Sәrsenbi, 12 Nauryz 2025
Azamat 262 1 pikir 12 Nauryz, 2025 saghat 11:15

Kópting alghysyn alghan azamat

Suret: Avtordyng múraghatynan alyndy.

Belgili jurnalist, Týrkistan oblystyq mәslihatynyng deputaty Ghalymjan Elshibay erding jasy eluge tolyp, jan dosymdy osy mereyjasyna aman-esen jetkizgen Alla taghalama sansyz alghys aityp, ótken kýnderge saghynyshpen kóz salyp qarap otyrmyn.

Ghalymjan dosym Qasqasuda, men Maybúlaqta tuyp óstim. Eki auyl bir-birine jap-jaqyn. Arasyn jalpiyp jatqan ýsh-tórt qyr ghana bólip túr.  

Bizding auyldyng qariyalary bala kezinde mektepti Qasqasugha jayau qatynap oqyghandaryn aityp otyratyn. Biz de Qasqasugha jii baratynbyz. Biraq mektepke emes, naghashymyzdyng ýiine qydyryp baratynbyz. Negizi eki ózendi boylay jatqan eki auyldyng adamdary erterekte bir-birimen qúda bolyp, qyzdaryn jaqyn jerge bir-birine úzata bergen ghoy. Mysaly, mening әjem Qasqasudyng qyzy, kerisinshe Ghalymjannyng anasy bizding auyldyng qyzy. Eger bizding auylgha kelin bop týsken Qasqasudyng qyzdaryn jinasa qúday biledi, bir avtobus bolatyn shyghar. Áyteuir, eki auyldyng adamdary jolygha qalsa, bir-birine jiyen-naghashy, eng bolmaghanda qúda-qúdandaly bop shyghyp, mәre-sәre bop jatatyn.  

Áli esimde... Ýshinshi synypta ma eken, әiteuir apayymyz «Tughan jer» degen taqyrypta shaghyn shygharma jazyp keluge tapsyrma bergen. Bәrimiz «Mening tughan jerim – Maybúlaq auyly. Ol taudyng qoynauynda ornalasqan. Maytóbe degen tóbesi bar...» degendey tughan auylymyzdy maqtap, sipattap jazyp kelgenbiz ghoy. Sóitsek, bir oqushy qyz «Mening tughan jerim – Georgiyevka» dep jazyp kelipti.  

Bizding auyldan on shaqyrymday jerde Georgiyevka degen auyl bar. Qazirgi aty -- Kóksәiek. Búl osy tónirektegi eng iri eldimeken. Ortalyq auruhana da, perzenthana da, emhana da bәri osy auylda.  

Apayymyz: «Áy, Pәlensheeva, qalaysha sening tughan jering Georgiyevka bolady? Ata-baban, әke-shesheng ómiri osy auyldan qonys audarghan emes qoy...» dep shap ete qaldy. Oqushy qyz da qoymaydy: «Joq, men Georgiyevkadaghy «roddomda» tuylghanmyn ghoy» dep... Sóitsek, synyptas qyzymyz «Tughan jer» degendi tura maghynasynda týsinip, sheshesining qúrsaghynan shyqqan jerdi jazyp kelgen eken.  

Sol aitpaqshy osy tónirektegi auyl balalarynyng barlyghy, onyng ishinde men de, Ghalymjan da sol Georgiyevkadaghy «roddomda» ingәlap dýniyege kelip, sol jerde kózimizdi ashyp, sol jerde kindigimiz kesilgen. 

Sonymen jaz shyqsa Qasqasudaghy naghashymyzdyng ýiine tartamyz. Tipti aptalap jatyp, naghashymyzdyng qoyyn da baqtyq, shóbin de jinadyq. Biraq qansha barsaq ta óz aituynsha Qasqasudy «jatqyzyp-túrghyzatyn», auyldyng eng «búzyghy», «sol auyldy ústaytyn» Ghalymjanmen esh jolyqpappyn. Álde men naghashyma qydyryp barghanda ol da tayyna minip, naghashysyna ketip – bizding auylda jýrdi me? Joq, әlde «Mening atym – Qojadaghyday» men shópke ketkende ol qoygha ketip, men qoygha ketkende ol shópke ketip, jolymyz týiispedi me, әiteuir, auylymyz tiyip túrsa da bala kezimizde bir-birimizge jolyghudy Jaratqan iyem jazbapty. «Tughan jerimiz» bir bolghanymen jýrgen jerimiz bir bolmay túr ghoy. Áytpese bir-aq «sentralinyi» kóshesi bar alaqanday auyldyng atamanyn ailap jatqanda qalay kórmeymin deseyshi... 

