Býgin preziydent Toqaev uәde etken ýstemaqylaryn «ala almaghan» Almatydaghy №7 qalalyq jedel jәrdem stansiyasynyng qyzmetkerleri óz basshylyqtaryna narazylyq aityp, diyrektor mindetin atqarushy Azamat Ámenovting otstavkasyn talap etti.

Narazy toptyng aituynsha, atalghan mekemede koronavirus infeksiyasyn júqtyrghan qyzmetkerler men indetten kóz júmghan qyzmetkerge Ýkimet tóleydi degen ótemaqy mýlde tólenbegen. Al ýstemaqy tolyq tólenbegen. Jedel jәrdem kólikterining eski ekenin, infeksiyagha qarsy qorghanysh kiyimderin juyp qayta qoldanyp jatqanyn aitqan qyzmetkerler basshylyqqa, Ýkimetke, Densaulyq saqtau ministrine naqty eki talap qoyyp, sol eki talap oryndalmaghan jaghdayda stansiya júmysyn uaqytsha toqtatatyndaryn aitty.

ÚJYMNYNG ÝSh TALABY:

1. Osy ýsh ailyqtaghy Preziydent aitqan 425 myng tenge aqshamyzdy bersin!

2. Bizding diyrektor Azamat Ihsanúly Ámenov óz ornyn bosatsyn!

3. Osy eki talap oryndalmaytyn bolsa, bizding újym bir kýndi belgilep, 4-5 saghatqa deyin júmysty toqtatatynday jaghdaygha jetetin boldyq!

(Talapty oqyghan Ábilseyit Qasymbek. Jedel jәrdem felidsheri)

Endi ret-retimen jazayyq. Áueli 425 myng tenge turaly...

PREZIYDENT PEN ÝKIMETTING UÁDE ETKEN 425 MYNG TENGESI QAYDA?

30 nauryz 2020 jyl. Ýkimetting resmy saytynda ýsh ay tólenetin ýstemaqynyng ýsh kategoriya boyynsha beriletini soqyrgha tayaq ústatqanday bayandalghan. Mine qaranyz:

1 kategoriya – qauiptiligi asa joghary top. Olargha reanimasiya bólimshelerin qosa alghanda, infeksiyalyq stasionarlardyng dәrigerleri, orta jәne kishi medqyzmetkerler jatady. 850 myng tenge nemese 20 eng tómengi ailyq jalaqy mólsherinde aqsha tólenedi.

2 kategoriya – qauiptiligi joghary top. Olargha provizorlyq stasionarlar men jedel jәrdem qyzmetkerleri, orta jәne kishi medqyzmetkerler jatady. 425 myng tenge nemese 10 eng tómengi ailyq jalaqy mólsherinde aqsha tólenedi.

3 kategoriya – qauiptiligi ortasha top. Olargha karantindik stasionarlardaghy dәrigerler, orta jәne kishi medqyzmetkerler, sanitarlyq dәrigerler jatady. 212,5 myng tenge nemese 5 eng tómengi ailyq jalaqy mólsherinde aqsha tólenedi.

31 nauryz 2020 jyl. Preziydent Qasym-Jomart Toqaevtyng mәlimdemesi jariya boldy. Onda: «Dәrigerlerge jәne medisina qyzmetkerlerine 3 ay boyy qosymsha ýstemaqy tólenedi», - dep taygha tanba basqanday jazylghan.

7 qalalyq jedel jәrdem qyzmetkerlerining talap etip otyrghany da osy 2 kategoriya boyynsha berilui tiyis 425 myng tengening dauy. Stansiya basshylyghy osy 425 myng tengelik ýstemaqyny da, virus júqtyrghan qyzmetkerlerge tólenetin ótemaqyny da tolyq ýlestirip bermegen.

2 MILLION TÚRMAQ 2 TIYN DA ALMAGhAN

Jogharydaghy Premier-ministrding saytyndaghy aqparatta: «Medisinalyq qyzmetker koronavirustyq infeksiyamen auyrghan jaghdayda Memlekettik әleumettik saqtandyru qorynan bólinetin bir rettik әleumettik tólem kólemi 2 mln tengeni, al kóz júmghan jaghdayda 10 mln tengeni qúraydy», - dep sózbe-sóz jazylghan. Alayda virus júqtyrghan jedel jәrdem qyzmetkerleri 2 million túrmaq eki tiyn da ala almaghandaryn aityp ashynady. Mysaly, atalghan mekemening felidsheri Malahat Alekperova ózining júmys barysynda virus júqtyrghanyn dәleldey almay dal bolypty.

