Asanәli ÁShIMOV, Qazaqstannyng Halyq әrtisi:

Asanәli ÁShIMOV, Qazaqstannyng Halyq әrtisi:

- Asanәli agha, siz qazaq ónerimen bir­­ge jasasyp kele jatqan ghúmy­ry­nyz­­da talay adammen dәmdes, túzdas bol­dy­nyz. Ómir men óner jolynda tabys­qan adam­darynyzdyng arasynda býginde halyq túlgha dep tanityn jan­dar az emes. Túlgha bolyp qalyptasu ýshin adam­nyng býkil ghúmyry jetpey­tin­­dey. Óit­keni adamdar birin-biri tir­shi­­likte emes, ómirden ótkennen keyin qúr­mettep ja­tady ghoy.
- IYә, tirshilikte talaylarmen úzaq jyl­dar sahnada teatrdyng qyzyghy men shy­jy­ghyn birge kórdik. Endi bireulermen ómir jo­lynda tabysqan jan dostar edik, al endi birazy óner jolynda ózimiz qadir tútyp, qasterlegen túlghalar bolatyn. Múhtar Áue­zov, Ghabit Mýsirepov, Ghabiyden Músta­fiyn, Sәbit Múqanov syndy asqarly jazu­shy­lar - teatrdan bir sәt qol ýzip kórmegen naghyz túlghalar. Olar - ózderine deyingi últym dep ótken Alash azamattarynyng jal­­ghasy. Odan keyingi qazaq teatry men kino­syna óshpes iz qaldyrghan Serke Qojam­qúlov, Elubay Ómirzaqov, Qaliybek Quanyshbaev, Qúrman­bek Jandarbekov, Shәken Aymanov syndy sahna ónerining san­laq­tary, olardyng ókshe­sin basqan Núrmú­qan Jantóriyn, Ydyrys Noghay­baev, Sey­fol­la Telgharaev, Tanat Jay­ly­bekov, mu­zy­ka ónerining jaryq júl­dyzy Shәmshi Qaldayaqov, kýni keshe әzilimiz jarasqan Ánuar Moldabekov pen Esbolghan Jaysan­baev­tar - bәri-bәri qaytalanbas túl­ghalar. Alayda jer basyp jýrgende júmyr basty pende eshqashan jýz payyz túlgha bola al­may­dy. Tek ómirden ótkennen keyin ghana túlghanyng pendeshiligi birte-birte úmytylyp, el esinde onyng jarqyn beynesi men iygi isteri qalady eken. Sondyqtan túlghany tiri­sin­de baghalay alu mýmkin emes. Kezinde orys­tyng Belinskiy degen úly syn­shy­sy óz zamanynda orystan bir jaqsy jazu­shy shyqpady-au dep jylarman bolghan eken. Sonda onyng qatarynda Pushkin men Gogoli jýripti. Al osy ekeui orystyng úly jazushy­sy emes dep qazir kim aita alady? Ózimizben qatar jýrgende qanday túlgha bolsa da «e, sony qoyshy» deymiz. Talay úly túlghalardy mensinbedik qoy kezinde. Halyq­tyng talgha­my, uaqyttyng sýzgisi shyn asyldy asyq­pay tan­daydy. Ásirese biz, qazaq hal­qy, tir­shi­lik­te tiri jandy mensinbey, kem-keti­gin izdey­­miz, ómirden ótip ketkennen keyin gha­na «oypyrym-ay, ol pәlen edi, túlgha edi» dep kólgirsiymiz.
- Sizderding tústarynyzdaghy buyn óner­ding telegey tenizine alghash qayyq sal­ghanda, ózderine deyingi daryndary dariya danalardy ýlgi tútyp, solardyng әr sózinen, isinen tәlim alghanyn maq­ta­nysh­pen aityp jýredi. Býginde «qazaq ónerining koriyfeyi» atanghan Asekeng kýni keshe Toqpanovtay ústazdyng toq­pa­ghyn, «qazaq kinosynyng Qúlageri» atan­ghan Shәkenderding ústazdyq mek­te­bin kórdi emes pe? Býginde sahna jәne kino ónerindegi ústaz ben shәkirt ara­syn­daghy osynday bir әdemi baylanys ýzilip qalghanday?..