Biz tek 1997 jyldyng jazynda ghana bir-birimizdi taptyq. Ras, aldymen jurnalist Shadiyar Moldabekpen tanystym. Ol artynsha Shym-qalagha Ghalymjandy alyp keldi. Men qalalyq «Shymkent kelbeti» gazetinde, Ghalymjan Elshibay men Shadiyar Moldabek Tóleby audandyq «Tóleby tuy» gazetine júmys istep jýrgen kezderi. Dosy ýshin jandaryn beruge dayar anqyldaghan aqkónil eki jigitpen ә degennen shúrqyrap aralasyp kettik. Ýsheumiz de boydaqpyz, jýrgen jerimiz qyzyqty dumangha ainaldy.  

Aq bas Alataudyng eteginde jatqan, biri -- Qasqasu, biri -- Ekpindi auylynda ósip, taudan tómenge kóp týspegen eki jas jigit «Tóleby tuy» gazetine júmysqa túrghan kezde alghashynda audan ortalyghy Lengirding tirshiligi tym qyzyq, kóp dýniyesi tansyq kórinipti. Birde senbi kýni ekeui júmysta otyrghanda kabiynetke gazetting bas redaktory Ábdimәlik Rahmanqúlov bas súghyp: «Tak, jigitter, demalys kýni de júmysqa shyqqandaryng dúrys bolghan eken. Men kenshar aralap bara jatyrmyn. Tapsyrmalaryndy oryndap, júmystaryna múqiyat bolyndar... Aytpaqshy, mynau esikting aldyndaghy gazongha abay bolyndar, mal tiymesin» dep tapsyrmany nyghyzdap, shyghyp ketedi.  

Bas redaktor ketken song alghash bolyp Shәkeng til qatypty:  

- Ghaleke, «gazon» degen ne ol?..  

- Sony men de bilmey otyrmyn ghoy... Jýrshi, esikting aldyn kóreyik...  

Ekeui esikting aldyna shyghyp, bylay-bylay qaraydy. Pәlendey kózge oghash kórinetin eshtene joq. Aulada eski bir «Gaziyk» kóligi túr eken. Sony ary-beri ainalyp, bas-ayaghyn qaraghan jigitter aqyrynda «Qúday biledi, bastyqtyng «gazon» degeni osy bolar» dep topshylaydy.  

Sóitip eki sabaz kabiynette otyryp, keshke deyin kezek-kezek dalagha jýgirip shyghyp, «Gazikti» kýzetken ghoy. Sәt sayyn alyp temirdi bir ainalyp shyghyp, eshkimning tiymegenine kózderi jetken song qaytadan júmystaryna kirisedi. Búl kezde gazonda siyrlar beymaral jayylyp jýrgen. Qarasan kelgirding bir-ekeui «Gazikke» kelip sýikenip jatsa, eki jigit taspen atyp, qaytadan gazongha quyp tastaytyn kórinedi. 

Mine, osylay ósip jetildik, Ghalymjan, Shadiyar ýsheumizding jolymyzdy osy jurnalistka salasy týiistirdi. Shiyrek ghasyrdan astam uaqyttan beri ishәy despey, otbasymyzben aralasyp-qúralasyp jýrmiz. Osy ómirimde osynday adal dostardy serik etken Jaratushy Allama sansyz alghys.  

