Senbi, 23 Qarasha 2024
Óner 8779 8 pikir 16 Sәuir, 2019 saghat 09:54

Zataevich enbekterining beymәlim qyrlary

Juyrda A.V.Zataevichting 150 jyldyghyna arnalghan Halyqaralyq ghylymiy-teoriyalyq konferensiya bolyp ótti. Sharagha elimizding týkpir-týkpirinen jәne shetelderden qonaqtar kelip qatysty. Is-shara tizginin M.O.Áuezov atyndaghy әdebiyet jәne óner institutynyng diyrektory, filologiya ghylymdarynyng doktory Kenjehan Islәmjanúly Matyjanov myrza ústady.

Ýlken sharanyng alghysózin A.V.Zataevichting qazaq muzykasyna sinirgen enbekterinen bastaghan moderator: «Institut qyzmetkerleri, 1963 jyly ghalymnyng eng basty enbegining biri «Qazaq halqynyng 1000 әni» kitabyn qayta basyp shygharu júmystaryn jýzege asyrghan bolsa, 2007 jyly osy maqsatpen «Qazaqtyng 500 әn-kýii» týpnúsqa jәne tolyqtyrylghan týrinde jariyalandy. Sonymen qatar, osy Ghylym Akademiyasynda A.Zataevichting 100 jәne 125 jyldyq mereytoylaryna da ghylymy sessiya, halyqaralyq konferensiya ótkizgen bolatyn. Kezinde Q.Sәtbaev ong baghasyn bergen, 1958 jyly shygharylghan «A.V. Zataevich. Issledovaniya, vospominaniya, pisima y dokumenty» atty enbek te osy Institut ghalymdarynyng qatysuymen jaryq kórip edi. Sondyqtan, A.V. Zataevichting 150 jyldyghyna arnalghan is-sharalardyng M.O.Áuezov atyndaghy Ádebiyet jәne óner institutynda bastaluyn biz ózimizge múragerlik paryz sanaymyz» – dep osy sharanyng institut qabyrghasynan bastaluynyng qanday mәni bar ekendigin jinalghan qauymgha týsindire ketti.

Bayandamashylar qatary tolyghyp, saqaday say túrghansha sóz kezegi әr oqu oryndary men arnayy mekemelerden kelgen qúttyqtau hattargha berildi. Kompozitorlar odaghy basshylyghynyng qúttyqtau hatyn ala kelip, qatysushylardy qazaq muzykasynyng kórnekti ókili, europalyq baghyttaghy últtyq kәsiby muzykanyng basynda túrghan A.V.Zataevichting torqaly toyymen qúttyqtaghan sol úiymnyng mýshesi, kompozitor Beybit Dәldenbay: «Oqyp jýrgen uaqytta osy enbektermen tanysu arqyly ózim de tanym kókjiyegin keneyttim. A.V.Zataevich – qazaq әn-kýilerin jinap, túnghysh qaghazgha týsirip, últ muzykasynyng ishki bolmysyn týsinip, halyqtyng týpsanasyn tereninen úghynyp, muzykalyq tilining syrlary men qyrlaryn jan-jaqtyly ashyp, oghan taldau jasap, ózining zertteushilik pikirin aityp, qazaq muzykasyna túnghysh ghylymy sipattama bergen qajyrly jan. Ghalym kez-kelgen uaqytta, orayy kelgen jerde qazaq әnderin jazyp alugha qatty qúmartyp, az da bolsa saz ónerinen habary bar adamdargha nemqúrayly qaramay, solardyng úsynghan dýniyelerin de keregine jarata bildi» dep zertteushining qazaq mәdeniyetine qosqan ýlesi men enbek jolyn atay kele, onyng qanshalyqty muzykagha ghashyq bolghandyghyn jetkizdi. Odan keyin sóz kezegin alghan T.Jýrgenov atyndaghy óner akademiyasynyng prorektory, Qazaqstan Respublikasynyng mәdeniyet qayratkeri Sәken Mayghaziyev pen Qúrmanghazy atyndaghy qazaq Últtyq konservatoriyasynyng halyq aspaptar kafedrasynyng dekany, Qazaqstan Respublikasynyng mәdeniyet qayratkeri Núrken Áshirov oqu orny basshylyqtarynyng ystyq lebizderin jetkizdi.