- Biz әrqaysysy bir-bir teatr, bir-bir mek­tep - qazaq sahnasynyng túnyq bastauy bol­ghan túlghalardy ýlgi tútyp óstik. Áli esim­de alghash Almatygha kelip, Múhtar Áue­zov­ti janynan kórgen kezimde esimnen tanyp qala jazdaghanmyn. Odan keyin tagh­dyr meni Shәken, Qalleki, Elaghan, Seraghan, Qúrekeng syndy óner iyelerimen әriptes bo­lu­gha jazdy. Býginde ghúmyrynda múnday mek­tep kórmegen kógenkózderdi kórgende ózim­ning baqytty ekenime kózim jete týsedi, keu­demdi maqtanysh sezimi kerneydi. Jogha­ry­da esimi atalghany bar, atalmaghany bar saf ónerding sanlaqtarynyng arasynda ar­nayy bilimi bolmasa da, tuabitti talanty, iyn­tellektisine tәntimin. Ázil-qaljyndary, әngimesining ózi bir tausylmas, týpsiz, tún­ghiyq edi ghoy. Olar­dyng basqosuynyng ózi bir spektakli tәrizdi bolatyn. Sahnada, kino­da biyik bola bilgen óner iyeleri sol kez­ding ózinde kino tek qana últtyq boluy ke­rek­tigin aityp ketti. Kino últtyq bolghanda ghana kópúltty bolady de­gen úran kóterip, qarapayym týsinikti endi­rip ketken de solar edi. Al býginde uyzyna jarymaghan jal­taq­tar últtyng paydasyna she­shim qabyldaudyng ornyna, eldi túqyr­ta­tyn, ruhyn týsiretin dý­niyelerdi dabyra etu­ge qúmar. Kenes zamanynda ónerdegi iydeo­lo­giyanyng róli kýshti bolatyn. Biz «mamandar bәrin sheshe­di» degen úranmen qyzmet ettik. Qazir­giler «aqsha bәrin sheshedi» dep úran­day­dy. Maman tәrbiyeleuge asa nazar auda­ryl­may­dy. Ózimning ústazym Asqar Toqpanov, aldymen, kәsiby rejisser, shynayy peda­gog bolatyn. Asekeng akterlik sheberlik pә­ni­nen elu jyl sabaq berdi. Ol kisi ylghy «Ózi jary­maghannyng sarqytyn ishpender» deushi edi. Jekip úrsyp ta, keyde basynnan sipap ta, tipti shapalaqtap ta alatyn. Onyng toq­pa­ghyn da jedik, aighayyn da estidik, biraq qatty qúrmetteymiz, biz onyng mú­ny­syn agha­nyng janashyrlyghy dep qabyl­da­dyq. Al qazirgi balalargha dauys kóterip kór, birden sotqa sýireydi. Negizinde, bi­reu­ding bireudi ónerge dayyndauy degen - qiy­synsyz nәrse. Talanttylardy tanyp, qol­tyghynan demep, qamqorlyq jasau qa­jet, eger ol shyn talant bolsa, halyq ait­paq­shy, «tas jarady, tas jarmasa, bas ja­ra­dy».
- Býginde elimizde «50 teatr júmys isteydi» dep auyz toltyryp aityp jýr­miz. Alayda osy teatrlarda qazirgi kez­de klassikalyq tuyndylardan góri kó­bine audarma shygharmalar jii qo­yy­­la­dy. Sonda bizde qazir sahnagha shygha­rar­lyq últtyq tuyndylar joq pa, әlde búl rejissuranyng әlsizdiginen be?