BÚDAN ARTYQ QANDAY DÁLEL KEREK?..

Malahat Alekperova, jedel jәrdem felidsheri:

- Infeksiya júqtyrghandar turaly Ámenov myrzagha saual joldadyq. Virus júqtyrghandardy anyqtaytyn komissiya qúrylghany turaly jauap aldyq. Ol komissiya ótemaqy tóleu mәselesimen ainalysady eken. Yaghni, shynymen júmys barysynda júqtyrdy ma, joq pa, sony anyqtaydy. Sol komissiya: «Bizding júmys barysynda júqtyrghanymyzgha dәlel joq», - dep jauap berdi. Bizding dәlelimiz bar. Mening júmys barysynda viurs júqtyrghanymdy bizding basshylyq ta biledi. Virus júqtyrghan nauqaspen baylanysta bolghan son, men ýige, karantinge kettim. Odan son, júqpaly aurular auruhanasyna, em qabyldaugha jiberildim.

Men shaqyrtuyna barghan nauqas virus júqtyrghan adammen baylanysta bolghan eken. Eshqanday belgileri joq, jýkti әiel. Men ol jerge eshqanday qorghanysh kiyiminsiz bardym. Ol baylanysta bolghanyn jasyrghan son, men bilmedim. Ony 2-shi perzenthanagha apardym. Ol jerde nauqastyng baylanysta bolghany anyqtaldy. Kýieui koronavirus júqtyrghan eken. Ol 12 qalalyq auruhanada dәriger bolghan. Ýsh kýn búryn ghana baylanysta bolypty. Sosyn, men ony 1-shi qalalyq klinikalyq auruhanagha apardym. Ol kezde biz barlyq baylanysta bolghandardy sol jerge jetkizip jatqanbyz. Sol jerde ol әielding analizderi shyqty. Virus anyqtalyp, meni ýy karantiynine jiberdi. 12 kýnen keyin mening de analizderim shyghyp, virus tabyldy. Meni auruhanagha jatqyzdy. Júqpaly aurular auruhanasynda 23 kýn jattym. Al endi mynau qúrylghan komissiya bizding basshylyqqa: «Dәl mende júmys barysynda júqtyrghanynyng dәleli joq», - depti. Endi búdan artyq ne dәlel kerek?

Baghlan Sauythanqyzy, jedel jәrdem qyzmetkeri:

- Biz osy mamandyqty tandaghannan keyin, halyqqa qyzmet etuge dayynbyz. Áriyne, bizge aqsha tólemedi dep júmysymyz toqtap qalmaydy. Biraq, ózimizge bólingen ýsh ailyq enbekaqymyzdyng tolyq tólenuin talap etemiz.

Sebebin bastyqtar neshe týrli aityp jatyr. «Ol jogharghy jaqtan kelgen «prikaz». MÁMS-ten bólinip jatyr», - deydi.

Biz kýndelikti qanshama shaqyrtulargha baramyz. Tipti, qanday nauqasqa bara jatqanymyzdy bilmeymiz. Al, bizge berilgen qorghanysh kiyimin qalay beredi, sol kýiinde kiyip jýrmiz. Ol formanyng ózi jetkiliksiz. Bizde búdan da basqa problemalar kóp.

BALA-ShAGhAMYZDY OBLYSTA QALDYRYP, BEKERDEN-BEKER JÝRGEN JOQPYZ

Farida Múhamedqaliyeva, felidsher:

- Men 12-sәuirden bastap júmysqa keldim. Eki balamdy oblysqa, ýige tastap kettim. Ózim Qapshaghay qalasynda túratyn edim. Osy jaqqa kelip «kvartira» jaldadym.

Biz «kovidke» barmadyq emes, bardyq. Tәuligine 6 myng shaqyrtu bolghan kezde de týski assyz, keshki assyz júmys istedik. Preziydent aitqan eken, endeshe tiyisti aqshamyz berilsin. Men eki balamdy tastap, osy jaqta bekerden-beker jýrgen joqpyn.