«Qazaq ensiklopediyasy» baspasynyng diyrektory – Bas redaktor, filosofiya ghylymdarynyng doktory Jadyra Núrbayqyzy Toybaeva:

«Bizding baspa ashylghaly beri M.O.Áuezov atyndaghy Ádebiyet jәne óner institutynyng ghalymdarymen júmys istep keledi. Osy ghalymdardyng kómegimen tәuelsizdik alghan jyldardan beri: «Últtyq sovet ensiklopediyasy», halqymyzdyng shoqtyghy biyik túlghalary – «Abay», «Jambyl», «Ahmet Baytúrsynúly», «Álihan Bókeyhanúly» siyaqty birqatar ensiklopediyalar jaryqqa shyqty. Sonyng ishinde A.V.Zataevichting enbekteri turaly naqty derekterge sýiene otyryp jazylghan mol maghlúmattar bar. Mereytoy qútty bolsyn! Konferensiya qarsanynda shyghyp jatqan jinaqtarynyz bolashaqta zertteu salasyna keletin jastardyng enbekterine arqau bolady dep senemiz. Osy is-sharanyng Ádebiyet jәne óner institutynan bastau alyp otyrghandyghy quantady» dep barsha jinalghandargha shygharmashylyq tabys tiledi.

Alghashqy bolyp keleli kenesting tomaghasyn sypyrghan M.O.Áuezov atyndaghy әdebiyet jәne óner institutynyng bas ghylymy qyzmetkeri, QR Últtyq Ghylym Akademiyasynyng korrespondent mýshesi, qazaq muzykatanu ghylymynyng beldi mamany, professor Sara Ádilgereyqyzy Kýzembaeva: «Zataevichting el basyna qiyndyq týsken jyldarda muzykany jinap, saqtap qaluy ýlken erlik. Ashtyqqa, odan taralatyn neshe týrli epiydemiyalyq aurulargha qaramay saparyn jalghastyruyn batyrlyqqa balar edim. Biz onyng qazaq muzykasyna degen adaldyghy men 16 jyldyq enbegi ýshin qanday syi-qúrmet kórsetsek te jarasady. Býkil «qazaqtyng әni dayyn túrghan opera» ekendigin Zataevich aityp ketken. Onyng ishinde ariya da, duet te, hor da bar. Zataevichting osy oiyn keyinnen qazaq kompozitorlary damytty» dep etnograftyng ghylym jolyndaghy ýlesin keninen tarqatty.

Odan keyingi kezekte «A.V.Zataevich múrasy jәne qazaq muzykasyn zertteuding germenevtikalyq mәseleleri» taqyrybynda bayandama jasaghan Qazaq memlekettik qyzdar pedagogikalyq uniyversiyteti, Óner jәne mәdeniyet fakulitetining muzykalyq bilim beruding teoriyasy men әdistemesi kafedrasynyng mengerushisi, filologiya ghylymdarynyng doktory, Qonyratbay Tynysbek Áuelbekúly: «Songhy kezderi gumanitarlyq baghyttaghy filosofiya, әdebiyettanu, muzykatanu ghylymdary germenevtikalyq izdenisterge eleuli oryn berip keledi. Qazaq muzykasynda búl mәseleler kóp zerttele qoyghan joq. Osy talaptar túrghysynan kelgende A.V.Zataevich jetkizgen halqymyzdyng muzykalyq múrasyn germenevtikalyq túrghydan zerdeleuding maqsat-mindetterin aiqyndaudyng da kezegi kelip otyr» dey kele, qazaq halqynyng muzykalyq-epikalyq dәstýri, әsirese Syr boyyndaghy oghyz-qypshaq mәdeniyetinen sagha tartqan jyrshy-jyraulyq dәstýr men Batys Qazaqstan aimaghyndaghy oryndaushylyq óner tys qalghandyghyn tilge tiyek etip, «Germenevtikalyq túrghydan qayta payymdaytyn mәselelerding biri – osy» degen tyng oidy ortagha tastady. Etnograf enbekterindegi jyrshylar beynesi osy kýnge deyin asa tereng dengeyde zerttelmegen taqyryp ekendigi aqiqat.

