Biyl balagha beriletin jәrdemaqy mólsheri qansha?

Enbek jәne halyqty әleumettik qorghau ministrligining mәlimetinshe, jyl basynan beri memlekettik jәrdemaqylarmen, sonday-aq Memlekettik әleumettik saqtandyru qorynan (búdan әri – MÁSQ), balany bosanugha jәne bala 1,5 jasqa tolghangha deyin onyng kýtimine baylanysty tólemdermen jalpy somasy 506,7 mlrd tengege 408,5 myng adam qamtyldy, – dep habarlaydy Aikyn.kz.
Al bala tughanda beriletin jәrdemaqyny 2025 jyldyng basynan bastap respublikalyq budjetten barlyghy 36,4 mlrd tenge somagha 201,7 myng adam qamtyldy, onyng ishinde shilde aiynda 5,9 mlrd tenge somasyn 32,4 myng adam aldy. Búl jәrdemaqygha bala tughan, asyrap alghan, sonday-aq qamqorlyqqa alghan balalary bar elimizding azamattary, qandastar, sonday-aq Qazaqstanda túraqty túratyn sheteldikter ýmitker bola alady.
Balagha kýtim jasaytyn adam mindetti әleumettik saqtandyru jýiesine qatysushy bolyp tabylmaghan jaghdayda tughan, asyrap alghan, sonday-aq qorghanshylyqqa alghan balalary bar, eger olar basqa ata-ananyng otbasynda eskerilmese, ógey balalary bar adamdardyng (otbasylardyn) bala kýtimine baylanysty jәrdemaqy alugha qúqyghy bar. Esepti kezende 1,5 jasqa tolghangha deyin bala kýtimi boyynsha jәrdemaqymen 25,4 mlrd tenge somasynda orta eseppen 124,1 myng adam qamtyldy, onyng ishinde shilde aiynda 3,7 mlrd tenge somasyn 125,8 myng adam aldy.
Bala tuuyna jәne bala kýtimine arnalghan memlekettik jәrdemaqylardyng mólsheri respublikalyq budjet turaly zanmen tiyisti qarjy jylyna bekitilgen ailyq eseptik kórsetkishke (búdan әri – AEK) baylanysty belgilenedi. 2025 jyldyng basynan bastap memlekettik jәrdemaqylardyng mólsheri 6,5%-gha indekstelgen.
Biylghy bala tuuyna arnalghan jәrdemaqy mólsheri:
- birinshi, ekinshi, ýshinshi balagha – 38,0 AEK nemese 149 416 tenge;
- tórtinshi jәne odan keyingi balalargha – 63,0 AEK nemese 247 716 tenge.
Bala 1,5 jasqa tolghangha deyin onyng kýtimine baylanysty tólenetin jәrdemaqy ay sayyn kelesidey mólsherde tólenedi:
- birinshi balagha – 5,76 AEK nemese 22 648 tenge;
- ekinshi balagha – 6,81 AEK nemese 26 777 tenge;
- ýshinshi balagha – 7,85 AEK nemese 30 866 tenge;
- tórtinshi jәne odan keyingi balalargha – 8,90 AEK nemese 34 995 tenge.
Búdan basqa júmys isteytin azamattargha jýktilikke jәne bosanugha, jana tughan balany (balalardy) asyrap alugha baylanysty kirisinen aiyrylghan jaghdayda MÁSQ-tan tólenetin әleumettik tólem jýktiligi jәne bosanuy boyynsha berilgen demalystyng barlyq kýnderine taghayyndalady. Tólem mólsheri jýktiligi jәne bosanuy boyynsha uaqytsha enbekke jaramsyzdyq paraghy berilgenge deyingi songhy 12 ay ishinde MÁSQ-gha әleumettik audarymdar jýrgizilgen ortasha ailyq kiriske jәne enbekke jaramsyzdyq kýnderining sanyna baylanysty bolady.
Atalghan birjolghy tólemdi jyl basynan beri jalpy somasy 190,7 mlrd tengege 133,6 myng adam aldy, onyng ishinde shilde aiynda 24 mlrd tenge somasyna 21,8 myng adam aldy. 2025 jyldyng 7 aiynda taghayyndalghan tólemning ortasha mólsheri 1 523 093 tengeni qúrady.
Sonday-aq MÁSQ-dan bala bir jarym jasqa tolghangha deyin onyng kýtimine baylanysty kirisinen aiyrylu jaghdayy boyynsha ay sayynghy әleumettik tólem mindetti әleumettik saqtandyru jýiesine qatysushygha balanyng tughan kýninen bastap taghayyndalady. Tólemning mólsheri songhy 2 jylda MÁSQ-gha әleumettik audarymdar jýrgizilgen ortasha ailyq kiristing 40%-n qúraydy. Eki jәne odan da kóp bala tughan jaghdayda tólem әr balagha jeke taghayyndalady.
2025 jyldyng 7 aiynda búl tólem 254,2 mlrd tengege 150,8 myng adamgha taghayyndaldy. Onyng ishinde tólem shilde aiynda 21,6 myng alushygha taghayyndaldy, tólemning somasy shilde aiynda 36 mlrd tengeni qúrady. 7 aidaghy tólemning ay sayynghy ortasha mólsheri – 88 766 tenge.
Abai.kz