Áli esimde... Ýilenip, ýy bolghannan keyin birde jalaqyma qytaydyng kip-kishkentay teledidaryn satyp aldym. Biraq kóp úzamay jyl qorytyndysy boyynsha ýzdik atanyp, syilyqqa ýlken teledidar aldym da kishkentay teledidardy Ghalymgha berdim. Ghalym janasyn alghanda ony Shadiyargha berdi. Aqyr sonynda kishkentay teledidar janadan otbasyly bolghan dosymyz Beysenbay Təjibaevqa búiyrdy. Teledidardyng odan keyingi taghdyry belgisiz... 

Mine, aradaghy shynayy dostyq, adal niyet, qyzyqty kezenderding kuәsi bolghan osy shaghyn teledidar sol qiyn shaqtarda bir-birimizge janashyr, bauyrmal bolghan sәtterimizdi Ayaz biyding shapanynday jiyi-jii esimizge salyp túrady.  

Ghalymjan dosymnyng minezi taudan bastau alatyn Qasqasu ózeni siyaqty óte asau. Mansaby ýlken eken dep bireuding aldynda mәimónkelemeydi. Tik minezdi. 

Birde dosym ekeuimiz jolda kele jatqanda ony úyaly telefony shyryldady. Ghalekeng keshiktirip baryp, telefonnyng kók knopkasyn basyp, "Allo" dedi.  

- Búl Elshibay ma? - dedi ar jaqtaghy dauys. Negizi Elshibay atasynyng esimi ghoy. 

- Joq, onyng nemeresi... - dedi búl da qyrsyghyp.  

- Elshibaydyng ózi qayda? 

- Ol kisi qaytys bolyp ketti ghoy... 

- Ne deydi, qashan? 

- Oi, biraz bolyp qaldy... 

- Oibýi, men estimeppin ghoy... Úyat bopty-au, kónil aitu kerek edi... - dedi de ana kisi telefondy basa saldy.  

Áriyne, Elshibay aqsaqaldy kózimiz kórgen joq, ol kisi erterekte qaytys bolyp ketse kerek. Biraq Ghalymjannyng әkesi men sheshesi Qamytbek ata men Kýlparshyn apamyzdyng qolynan talay dәm tattyq, talay ret әngimesin tyndadyq. Ekeui de «Bar baqytym – balalarym» degen  ústanymmen ghúmyr keship, bar kýsh-jigerin úrpaghynyng baqytyna, solardyng tәlim-tәrbiyesine, solardyng bilim alyp, eline adal qyzmet etuine júmsaghan qúday degen jandar edi. Tórinen qonaq ýzilmeytin dosymnyng ýiine qonaq bop kelip, eki bólmesinde bala-shaghamyzben syghylysyp jatamyz. Qamytbek ata tang qaranghysynda ayaq sheshetin dәlizge shyghyp azan shaqyryp, kempiri ekeui yghy-jyghy jatqan adamdardyng arasynan әreng oryn tauyp, tura qasymyzda namaz oqityn. Sәjdege jyghylghanda mandayy jastyghyma tiyip, ishtey kýbirlep oqyp jatqan dúghasyn da estiytinmin.   

Ómir joly búralang ghoy. Ghalymjan ata-anasynyng bar jaghdayyn jasap, ýnemi demalys oryndaryna, shipajaygha sýirep jýretin. Degenmende Qamytbek atam qayta-qayta syrqattanyp, dosym әkesining densaulyghyna qatty alandap jýrgende sap-sau jýrgen Kýlparshyn apam qúlap, oilamaghan jerden auruhanada túz-dәmi tausyldy emes pe? Kempirining qazasy aqsaqalgha onay tiygen joq.  