«A. Zataevich pen Alash ghalymdarynyng ónerge qosqan ýlesi» taqyrybynda bayandama jasaghan M.O. Áuezov atyndaghy Ádebiyet jәne óner institutynyng bas ghylymy qyzmetkeri, filologiya ghylymdarynyng doktory, professor Isimaqova Aygýl Serikqyzy: «A.V.Zataevich qazaq jerine kelgende Mәskeude Álihan Bókeyhanov bastaghan Orynborda túratyn Ahmet Baytúrsynov, Mirjaqyp Dulatovtar bar, barlyghy muzyka zertteushisin qazaq ónerine qatysty maghlúmattarmen tanystyryp, qay jerge baryp, kimmen kezdesui kerek ekendigi turaly baghyt-baghdar berip otyrghan. Mirjaqyp Dulatovtyng da ýiinde túrghandyghy turaly uaqtysynda Dulatovtyng qyzy jazdy.

 Etnograftyng enbeginde «Nauryzbay v starosti» degen óleng bar. Nauryzbay 27 jasynda ólse, myna shygharmadaghy atau qalay berilgen degen siyaqty qayshylyqtardy da eskertpe týrinde A.V.Zataevich týrtip otyrghan. Búl aqparatty ol qaydan aldy? Áriyne, Mirjaqyp Dulatovtyng «Qazaq tarihy» maqalasyna sýienip aityp otyr. Aqan seri turaly, onyng әnderi turaly týsinik bere kelip, 1923 jyly Maghjannyng jazghan maqalasyna silteme jasaydy. Osynday derekterden-aq, A.V.Zataevichting bastaghan isining ongha basuyna Álihan Bókeyhanov, Sәken Seyfulliyn, Isa Bayzaqov, Temirbek Jýrgenov, Beyimbet Mayliyn, Mirjaqyp Dulatov, Jýsipbek Aymauytov siyaqty Alash ordashylardyng tikeley atsalysqandyghyn kóremiz» dep, qazaq muzykasyn saqtap qaludaghy  ziyaly qauymnyng eren enbekteri jayly birneshe derektermen tanystyra ketti.

«Aleksandr Viktorovich Zataevich jәne qazaq dalasyndaghy qobyz óneri dәstýri» taqyrybyndaghy aspap jayyna toqtalghan, Qúrmanghazy atyndaghy Qazaq últtyq konservatoriyasynyng qobyz kafedrasynyng mengerushisi, professor Qosbasarov Bazarhan Ábuúly óz kezeginde: «Maqalamnyng kirispesinde A.V.Zataevichting enbekqor bolghany, qazaq ónerin sýiispenshilikpen jinaghany, últymyzdyng әn-kýilerine bas iygendigi jayly aitylady. Negizgi mәselege keletin bolsaq, Aleksandr Viktorovich qazaq dalasynda halyq әnderi men dombyra kýilerin jinaghanymenen, qobyz aspabyna kóp bara bermegeni bayqalady. Zertteushi turaly 1958 jyly shyqqan kitapta ol kisining qazaq qobyzshysynyng kýiin tyndap, notagha týsirip otyrghan sureti jariyalanghany bolmasa, qobyz jayynda mәlimetter kóp kezdese bermeydi» dep, qobyzgha qatysty biraz mәlimetti әngimelep, qazaq qobyzshylary Dәulet Myqtybaev pen Jappas Qalambaevtyng 1934 jyly Almatyda ótken slette Mәskeuden arnayy shaqyrylghan A.V.Zataevichpen kezdeskendigin aityp ótti.

