Biz soghysty kórgen joqpyz! Biraq soghystyng óz erejesi bar. Dúshpandaryng qay qalany basyp alghanyn, qalany qalay azat etuge bolatynyn bilesin.
Covid-19 - erejesi bar həm erejesi joq soghys. Covid-19 - býkil əlem erikten tys qatysyp jatqan soghys.

Keshe-býgin əleumettik jelide "Toqaev telearnada neshede sóileydi? Preziydent ne aitady eken?" dep jazyp jatqan adamdardy kórip, kónilim tolqyp, jylaghym kep ketti. Olar Preziydentten ýmit az ekenin biledi, kóbisi tipti senbeydi, halyq auyryp, əlem kýnirenip ketkesin "Preziydent qoy, bir sheshimin tabar" dep bir ýmit kýtedi. Al biyliktegi sheneunikter jauapkershilikti sezine me?

"Koroli govoriyt" filiminde Angliyanyng sol kezdegi koroli Georg VI radiodan sóileytin bolady. Býkil Angliya halqy osy sətti taghatsyzdana kýtedi. Koroli bastapqyda kekeshtenip, logopedting kómegimen əyteuir sóilep shyghady. Sonda quanghan, koroliding sózinen ruhtanghan, shabyttanghan, soghysta jenetinine sengen halyq balasha quanady.

Georg VI kekesh bolsa, bizding sheneunikterding ruhy kekesh ghoy. Búl bərinen qauipti.

Sanaly ana auyryp jatqan balasyn tastap, qydyryp, toy toylamaydy. Mynanday alasapyran uaqytta myng jerden sayasat bolsa da, Preziydentke shetelde ótetin jiyngha barugha bolmaydy.

Basqa qarapayym júrt "Toqaev shetelde jýr" dep qydyruyn, toylauyn qoymaydy.

Jyl sayyn Astananyng toyyn toylap, paydasy joq forumdar ótkizdinder. Sheteldikter qazy-qartandy jep, qymyzyndy iship, kekirip, betine maqtap, ishinen "sonsha shashylghan daraqy qazaq" dep ketti.

Əlemge tanylghan bir jazushyng joq. Nobelidi aitpaghanda, Bukerdi alghan jazushyng joq. Qayta-qayta ədebiyet salasynda forum ótkizip, qansha milliondy jelge shashtyndar?

Aqshany paydasyz forumdargha emes, ghylymgha, medisinagha, fizika, matematika, himiyagha, naqty ghylymdargha bólu kerek.

"Bolashaqpen" oqyp jatqan, memleket jylyna pəlen millilon tólep jatqan gumanitarlar ne janalyq ashyp jatyr?

2013 jyly RUDN-ge óz kýshimmen týstim. 1200 rubli stiypendiya aldym. Sol jyly "Bolashaqpen" oqyghandar 40 000 rubli aldy. Yaghni, men rubliding sol kezdegi kursymen 6000 tenge, "Bolashaqpen" oqyghandar 200000 tenge aldy. Fakt ýshin jazyp otyrmyn. ("Bolashaqpen" Reseyde oqityndar qazir qansha myng stiypendiya alatynyn bilmeymin. Eger qatelespesem "Bolashaqtyn" eng tómengi stiypendiyasyn Reseyde oqityndar alsa kerek).

"Bolashaq" turaly jazghym kelmeydi. Intellektisi tómen adamdar "qyzghanyp jatyr" dep oilaydy. Men eshqashan "Bolashaqpen" oqyghym kelmeydi. Sebebi, men təueldilikti jek kórem.

Qazir əlemning myqty uniyversiytetteri grant bóledi. Shyn bilimdi adam sol grantty jenip alady.

Ótkende osynda bir jigit jazdy. Sol jigitting jazuynsha, "Bolashaqpen" Amerikada oqyp jatqan bir adamgha jylyna 25 million, al Angliyada oqyp jatqan bir adamgha 19 million ketedi eken.

Gumanitar mamandyqty "Bolashaqpen" shetelde oqytugha óz basym qarsymyn. Absurd. Gumanitar salasynyng mamandaryn ýsh ay is-təjiriybege jiberuge bolady.

Odan da sol aqshagha ýy salyp, arzandatylghan ipotekamen bersender birneshe jas ýili bolar edi.

Biyliktegilerding iship-jegenin aitpaghanda, memlekettik jobalargha josparsyz, maqsatsyz aqsha shashyp jatqanynda esep joq. Men bir ghana "Bolashaq" jobasyn mysal ettim.

Halyq auyryp, qinalyp jatqanda biraz jobany toqtatyp, karantin jariyalap, sol aqshany halyqqa berip, ýide otyruyn talap etu kerek.

"Budjette aqsha joq" degen syltau aitugha bizding biylikting qaqy joq. Qazirding ózinde karantin jariyalap, jobalargha bólinip jatqan ne bólinetin aqshany toqtatyp, halyqty qútqarudy oilau kerek. Qazir adamnan, adamnyng densaulyghynan asqan qúndylyq joq.

Koronavirusqa bólingen aqsha qayda? Erteng myna indet joyylyp, jaqynyn joghaltyp ashynghan adamdar kóshege shyqsa, toqtata alasyndar ma?

Joq, toqtata almaysyndar!

Qoqystaryndy tazalaugha uaqyt bar.

Ayagýl Mantaydyng әleumettik jelidegi jazbasy

Abai.kz