Arada eki jyl ótkende, 2012 jyldyng jazynda Qamytbek aqsaqal da ayaq astynan jansaqtau bólimine týsip, dәrigerler barlyq em-domyn jasaghanymen «eshqanday ýmit joq, songhy sәtte óz ýiinde, úryq-shúryghynyng qasynda bolsyn, sol dúrys siyaqty» dep auruhanadan shygharugha mәjbýr boldy. Áli esimde, úl-qyzdary bәrimiz aqsaqaldy Kóksәiektegi auruhanadan alyp shyghyp, qara shanyraqqa jedel-jәrdem kóligimen әkeldik. Shynynda óz ýiining tórinde tereng bir tynystaghan qariya artynsha o dýniyelik bop jýre berdi. Biz aulada ýy jaqqa qarap alandap túrghanbyz. Bir kezde ýiden ashy dauys estilip, әiel balasynyng shynghyryp jylaghan dauystary estildi. Dir-dir etip ýige qaray bettey bergenimde aldymnan dosym shyghyp qaldy. Sol aulada Ghalymjan ekeumiz bir-birimizdi qúshaqtasyp enirep jylaghanymyz әli esimnen ketpeydi. Qanshama jyldan beri qolynan dәm tatyp, jaqsylyghyn kórgen Qamytbek atam da, Kýlparshyn apam da bizding de әke-sheshemizdey, eng jaqyn, qimasymyzday bolyp ketken eken-au...  

Atamyzdyng qyryq asy ótetin kezde bir kýn búryn Qasqasudaghy qara shanyraqqa jinaldyq. Keng zalgha auyldyng aqsaqaldary, sosyn biraz jekjattar jayghasqan. Etti jep, sorpany iship bolghannan keyin de el taray qoymady. Ótken-ketkendi aityp, aqsaqaldar jaghy auyldyng biraz sharualaryn talqylap, úzaghyraq otyryp qaldy.  

Shay kelgenshe ermek bolsyn dep bir әngimeni bastadym. Úzaq-sonar әngime. Auyldaghylar әngimege shóldep-aq qalghan eken. Aqsaqaldar da, kelgen qonaqtar da auyzdary ashylyp otyryp tyndady. Eltip ketkenderi sonshalyq bireuining kesesi syldyr ete qalsa, bәri jalt qarap, ala kózimen ata jóneledi. «Tynysh otyr!» degenderi ghoy.  

El shay iship jatyr. Men divannyng ýstine otyryp alyp әngimeni jiberip jatyrmyn. Qúddy bir qyzyq kino jýrip jatqanday syrtta jýrgen eki-ýsh kisi de bólmege syghylysyp kirip, samaurynnyng qasyna jalp-jalp etip otyra qaldy.  

Shay da bitti, әngime de bitti. «Myna balanyng әngimesi de, әngimeni aituy da jaqsy eken...» dep, shaldardyng maqtaghanyna elirip kettim-au deymin, taghy bir әngimeni bastadym. Búl joly kitaptan oqyghan bir hikayany jiberdim. Shapandarynyng etekterin qaqqylap, oryndarynan túrugha ynghaylanghan shaldar qaytadan otyra ketti.  

Alla taghalam sol kýni әrtistik qabiletime dem bergen siyaqty, әiteuir, әngimeme el kәdimgidey úiyp otyr. Ángime sharyqtau shegine jetip, әbden qyzghan túsyna kelgen kezde esik ashyldy. Esikti ashqan jas jigit aldymen ishke bir kóz jýgirtip aldy da, tórde otyrghan aqsaqaldyng bireuine «Kóke, qaytpaymyz ba? Sizdi kýtip túrmyz...» dep, iyegin kóterdi. 

Aqsaqal «Qazir...» dedi de, qolyn bir siltedi.  

Otyrghandar esikten syghalaghan әlgi jigitti ala kózben bir atty da: «Ángimendi jalghastyra ber...» degendey qaytadan maghan qarady. Ary qaray kósile jóneldim.  

Sәlden keyin esik qaytadan ashyldy. Búl joly tolyq emes. Kishkentay ghana sanylaudan әlgi jigitting múrny kórinip: «Kóke... Kýtip túrmyz...» degen әlsiz dausy estildi. Otyrghandar jalt qarap edi, esik te sart etip jabyla qaldy.  

