyesi dep qana tanityn sizding ruhaniyatqa qosqan qomaqty ýlesinizdi biletinder joqtyng qasy. Basqa týgili, qoldaryna ústap, qajetine jaratyp, paydasyn kórip jýrgen tәrbiyeshiler, múghalimder men oqytushylar «Osy kimning enbegi? Avtory kim?» dep saralap kórdi me eken? IYә, biz bas qatyryp, my júmsap, oy sharshatyp jasalatyn qúndylyqtardyng qúnyn biluden qalghanbyz. Bardyng baghasyn bilmeu, qadirine jetpeu, halyq ýshin qasiret ekenin әzir úghatyn týrimiz joq. Bireuding baylyghyn, ailyghyn, seruen ómirin sóz qyludan basqa ermegimiz jәne joq.

Ábeke, siz «Aygólektin» tasyn órge domalattynyz. Bir qauym suretshige qomaqty qarjy tólep, san týrli qoltanbada tapsyryspen suretter salghyzdynyz. Dizaynerlerdi qanday sheberlikke jetkizdiniz. Shetelderge, Mәskeuge barghan saparlarynyzdan jurnalgha qajetti qanshama kitaptar, ensiklopediyalar kóterip keldiniz. «Aygólekke» qalam tartqan  shygharmashylyq adamynyng bәrine qalamaqy tólediniz. «Aygólek» brendimen nebir ghajap oqu-qúral jabdyqataryn shyghardynyz.  Talabymen tanylghan jas tilshi, jas suretshilerge arnap, jyl sayyn keng auqymda «Aygólekting dostary» festivalin ótkizuge mol qarjy bóldiniz. Mening jol saparlaryma, enbek demalysyma han qyzynday jaghday jasadynyz. Siz әkemizdey qamqor bolghan 9 jylda kórgen jaqsylyghymyz, qúrmet syiymyz keyingi kóretin beynetime quat qoryn jinap berdi desem artyq aitqandyq emes.

Maqsatymnan adasatynday taghdyrym qyl ýstinde túrghanda Jaratqan iyem sizdi kezdestirdi. Jaratylysymdy ózgerte almaytynyma keshirim etkeni me, júldyzymyz qarsy bolmay shyqty. Ayym onynan tuyp, isimizdi Alla onghardy.

Siz ananyzdy bir perzenttey-aq ardaqtaytynsyz. Azamattyghynyzgha ýlken-kishi bas iyetindey abyroyly bolsanyz da, ananyzben habarlasqanda jan jýreginizdi jayyp sóilesip, erkeley de, erkelete de alatynsyz. Ýniniz júmsaryp, jýziniz jadyrap,  meyirlenip ketetinsiz.

Ortanyng әseri bolmay túrmaydy ghoy Almatydaghy dos-jaranynyz qylshyldaghan qyryq jasynyzdy dýrildetip birge toylaudy qalaghanda da siz «mening әr tughan kýnim anammen birge» dep bala-shaghanyzben sonau it arqasy qiyandaghy Sozaqtyng Qaraqúryna artynyp-tartynyp jolgha shyqqanynyzda «Qanday baqytty ana!» dep qyzyqqanbyz. Ananyz marqúmnyng «qoy semirtip jatyrmyn» dep taghatsyzdana kýtetinin kýlip әngimeleuiniz de mәnisti edi.

Al tughan jerge tuyn tikken bir er azamat Sizdey-aq bolsyn! El-júrtynyz ýshin istemegen iygilikti isiniz joq. Áyteuir Sozaqqa qaray moynynyzdy sozasyz da túrasyz.

Jan-jaghynyzdy týgeldep jýru, apa-qaryndastarynyzgha, bauyrlarynyzgha degen qamqorlyq – basqalargha jasaytyn qayyrymdylyghynyzday shapaghatty parasattan túrady. Sonyng bәri taghlymdy tәrbiyege ainalyp, tolysqan minez-qúlyq etikasy bolyp, kórgendilikti qalyptastyrghany kisilik túlghanyzdan menmúndalaydy.

Tanymaytyn meni shyn jýrekpen, biyik óreli tilekpen qazaqtyng bir qyzy dep baghalauynyz, minezimnen min izdemey, artyqtau ketsem «aqyn ghoy» dep aqtaugha beyildi boluynyz da sodan.