- Búl da - elikteushilik degen idiotizm­ning basymdyghynan. Jalpy, qazir qazaq teatrynda rejissura joq. Bәri shetinen jal­­paqbay. Qazir ózi jalpaqbaylardyng zama­ny ghoy. Al jogharyda otyrghandar teatr ónerin jete týsinbeydi. Kezinde Cherchilli, Stalin sekildi adamdar teatr de­gen­­nin, jalpy, óner degenning ne ekenin te­reng úghyn­ghan. Mysaly, qatygez Stalinning ózi óner adamdaryna tiyispegen. Onyng za­ma­­nynda kinonyng týsirilimi Stalinsiz ótpegen. Kino týsirilip jatqanda ol filim­ning ýzindilerin ar­nayy kelip, kórip túratyn bolghan. Ol kishi teatr­dyng bir qoyylymyna segiz ret barghan eken. Demek, onyng ónerge degen mahabbaty zor bolghany ghoy. Biz mәdeniyetti bәrinen jogha­ry qoya biludi ýirene almay kelemiz. Kóshe­de jýru ýshin de, adammen sóilesu ýshin de, dastarqanda otyru ýshin de mәde­niyet kerek. Biraq bizdegi mәdeniyetting tó­men­di­gine kinә artudyng ózi qiyn. Óitkeni biz feodaldyq qúrylymnan birden yrshyp-yrshyp, asyghyp kelemiz ghoy. Sondyqtan bizde entigis bar. Basqalar jayau asyqpay kele jatsa, biz soghan ilesu ýshin jýgirip oty­ruymyz kerek. Ózge órkeniyetti elder әl­de­qa­shan asyqpay bayau jýrip-aq, bizden ozyp ketken. Biz solardan qalyp qoymau ýshin jýgi­rip kelemiz. Al endi jayau jýrgen adam men ylghy jýgirip kele jatqan adamnyng jagh­dayy belgili ghoy. Qazaqtan kosmonavtikagha ýlesi bar Q.Sәtbaev sekildi úly adamdar da shyqqan, sonday-aq auylda әli kýnge mýldem sauat­syzdar da jeterlik. Bizding taghy bir kem­shi­ligimiz - barymyzdy jarqyratyp kór­sete almaymyz. Ózimiz bas­­qalardyng qoyy­lymdaryn teatr sah­na­sy­na shygha­ra­myz, al bizding qazaq qoyy­lym­­daryn tipti ózi­mizding eldegi orys teatr­lary qoymaydy. De­mek, bizdi halyq retinde moyyndamaydy degen sóz.
- Óziniz teatr sahnasynda nebir klas­­­sikalyq shygharmalardaghy basty keyip­kerlerdi oinadynyz ghoy. Ózge últ túl­­ghasynyng keypin somdaghanda, ony qa­za­qy­landyrugha tyrysatyn sekil­di­siz?
- Kez kelgen keyipkerding rólin oina­ghan­da onyng ómir sýrgen zamanyn elestetip, oiyn sezine bilu manyzdy. Mysaly, akter Abaydyng rólin oinaghanda onymen birge tamaq iship, ózimen tildesip kórmegendikten, aqyn ómir sýrgen zaman turaly kóp oquy tiyis, aqynnyng ólenderin oqy otyryp, onyng ishki jan dýniyesin, oiyn týsinui kerek. Eger akter ózi somdaytyn keyipkerding tek syrtqy beynesin, jýrisin audyrmay salsa, búl - qoqiy­­baylyq. Qazirgi bizding teatrlardaghy akter­lerding 99 payyzy - qoqibaylar. El olar­dy akter dep oilaydy. Al endi ózge últtyng túlghasyn qazaqylandyrugha keler bol­­saq, ras, men eger Otellony, Gamletti oina­­sam, ony qazaqylandyramyn. Qoyy­lym­­da belgili bir detalidar ghana sol últtiki retin­de qaldyrylyp, qalghany qazaq kórer­­menining tanymyna iykemdelui kerek. Ayta­lyq, Múhtar Áuezovting Gogolidan au­dar­ghan «Revizoryn» oqysanyz, shygharma bey­ne bir audarma emes, týpnúsqasy qazaq­sha jazylghanday. Sol sekildi kez kelgen akter, eng bastysy, ózining qazaqylyghyn jo­ghalt­­pauy kerek. Eger daryndy adamgha tәn basty qasiyet ne dese, men namysqoylyq der edim. Namyssyzdy nadangha teneuge bo­la­dy. Namyspen qarulanghan akter ghana últ­tyq ónerding mýddesin, múratyn kóz­dey­di. Talantty biyiktetetin namys ekining birinde joq. Abaydyng ózi «Bәseke nege ozasyng dep kýn­deuing bolmasyn, ózindi ózing qamshylauyng bol­syn» deydi. Patriottyqtyng negizi - na­mys. Qazaqpyz ghoy dep kemshiligimizdi bi­ri­miz­­ding betimizge birimiz basyp jatamyz. Búl - na­myssyzdyq.
- Armansyz adamdy qanatsyz qúsqa tenep jatady ghoy. Sizding óner iyesi retinde oryndalmaghan armanynyz bar bolar?...