Ángime jylandar turaly edi. Oqighasy naghyz qyzyq jerine kelgen. «Endi ne bolar eken?» dep, bólmedegilerding bәri maghan qarap otyr. Birazdan keyin esik taghy ashylyp, múryndy jigit qaytadan bas súgha bergen. Aqsaqaldar jaghy shart ketti: 

- Ei, ata-babannyng senin.... Qayta-qayta esikti ashyp, әngimening shyrqyn búza berding ghoy... Bir qúday úrghan bala ekensing ózin... Qaytatyn bolsan, qaytsay ýiine... -- dep ortada otyrghan aqsaqaldy, әlgi jigitting әkesin iyghynan týrtip-týrtip qaldy. Sóitip edi ol da ashulanyp shyqty: 

- Qaytpaymyn ýige... Ózdering qayta berinder. Ózim bir nәrse qyp jetemin... 

Esik sart etip jabyldy. Ákesin shaqyrghan jigit zym-ziya joq boldy. Odan keyin әngime ayaqtalghansha esikti eshkim ashpady. 

Týnning bir uaghynda taradyq. Auyldyng kisileri ýilerine qaytty. Kelgen jekjattargha kórshi ýige tósek salyndy.  

Ghalym dosym ekeuimiz ýiding búryshynda ertengi bolatyn astyng keybir sharualaryn oilasyp, әngimelesip túrghanbyz. Esikting aldy qaran-qúrang adam. Bir kezde jas bala jýgirip keldi de: «Oralhan degen kim?» dep súrady. Dosym meni menzedi. Sóitse jas bala:  

- Sizdi shaldar kórshi ýige shaqyryp jatyr... 

- Jay ma?  

- Kep әngime aitsyn deydi... 

Sóitsem auyldyng shaldary ýilerine qaytpastan jekjattar jatqan bólmege baryp, «Álgi balanyng әngimesin tyndayyq» dep, bir balany jýgirtip jiberipti. Qúddy bir ózimdi kinomehanik siyaqty sezindim. «Oralhan kep, jaqsy bir kino qoyyp bersin» degen siyaqty...  

Ángimeni de tyndaytyn adamgha aitqan jaqsy ghoy. Keyde  auyldyng osynday aqsaqaldaryn saghynatynyng bar. 

Kelinshegim Gýlnar ýshinshi perzentimizdi bosanar kezde Alla ózi keshirsin «Sәbiyding esimin kim qoyamyz?» dep, aldyn-ala aqyldastyq. UZY apparaty arqyly úl bala ekenin kýni búryn bilgenbiz. Men «Eng jaqyn dosymnyng esimin, yaghni, Ghalymjan dep qoyamyn» dedim.  

Kelinshegim qarsy bolmady. Bәribir ZAGS-ke baryp, qújat alatyn sen ghoy degen bolar... Shynynda Ghalymjan mening eng jaqyn aralasatyn, eng syrlas, eng múndas dosym. Sonymen 2012 jyly Ghalymjan degen úlym dýniyege keldi. Tamyljyghan tamyz aiy bolatyn.  

Dosym Ghalymjan da, kelinshegi Raushan da altyn jandar ghoy. Aqkónil әri mәrt, әri jomart. Balamnyng esimin «Ghalymjan» dep qoyghanyna dosym qatty riza boldy da, bir týnde Tarazgha kelip, úlyma kólik mingizdi. Kәdimgi temir túlpardyng kiltin tartu etti. «Oypyrmay, múnday da bolady eken-au... Dosymnyng esimin qoyghanymyz bek dúrys bolghan eken dә...» dep, birazgha deyin esimizdi jiya almay jýrdik.  

Sodan kelinshegim Gýlnar ekeuimiz dәnigip aldyq. Qazir internette barlyq aqparat bar ghoy. Kelinshegim ghalamtordy aqtaryp, ailar men kýnderdi eseptep, qyz tuudyng qamyn jasap baqty. Alla qoldap, qyz tusa, esimin Raushan dep qoymaqshy... Yaghni, búl joly Ghalymjannyng kelinshegin ainaldyryp kórmekshi boldyq. «Altyn shyqqan jerdi belden qaz» desek te qulyghymyz iske aspady. Tórtinshi perzentimiz de úl boldy. Alla taghalam qoldap, әiteuir, balapandarymyz aman bolsyn!  

