2023 jylghy 1 qyrkýiektegi jaghday boyynsha 16 026 etnikalyq qazaq tarihy otanymen tabysyp, qandas mәrtebesin aldy. Jalpy 1991 jyldan beri respublikagha 1 mln 123,2 myng etnikalyq qazaq oraldy. Búl turaly Enbek jәne halyqty әleumettik qorghau ministrligi habarlady. 

Jyl basynan Qazaqstangha kelgen qandastardyng jartysy (53,6%) Ózbekstannan, 19,6% – Qytaydan, 10,9% – Mongholiyadan, 7,8% – Reseyden, 5,9% – Týrikmenstannan jәne 2,2% basqa elderden.

Osy jylghy 1 qyrkýiektegi jaghday boyynsha enbekke qabiletti jastaghy etnikalyq qonys audarushylar sany 61,4%-dy, enbekke qabiletti jastan kishi 30%-dy jәne zeynetkerler 8,5%-dy qúraydy.

Enbekke qabiletti jastaghy qandastardyng ishinen bilim dengeyi boyynsha 15,6%-y joghary bilimdi, 34,4%-y orta kәsiby bilimdi, 41,2%-y jalpy orta bilimdi.

Qonys audarghan etnikalyq qazaqtar respublikanyng týrli ónirlerine qonystandy.

Sonymen birge, qandastardy qonystandyru ýshin kelesidey enbek kýshi tapshy ónirler anyqtaldy: Aqmola, Abay, Qostanay, Pavlodar, Shyghys jәne Soltýstik Qazaqstan oblystary.

Qonystandyru ónirlerinde 2023 jylgha arnalghan qandastardy qabyldau kvotasy 1 925 adamdy qúraydy. 2023 jylghy 1 qyrkýiektegi jaghday boyynsha qonystandyru ónirlerine 1 773 qandas qonys audardy.

Jogharyda atalghan ónirlerde qonystanghan qandastargha kóshuge subsidiya týrinde memlekettik qoldau sharalary úsynylady – bir mezgilde otaghasyna jәne otbasynyng әrbir mýshesine 70 AEK (241,5 myng tenge) mólsherinde; túrghyn ýy jaldaugha jәne kommunaldyq qyzmetterge aqy tóleuge – bir jyl ishinde 15-ten 30 AEK (51,7-den 103,5 myng tengege deyin) mólsherinde.

Jyl basynan beri 918 qandasqa týrli qoldau sharalary kórsetildi. Atap aitqanda, 493 adam túraqty júmysqa ornalastyryldy, 918 adam birjolghy subsidiya aldy, al 383 qandasqa túrghyn ýy shyghyndary subsidiyalandy.

Sonymen qatar erikti qonys audarudyng tiyimdiligin arttyru maqsatynda azamattardy soltýstik ónirlerge qonys audarugha qatysatyn júmys berushilerdi qoldau boyynsha institusionaldyq sharalar qabyldandy. Túrghyn ýy satyp alu, salu ýshin nemese ipotekalyq túrghyn ýy qaryzdary boyynsha bastapqy jarnanyng bir bóligin jabu ýshin ekonomikalyq útqyrlyq sertifikaty túrghyn ýy qúnynyng 50%-y nemese bir otbasyna 4 mln tengege deyin mólsherinde birjolghy óteusiz jәne qaytarymsyz negizde engizildi.

Esterinizge sala keteyik, osy jyly pilottyq rejimde Qazaqstan elshilikteri arqyly «bir tereze» qaghidaty boyynsha qandas mәrtebesin beru tetigi iske asyryldy. Pilottyq joba shenberinde elimizge baru, júmys orny, túrghyn ýy beru mýmkindikteri turaly mәseleni sheshuge jәne respublika aumaghyna kirmey-aq qandas mәrtebesin alugha bolady. Býgingi tanda respublikanyng shet elderdegi mekemeleri arqyly etnikalyq qazaqtardan jana formatta 2 037 ótinish (681 otbasy) qabyldandy.

Abai.kz