Ekinshi dýniyejýzilik soghysta Polisha bombanyng astynda qaldy. Sharuashylyq týgel kýiredi. Álemge Koperniktey ghalym, Shopendey sazger syilaghan Varshavanyng 90 payyzy joyylyp ketti. IYә, bir elding ondaghan ghasyrlardan beri jiyp-tergen dýniyesi birneshe jyldyng ishinde týgel derlik qirap qaldy. Osydan birneshe jyl búryn ghana asqaqtap túrghan saraylar, ónerkәsip oryndary teatrlar men kitaphanalardyng kýl-parshasy shyqty.  Endi qaranyz.

Soghystan keyin maydan dalasynda shashylyp jatqan tas kirpishterding ornyna ghajayyp Varshava qayta túra qaldy.  Qazir Varshavagha baryp kóriniz. Qúddy eshtene bolmaghanday. Korolider túrghan, Shopenning týngi sonatasyn tyndap, Miskevichting jyryna balqyghan Varshavany kóresiz. Qúrylystyng minsiz shyqqany sonsha 1980 jyly YuNESKO-nyng  «Álemdik múrasyna» endi.

Adamnyng aqyl-oyynyng qúdiretine tang qalyp, tipti kózinizge jas aluynyz mýmkin. Oilap qaranyzshy, 90% joyylyp ketken qala dym bolmaghanday qayta qúlpyryp ketti.

Búl oqigha kóp nәrseni anghartty. Qarap otyrsyz ba, bir dýrbeleng kelse myndaghan jyldan beri jighan materialdyq dýniyeniz bir sәtte tas-talqan bolady. Al adamnyng miy degen bar. Ony eshkim sizden tartyp ala almaydy. Ony Jaratushydan basqa eshkim joyyp jibere almaydy. Siz sol júdyryqtay midyng arqasynda bәrin qayta túrghyza alasyz. Sebebi sol nәrselerdi kezinde sizding aqyl-oyynyz túrghyzdy. Án – әlemdi terbegenimen, әndi әnshi jazady. Myna jer betindegi barlyq materialdyq iygilikter bar bolghany bizding aqyl-oyymyzdyng jemisi ghana.

Ghajayyp ghimarat, sәndi dýken, qymbat mashina әiteuir bir kýnderi joyylady. Siz múnay men gazgha senesiz be? Oghan mýlde senbeniz. Bizde jer asty baylyq tógilip jatyr. Al sol tógilip jatqan baylyqtan qaltanyzgha eng bolmaghanda 15 tenge týse me? Ata-babam qorghaghan jerding baylyghynyng arqasy dep eng qúryghanda dýkennen bir bólke nan tegin ala alasyz ba?

Bizde bәri bar. Biraq bizde eshtene joq! Osyny moyyndaytyn kez keldi.

Men búl jerde basqa nәrse aitqym kelip otyr.

Varshava oqighasy – adam aqyl-oyynyng qanshalyqty kúdiretti ekenin kórsetti. Naghyz baylyq biz oilaghanday jer qyrtysynda emes, adamnyng my qyrtysynda ekenin dәleldedi.

Dәl qazirgi týrimizben Varshavanyng erligin qaytalay alamyz ba?

Álde nemisting mәshiynesin, arab-týrikting ghimaratyn, fransuzdyng әtirin, Amerikanyng aifonyn,koreyding samsungyn, eng aqyry qyrghyzdyng kiyimine deyin sypyryp alsa kóshpendi babamyzgha úqsap dalada mal baghyp ketemiz be?

Basshylyqtyng qúlaghyna altyn syrgha. Budjetti iygere almay taban et, manday termen kelgen halyqtyng aqshasyn týsiniksiz jobalargha salyp, odan qalghanyn úrttap-jalap, sonynda aqshanyng qayda ketkenin bilmey bir birine jypylyqtap qarap otyrghansha sol aqshany  adamnyng miyn damytugha salsyn. Sosyn qara da túrsyn.  Jastardyng ózi «Ruhany janghyrudyn» qanday bolatynyn kórsetedi olargha.

Rysbek Ramazanúly

Abai.kz