Naghyz adal dos osy Ghalymday boluy kerek. Sol dosyma aitamyn: «Bizding ýidegi Ghalekeng óskende jurnalist bolatyn siyaqty. Qazirden gazet-kitaptyng betterin aqtaryp otyrady. Osy balany ekeuimiz jurnalist qyp shygharsaq, keyin maqalalaryn «Ghalymjan ORALHANÚLY» dep jazady emes pe? Maqala ýstinde ekeumizding esimderimiz qatar túrady» dep, qaljyndap qoyamyn. Áriyne, bәrin bir Alla biledi. Aman bolsyn! Dәl qazir kishkentay Ghalymjan 6-synypta oqyp jýr. 

Shymkentke barghan sayyn Ghalymjannyng ýiine soqpay ketpeymiz. Eger bildirmey kep ketkenimizdi estip qalsa jatyp kep renjiydi. Kelinshegi Raushan da biz keledi degennen qúda kýtkendey baryn qazangha salyp, dastarhanyn jaynatyp otyrady. Sosyn kelinshegim ekeuin bir jyl qamap qoysang da qúday biledi, әngimeleri tausylmaydy. 

Astanada júmys istep jýrgenimde bir merekelik demalysta Tarazgha kelip, otbasymmen Shymkent jaqqa qaray jolgha shyqtyq. Ádettegidey Ghalymjan dosym telefon shaldy. 

- Oibay, Oreke, senderdi Shymkent jaqqa qaray shyqty degendi estip, qazangha et salayyn dep jatyrmyz, - dep.  

- Oi, Ghaleke, әure bolmay-aq qoysandar dúrys bolar edi. Bizding aralaytyn jerimiz kóp bolyp túr.  

- Joq, nesine әure bolamyz... Anda-sanda Shymkentke bir kelgende ýiden dәm tatpay ketkendering úyat bolady. Etti qay uaqytqa dayyndayyq? 

- Ghaleke, shynynda bizding kirip shyghatyn jerimiz óte kóp bop túr. Aldymen Týlkibastaghy qayyn júrtqa kiremiz. Olar da et asyp kýtip otyr. Odan aghamnyng ýiine «qútty bolsyn» aityp shyghuymyz qajet. Kelesi aptada besik toy isteyin dep jatyr. Sol quanyshtarymen aldyn-ala qúttyqtap shygha salayyq dep edik. Olar da et asyp, kýtip otyr. Eng sonynda inim Baqytjannyng ýiine baryp qonamyz. Olar da qazangha et salyp kýtip otyr... Osynshama etti bir kýnde jep shyghu asqazangha da onay bolmas... Sondyqtan shay ishe salsaq dúrys bolar edi. Bәrine rizamyz... 

Shynymdy aitsam, jogharyda aitqan ýilerge kirip shyghudy josparlaghanymyz ras. Biraq, olardyng qanday tamaq istep kýtip otyrghanyn bir qúday biledi emes pe? Bizdiki tek dosymyzdyng otbasyn ayaq astynan әurege salmayyqshy, meylinshe jenil-jelpi birnәrse istey salsa degen oy edi.  

Sonymen dosym ekeuimiz ary aqyldastyq, beri aqyldastyq. Kelinshekterimiz de sóilesti. Qysqasy, olar palau istep kýtip otyratyn boldy.  

Týlkibasqa qayynjúrtqa kirdik. Kirgen kezde gaz plitanyng ýstinde túrghan qazangha birden kózim týsip, ishinde pisip jatqan tamaq et emes ekenin birden sezdim. Óitkeni, qazannyng qaqpaghynyng jan-jaghyn oramalmen jauyp qoyghan eken. Qysqasy, qayyn júrttan palau jedik.  

Odan dosymnyng ýiine barsaq, kelinshegi әdemilep palau basyp qoyghan eken. «Úyalghan tek túrmas» degen, «Áp-bәrekeldi, palau jemegeli kóp bolyp edi» dep, qoldy juyp otyra qalyp, kýrishti taghy soghyp aldyq.  

