Bas prokuratura elimizde adam aghzasyn saudalau deregi kóbeygenin aityp dabyl qaqty. Bir jylda múnday 57 qylmys tirkelgen. Búl turaly Arasha.kz-ke silteme jasap Abai.kz habarlaydy. 

Qyzylorda qalasynyng túrghyny qaryzdan qútylu ýshin amalsyzdan býiregin satugha mәjbýr. Kredit kenirdekten, ósim púl alqymnan aldy dep jylaydy ol. Kelinshekting búl tirligi qanshalyqty zandy? Elimizde aghzasyn satatyndar kóp pe? Mamandar ne deydi? «Astana» telearnasynyng tilshileri osynday san saualdyng jauabyn izdep, arnayy sujet jariyalady.

31 jastaghy kelinshekting alty balasy bar. Ózi júmyssyz. Joldasynyng tabysy iship-jemnen artylmaydy. Sondyqtan әiel bala-shaghanyng kem-ketigin týgendeymin dep jýrip qaryzgha belsheden batqan. Ony qaytara almaydy. Bereshegin súrap kýnde bireu keledi. Bar amaly – býiregin satyp, qaryzdan qútylu.

Qyzylorda qalasynyng túrghyny osy mәselemen kisiler kýnde kelip mazalaytynyn da aitady.

«Tipti, kishkentay bir jasar qyzymdy da, bizge ber dep aitty. IYә, balany maghan ber, aqyry tóley almaysyng deydi. Kim balasyn qiyp beredi. Aytynyzshy, eshkim balasyn qimaydy ghoy qanday jaghday bolmasyn. Soghan qatty nalydym», – deydi kýiingen kópbalaly ana.

Kelinshekting aituynsha, aghzagha qara naryqta súranys bar. Kýnde habarlasyp, býirekti saudalaytyndar kóp.

«Jeti milion tenge dep aittym. Maghan bir kisi habarlasyp, balasynyng býirekke zәru ekenin aityp, tegin berudi súrady. Men ony tegin beretindey óleyin dep jatqan joqpyn ghoy. Ózim qaryzgha batyp, múqtaj bolyp túrmyn. Renjimeniz dedim. Aqygha ghana dedim. Odan keyin de birneshe adam qonyrau shaldy», – deydi ol.
Ranker.com saytynyng mәlimeti boyynsha, qara bazarda býirekting baghasy AQSh–ta 200 myng dollar. Al Qytay men Ýndistanda búdan sәl arzan. Barlyq elde býirekke súranys joghary.

Núr-Súltandaghy transplanttau ortalyghynyng mәlimetinshe, býirek jetispeushiligimen esepte túrghandar sany ýsh mynnan asady. Ókpe, bauyr, jýrekke de súranys joq emes. Ortalyqta aghzany auystyru tegin jýrgiziledi. Ol ýshin donorlargha aqsha tólenbeydi. Tek, zandy jolmen, tiyisti talaptarmen ghana qabyldanady. Al óz erkimen dene mýshesin saudalaghandar jazagha tartylady.

«Adamnyng aghzalary men tinderin alugha mәjbýrleu nemese zansyz alu faktileri Qylmystyq kodeksting 116-baby boyynsha tergeledi. Dәl osy qylmystar abaysyzda jәbirlenushining ólimine nemese ózge de auyr zardaptargha әkep soqqan jaghdayda nemese múny qylmystyq top jasaghan bolsa, segiz jyldan on eki jylgha deyingi merzimge bas bostandyghynan aiyrugha jazalanady», – deydi ishki ister ministrining kenesshisi Núrdildә Oraz.

Al psiholog mamandardyng pikirinshe, qarjylyq qiyndyqtar tuyndaghan kezde adamnyng minez-qúlqy ózgeredi. Búl ony týrli әreketke iytermeleui mýmkin deydi.

«Mysalgha, múny sharasyzdyq dep aitatyn shygharmyz. Búl endi ózin-ózi qúnsyzdandyru. Ómirdin, ol ýshin qúndy dýnie joq degen sekildi. Qazir qúndylyqtardyng óte tómendep ketken uaqtysy dep, aityp jatyrmyz. Búl da bir sonyng týri dep aitugha bolady», – deydi psiholog Limana Qoyshiyeva.

Oqy otyrynyz: Dәriger júrtty donor bolugha qatysty ústanymyn tiri kezinde bildirip ketuge ýndedi

Qansha jerden joqshylyq jaghadan alyp, ósim púl ayaqtan tartsa da zansyz әreketke jol joq. Jaza auyr. Biraq ony eshkim eskermeytin sekildi. Óitkeni, bas prokuraturanyng qúqyqtyq statistika jәne arnayy esepke alu jónindegi komiytetining mәlimetinshe, adam aghzalaryn saudalau boyynsha ótken jyly elimizde 57 qylmystyq is tirkelgen.

Abai.kz