«A. Zataevichting enbekterin muzykalyq bilim beru jýiesinde zerdeleu» taqyrybynda tәjiriybesimen bólisken elimizding Astanasynan kelgen muzykatanushy Qazaq últtyq óner Uniyversiytetining dosenti, ónertanu ghylymdarynyng kandidaty Baybek Aygýl Qydyrghaliqyzy: «Árbir muzykatanushynyng negizgi maqsaty bilim beru isinde óz týigenin praktikadan ótkizu. Zataevich enbekterining muzykalyq bilim beru jýiesindegi paydalanyluyna qatysty ony qaz-qalpynda saqtau jәne dәstýrimizdi damytu túrghysynan alghanda ózektiligin bayqatty. Sebebi, әnderding búrmalanyp oryndalghany assimilyasiyagha úshyratty.

Búghan deyin de M.O.Áuezov atyndaghy Ádebiyet jәne óner institutyndaghy muzykatanu bólimining mamandarynyng bastamasymen etnograftyng «Qazaqtyng 500 әn-kýii» kitaby janartylyp jinaqtalghanyn bilemiz. Biz keyingi uaqytta studenttermen birigip etnosolifedjio pәninde A.V.Zataevichting «Qazaq halqynyng 1000 әni» kitabyn zerttep, zerdeleudi qolgha ala bastadyq. Júmysymyz aldaghy uaqytta jemisin beredi degen oidamyz. Ázirge sizderge osy júmys nәtiyjelerinen biraz viydeoýzikter kórseteyin» dep, uniyversiytettegi bilim alushylardyng qatysuymen birneshe әn, kýige jasalghan tәjiriybeler týrlerin kórsetti. Búl institut tarapynan da, bayandamashylar tarapynan da ýlken qyzyghushylyq tudyrdy.

Arasynda kónil sergiter әsem әnder men súlu sazdy kýiler shalyqtay tógilip, sol kýngi keshting shyrayyn kirgizip túrdy. T. Jýrgenov atyndaghy óner akademiyasynyng últtyq óner fakuliteti, dәstýrli muzykalyq óner kafedrasynyng mengerushisi, Qazaqstannyng enbek sinirgen әrtisi, «Qúrmet» ordenining iyegeri Stamghaziyev Ramazan Ómirәliúly A.V.Zataevich ómirine qatysty qyzyqty derekterdi mayyn tamyza әngimelep, sóz ayaghyn etnograf jazbalarynda notagha týsip, syny men sipaty búzylmay osy kýnge sau-salamat jetken halyq әni «Eki jiyrenmen» tәmamdady. Óz kezeginde «A.V. Zataevichting etnografiyalyq jinaqtaryndaghy әnderdi janghyrtu mәseleleri» taqyrybynda bayandama jasaghan Qúrmanghazy atyndaghy Qazaq últtyq konservatoriyasynyng dosenti, QR enbek sinirgen qayratkeri Shýkimanov Erkin Túrsynghaliyúly da sol jerde jinalghan ghalymdardyng pikirimen óz pikiri toghysatyn tústardy atap ótip, jalpy muzyka salasyndaghy, onyng ishinde әnshilik ónerding biraz ishki mәselelerine toqtaldy. Zertteu salasyndaghy kemshilikter men artyqshylyqtardy tize kelip, qazirgi kezdegi jas әnshilerding izdenisine kónili tolmaytyndyghyn jetkizdi. Sonymen qatar oryndaushy retinde ózi keyingi kezde Zataevich enbekterinde jariyalanghan әnderdi tiriltip aityp jýrgendigin bayanday kelip, sol әnderding bireuin júrtshylyqqa oryndap berdi. Sybyzghy kýilerining sheberi, ónertanu ghylymdarynyng kandidaty, QR mәdeniyet qayratkeri, dosent Talghat Múqyshev Zataevich enbekterinde eki últtyng sybyzghysy men qurayy jayly salystyrmaly týrde anyqtama berilgendigin aita kelip, bashqúrttyng halyq kýii «Bayash batyr» men qazaqtyng halyq әni «Gýldarighany» syzylta oinap, jinalghan qauymnyng qúlaq qúryshyn qandyrdy.