ENDI «KOVIDKE» BARU ÝShIN KEZEKKE TÚRAMYZ BA?

Qayrat Baqbergenov, felidsher:

- Búl jerde istep jatqanyma 10 jyl boldy. Karantin bastalghaly beri ýstemaqyny 2 ay aldyq. Birinshi aiynda «pensionnyi», bәrin ústap qaldy. Artynan qaytadan qayyryp berdi, 425 myng tenge tolyq aldyq. Ekinshi aiynda administrasiyadan tabelidi alyp ketip, әkimshilik ózderi jiberipti. Tolyq aldyq. Al, songhy may aiynda kim qansha ret bardy, soghan ghana berdi. Kezekpen túramyz. Shaqyrtu kimge týsti, sol barady.

Qorghanysh zattarmen tolyq qamtamasyz etildik dep aita almaymyz. Múnyng aldynda qolgha arnalghan antiyseptik bar bolatyn. Qazir ol da joq. Osy mamyr aiynda 40 adam karantinge ketip qaldy. Búl jerde «kovidpen» auyrghandar bar. Agha felidsherding ózi auyryp, qazir «bolinisada» jatyr. 51 jastaghy 1 jýrgizushi qaytys boldy. Jaqynda ghana jerledik.

DÁRI-DÁRMEK TE BERGEN JOQ. QÚRY JATTYM

Qanat Qayymbaev, jedel jәrdem jýrgizushisi:

- 1,5 jyl boldy, jýrgizushimin. Mamyrdyng 26-y kýni osy jerden test qorytyndysy shyqty. Virus anyqtaldy. Sosyn aparyp, RV-90-gha, auruhanagha jatqyzdy. 3-4 kýnnen keyin meni auruhanadan shyghardy. «Sizding analiyziniz dúrystaldy. Ýiinizge baryp, 14 kýn jatynyz», - dedi. Ýide 14 kýn jattym. 14 kýnnen keyin ýige keldi. Qaytadan analiz tapsyrdym. «Jaqsy eken, júmysqa shyghynyz», - dedi. Keshe júmysqa shyqtym.

Biraq, 4 kýn auruhanada jatqanda sistema, ukol salghan joq. Tipti, eshqanday dәri-dәrmek bergen joq. Qúry jattym. Al menimen birge týsken basqa da jýrgizushiler bar. Olar әli jatyr. Olardy nege shygharmaghanyn bilmeymin. Olargha da eshqanday dәri-dәrmek berip jatqan joq.

Men mamyrdyng 1-inen 26-syna deyin osy jerde júmysta boldym. Osy jerde virus júqtyrdym. Biraq, maghan bir tiyn da tólegen joq. Jalghyz men emes qoy. Keybireulerine 33 myng tenge, keybireulerine 60 myng tenge bergen. Al keybireulerine bir tiyn da bermegen. Aldynda eki ay dúrys berdi. Nauryz ben sәuirde 412 myng tenge, 416 myng tenge bergen. Mamyrdikin joq qyldy.

PREZIYDENTKE SENGIMIZ KELEDI

A. Makaev, jәdel jәrdem jýrgizushisi:

- Men búl jerde 2005 jyldan beri júmys istep kelemin. Mynau mening qolymdaghy koronavirusqa barghandarym. Mine, sonyng barlyghy ýshin men 33 myng tenge ghana aldym. Búl ne? Tiyesili degen 212 mynnyng ornyna men bar bolghany 33 myng aldym. Qalghan aqsha qayda? Nege bizdi eshkim qorghamaydy? Mening otbasym, balalarym bar.

Bizding bir jýrgizushi qaytys boldy. Tipti, kelip kónil de aitqan joq qoy, basshylar. Búl qalay? Anyqtanyzdar! Preziydent ne dep uәde etip edi? Basshylar ne dep uәde etip edi? Sol uәdeler qayda? Biz kóp súrap otyrghan joqpyz. Ózimizdikin berinder, boldy! Preziydent ber dedi ghoy. Biz preziydentimizge senemiz. Sengimiz keledi. Endeshe berinder!