- Men teatr sahnasynda Gamlettin, Abay­dyng rólin oinaudy armandadym. Osy arma­nymnyng jýzege aspaghandyghyn, bәl­kim, ókinish deuge de bolar. Biraq ómirde oi­laghanynnyng bәri oryndala bermeydi ghoy. Adam armanday bilui kerek. Arman adam­dy algha jeteleydi. Sahnada Gamletti oinay almadym-au degen oidyng ózi mening jigerimdi qamshylay týsti. IYә, men Abaydyng keypin somday almadym, esesine «Qarash-Qarashta» Jarasbay degen baydyng rólinde Abaydy oinaghanday boldym. Sebebi men shyghar­madaghy jaghymsyz keyipker Jaras­bay­dy jaqsy qyrynan tanugha tyrystym. Óitkeni aqymaq adamgha dәulet bitpeydi. M.Áuezovting osy keyipkerin Jarasbay ata­gha­nynyng ózi maghan ýlken oy saldy.
- Siz bir sózinizde «akter әrkez re­jiys­serge baghynyp, onyng aitqanyna bas shúlghy bermeui kerek» degen ediniz. Ózi­niz «Shoqan» filimin týsirgende re­jiys­ser retinde yrqynyzgha kóngisi kel­me­genderge týsinistikpen qaraghan bo­lar­syz?..
- «Shoqandy» týsiru kezinde meni akter mәselesi kóp oilandyrdy, әr akterge týsi­nis­tikpen qaraugha tyrystym. Jaqsy akter­men seriktes boludyng ózi - baqyt. Rejiys­serding aitqanyna әrkez bas shúlghy beretin akter shahmat oiynyndaghy peshkamen ten. Akter óz rólining avtory bolmay, keyipker jasauy mýmkin emes. Akterge taghylar min de, aitylar syn da kóp, ónerpaz bolyp ghúmyr keshu onay emes. Ónerdegi qazaqtyng azamattaryna aitarym - bir tәniri syi­la­ghan daryndy óz ornymen paydalana bil­me­sek, keleshekting aldynda keshirilmes ký­nә­gha qalamyz. Óitkeni halyqqa sening ataq-danq, daq­pyrtyng kerek emes, eldi tek­ti óner bas­qa­rady. Ózindi ózing jii sy­na­ma­san, qajet bol­sa, otqa da, sugha da týs­pesen, jaqsy akter bolu mýmkin emes.
- Sizding qazaq kinosyndaghy sәtti shyqqan sýbeli rólderinizding biri - ja­qynda ghana kórermenning nazaryna úsy­­nylghan «Siz kimsiz, Ka myrza?» filimindegi bas keyipker. Sizding kino­daghy úzaq jyldyq tәjiriybeniz ben sheber­liginizden bolar, rejisser Quat Ahme­tovting búl filimin kórermen jaq­­sy qabyldady. Óziniz, jalpy, býgin­de sәnge ainalghan ekshn jan­ryn­daghy filimderge týsu turaly úsy­nys­tar­gha qalay qaraysyz?
- «Siz kimsiz, Ka myrza?» - ózindik su­jeti bar, adamgershilikke negizdelgen, Otangha degen patriotizmdi nasihattaytyn, kenes zamanynyng stiylinde týsirilgen filim. Qazirgi jastar múnday filimdi on­sha týsine bermeydi. Al anau shetelding bas-ayaghy joq, puh-pah atys-shabys kinolaryn ólip-óship qaraydy. Kórermen auysty. Meni, qazirgi tilmen aitqanda, ekshn jan­ryn­daghy filimderge týsuge jii shaqyrady, biraq men ssenariyin oqyghannan-aq filim­ge týsuden bas tartamyn.
- Jaqynda sizdi «Arman qala» atty otandyq telehikayadan kórip qaldyq. Bizdi sizding telehikayagha týsuge qalay keliskeniniz tanghaldyrdy.
- (Kýldi.) Shynymdy aitsam, sol tele­hiy­kayagha týskenime ókinemin, ózim tipti onyng ekrangha shyqqanyn kórgen de joqpyn. «Ar­man qalany» kino dep ataugha da kelin­ki­re­m­eydi. Keyde osylay halturagha barugha da tura keletin kezder bolyp qalady.
