Ótken aptada Shyghys Qazaqstan oblysynyng Ýrjar audanynda  jazushy, ghalym, etnograf Zeynolla Sәnikting ómiri men shygharmashylyghyna arnalghan mәdeniy-ruhany shara bolyp ótti. Tórt kýnge jalghasqan sharanyng úiymdastyrushysy – “Zeynolla Sәnik atyndaghy mәdeniyet qory”.

Áueli, ghalymnyng atyndaghy kóshening saltanatty ashylu rәsimi boldy. Onda belgili qogham qayratkerleri men ziyaly qauym ókilderi sóz sóilep, Zeynolla Sәnik turaly estelikterimen bólisti.Al, Ýrjar audanynyng әkimi Núrjan Tileujanúly sol kóshede túratynyn aityp, qor basshylyghyna rizashylyghyn bildirdi.

Núrjan Tileujanúly, Ýrjar audanynyng әkimi:

-Býgin qasiyetti Ýrjar jerinde ýlken quanysh. Belgili jazushy, etnograf, tarihshy, baspager Zeynolla Mýbarakúly atyndaghy kósheni saltanatty týrde ashayyn dep otyrmyz. Men ózimdi osy kóshede túryp jatqanyma baqyttymyn dep esepteymin.

Býgingi is-sharagha atamyzdyng atyndaghy qordyng janashyrlary, úiymdastyrushylary kelip otyr.Belgili aqyn-jazushylar, ziyaly qauym ókilderimen, aghamyzdyng júbayy Shәmshәbanu apayymyz da keldi.

“Adam boyyndaghy jaqsy qasiyet ananyng aq sýtimen, әkening qanymen, tәrbiyesimen keledi” deydi. Sondyqtan aghamyzdyng úly Qanat bauyrymyzdyng ótkizip jatqan is-sharalary býgingi kýni tek Ýrjar audanynda emes, oblys, respublika kóleminde jalghasyn tauyp jatyr. Ózi kәsipker bolsa da, mәdeniyetke, ghylymgha, әdebiyetke, óner, sport salasyna da kónil bólip, qoldau bildirip keledi. Ýsh jyldyng ishinde qor talay iygi sharalardy istedi. Audanda qanday qiyn jaghday bolsa da Qanat bauyrymyz basy-qasynan tabylady. Mәselen, byltyrghy indet kezinde qor basshylyghy kóp kómegin tiygizdi. Býgingi is – shara da sol iygi isterding jalghasy dep bilemin,- dedi.

Al, kósheni saltanatty ashu rәsimine audan әkimi Núrjan Tileujanúly, jazushy, etnograf Zeynep Ahmetova, aqyn Jýrsin Erman, QR Jazushylar Odaghynyng tóraghasy Úlyqbek Esdәulet, belgili kýishi, kompozitor Seken Túrysbekov qatysty.

 Zeynep Ahmetova, jazushy, etnograf:

-Qúrmetti halayyq, qansha ónirge baryp jýrsem de, qaseitti Ýrjar audanyna alghash ret qadam basyp otyrmyn. Dәm búiyryp ózderinizben didarlasyp otyruyma Zeynolla aghanyng qasiyetti әruaghy sebep bolghan shyghar.

Zeynolla aghamyz bir ghajap adam boldy. Betinen núry tógilip túratyn, ózining tabighy Alladan berilgen keremet bekzattyghymen ainalasyn ózine tartyp túratyn. Bir jaghynan qarasanyzdar, bizding ol kisige eshqanday tuystyq jaqyndyghymyz joq. Biraq, biz bir tughannan artyq bolyp kettik. Aghanyng balasy Qanat - Baqytjan ekeumizding ókil balamyz. Kýni býginge deyin Momyshúly otbasy men aghanyng otbasy eshbir jibin ýzbey aralasyp keledi.

Kez-kelgen jetistikke jetken er azamattyng artynda әieli túrady. Sol aghanyng jarqyrauyna ýlken enbegi singen, ózi de keremet aqyn, ústaz Shәmshәbanu tәtemizge úzaq ghúmyr tileymin. Adam úrpaghymen myng jasaydy desek, búl jaghynan Zeynola agham baqytty desem bolady.

