Tótenshe jaghday kezinde tabysynan aiyrylugha baylanysty Memlekettik әleumettik saqtandyru qorynan beriletin 42 500 tenge әleumettik tólemdi 127 mlrd tengeden astam somagha 3 millionnan astam adam aldy,-dep habarlaydy QR enbek jәne halyqty әleumettik qorghau ministrligi.

5,9 mln joldanghan ótimning 2,15 milliony nemese 37%-y túrghysynda birqatar sebepterge qatysty tólem taghayyndalghan joq.

Ótinim berushilerding jeke bas deregi dúrys kórsetilmegen (157 myngha juyq ótinim) «42 500 tenge» tólemge ótinim bergen sәtte adamnyng aty-jóni men tughan uaqytyn jәne jeke sәikestendiru nómirin qatesiz jazugha erekshe nazar audarghan jón. Tiyisti maghlúmattyng bir әrpi nemese sany memlekettik aqparattyq jýiedegi maghlúmatqa sәikes kelmese, әleumettik tólem taghayyndalmay qaluy mýmkin.

Ótinim berushilerding bank derektemesi dúrys kórsetilmegen (80 myngha juyq ótinim) «42 500 tenge» tólemge ótinim bergende bank atauy men IBAN (shotynyzdyng 20 belgiden túratyn nómiri) mәlimetin kórsetu qajet.

Kóp adam bank kartasynyng nómirin jiberip qoyady (16 san). Al búl tústa bank shotynyng nómiri kerek bolghandyqtan, әleumettik tólemdi jiberu qiyngha týsedi. Mysalgha dúrysy «KZ123456789012345678» sipatynda bolyp keledi jәne ony barlyq derlik bankterding úyaly telefon qosymshasynan nemese ekinshi dengeyli bankterding jedel jeli telefonynan biluge bolady. Búlay qate jibergen jaghdayda, ótinim әri qaray qaraugha baghyttalady da, ong sheshim qabyldansa ótinim berushige IBAN deregin súray otyryp, tólemning taghayyndalghany jayly SMS-habarlama keledi.

Sonymen qatar, ótinim berushiler ózge jeke túlghalargha tirkelgen bank shotyn kórsetetin jaghday kezdesip jatady. Atap óterlik jayt, IBAN deregin toltyrghanda bir sannyng ózin qate jiberuding saldarynda, ótinim berushige atalghan shot qyzmetin toqtatqan bankte tirkelgeni jayly habarlama kelui yqtimal.

Ótinim berushining túraqty jalaqy tólenetin júmysy bar (onyng ishinde memlekettik qyzmetkerler jәne budjettik úiymdardyng qyzmetkerleri); zeynetaqylar men jәrdemaqylardy alushylar, TJ engizilgenshe resmy júmys istemegen (863 myngha juyq ótinish) Ótinim berushi úsynghan derekterdi teksere kele, júmys berushining qashyqtan júmys isteuge rúqsat etkeni nemese tolyq emes júmys kýnine auystyrghany, úiymnyng jalpy amalsyzdan toqtap túrghany anyqtaluda. Múnday jaghdayda júmys berushi tarap júmysshylargha jalaqy tóleui tiyis.

Degenmen úiym basshylyghy jalaqysy saqtalmaytyn demalysqa jiberetini jayly búiryq shygharmasa da, júmysshylar «42 500 tenge» tólemge ótinim beruge әrekettenude.

Qazirgi kezde QR Enbek jәne halyqty әleumettik qorghau ministrligi jergilikti atqarushy oryndarmen birlese otyryp, jaldamaly júmysshy bolyp sanalatyn ótinim berushilerding rasynda aqysyz demalys jiberilgendigin tekseruge kiristi.

Sonday-aq, «42 500 tenge» tólemge zeynetkerler men jәrdemaqy alushylardan da ótinimder kelip týsude. Qaytalap aitar bolsaq, MÁSQ tarapynan taghayyndalatyn әleumettik tólemning mәni sonda, TJ tәrtibi engiziluine baylanysty tabyssyz qalghan júmys isteushi azamattargha qarjylay qoldau jasalady. Sondyqtan «42 500 tenge» tólemge TJ merzimine deyin resmy enbek etken, olargha júmys berushi jarna nemese jeke tabys salyghyn audarghan nemese ózderi Birynghay jiyntyq tólem (әri qaray – BJT) tólegen zeynetkerler, mýgedekter yaky basqa memlekettik jәrdemaqy týrlerin alushylar iyek arta alady.

