Qazaqstan – tәuelsiz memleket. Demek, búl eldegi barlyq jýie eng әueli qazaq últynyng mýddesine qyzmet etu kerek. Al, últtyq mýddening basynda – qazaq tili túrghanyn eskersek, onda bizge kenes kezinen qalghan eski ataulardan arylu da asa manyzdy. Ókinishke qaray, búl seng soltýstik oblystarda  әli de qozghalmay túr.  

Ótken aptada Soltýstik Qazaqstan oblysy, M.Júmabaev audanyna qarasty “Vesti” gazetinde, sol audandaghy “Mәdeniyet jәne tilderdi damytu” bólimining bastyghy A.Hasenovanyng  “Imya legendarnogo batyra predlagaetsya prisvoiti gorodu Bulaeva” atty maqalasy jaryq kórdi.

Onda avtor Elbasynyng “Bolashaqqa baghdar: Ruhany janghyru” maqalasyn negizge ala otyryp, ónirdegi biraz ataulardyng ózgerui qajet ekendigin jazghan. Jәne, Bulaev kentining atauyn Batyr Bayangha auystyru turaly mәsele kótergen. Sonymen qatar, Bayan batyrdyng kim bolghanyn, tarihta qanday erlik jasaghanyn da naqty derektermen keltirgen.

Áriyne, audan M.Júmabaev atynda bolsa, onda audan ortalyghy Maghjannyng ataqty poemasymen ataluy - qay jaghynan alsaq ta ýilesimdi. Alayda, búl bastamagha jergilikti birneshe túrghyn qarsy shyghyp, halyqtan qol jinaghan kórinedi. Tipti olar dәrihana, magaziyn, emhana  manynda nemese Bulaev kóshelerimen jýrip ótu arqyly ashyq qarsylyq kórsetken. Búl turaly jergilikti Petropavlosk news sayty jazdy.

Al, olar qyzghyshtay qoryp otyrghan Bulaev kim?

Bulaev  - 1893 jyly ónirdegi bolashaq stansiyasynyng qúrylysynda júmys istep, sol ólkege qonystanghandardyng biri eken. Eger onyng atyn audan ortalyghynan alyp tastasa, tariyhqa qiyanat bolady-mys.

Biraq, olardyng aityp otyrghany qay tariyh? Búl әreket shyn mәninde qazaq tarihyna jasalghan  qiyanat  emes pe?

Osydan birneshe ay búryn dәl osy oblystyng keybir túrghyndary Qyzyljar qalasyndaghy bes kóshening de atauyn auystyrugha qarsy shyghyp, biraz dýrlikken edi. Tipti, sol qarsylyqtaryna oqushylardy aralastyryp, Mәskeudegi tarihy ataulardyng saqtalghanynan ýlgi aluymyz kerektigin “eskertken” bolatyn.

Odan bólek, Oraldyq birneshe túrghyn Zelenov, Peremyotnoe siyaqty ataulardyng ózgertiluine narazylyq bildirdi. Al, jaqynda ghana shyghystaghy audannyng Altay dep ózgergenine qarsy shyghyp, aryzdanghandar bar ekenin BAQ betterinen oqyp qaldyq.

Bayqasanyz, osynday qarsylyq bildirushilerding basym kópshiligi orys últynyng ókilderi nemese kelmeske ketken kenestik kezenning “tәtti” elesin әli de ansap jýrgen zeynetkerler. Alayda, olar - uaqyt ózgergenin, tәuelsiz qazaq qoghamy bәribir óz degenin jasaytynyn moyyndaghysy kelmeydi.

Shyn mәninde, soltýstiktegi tek, shaghyn qala, audan, auyl ataulary ghana emes, oblys ortalyghy Petropavl da ózining tarihy Qyzyljar atauyn aluy kerek. Búdan bólek, Pavlodar, Semey men Óskemenning de kenestik ataularyn auystyryp, tarihy esimderin qaytaratyn uaqyt keldi.

Núrbiyke Beksúltanqyzy

Abai.kz