Jaqynda Qostanay oblysyndaghy Núrjan Naushabayúly atyndaghy mektepte qazaqtyng aqiyq aqynyna bust ornatyldy. Áriyne, onyng iygilikti shara ekeni ras. Alayda, mýsin avtory aqyn beynesi retinde myna surette kórsetilgen portretti negizge  alypty.

Spandiyar Kóbeev «Oryndalghan arman» kitabynda Núrjandy bylaysha suretteydi:«Biraq jiyn eki adamnyng auzyna qarap otyrghan siyaqty. Múnyng biri – oryssha kiyingen, aq qúba, shoqsha qara saqaly bar, orta boyly adam. Búl Ybyray Altynsarin eken. Ekinshisi – dembelsheleu kelgen, tolyq deneli, siyrek bitken sary saqaldy, basyna taqiya, ýstine maqpal beshpet kiygen adam. Búl Núrjan Naushabaev eken.

Al myna suret oidan shygharylghan, Núrjangha esh úqsastyghy joq. Núrjan kezinde Altynsarinnyng qasynda kóp jýrgen. Troisk mediresesinde oqyghan. Orynborgha baryp, Alash siezine qatysqan. Troisk nemese basqa bir jerde týsken sureti keleshekte tabylyp qaluy mýmkin.

Búl suretti Qostanaydaghy bir orys suretshisine saldyrghan eken. Ol Amankeldi batyrdy salghan Ábilhan Qasteev sekildi sharua jasamaghan, eshqanday zertteu jýrgizbegen, tuystarymen de sóilespegen,óz qiyalymen sala salghan. Keyin Amankeldi batyrdyng fotosureti tabylyp, onyng seksen payyzdan astamy ataqty suretshi salghan  portretke dәl kelgen. Óitkeni, Ábilhan Qasteev Torghaygha baryp, Amankeldini kózi kórgen kisilermen tildesken, onyng aghasy Shәripting suretin salyp alghan, múrny qanday, erni qanday, iyegi qanday degen saualdargha jauap tapqan. Al myna suretti kópke Núrjannyng portreti dep úsynu tariyhqa qiyanat bolady.

Bizder ótken ghasyrlarda jasaghan, suretteri saqtalmaghan batyrlar men biylerimizding bet-beynesin elding aituymen, sol rudyng adamdaryna úqsastyghymen salyp jýrsek, onyng óreskeldigi joq. Al Núrjan HH ghasyrda ómir sýrgen qayratker. Ataqty paluan bolghan. Búl turaly Sәbit Múqanov surettep jazghan. Al paluandar iyqty, jauyryndy bolyp kelmey me?! Myna ighy qushighan beyneni Núrjan da aitugha qalay dәtimiz barady?! Saqaly da Spandiyar surettegendey sary saqal emes, qarashulan.

Dinәsh Núrmúhambetov («Qostanay tany» gazeti,1996 j,25 mausym) «Altyn kómbening aqiqaty nemese aqyn ana Mәriyam Hakimjanova aitqan syr» dep atalghan maqalasynda: «Aytpaqshy, – dedi Mәriyam apay qoshtasyp túryp, – Men 1935 jyly Núrekemning jalghyz týsken bir suretin, qara bylgharymen qaptalghan qalyng qoljazbasyn Biaghana, Beyimbet Maylinge tapsyrghanmyn. Ol kisi qalyng qoljazbany ayalay ústap túryp, qatty tolqyghany kýni býginge deyin kóz aldymda. «Núrjan deytin ýlken aqyn. Halqymyz ýshin kerek. Ádebiyetting tarihy ýshin kerek. Qazaq әdebiyetin keshegi kýnnen, bizden bastasa el-júrttan úyat-ty», – degen tolqyp túryp. Mening kózimshe-aq oqyp, quanyp qalghan. Biraq keyinnen iz-týssiz joghaldy. Biaghandy ústap әketkender, jazushynyng óz qoljazbalarymen birge ony da qúrtsa kerek. Kózden ghayyp boldy. Ishinde kóptegen aitystary bar edi. Ólenderi de mol-tyn. Qayteyin, aumaly-tókpeli zamanda kimnen, neden airyldyq. Ýiimizdegi arab әrpimen jazylghan qoljazbalardy, ólen-jyrlardy, qissa-dastandardy órtegen kezimiz bolghan» – degen aqyn sózderin bayandaydy. «Núrjan aqynnyng fotosureti bolghan, әtten, әli tabylmay jatqany ókinishti» – degen sózderin de keltiredi.

«Kim biler túlpar jayyn shaba almasa,

Er sarsang izdep maqsat taba almasa,

Búl kýnde sóz ótirik, is janylys,

Dos dostyng qadirin bilip, bagha almasa...» degen eken Núrjan babamyz. Mening múny aityp jatqandaghy maqsatym, sóz ótirik, is janylys bolmasyn. Biraq, bolar is bolyp qaldy. Mýsin túghyrda túr. Keleshekte Núrjannyng sureti tabylyp jatsa, búl mýsin kýresinge tastalugha tiyis.

Aqylbek  Shayahmet, jazushy

Abai.kz