«A.Temirbekovanyng A.V.Zataevich turaly enbekteri» atty taqyrypty qozghaghan T. Jýrgenov atyndaghy Qazaq Últtyq óner akademiyasynyng agha oqytushysy, ónertanu ghylymdarynyng kandidaty Qazybekova Jaydargýl Almasqyzy bir kezderi belgili zertteushi Alma Zarapqyzy Temirbekovanyng da osy etnograftyng qazaq muzykasyna sinirgen enbekteri jayly qalam terbegendigin aita kelip, muzykatanushynyng jazbalaryn hronologiyalyq retpen atap ótti. Búl júmystyng da týp negizinde – bertinde ótken ghalymdarymyzdyng enbekterin zerdeleudi qazirden qolgha almasaq, taghy bir-eki buyn auysqanda barymyzdy úqsata almay qalmaymyz ba degen alandy pikir bar ekendigin bayqadyq. Al, búl mәsele – ghylymnyng damuynda óte ózekti.

Irgeli oqu oryndary – T.Jýrgenov atyndaghy óner akademiyasy men Qúrmanghazy atyndaghy konservatoriya ústazdary, magistranttary ghylymy ainalymgha engiziluge ylayyqty birneshe janalyqtarymen bólisip, konferensiya kórigin qyzdyra týsti.

A.V.Zataevichting enbegine ýles qosqan qogham qayratkerleri, aqyn-jazushylar turaly jalpy júrtshylyqtyng nazarynan tys mәlimetter filologiya ghylymdarynyng kandidaty, professor Serikqazy Qorabay Sybanbayúlynyng «Zataevich jәne qazaq әdebiyetining klassikteri», M.O. Áuezov atyndaghy Ádebiyet jәne óner instituty Syrtqy әdeby baylanystar jәne analitika bólimining mengerushisi, filologiya ghylymdarynyng kandidaty, dosent Ananieva Svetlana Viktorovnanyng «Unikalinosti y svoeobrazie improvizatorskogo iskusstva – vajneyshiy leytmotiv romana Nikolaya Anova «Kryliya pesniy»», M.O. Áuezov atyndaghy Ádebiyet jәne óner instituty diyrektorynyng orynbasary, PhD doktor Súltan Ertaydyn «Aleksandr Zataevich pen Jýsipbek Aymauytovtyng shygharmashylyq baylanysy» atty maqalalarynda kórinis tapty.

Sharagha arnayy kelgen Qytay Halyq Respublikasy, Ortalyq Últtar uniyversiytetining «Muzyka» kafedrasynyng doktoranty Elmúrat Dina «A.V. Zataevichting enbegindegi «Jyrau qatyn әni» saryndarynyng taldanuy (Qytay qazaqtarynyng jyr-dastandarynyng sabaqtastyghy negizinde) degen taqyrypta sol ólkede saqtalghan jyr núsqalary men A.V.Zataevich jazbalaryndaghy núsqalardy salystyru arqyly birneshe nәtiyjelerge qol jetkizgen. Doktoranttyng muzykalyq taldaulary men qarymdy oilary mamandardy eleng etkizbey qoymady.

Jan-jaqtan ózderi kele almasa da maqalalaryn jiberip, syrttay qatysqan RF, Mәskeu qalasynan, ónertanu doktory, Resey kompozitorlar odaghynyng mýshesi Kotlova G.K., Ózbekstan Respublikasy, Ghylym Akademiyasynyng agha ghylymy qyzmetkeri, PhD Karomat Dilorom syndy ghalymdar da boldy.

Sonymen qatar, konferensiyada uaqyt tyghyzdyghyna baylanysty bayandama jasaudyng kezegin meymandargha bergen muzykatanu bólimining qyzmetkerleri de etnograftyng әr qyryn ashatyn taqyrypta aluan týrli maqala bergendigin aita ketemiz. Olardyng negizgi týiindi oilaryn tómendegidey retpen oqyrman qauymnyng nazaryna úsynyp otyrmyz.

