Erqoyan Qamysbek. «Balapan» saghan aitam, balam sen tynda
«Qúdaygha shýkir! Barlyghy da jaqsy. Bizder ýshin janyn bergen, babalarymyzdyng ónegeli ósiyetterin jadymyzdy saqtap, danalyqtaryn ómirimizde paydalanyp ghúmyr keship kelemiz», - dep aitasaq, qyp-qyzyl ótirikshi bolamyz. Nege deysizder ghoy?
«El bolamyn deseng besigindi týze», - degen ósiyetke kónil bólip, balalaryna dúrys tәrbie berip, ómirding qyr-syryn týsindirip úyasynan úshyratyn ata-anagha biyl bir jenildik boldy. Ol qanday jenildik? Ata-ana balalarynyng tәrbiyesin «Balapan» arnasyna tapsyrdy. Aty aityp túrghanday «Balapan» arnasy elimizdegi alghashqy qazaq tilindegi jas balalargha arnalaghan telearna.
El bolamyn deseng ekranyndy týze...
Quanyshtymyz! Balalar óz ana tilinde baghdarlamalar kóredi. Arna qazaq tildi bolghannan song últtyq qúndylyqtardy úrpaq sanasyna siniretin boldy. «Shrek», «Chelovek pauk», «Madagaskar» degen paydasyz mulitfilimderdi kórudi toqtatyp, endi qaradomalaqtarymyz «Alpamys» «Mahambet», «Qobylandy», «Ertóstik» kórip, qaysar, batyr, aqyn babalarymyzgha eliktep ósedi», - dep qalyng júrtshylyqtyng kónili kóterildi.
Armandypsyng aq toqty, qysty kýni kók shópti
«Qúdaygha shýkir! Barlyghy da jaqsy. Bizder ýshin janyn bergen, babalarymyzdyng ónegeli ósiyetterin jadymyzdy saqtap, danalyqtaryn ómirimizde paydalanyp ghúmyr keship kelemiz», - dep aitasaq, qyp-qyzyl ótirikshi bolamyz. Nege deysizder ghoy?
«El bolamyn deseng besigindi týze», - degen ósiyetke kónil bólip, balalaryna dúrys tәrbie berip, ómirding qyr-syryn týsindirip úyasynan úshyratyn ata-anagha biyl bir jenildik boldy. Ol qanday jenildik? Ata-ana balalarynyng tәrbiyesin «Balapan» arnasyna tapsyrdy. Aty aityp túrghanday «Balapan» arnasy elimizdegi alghashqy qazaq tilindegi jas balalargha arnalaghan telearna.
El bolamyn deseng ekranyndy týze...
Quanyshtymyz! Balalar óz ana tilinde baghdarlamalar kóredi. Arna qazaq tildi bolghannan song últtyq qúndylyqtardy úrpaq sanasyna siniretin boldy. «Shrek», «Chelovek pauk», «Madagaskar» degen paydasyz mulitfilimderdi kórudi toqtatyp, endi qaradomalaqtarymyz «Alpamys» «Mahambet», «Qobylandy», «Ertóstik» kórip, qaysar, batyr, aqyn babalarymyzgha eliktep ósedi», - dep qalyng júrtshylyqtyng kónili kóterildi.
Armandypsyng aq toqty, qysty kýni kók shópti
Ýmitimiz aqtalmady. Biraq jalp etip óship qalghan da joq. Belgisiz jel, shetelding qara búltyn aidap alyp keldi. Sýitti de әlsin-әlsin mazdap túrghan últtyq mýddemizge suyq jauyndy sebeletti. Mahambet, Alpamys, Ertóstikti kóredi-au degen balalarymyzgha «Balapan» arnasy shetel mulitfilimderin qazaqshagha audaryp, elge - arzan, paydasyz ónim úsyndy. Tek mulitfilim emes, birneshe amerikandyq kinolardy ata tilimizge audarypty. Týsinbedim... Nege?
Til kýsheyse de.........
«Balapannyn» tili ghana qazaqsha bolghany qayran qaldyrdy. Balalargha býkil shet eldik ónimderdi ana tilimizge audaryp úsynsaq ta, býldirshinderimizdi últyn sýietin, tilin qúrmetteytin, babalar dәstýrin dәripteytin azamat etip qalyptastyra almasymyz aidan anyq. Býgingi últtyghymyz әlsiregen uaqytta úrpaghymyzdyng tilin emes, dilin tәrbiyeleuimiz qajet siyaqty. Solay boluy da kerek. Al, «Balapan» ony qalay úmytty? Búhar, Abay, Ybyraylyr jayly kino, mulitfilim nege týsirmeydi. Qazaqtyng daralary da danalary solar emes pe? Bolashaghymyzgha janymyz ashysa, danalardyng dara sózderin úrpaqtyng sanalaryna nege daryptaydy? Joq әlde «Balapannyn» maqsaty basqa ma?
Aygha qoldy sozbayyq...
«Endi ghana ashyldyq, әli tehnikalar jetispeydi», degen syltaudy estimeymiz degen ýmittemiz. Shet eldik ónimderdi satyp alugha ketken qarjynyng kólemi, batyrlarymyz jayly jýzdegen mulitfilimder, baghdarlamalar jasaugha jetetini kózi ashyq adamgha týsinikti dýniye. Endi ghana júmyrtaqyny jaryp shyqqan «Balapannan» múndaydy kýtpegen edim.
«Abay-aqparat»