Týs qayta aghamnyng ýiine bardyq. Negizi aldyn-ala eskertpey barghanbyz ghoy. Barsaq, agham men jengem júmysta, eki qyzy, balasy bar eken. Eki qyz yldym-jyldym shay dayyndady. Dastarhangha otyra bergende aghamnyng qyzy «Asyghys emes shygharsyzdar, bir tamaq istep jibereyin» dep súrady. 

- Ne tamaq isteysin? 

Kelinshegim ekeumiz jymyn-jymyng etip qatar súrappyz ghoy. 

Aghamnyng qyzy oilanyp qaldy: 

- Laghman istep jibereyin... 

- Oi, joq, rahmet, biz óte asyghyspyz... Shay ishemiz de túramyz. Agham men jengeme sәlem ait. Jol alys bolghandyqtan toy kýni kele almayyn dep túrmyz. Sondyqtan aldyn-ala qúttyqtap shyghayyq dedik... 

- Onda týnnen qalghan tamaq bar edi. Sony jylytyp jibereyin... 

- Ne tamaq? 

- Palau... - deydi ghoy auzyn toltyryp... 

Qysqasy, týnnen qalghan tamaqpen shay ishtik.  

Sóitip endi Baqytjan inimning ýiine qaray shyqtyq.  

Kólikting rulinde kele jatyp kelinshegimnen súraymyn ghoy: 

- Gýlnar, osy bizding Baqytjannyng ýiindegi kelinning tórkini qay jaq edi? -- dep... 

- Tashkent ghoy, - dedi kelinshegim júlyp alghanday... 

- Endi Tashkentten kelgen kelin býgin et asyp otyr dep oilaysyng ba? – dedim qulana qarap.  

Kelinshegim de týsine qoydy. Bir-birimizge qarap ahahalap kýlip jiberippiz ghoy. Qúday syilaghanda tórkini tashkenttik kelinim et asyp kýtip otyr eken. 

Taghy bir qyzyqty oqigha, Ghalymjannyng kólik aidaudy endi-endi ýirenip jýrgen kezi bolatyn. Tipti ol kezde dosym kólik aidaydy degenge óz basym senbeytinmin de...  

Birde Tarazdan Shymkentke asyghys kep, oblystyq әkimshilikke kirsem, qarsy aldymnan Ghalekeng shyghyp qaldy. Amandasyp, shúrqyrasyp jatyrmyz. Ózim óte asyghys, әkimshiliktegi júmysymdy bitire salyp, qaytadan Tarazgha tartayyn dep túrgham...  

Ghalekeng avtovokzalgha deyin shygharyp salatyn boldy. Syrtta 10-15 minuttay kýttim. Sharuasyn bitirip ol da shygha qaldy. Óte asyghyspyz. Kóshe boylay taksiyge qol kóterdik. Qyrsyqqanda bir taksy toqtamaydy ghoy. Sol kezdegi oblys әkimi Ó. Shókeev taksiylerdi ayaldamanyng qasyna túrghyzbaytyn bir tәrtip engizgen bolatyn. Sóitip SUM-gha deyin jayau keldik. «Gazelige» mine salayyq» desem, Ghalekeng kónbeydi. Aqyrynda bir taksiydi toqtatyp, aitqan baghasyna birden kelisip, avtovokzalgha jetip aldyq. Taksiyden týssek, kóshe jaghalay túrghan kóp kólikterding ishinde kókpenbek «Opeli» túr. Ghalekenning de kóligi osynday kókpenbek bolatyn. 

Sol kezde baryp dosym:  

- Aytpaqshy, men әlginde әkimshilikke kóligimmen kelgenmin ghoy... Neghyp taksy ústap jýrmiz? – dep maghan qaraydy.  

- Men qaydan bileyin, Ghaleke... – dep, men oghan qaraymyn.  

Sóitsem, Ghalekeng kók «Opelin» әren-әreng degende әkimshilikting artyndaghy túraqqa qoyyp, ishke kirgende dosyn kórgen song esi shyghyp, menimen birge ilesip jýre beripti ghoy. Al, kep kýleyik... 