- Qazirgi kezde kórermen, әsirese jas­tar, Gollivud júldyzdaryn pir tú­ta­tyny shyndyq. Búl bizding kino ónerin iydeologiyalyq qarugha ainaldyra almauymyzdyng kesirinen bolsa kerek. Biz qashan últtyq kino týsiremiz dep jýrgende, óskeleng úrpaq «órmekshi adam» nemese «terminator» bolyp ketpey me?..
- IYә, qazirgi kezde shetelding filimderin aitpaghanda, ózimizding rejisserler týsirip jatqan filimderde sheteldik akter oinasa boldy, ghajap tuyndy dep qabylday bere­miz. Eger osy prosess úzaqqa sozylatyn bol­sa, qazaqtyng dýniyejýzilik mәdeniyetke qosar últtyq sipattaghy bolmysy ense týzey almaq emes. Órkeniyet aidynynda biz­ding Amerikadan, Europadan esh aiyr­ma­shy­lyghymyz bolmaydy. Al últtyq ýrdisinen ajyraghan elding ónerin eshkim de túshynyp kórmeydi. Shyndyghyna kelsek, akterlik sheberlik jóninen ózimizding qazaq akterleri kóbinen myqtyraq. Al anau Shvarsenegger, Van-Damm degender akter emes, eng aldy­men, sportshylar, Andjelina Djoly se­kil­di aktrisalar - modeli. Biraq biz osyny týsi­ngimiz kelmeydi, ónerding qay salasyn alyp qarasaq ta, elikteushilik basym. Kýni keshe Abay alysyp ótken nadandyq әli bar bizde. Bizding әli qúldyq psihologiyadan aryla almauymyz - ýlken kemshilik. Bireuge baghynu, tabynu basym, jaltaqpyz. Kezinde Múhtar Áuezov «ónersiz el - el emes» degen edi. Men osyghan qosylamyn. Kenestik iydeo­logiyanyng kesirinen kezinde biz ózi­miz­ding últtyq batyrlarymyzdan góri Gitler, Napoleon, Groznyy turaly kóp bildik. Óz basym alpystan asqanda tól tarihymyzdy qayta oquyma tura keldi. Osynyng zardabyn qazir qazaq kinosy tartyp keledi. Negizi últtyq boyaugha qúrylmaghan tuyndynyng ghúmy­ry kelte. Bizding qazirgi kiynemo­tog­ra­fiya­daghy ózderin «jana aghymdaghy tolqyn» dep ataytyn jastarymyzdyng shygharmalary europalanyp barady. Múnday túghyrtasy shayqalyp túrghan tuyndylardyng bolashaghy da joq. Mine, últsyzdyq, namyssyzdyqtyng mandayy tasqa tiyetin jeri - osy.
- Agha, sizding shahmatty ghajap oinay­ty­nynyzdy bilemiz. Júmys kabiy­ne­ti­niz­de tórt adam oinaytyn shahmat týrin qoyyp qoyypsyz...
- Ómirding ózi - shahmattyng oiyny. Búl - oy erkindigin tanytatyn tekti, aqsýiek óner. Al ózim shahmatty sonau mektep jasynan oinaymyn. Myqty qarsy­las­ta­rym­nyng qatary siyrep qaldy. Ermek ýshin emes, shama-sharqymsha oinaymyn, keyde úta­myn, keyde útylamyn. Shahmattyng tórt adam oinaytyn týrin ózimizding qazaq aza­mat­tary oilap tapqanyna maqtanuymyz kerek. Maghan múny avtordyng ózi әkelip berdi. Tórt adam oinaugha arnalghan shah­mat­tyng patentin aghylshyndar eki million dollargha satudy ótinipti. Biraq bizding aza­mat­tar oghan kelispey otyr eken. Bizding elde daryndar az emes, biraq olargha qamqorlyq jetpey jatatyny shyndyq. Jalpy, men sport­tyng qay týrine bolsa da jankýiermin. Últ­ty últ retinde tanytatyn óneri men sporty ghoy. Amerikany Amerika etken - kino­sy. Sonau 1980 jyly Mәskeudegi oliym­piadada J.Ýshkempirov chempion bol­ghanda, onyng oiynyn týnimen kórip, ol je­nis­ke jetkende quanghanymyzdan jylap ji­bergenbiz. Sport ta - namys.