M.O. Áuezov atyndaghy Ádebiyet jәne óner institutynyng jetekshi ghylymy qyzmetkeri, Qúrmanghazy atyndaghy Qazaq últtyq konservatoriyasynyng professory, ónertanu ghylymdarynyng kandidaty, dosent Omarova Aqlima Qayyrdenqyzy «Nasledie A.V.Zataevicha v kontekste modernizasiy istoricheskogo soznaniya» taqyrybyndaghy maqalasynda: «Jalpy baspasóz óniminde qújattardyng fotokóshirmesi men eski suretteri bar basylymdar jii kezdesedi. Ásirese, A.V.Zataevichting shygharmashylyghy turaly sóz qozghaghanda 1927 j. Mәskeude dala ónerin tanystyryp, nasihattaugha barghan ónerpazdardyng A.Zataevichpen birge týsken foto belsendi paydalanylghan. Olardy salystyra kele, әrtýrli núsqada taralghan bir suret «basyp shygharu» izimen ózgerister engizu arqyly túlghalardyng kelbeti óshirilgeni anyqtaldy. Búl rette, týpnúsqadan qaraghanda, zaman qysymyna baylanysty syrtqy týzetuler engizilgen kóne suretterdi qoldanudyng mәnisi joq» – dep, avtor A.V.Zataevichting shygharmashylyq múrasyn zertteu barysynda onyng muzykalyq-etnografiyalyq jәne jazba dәstýrindegi kompozitorlyq shygharmashylyghyn, onyng ishinde, opera janryna jәne fortepianolyq óndeulerge baylanysty mәselelerdi qozghau arqyly túlghalardyng shygharmashylyq qarym-qatynasyna, «tiym salynghan» maghlúmattar men shygharmalargha, sol zamannyng kelbetine baylanysty tarihy shyndyqtyng kólenkede qalghan tústary ashylatyndyghyn mәlimdeydi.

«Kazahskie svadebnye saryny po zapisyam A.V. Zataevicha v aspekte aktualizasiy nasionalinyh tradisiy» taqyrybyna qalam terbegen M.O. Áuezov atyndaghy Ádebiyet jәne óner institutynyng jetekshi ghylymy qyzmetkeri, ónertanu ghylymdarynyng kandidaty Kasimova Zulifiya Mәlikqyzy A.V.Zataevich jazbalaryndaghy qazaqtyng ýilenu ghúryptyq saryndarynyng bolmysyna tereng ýnilip, ghalym-etnograftyng jinaghynda qay әnning qanday ghúryppen baylanysty oryndalatyndyghyn, әrbir ýilenu әnining oryndaushylyq jәne minezdemelik túrghysynan alghash ghylymy sipattamasy qalay aiqyndalghandyghyn tarqatady. Sonday-aq avtor, aqparat berushilerding arasynda qazaq dәstýrli mәdeniyetining bilgirlerining qúndy derekterine de Zataevich erekshe kónil bólgendigin jazady.

«A. Zataevichting kýy qoryna qosqan múralar men maghlúmattardyng jahandyq manyzy» taqyrybyn zerttegen M.O. Áuezov atyndaghy Ádebiyet jәne óner institutynyng Muzykatanu bólimining mengerushisi, ónertanu ghylymdarynyng kandidaty Qaztughanova Aynúr Jasaghanbergenqyzy maqalasynda: «Etnograftyng qazaq kýilerine degen kózqarasy erekshe boldy. Onyng kýilerdi alghashqy bolyp notagha týsiruining ózi sol kezendegi muzyka әlemine jahandyq ózgerister әkeldi. Ol uaqytta kýy múralarynyng hattaluy europalyq «estu qabileti» túrmaq, biliktiligi joghary, muzykalyq sauaty bar qazaqtyng ózine qiyndyq tudyratyn edi. Zataevichtyng qiyn-qystau kýnderde kýilerdi jinaqtauy keyingilerge ýlgi bolyp, qazirgi mamandardyng janasha hattau әdisin qalyptastyruyna jol ashty. Taghy bir aita ketetin dýnie ol zertteushining qazaq kýilerin túnghysh fortepianogha óndep jazuy shygharmalardyng basqa da aspaptargha layyqtaluyna bastama boldy» dep, qazaqtyng әn, kýy ónerine qatysty biraz derekti mysalgha ala otyryp, etnograftyng kýilerdi notagha týsirudegi kezdesken qiyndyqtary men ony ensergennen keyingi «qazaq kýilerining shynyna jetsem» degen armandaryn atap ótedi.