Ghalekenning taghy bir ereksheligi, sharua sheshkish. Qúday biledi, Ontýstikte oghan sharuasyn aityp, kómek súramaghan әriptester mýldem az shyghar. Sodan bolar jolda jýrse de, júmysta otyrsa da, as ishkende de Ghalekenning qolynan úyaly telefony týspeydi. Qasynda otyrghan song ne aityp jatqanyn estiysing ghoy... 

- Áleu, agha, qalaysyz?.. Sizderde qannyng barlyq toby tabyla ma? – dep, bir bas dәrigermen sóilesip jatty bir kezde... 

- Oibay, Ghaleke, qan ne ýshin kerek? Jay ma? – dep shoshyp kettim ol әngimesin ayaqtap, telefonyn janyna qoyghan son.  

- «Karavannyn» menshikti tilshisi Danil Shemratov reanimasiyada jatyr eken. Jana ghana jurnalisterding ortaq chatynda «Daniylgha qan kerek» degendi oqyp, qan ortalyghyna habarlasyp jatqanym ghoy, - dedi Ghaleken. 

Artynsha «Otyrar» arnasyndaghy Zәure jengeyge habarlasyp, Daniylgha qajetti qannyng tabylghanyn aityp, әlgi dәrigerding telefon nómirin berip jatty. 

Taghy birde shay ishe bergende «Habardyn» operatory Núrmahan Músatov habarlasty. Sóz ynghayynan bayqaghanym bir jaqynyn auruhanagha jatqyzbaq bolghan siyaqty.  

Ghalymjan dosym: 

- Núreke, kardiologiyanyng bas dәrigerimen sóilesip qoydym. Saghat ongha taman kelsin degen. Mening atymnan bara beriniz, - dedi. 

Odan beride ózim de Shymkentke barghanda belgili jurnalist Erkin Dosymbaymen kezdesip qaldym. Amandyq-saulyqtan keyin Erekeng zayyby nauqastanyp, Astanagha jol jýrip bara jatqanyn aityp qaldy.  

Ghalekeng salghan jerden:  

- Ereke, eger qarjy jaghynan qysylyp túrsanyz birden aitynyz. Kómektesemin ghoy... – dep, qolyn qaltasyna sala berdi. 

Mine, bizdin Ghalymjan dosymyz osynday jan. Kópting alghysyn alghan azamat. Qashan kórseng әldekimderding sharuasyn sheshumen jýgirip jýredi. Búl Ghalekenning kýndelikti tirshiligine ainalyp ketken. Áriyne, talay jyldan beri Ontýstikten taban audarmay qyzmet etip kele jatqandyqtan shyghar, onyng búl ónirde tanymaytyn adamy kemde-kem. Biraq, júrttyng bәrin tanityn yqpaldy adamdardyng ózderi aldaryna ótinish aityp kelgenderding sharuasyna kóp bas qatyra bermeydi ghoy. Al, bizding Ghalekenning jýregi júmsaq. Bәrekeldi, naghyz dos sendey-aq bolsyn.  

Mine, men osynday dostarymmen maqtanamyn. Sonau qiyn da qyzyqty shaqtarda tabysqan Shadiyar ýsheumizdi Alla taghalam mәngilik dos etsin. Sol Alla taghalam Ghalekennin kópke kómektessem degen aq-adal niyetine baq-berekesin ýiip-tógip bere bersin.  

Býginde qyzy Inkәr Nazarbaev uniyversiytetinde, úly Zanghar Nazarbaev mektebinde bilim alyp jýr. Layym, ýmitterin aqtasyn. Qúday qosqan jaryng Raushan ekeulering qúday bergen balapandaryng Inkәr men Zanghardyng baqyty men quanyshyn úzaghynan kóre berinder. Erding jasy elu tek qút-berekesimen kelsin. Elge әrdayym jaqsylyghyng tie bersin. Biz senimen maqtanamyz, Ghaleke! 

Oralhan Dәuit, 

Qazaqstan Jazushylar Odaghynyng mýshesi

Abai.kz

1 pikir

Ýzdik materialdar

Anyq-qanyghy

JY taldauy: Tramp pen Vens Zelenskiydi juasytqysy keldi

Bahytbol Berimbay 2147