Esime eriksiz myna bir uaqigha orala berdi...

Qazir telefonda qaptap jýrgen jarapazanshylar. Bala-shagha emes, bildey-bildey óner iyeleri. Osyny kórgen sayyn kónilim kýpti bola berdi...

Bala kezim. 90 jyldardyng basy edi. Keshkisin sabaq qaraugha otyra bergenim sol edi, ýy syrtynan jarapazan aitqan 3-4 balanyng ýni estildi. Men eleng etip ýiden shygha jóneldim. Jengem jarapazanshylargha tatti ústatyp, azyn-aulaq tiyn da berdi. Aqshanyng shetin kórgen jerden mening ishim qylp etip, tanys balalar bolghan song ýidegilerge bildirmey ere jóneldim. On shaqty ýige bardyq. Bәri tәtti-kәmpiyt, key ýy aqsha da berdi. Dәnige týstik.

Auylymyzda 90 jastan asqan qadirli qartymyz bar edi, qomaqty aqsha dәmetip sol ýige de soqtyq. Biz jarapazan aita barghanda qariya esik aldynda dәret alyp otyr eken. Qúmanyn qoyyp qoyyp, qybyr etpey tyndap aldy da, qaranghyda tany almady ma, әlde, әdeyi istedi me; shetimizden «sen kimning balasysyn?»,- dep súrap shyqty. Ábden súrap bolghan son, shekesin shenbektep, tómen qarap otyryp:

- Jә, balalar, jarapazan aityp jýr ekensinder, osy salttyng týpki shyghu tarihyn bilesinder me? - dedi. Biz ýnsiz bas shayqadyq.

Aqsaqal sәl kýrsinip, endeshe tyndandar! Myna jýrgeninning qay qaysysyng da bardam jerding balalary ekensinder. Jarapazan aitu senderge jarasa qoymas. Salt-dәstýrding ozyghy men tozyghy bolady. Qazir eshkim ash jýrgen joq. Sondyqtan búl dәstýrding tozyghy. Búryn ash-jalanash kedeyler baylardy jaghalap jan baqqan. Oraza ústaghan qarau baydyng jýregin jibitip, tamaq súrap jeu ýshin jarapazan aitqan. Ýiin, ýiing ýy eken,

ýiding kórki shy eken.

Aq tóbedey kóringen,

Qanday baydyng ýii eken... dep bastaluy da tegin emes. Baygha kópshik qoya sóilep, kónilin aulap, tamaghyn tauyp jegen. Yaghni, búl qayyrshyrshylyqtyng bir týri... Mynday qoy ýstine boz torghay júmyrtqalaghan zamanda jamandyq shaqyrmay, ýilerine baryndar! Búdan keyin búnday jamandyq jasamandar! - dep qaytarghany әli esimde. Sodan keyin biz túrghan auylda biz de, bizden ózge de jarapazan aitqan joq...

Al, qazir zaman odan da jaqsy. Biraq, myna sanyrau qúlaqsha qaptaghan jarapazanshylargha «qoyyndar!» deytin qariya kórmedim. Dorba men dombyra kóterip jarapazan aityp jýrgender ózderin qatty mәdeniyetti sezinetin synayly.

Aqsaqaldyki jón desem, jappay qayyr tilep kettik pe dep qorqam...

Álgi auylymyzdyng qarty qatelesti me, әlde býgingi jarapazanshylar qatelesip jýr me?

Túrsynbek Keshubay

Abai.kz