Maghan degen kózqarasynyz mening 50 jyldyghyma «Aygólekti» basy býtin syigha tartuynyzben aighaqtaldy. Menen góri әbjildeu bireu bolghanda «Aygólektin» atymen biraz baylyq jasaghanday eken. Ayttym ghoy, men esepke epsiz adammyn. Siz kýtkendey paydaly kәsipke ainaldyru qolymnan kelmedi. Jeke basyma esh janaru qosa almadym.  Oghan zamannyng beti kýrt elektrondy aqparatqa, gadjetterge aughany qosyldy. Bәribir irgetasy myqty qalanghan ýiding әbden tozghansha qisaymaytynynday, 20 jyldy artqa tastaghan «Aygólek» eshkimge alaqan jaymay-aq, «eshkini – apa, tekeni – jezde» qylmay-aq asau aghystarmen alysa jýzip, aman-esen bar meyirimin balalargha arnap keledi.

Ábeke, úmyttyrmaytyn úlyqty isi, taza, izgi izi bolsa, eshkim de, eshtene de úmytylmaydy. Seniniz, ózime ne tilesem, sizge sony tileymin. Siz degenim – otbasynyz: Liza hanym, Aygerim, Janel, Ernúr balalarynyz jәne tútas «Abdi» kompaniyasy.

Jýregim soqqansha, jaghym talghansha «Abdidi», onyng bas bii –  Biymendiyev Ábdibek Sharbekúlyn, yaghny Ábekendi auzymnan tastamay ótsem, adamdyqqa – adamdyq, adaldyqqa – adaldyq paryz dep úqqanymnan shyghar. Al, naryq zamanynyng jazylmaghan zanyna ainalyp ketken aqparat qúraldaryndaghy súhbatymnan «Abdi» turaly aitqan lebiz-lepesterim jarnama delinip ylghy alynyp tastalatynyna men ne deyin? Áytpese, «Aygólek» pen Qymbat Ábildәqyzy esimi qalay qatar aitylsa, «Abdi» de solay ataluy tiyis dep bilemin.

«Sýier úlyng bolsa, sen sýi, sýiinerge jarar ol» deytin Abaydan asyryp ne aita alamyz!? Izgilikten jaralghanday bekzat bolmysty, jany jaysan, jýregi jomart, tilegi týzu,  ziyaly últ maqtanyshyna sýiinemiz, әr isine sýisinemiz. Aman jýriniz, Ábeke!

Qymbat Ábildәqyzy,

«Aygólek» balalar jurnalynyng avtor-redaktory,
Týrki әlemi aqparat salasynyng ýzdigi

***

Á. Biymendiyevting óz sózinen:

Mening әke-sheshem jәy ghana qarapayym sharua adamy edi. Solardan men kóp ýlgi aldym. Eng manyzdysy – erinbey enbek etudi.

Anam mektepte eden juyp, ot jaghatyn. 5-6 jasymda anamnyng sonynan qalmay, janynda jýretinmin. Oqushylar sabaqqa kelgenshe, sol kabiynettegi oqu-jazudyng bәrin oqyp, suret salyp otyratynmyn. Sodan bolar, sauatymdy erte ashtym. Ákemning yqpaly: 8-synypty ýzdik bitirip, suret salu mamandyghy boyynsha uchiliyshege baramyn degenimde: «shygharmashylyq jolgha asyqpa, óner adamynyng joly qiyn bolady, bir mamandyq al, sosyn ýlgeresin», – dep aqyl bergeni. Sóitip, әkemning qalauymen Qazaqtyng poliytehnikalyq institutyn bitirip, mashina jasau ónerkәsibining konstruktor-tehnologiyasynyng injeneri bolyp shyqtym.

Áriyne, mektep qabyrghasy adamy ortagha beyimdeluding basy. Jaqsy, ne jaman jaghyna búrylghanyndy bayqatpay, óte shyghatyn «ómir akademiyasy». IYә, joghary synyptarda matematika pәninen bergen Janat múghalimning kóp yqpaly boldy. Tiyanaqtylyqty, óz kýshine senudi, jýirik oilau, mәseleni iygeru siyaqty qabiletterdi ýirendim. Oghan mening auylda da, qalada da oqyghanymnyng paydasyn qosynyz. Odan keyin studenttik ómir, jataqhana, ata-anadan alystyq ta biraz nәrse ýiretti. Tolyqqandy kózqaras, әriyne, Mәskeudegi aspirantura jyldarynda qalyptasty deuge bolady. Ghylym maghan kez-kelgen mәseleni sheshu joldaryn ýiretti. Maqsat qoya bilu, oghan qalay jetudi jobalau, qanday is-әreket jasau, nәtiyjesin pysyqtau, tandau, eng bastysy – sheshim qabylday biludi. 

Abai.kz