«A.V.Zataevich jinaghyndaghy jyr-termelerding tekstologiya mәseleleri» taqyrybynda ózim de osy jiyngha arnayy maqala әzirledim. Onda aitylatyn basty mәsele – tekstologiya taqyrybyn qaytadan qolgha alu. Atalghan dýniyemen muzyka zertteushileri kýndelikti betpe-bet kelip jatsa da, әli kýnge deyin tolyqqandy zerttelgen emes. Taqyryp tónireginde maqala jazyp, әr jyldarda atalghan mәselening sheshimin tabudy túraqty úsynyp kelgen Zeynúr Qospaqov, Qayrolla Jýzbasov siyaqty ghalymdardyng enbekterin osy jerde atay ketu lәzim. Atauly maqalalar taqyrypty zertteudegi alghashqy enbekter әri keyingi zertteushilerge ýlgilik núsqa dep aitsaq qatelespeymiz.

Osy kýnge deyin A.V.Zataevich jasaghan júmystar bir qaraghanda, zerttelip qoyghanday kóringenimen, mәselemen betpe-bet kelgende әli de terendey týsuimiz kerek ekendigin úghynamyz. Qazaq muzykasyndaghy әr salagha qatysty tuyndaghan oilar san qyrynan taldana kele, óner tarihyndaghy eleuli túlghanyng jighan-tergenderi últ mәdeniyetine qosylghan ýlken ýles, biraq, solay bola túra әli de bergeninen bereri kóp, tolyq zerttelip bitpegen kenistik. Etnograftyng shygharmashylyghy men enbekterine arnalghan konferensiyadaghy ghalymdar pikiri endigi uaqytta osy taqyryptar boyynsha zertteushining jinaqtaryn әli de zerdelep, asha týsuimiz kerek degen qorytyndygha kelip taban tiredi. Sharagha ghalymdarymyzdyng tas-týiin saqaday saylanyp kelgeni, ghylymgha qyzyghushylyghy bar jastardyng sol aradan tabyluy, ýlken, orta, kishi buynnyng aralasyp-qúralasyp pikir almasqandyghy sonday tartymdy kórinip, kózimizdi toydyrdy.

Jogharydaghy aitylghandargha alyp-qosarymyz, konferensiya aldaghy is-sharalar legining bastamasy ghana. Zertteushi, etnograf A.V.Zataevichting biylghy 150 jyldyq mereytoyy ghylym salasynda kóptegen janalyqtardyng ashyluyna múryndyq bolady degen ýmittemiz. Bastamany ary qaray jalghastyryp әketetin Qúrmanghazy atyndaghy qazaq Últtyq konservatoriyasynyng da is-sharany abyroymen ótkizuine tilektestigimizdi bildiremiz.

Bizge jetken aqparattardyng asylyn jasyghynan ajyratyp arshyp alu, qazaqtyng muzykalyq mәdeniyetin ósiruge kýsh salu, ghylym salasyn qaryshtap damytu bizding tar zamanda ómir sýrgen ziyalylarymyzdyng aldyndaghy úrpaqtyq boryshymyz ekendigin úmytpayyq!

Bahtiyar Núrjanúly Aqymjanov, M.Áuezov atyndaghy Ádebiyet jәne óner institutynyng kishi ghylymy qyzmetkeri

Abai.kz

8 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1483
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3255
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 5502