Qazaq tilinde sóileytin júmyssyzdardyng qúqyghy óreskel búzylyp jatyr, - dep jazady ózining "Feysbuktegi" jeke paraqshasynda qogham qayratkeri әm eks-deputat Múrat Ábenov.

Elimizde júmyssyz jýrgenderding kóbisi auyldan qalagha kelgen qazaq jastary. Ony "Serpin" baghdardamasyn iske asyryp jýrip jaqsy bilemin. Amal joq, tughan ólkesinen, ata-anasynan alystap qalagha baryp júmys izdeuge məjbýr. Olargha bos oryn tabugha qanday jaghday jasalghanyn bilgim kelip "AstanaOpen" jobasynyng jospary boyynsha ótken aptada Astana qalasynyng Halyqty júmyspen qamtu ortalyghynda boldym.

Ortalyqtyng kireberisten halyq ýshin jaghday jasalghany kórinip túr. Yaghny júmys izdeushiler ýshin otyratyn oryndar, balalargha arnalghan kishigirim oiyn alany, aqparattyq taqtayshylar jәne arnayy júmyssyzdargha ózderi bos oryn izdeytin aqparattyq jiyntyghy bar "enbek.kz" saytynyng paraqshasy ashylghan kompiuterler qoyylghan.

Bir top kompiuterde otyrghan júmys izdeushimen jeke sóilestim. Men ýshin onyng "qalay júmys izdep otyrghany, kórsetilip jatqan qyzmetterge riza ma" degen súraqtargha jauap alghym keldi. Olar jaqyndaghan boydan "Enbek.kz" elektrondy enbek birjasy júmysyna óz shaghymyn bildirdi.

"ENBEK PORTALYNDA QAZAQ TILINDE MÝLDEM AQPARAT JOQ" deydi.

Sodan keyin әlgi jigitpen birge ortalyqtyng tolyq qyzmetin alu maqsatynda, halyqqa qyzmet kórsetu bólimine bardyq. Ortalyq qyzmetkerinen auyzsha qazaq tilinde aqparattar aldyq. Alayda, men "Enbek.kz" elektrondy birjasynyn" memlekettik tilde qyzmet kórsetpeytini jayly eskertuler aitqan edim. Biraq, Halyqty júmyspen qamtu ortalyghynyng qyzmetkerleri "Elektrondy birjanyn" júmysyna qatysty mәseleni sheshe almaytyndyghyn atap ótti. 

Birge otyryp mynaday kemshilikterdi tirkedik - «Bos oryndar» turaly mәlimetter, mamandyq ataulary barlyghy tek orys tilinde toltyrylghan.
Qayta-qayta qazaq tilin tandap kórdik. Mysaly kóp talap etiletin mamandyq - "dәnekerleushi" dep izdep kórdik. Ana tilimizde Bos oryndar turaly aqparat shyqpady. Al orys tilinde "svarshiyk" dep kórsetip edik kóptegen bos oryn tabyldy.
SONDA "dәnekerleushi" bolyp júmysqa túru ýshin orys tilin bilu mindetti ma? 

Osynda bir kýrdeli súraq tuyndaydy: júmys izdeushi qazaq tilinde sóilep-týsinetin ghana azamat delik, endeshe ol atalmysh bazagha kirip neni týsinedi?

Búl – saytty әzirleushi, yaghny Enbek jәne halyqty әleumettik qorghau ministrligi Qazaqstan Respublikasy Konstitusiyasynyng 7-babyna sәikes azamattardyng konstitusiyalyq qúqyqtaryn óreskel búzyp otyr degen sóz.

Sonymen qatar, «Til turaly Zannyn» birneshe baptary boyynsha zanbúzushylyqtar bar.

Deytúrghanmen, Halyqty júmyspen qamtu ortalyghynyng júmysyn ózim kórgennen keyin pikirim on. Ortalyq qyzmetkerleri bar mýmkindiginshe halyqty júmyspen qamtugha tyrysyp, óz qyzmeti shenberinde talmay enbektenude. Eskertuler bar. Eskertuler men shaghymdardy ortalyq diyrektoryna ózim jeke jetkizdim. Onyng «dúrystaymyz» degen jauabyn aldym.

Al QR Enbek jәne halyqty әleumettik qorghau ministrligi búl zang búzushylyqty tez arada toqtatu kerek. Azamattar óz elinde memlekettik tilde memlkettik mekemeden qyzmet talap etuge qúqyghy bar.

Osy Elektrondy birjagha júmsalghan qarjyny tekserudi talap etemiz. Eger tek bir tilde jasalghan bolsa - onda qazaq tiline bólingen qarjy qayda ketti?

Múrat Ábenov

Abai.kz