Bizde bir jaqsy dýnie qolgha alynsa, onyng ayaghy dau-damaymen ayaqtalatyndyghy jaman bir ýrdiske ainalghan sekildi. Mine, biylghy Qarttar kýni men Respublika merekesi bir aida qatar kelip, bir quantyp tastaytyn týri bar.

Onyng ýstine elimizding Enbek jәne halyqty әleumettik qorghau ministri Svetlana Jaqypova hanym osy qos merekege qariyalardy bir qomaqty kómekpen jarylqaytyndyghyn aityp, tóbemizdi kókke sәl jetkizbey tastady.

Mәselen, Astana qalasy, Qaraghandy, Manghystau, Týrkistan, Jetisu men Úlytau oblystary Qarttar kýnine oray óz qariyalaryna 34 myng 500 tenge kóleminde bir jolghy materialdyq kómek beretin bolyp sheshipti. Dәl osynday syi-siyapatty Aqmola men Pavlodar oblystary da dayarlap otyr eken. Búlardan qalghysy kelmegen Almaty, Shyghys Qazaqstan, Jambyl, Týrkistan, Abay oblystary óz qariyalaryn janaghyday aqshalay kómekpen birge merekelik azyq-týlik sebetterimen qamtamasyz etetin kórinedi.

Al bizding oblys she? Ázirge tym-tyrys, bayaghy sol «Sen tiymesen, men tiymen, badyraq kóz» degen qulyqpen otyr. Ánsheyinde: «Biz Qazaqstanda óndiriletin astyqtyng 25 payyzyn beremiz, bizdegidey alyp tau-ken óndirisi esh jerde joq, al mashina shygharuda bizge eshkim de ilese almaydy», - dep bórkimizdi aspangha atyp, maqtanghanda jýregimiz jarylyp kete me dep qorqamyn.

Al sóite túra, jana ghana ashylghan, bizden asyp bara jatqan baylyghy joq Abay men Úlytau oblystarynyng óz qariyalaryn qalay qúrmettep jatqandyghyn kórgende jerge kirgendey halge úshyraytyndyghyng ras.

Biz sonshalyqty beyshara, taqyr kedey me edik? Onda biz anau-mynau emes, әrqaysysy 4 milliard tengeden astam eki birdey sport ghimaratyn salugha nemese «Tobol» futbol komandasyna jyl sayyn 2 milliard tengeni qaydan tauyp jýrmiz? Sirә, bizding oblystyng basshylary osy jaqynda ghana Qostanaygha kelu saltanatyna Respublikalyq budjetten bólingen 12 milliard tengeni qayda júmsaryn bilmey miy qatyp jýrgende, múnda qariyalardyng bar ekendigin sirә, úmytyp ketse kerek. Onday úsaq-týiekke bizding basshylar onsha kónil bóle bermeydi. Onyng ýstine joghary jaqtan eshbir súrau bolmaghan son, jýikesin júqartyp qaytedi?

Aytpaqshy Qariyalar kýni degende eske týsedi, bizde osy zeynetkerlerdi túrghan jerine qaray alalau sekildi jaman әdet boy alyp barady. Mәselen, Astana qalasynda sol shaharada túratyn zeynetkerler ghana avtobusta tegin jýredi. Al osynda emdeluge nemese basqa da sebeptermen kelgen qariyalar jol aqysyn tolyq tóleuge mәjbýr. Sonda astanalyq zeynetkerler birinshi sortty adamdar da qalghan qazaqstandyqtar ekinshi әlde ýshinshgi sortqa jata ma? Múnyng ózi Qazaqstan azamatynyng Konstitusiyalyq qúqyn búzbay ma? Álde Astanadaghy bay-baghlan men biyik lauazymdylardyng әke-shesheleri elden erekshe jaratylghan jandar ma? Múny qalay týsindik? Osyny jónge salatyn bir adam tabylmaghany ma?

Jalpy jaman әdet júqqysh keledi emes pe? Áldeqalay Almatygha bara qalsanyz, qaltanyzda «Onay» dep atalatyn jol kәrtishkiniz bolmasa, jýz tengening ornyna eki jýz tengeni qaltanyzdan suyryp beresiz. Óitkeni siz múnda da ekinshing sortty adamdardyng qataryna jatasyz.

IYә, elimizde qariyalarlargha degen kózqaras osynday.

Jaybergen Bolatov

Abai.kz