Senbi, 23 Qarasha 2024
Janalyqtar 3004 0 pikir 14 Qarasha, 2011 saghat 05:37

Kenjebay Jalghyzbayúly. Bizge sosialistik jýie men iman kerek

Adamzat balasy baghzy zamannan beri әleumettik tendikti ansap keledi. Áleumettik tendik turaly neshe týrli «utopiyalyq» pikirler aitylyp, jazylyp ta kelgen-di. Áleumettik tendik degenimiz ol - sosialistik jýie. Sosialistik jýie degende bizding oiymyzgha Kommunistik «Qyzyl imperiya» týseri anyq. Orystardyng qúrghan sosialistik jýiesi sosializmning basty funksiyalaryn oryndaghan joq. Áleumettik jýiening eng basty funksiyasy - jariyalylyq pen din. Imandylyq bolmaghan jerde, әdiletsizdikting oryn alatyny anyq.

Áleumettik tendik iydeyasy eng alghash Payghambarymyzdyng (s.a.u) kezinde kóterilip,  jýzege  asqan bolatyn. Sosializm iydeyasyn alghash kótergen Payghambarymyzdyng (s.a.u.) sýiikti sahabalarynyng biri Abu Zarr (r.a.) bolatyn.

Adamzat balasy baghzy zamannan beri әleumettik tendikti ansap keledi. Áleumettik tendik turaly neshe týrli «utopiyalyq» pikirler aitylyp, jazylyp ta kelgen-di. Áleumettik tendik degenimiz ol - sosialistik jýie. Sosialistik jýie degende bizding oiymyzgha Kommunistik «Qyzyl imperiya» týseri anyq. Orystardyng qúrghan sosialistik jýiesi sosializmning basty funksiyalaryn oryndaghan joq. Áleumettik jýiening eng basty funksiyasy - jariyalylyq pen din. Imandylyq bolmaghan jerde, әdiletsizdikting oryn alatyny anyq.

Áleumettik tendik iydeyasy eng alghash Payghambarymyzdyng (s.a.u) kezinde kóterilip,  jýzege  asqan bolatyn. Sosializm iydeyasyn alghash kótergen Payghambarymyzdyng (s.a.u.) sýiikti sahabalarynyng biri Abu Zarr (r.a.) bolatyn.

Áleumettik tendik jýiesi - әdiletti jýie. Sosalistik jýie men kapitalistik jýie bir birine qarama-qayshy jýie.  Sosialistik jýie qarapayym enbekshi halyq pen sharulardyng mýddesin qorghasa, kapitalistik  jýie  jeke kapitalister men oligarhtardyn, jogharghy elitalyq toptyng mýdesin qorghaydy. Sosalistik jýiede el baylyghy memleketting menshiginde bolsa, kapitalistik jýiede el baylyghy oligarhtardyng qolynda bolady. Keybireuler kapitalistik jýiening artyqshylyghy - enbekaqy kóp tólenedi deydi. Biraq aqiqatynda ol bylay: mysaly, bir júmysty istetu ýshin kapitalist 3 adamgha aiyna  300 myng tenge tóleu kerek. Yaghni, aiyna әr adamgha 100 myng tóleui tiyis. Biraq ol júmysqa 3 adamdy emes 1 adamdy qabyldaydy, oghan 100 myng emes 150 myng tóleydi. Qalghan 150 myng tenge kapitalisting qaltasynda qalady. Al ana eki adam júmyssyz jýredi. Sosialistik jýiede júmyssyzdyq degen bolmaydy janaghy 3 adam da júmyspen qamtylyp, 100 myng tengeden ailyq alady.

Sosialistik jýiening kóptegen modelideri bar. Sonyng biri shvedtterdiki jәne biri arabtardyng modeli.  Sosializmning eki týri bar josparly jәne naryqtyq.  Bizding qazaqtargha eng dúrysy josparly ekonomika jәne újymdyq sharuashylyqtar. Qazaq halqy tabighatynan әleumettik tendikti ústanatyn. Qazaq eshqashan bireuding  aqysyn jemegen. Orys otarshylary kelgenshe,  qazaqtar qonyr  qalta   tirshilik keshken. Júmyssyz qanghyp qalghan, janyn bagha almay qayyr tilep jýrgen eshkim bolmaghan. Erkek atauly júmyspen qamtylghan.

Keybireuler  qazaqstandyq qogham eshqanday «izmge» jatpaydy deydi, biraq bizding elimiz qazir kapitalistik jolgha týsken. Eldi at tóbelindey oligarhtar biylep-tóstep otyr. El arasyn júmyssyzdyq pen qayyrshylyq jaylaghan. Qazaqtardyng 2-3 payyzy maskýnemdikke salynghan. Bir Almatynyng ózinde 10 myngha juyq qanghybas bar eken.Qazaq auyldary qanyrap bos qalghan. Qoghamdy jemqorlyq pen әdiletsizdik jaylaghan.Ýkimet zandarynyng bәri halyqqa qarsy baghyttalghan. «Tәuelsizdik alghanymyzgha  20 jyl toldy» dep mәz bolamyz, biraq әli tәuelsizdikke qol jetkizgen joqpyz.Sayasy jaghynan da ekonomikalyq jaghynan da, tipti ruhany jaghynan da basqalargha tәueldimiz. Ana tilimizde emen-jarqyn sóiley almaymyz «Qazaqpyn» dep  aita almaymyz.

Bizding qazaqty qútqaratyn imandylyq pen әleumettik tendik jýiesi ghana. Oilasaq endi osyny oilayyq.

«Abay-aqparat»

0 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1483
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3255
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 5512