Ótinim berushide TJ engizgenshe songhy 12 aida әleumettik audarymdar, zeynetaqy jarnasy, BJT joq nemese ózin beyresmy júmyspen qamtushylardan ótinim bergen uaqytqa deyin BJT jiberilmegen (1,16 milliongha juyq ótinim) Búl jerde de eskerte keterlik mәsele, «42 500 tenge» tólemge qarajat MÁSQ tarapyna bólinetindikten, әleumettik tólem alu ýshin memlekettik saqtandyru jýiesine qatysqan abzal. Bastapqyda «42 500 tenge» tólemdi taghayyndau ýshin TJ tәrtibi engizilgenshe 12 ay ishinde kem degende 3 ret әleumettik audarym jasau talap etildi. Alayda azamattardy memlekettik qoldau sharalarymen kenirek qamtu ayasynda, әleumettik tólem jasau sharty TJ engizilgenshe 12 aida 1 retke deyin qysqartyldy. Sәikes ótinim berushilerdi tekseru barysynda, júmys berushidegi esepshi mamannyng jaldamaly júmysshylar ýshin TJ engizilgenshe 12 aida eshqanday audarym joldamaghany jayly derekter jolyqty.

Búdan bólek, keybir ózin beyresmy júmyspen qamtushylardyng «42 500 tenge» tólemge ótinim bergenshe bir ret bolsyn BJT audarymyn jasamaghany belgili boldy. Atalmysh jaghdaylarda әleumettik tólem taghayyndalmaydy. Ótinish qaytys bolghan adamnyng nemese Qazaqstan Respublikasynan tys jerde túratyn azamattyng atynan berilgen (534-ke juyq ótinim). Jekelegen azamattar ótinimning onlayn beriletinin paydalanyp, qaytys bolghan jandardyng deregin kórsetken. Sonymen birge, el aumaghynan tys shetelge qonys audara otyryp, әleumettik tólemge ótinim bergender de bar.

Ótinim berushining derekteri ishinde barlyq QR azamattary turaly jәne de adamnyng qaytys bolghany nemese shetelge qonys audarghany jayly aqparat tolyq qamtylghan Jeke túlghalardyng memlekettik derekter qory arqyly tekseriledi. Múnday ótinimderge әleumettik tólem taghayyndaudan ýzildi-kesildi bas tartylatyny anyq.

«42 500 tenge» әleumettik tólemi boyynsha barlyq taghayyndaulardyng negizi TJ tәrtibi ayaqtalghannan keyin bekitilgen zang jýzinde qayta tekseriletinin mәlimdeymiz. Ár ótinimge qatysty úsynylghan derekterding shynayylyghyna jauapkershilik jýktelgen, onyng ishinde, әlbette basty sebep – TJ kezindegi shekteuler saldarynan tabystan aiyrylu. Osylaysha el azamaty «42 500 tenge» tólemge ótinim bere otyryp, TJ uaqytyna deyin kirisi bolghanyna jәne ony joghaltqanyna kepildik beretinin rastaydy.

Áleumettik tólemderdi zansyz alghan adamdardyng jauapkershilikke tartyluy olardyng jasaghan zansyz әreketine baylanysty bolady. Áleumettik tólem alushylardyng zansyz is-qimyly Qylmystyq kodeksting ayasynda qarastyrylady (190, 195 baptar).

Eger ótinish berushi qatelesip, әleumettik tólem alghan bolsa, biraq búl qarajatty qaytaru qajet dep sanasa, 42 500 tengeni kelesi shotqa jibere alady:

Alushynyng atauy: «Azamattargha arnalghan ýkimet» memlekettik korporasiyasy» KeAQ

BSN: 160440007161

BSK: GCVPKZ2A

JSK: KZ67009SS00368609110

TTK: 049

Halyq bank pen Kaspiy bankte shottary bar azamattar, «Áleumettik tólemderdi qaytaru» tetigin tanday otyryp, 42 500 tengeni bankterding úyaly qosymshasynan qaytara alady.

Abai.kz