- Qazirgi tanda kino ónerindegi bә­se­ke, jetistik sheteldik bay­qau­lar­da­ghy jýldemen ólshenetin boldy ghoy. Óziniz de elimizde jyl sayyn ótetin «Shәken júl­dyzdary» bayqauyn basqaryp otyr­­syz. «Bap shaba ma, baq shaba ma?» demekshi, qanday da bir dodagha týsken filimderding ózindik artyqshylyqtary bar ma?
- Qazirgi filimderdi aldymen ózimiz kór­mey, shetelge ala qashatynymyz ras. Aldy­men múhittyng ar jaghyndaghylargha ýshkirtip, olardyng batasyn almasaq, kóni­li­miz kónshimeydi. Keshegi Aymanov, Qojy­qov, Begaliyn, Qarsaqbaevtardy qazaq kiy­no­synyng tarihynan syzyp tastap, tarihty ózinen bastaghysy keletinder shetelding ar­zan­qol syilyghyna mәz bolyp jýr. Sondyq­tan da qazirgi óner ómirsheng bola almay, ailaker-alpauyt tobyrdyng arasynda ada­syp jýr. Al «Shәken júldyzdary» bay­qauy turaly aitar bolsam, múnyng basqa konkurstardan aiyrmashylyghy, búl - studentterding diplomdyq júmystary. Búl bayqaudy jastardyng tyrnaqaldy rejiys­ser­lik enbekteri, alghashqy ýlken bayqauy dep qabyldau kerek. Bayqau keleshekte ta­lantty jastargha baghyt berudi maqsat etedi. «Shәken júldyzdaryn» kóbi dúrys týsin­bey, bayqaugha qatysqan jastardyng shy­ghar­ma­larynyng ishinen jaqsy kino izdeydi. Alayda múny qyruar qarjy júmsalatyn halyqaralyq bayqaularmen salystyrugha kelmeydi. «Shәken júldyzdarynyn» aby­royyn asqaqtatu ýshin men 80 myng euro berip, Depardieni shaqyra almaymyn.
- Akterlik degen bekzadalyq óner­ding biyigine kóterile bilgen Asanәli Áshi­mov nәzikjandylardyng mahabbatyna bólengen jan desek qatelespeytin shygharmyz, agha? Óziniz shyn sýie bilgen, sýiik­ti de bola bilgen adam retinde aity­nyzshy, otbasylyq ómirde bireu­ding mahabbaty ekeuge jete me?
- Otbasyndaghy júbaylardyng ekeui de birin-biri sýngi kerek. Alayda әiel erkekti artyghyraq sýise, ol otbasynda baqytty ómir bolady. Al eger eri kóbirek sýiip, әiel sýimese, onda ómir bolynqyramaydy. Áyel erin onsha únatpay, kónili basqa jaq­qa auyp túrsa, nesi jaqsy. Áyel - ýiding altyn dingegi. Áyelding mahabbaty kýshtirek bolghanda ghana tolyqqandy otbasy bola alady. Erkekting basyn tórge sýireytin - әiel qauymy. Ómirde sheksiz sýi ólimmen ten. Keshegi Qozy Kórpesh pen Bayan súlu, Romeo men Djuliettanyng mahabbaty - tragediya. Al ómirdegi syilastyq, simpatiya  otba­sylyq ómirdegi sýiispenshilikke tәn.
- Ángimenizge raqmet.

Alashqa aitar datym bar...

Qazirgi bizding qoghamnyng eng ýlken tragediyasy - toyymsyzdyq. Óz basym aqshagha bas úrghan, soghan tәueldi sheneunikterdi ayaymyn. Olarda naghyz ómir, kýndiz kýlki, týnde úiqy joq. Qytaylarda «úiqynyz qalay?» degen mәtel bar. Qytaylardyng bir-birinen búlay qal-jaghday súrasuynyng sebebi - adamnyng týngi úiqysy dúrys bolsa, kónil kýii de, densaulyghy da jaqsy degen sóz. Al bizding qaltasyna aqshany basa bersem, basa bersem deytin sheneunikterimiz ózderin qashan, qay jerde, kim atyp keter eken degen ýreymen ómir sýredi. Osy ómir me? Mәngilik biylik pen mәngilik qúndylyqtardyng arajigin saralaytyn parasat-payym aldynghy oryngha shyghatyn kýn jaqyn bolsa eken!

Aynúr SENBAEVA

«Alash ainasy» gazeti