BIR KIYIMDI BARLYGhYMYZ JUYP KIYIP JÝRMIZ

Dilishat Yusupov, jedel jәrdem qyzmetkeri:

- Preziydent te, Densaulyq saqtau ministri de qauiptiligi jaghynan ekinshi dengeydegi qyzmetkerlerge 425 myng tengeden tólenedi dedi. Alghashqy eki aida tólendi. Onda da bólip-bólip tóledi. Al ýshinshi aida tólengen joq. Qyzmetkerlerge әrtýrli somada qarajattar audarylghan. Mening ózime 66 myng tenge ghana audardy. Ekinshi mәsele – bir brigadada júmys isteytin, barlyq shaqyrtulargha birge baratyn, birdey júmys istegen, birdey saghat júmys istegen adamdar әrtýrli somada aqsha alghan. Nege? Búl súraqqa bizding bas dәrigerimiz jauap bere almady. Taghy bir mәsele – bizdi virus júqtyrghan qyzmetkerler kóp boldy. Olardyng eshqaysyna eshqanday tólem jasalghan joq.

Mysaly, bizding bir jýrgizushi qaytys boldy. Oghan koronavirus degen diagnoz qoydy. Auruhanagha jatqyzyldy. Koronavirustan emdeldi. Aqyry ol kisi qaytys boldy. Koronaviurs boyynsha jerlendi. Onyng jerliginde 10 adam ghana boldy. Al ol kisining otbasyna tólem jasalghan joq. Býgin ekonomist aitqanday, kәsipodaqtan 100 myng tenge ghana berilipti. Al anau aitqan 10 million degen atymen joq.

Sosyn bizge koronavirusqa barghandargha saghat boyynsha tólenedi dedi. Múnda 20 shaqty brigada barmyz. Biz shaqyrtulardy tandamaymyz. Bizge qanday shaqyrtu beriledi, soghan baramyz. Mysaly, men reanimasiya brigadasynyng dәrigerimin. Biz kóbine dene qyzuy kóterilgenderge emes, basqa nauqastargha baramyz. Jýrek talmasy, óte auyr nauqastargha. Alayda, sol barghandardyng ózinen KVY anyqtalyp jatady. Al búl shaqyrtular KVY dep jazylmaydy. Yaghni, biz tәuekelmen jýremiz.

Taghy bir mәsele – qorghanysh kiyimi. Ol bizde kóp ret qoldanylady. Bir brigada nauqasqa baryp  keledi. Sosyn ol kiyimdi dezinfeksiyalap, ýtiktep, basqa brigadanyng adamdary kiyedi. Ony jua bergen son, dymqyldanyp túrady. Sol kiyimdi biz kiyip jýrmiz.

ÁMENOV: KORONAVIRUS ONYNG QOSYMShA DIAGNOZY BOLGhAN

Osy mәselege qatysty biz Ámenov myrzany sózge tarttyq. Marqúmnyng otbasyna materialdyq jәne moralidyq kómek berilgen, ya berilmegenin súradyq. Kameragha sóileuden bas tartqan Ámenov pen onyng kómekshisi koronavirus - qaytys bolghan jәdel jәrdem jýrgizushisining qosymsha diagnozy bolghanyn aitty.

EShKIM TANYMAYTYN BASPASÓZ HATShY

Narazylyq aityp jinalghandar BAQ-qa bazynalaryn aityp jatqanda top ortasyna Gýlnara Katibaeva esimdi әiel kelip qosyldy. Ózin 7 jedel jәrdem stansiyasynyng baspasóz hatshysymyn dep tanystyrghanymen, jedel jәrdem stansiyasynyng qyzmetkerleri ony alghash ret kórip túrghandaryn, tanymaytyndaryn aityp jatty.

«Mening esimim Gýlnara Katibaeva. Men sizderding baspasóz hatshylarynyzbyn. Ámenov sizderding әrqaysylarynyzgha aqsha audarylatynyn aitty ghoy. Qazir eseptep jatyr», - dey bergeni sol edi, narazy kópshilik onyng sózin tyndaghan joq. Sóitip, qalqada kólenkelep túrghan Ámenov myrza jaqqa qaray bet aldy.

ÁMENOV: BÚL JERGE QATYP QALGhAN JOQPYN

7 jedel jәrdem stansiyasy diyrektorynyng mindetin atqarushy Azamat Ishanúly Ámenov myrzamen de az-kem әngimelesuding sәti týsti. Mekeme qyzmetkerlerining ekinshi talaby Ámenovting otstavkasy ekenin jogharyda jazdyq. Óz erkimen otstavkagha kete me, joq pa, sony súradyq.

