Qazaqtyng qaysar qyzy Kembridjdi ýzdikter qatarynda bitirip, eline Amazon men Ebay syndy alpauyttardy alyp kelip, kelisim-shart jasatady. Dәl osy kezde memleket odan su týbine ketken «Qazposhtany» qútqarudy súraydy. Bir jaghynan shetelde myqty úsynys, tabysy mol júmys kýtip túrdy. Ekinshi jaghynan qordalanghan qaryzy 24 milliard tengeden asyp ketken, ailyghy shaylyghyna jetpeytin 17 myng adam auyzgha qarap otyrghan problemalyq kәsiporyn túr. Birinshisi – ózining jaghdayyn jasau, ekinshisi – Otangha qyzmet etu.

2022 jyldyng ayaghynda Ásel Janasova osy ekinshi joldy tandady. Odan ne shyqty? Memleket oghan ókinbedi me? Osynyng barlyghyn tarqatyp bayandaytyn bolamyn.

2020 jyly әlemdi sharpyghan pandemiyadan keyin kóp sarapshylar «Qazposhtanyn» endi ayaqqa túruy mýmkin emes degen diagnoz qoyghan bolatyn. Últtyq kompaniyanyng ózin-ózi әreng alyp jýrgen, aqtap jýrgen zamany 2019 jylmen ayaqtaldy. 2019 jyly songhy ret 54,4 million tenge taza payda kórdi. Al 2020 jyly 5,1 milliard tenge shyghyngha batty. Biraq múnymen shynyraugha qúldyrau toqtamady. 2021 jyly Qazposhta 7,1 milliard tenge, 2022 jyly 12,4 milliard tenge shyghyn әkeldi. Memleket tipti ony satyp jiberu turaly oilana bastaghan edi. Eng toqyrau uaqyty – rekordty shyghyn kelgen 2022 jyldyng ayaghynda Qazposhta aksioneri «Samúryq-Qazyna» qory jaghdaydy ózgertip, batyl reformalar jasau ýshin Ásel Janasovany basqarma basshysy qylyp taghayyndaydy. Negizi, Ásel Janasovanyng antikrizistik sharalary 2024 jyldan keyin ghana jemisin bere bastaydy dep kýtilgen. Alayda ol nebary 12 aidyng ishinde jaghdaydy týbegeyli ózgertip, 2023 jyly Qazposhta aidy aspangha shygharyp, 85,9 milliard tenge vyruchka, onyng ishinde 2,4 milliard tenge taza payda kórsetti. Odan memleketke 1,5 milliard tenge diviydend tóledi. Qazposhta әkelgen diviydend bar, basqa da tabystardyng bәrin qosyp «Samúryq-Qazyna» su tasqyny kezinde memleketke qosymsha 100 milliard tenge qarjy jiberdi.

Qarjylyq onaltu reformalary qalay jýrdi?

Aldymen Qazposhtada biznes-prosester ontaylanyp, kýmәndi shyghyndar baqylaugha alynyp, barlyghy qysqartyldy. Odan keyin ýlken tabys әkelgen qadam – Samúryqtyng portfelidi kompaniyalar toby ishinde qazynashyldyq agent funksiyasyn atqara bastauy boldy. Qazposhta shetel, әsirese Qytay marketpleysterinde adamdar tapsyrys beretin tauarlardy jetkizip berudi ózine búra aldy. Dәl osy kezde ózine sene bastaghan Qazposhta basshylyghy kedendik rәsimdeu baghytyn, keden ókili qyzmetin iygere bastaydy. Osy jana jol kompaniyagha kәdimgidey qomaqty tabys әkeldi. Sonda eki jana qyzmet týrin ashu, búghan deyin qatyp qalghan biznes-prosesterdi ontaylandyru jәne basy artyq shyghyndardy qysqartu. Osy qarapayym ýsh qadam bir jyldyng ishine jaghdaydy 180 gradusqa ózgertti. Reforma dep osyny ataydy.

Biz bәrimiz jaqsy ómir sýru ýshin, kompaniyalarymyz tabysty boluy kerek. Olar budjetke jaqsy salyq tólep, adamdargha layyqty jalaqy berip otyrsa, ekonomikada túraqty ósim bolady. Sondyqtan kompaniyalardyng ósip jatqany siz ben bizge tek jaqsylyq alyp keledi. Al osy damudyng artynda túrghan, bilimi men tәjiriybesin, ómirlik energiyasyn sarp etken jandardy «Otangha qyzmet etip jýr» dep baghalaghanymyz abzal.

Aybar Oljaevtyng jazbasy

Abai.kz