«Ony men sheshpeymin. Ony jogharydaghy basshylar sheshedi. Jogharydaghy basshylar aitsa, men búl jerge qatyp qalghan joqpyn. Ket dese, bosatamyn», - dedi Ámenov myrza.

Al dau tudyrghan ýstemaqy mәselesi jóninde: «Qazir júmys istep jatyrmyz ghoy. Ýstemaqylaryn alyp jatyr. Bizding qyzmetkerlerding talaby – ýstemaqylaryn jýz payyz, yaghni, 425 myng tengeni alu. Búlardyng saghatyna baylanysty búiryq bar. Densaulyq saqtau ministrligining búiryghy bar. Sol búiryq boyynsha ýstemaqy tólenedi. Istegen saghatyna baylanysty. Koviydqa qatysty neshe shaqyrtugha bardy, soghan say tólenedi.

Barlyq shaqyrtularda dene qyzuy sekildi kovidting barlyq belgileri boluy kerek. Qalada 12 qosalqy stansiya bar ghoy. Bireui barady, bireui barmaydy. Arasynda: «men barmaymyn, qorqamyn», - deytinder de bar», - dedi Azamat Ihsanúly.

«Mamyr aiynda jýz payyzdyq ýstemaqy tólene me, joq pa», - degen saualymyzgha: «Ishinde tólengender de bar. Tizimimiz bar. Onda kimder alghany jazylghan. Karantinde otyrghandarymyz bar. Karantinde otyrghandargha «bolinichnyi» degen bar», - dep qysqa qayyrdy.

POLISIYa: KÓRShILER «ShULAP JATYR» DEP ShAGhYM TÝSIRDI

Sonymen qatar, býgin narazylyqqa shyqqan qyzmetkerlerding eshbirin qudalamaugha «uәde» etti.

«Joq. Eshqanday qudalau bolmaydy. Osyghan deyin 12-shi qosalqy stansiyada da boldy, osynday jaghday. Olardyng barlyghy óz qyzmetterin jalghastyryp jatyr. Eshqanday qudalau bolghan joq», - dedi Ámenov.

Ámenov myrza eshqanday qudalau bolmaydy degenimen, jedel jәrdem qyzmetkerleri jinalghan jerge polisiya ókilderi de kele bastady. Áuelde, 2-3 poliysey jýrgen edi. Birazdan son, olardyng sany 9-10-gha jetti. Ne mәselemen kelgenin súraghanymyzda: «Kórshilerden shaghym týsti. Bizding mindet qoghamdyq tәrtipti saqtau», - dedi poliyseylerding biri.

Aytpaqshy, birazdan song 7-shi qalalyq jedel jәrdem qyzmetkerlerining qataryna Almatydaghy 12-shi, 1-inshi, 8-inshi jedel jәrdem stansiyalarynyng qyzmetkerleri de kelip qosyldy. Olardyng da aitpaghy osy ýstemaqy men ótemaqy mәselesi eken...

Týiin. Ámenov myrza kim?, Búryn qayda júmys istegen? Biz Ámenov myrzanyng ótken-ketkenin terip, jeke basyna shýilikkenimiz joq. Jogharydaghy aitylghandardyng barlyghy derlik jedel jәrdem qyzmetkerlerining janayqay sózderi. QR Densaulyq saqtau ministrligi atalghan mәselege bey-jaylyq tanytpay, dәrigerlerdin, onda da jedel jәrdem qyzmetkerlerining mәselesin ong sheshui kerek! Jarty әlemge jayylghan qauipti indetpen kýresting alghashqy leginde jýrgender de әueli jedel jәrdemdegiler. Sondyqtan, olardyng býgingi talabyn Núr-Súltandaghy aq jaghalylar estiydi dep senemiz...

«Ashynghannan shyghady ashy dausym» dep, býgin biylikke bazyna aitqan bir top medqyzmetkerdi Ámenov qudalamaugha sóz berdi. Ony jogharyda aittyq. Endeshe Ámenov myrza sózinde túra ma, joq pa, ony da aldaghy uaqytta aita jatarmyz...

Núrbiyke Beksúltanqyzy,

Álihan Janarbek.

Abai.kz