Úlyqbek Esdәulet, QR Jazushylar Odaghynyng tóraghasy:

-Osy jerde audannyng әkimi Núrjan Tileujanúly “Men sol Sәnik kóshesinde túramyn” dep maqtanyshpen aitqanyna kuә boldym. Óte bir danghyl, jaqsy kóshe eken. Bolashaq kóshesimen úlasyp jatuynyng simvoldyq mәni bar dep esepteymin.

Shyghys ónirinde Qayraqbay kýishi degen bolghan. Qayraqbay kýishi arghy bette qalghanda, bergi bettegilerge onyng ýzilip-ýzilip kýileri jetken. Sol múralardy jarqyratyp shygharghan, kóptegen tarihy túlghalardy elge tanytqan Zeynolla aghamyzdyng enbegi zor.

Biz osynday túlghalarymyzben quanuymyz kerek, maqtanuymyz kerek. Zeynolla Sәnik atyndaghy kóshening túrghyndary baqytty, iygilikti bola bersin!

Odan son, is-shara Ýrjar mәdeniyet ýiinde audan ónerpazdarynyng shaghyn konsertimen jalghasty. Sonymen qatar, “Zeynolla Sәnik atyndaghy qordyn” úiytqy boluymen jaryq kórgen “Barqytbel baurayyndaghy jyr” jinaghynyng túsaukeseri ótti. Atalghan jinaqqa ónirdegi talantty aqyndardyng tuyndylary toptastyrylghan.

Sonday-aq, “Zeynolla Sәnik qory” ónirde Tәuelsizdikting 30 jyldyghy men aitys janashyry Jýrsin Ermannyng 70 jas mereytoyyna oray, respublikalyq aitys ótkizdi.

Jyr dodasynyng qorytyndysy boyynsha, aitysqa qatysqan 10 aqynnyng tórteuine yntalandyru syiylyghy tabystaldy. Olar: Qaziret Berdihan, Erlan Amanqoja, Marat Ahmetov, Aysәule Beysenhan.

3 orynnyng jýldesi 3 aqyngha búiyrdy: Erlan Dәulet, Meyirbek Súltanhan, Núrlan Esenqúlov. Al, 2 oryndy - Serik Quanghan, 1 oryndy  Qanat Myrzahan enshiledi.

Aytystyng bas jýlde iyegeri – Múhtar Niyazov boldy. Ol  “Zeynolla Sәnik atyndaghy mәdeniyet qory” taghayyndaghan 1 million tengening iyesi atandy.

Sonymen qatar, qordyng qarjylandyruymen osy is-sharagha qatysqan barlyq qonaqtargha Alakólde 5 kýndik demalys úiymdastyryldy.

Osy sharalardyng ótuine úiytqy bolghan “Zeynolla Sәnik atyndaghy mәdeniyet qory” turaly az-kem aita ketsek...

2018 jyly qúrylghan qor ýsh jyl ishinde әdebiyet, mәdeniyet, óner, sport, ghylym, baspasóz ben jastardy qoldau, әleumettik kómek kórsetu syndy әraluan salalarda ýlken enbek etip keledi.

Mәselen, 2018 jyly qor demeushiligimen – filologiya ghylymdarynyng doktory, professor Temirhan Tebegenovtyng birtútas qazaq әdebiyeti qytaydaghy jәne atajúrtqa oralghan aqyn-jazushylardyng shygharmashylyghy turaly zertteu monografiyasy halyqqa jetti. Sәuir men mamyr ailarynda Astana,  Semey qalalarynda Zeynolla Sәnikting 15 tomdyghynyng tanystyrylymy men ghylymy baghyttaghy basqosu ótti. Ádebiyettanushy Joldasbek Mәmbetovtyng “Zeynolla Sәnikting shygharmashylyq múrasy” monografiyasy jaryq kórdi.

Qor demeushiligimen “Dilmar” sheshendik óner bayqauy eki mәrte ótti. Abay atyndaghy mamandandyrylghan mektep internatymen birlese úiymdastyrylghan óner bayqauy jas úrpaqqa tәlim men taghylym aluyna jol ashty.

Sonymen qatar, jas qalamgerlerdi qoldau maqsatynda aqyn, jurnalist Yrysbek Dәbeyding “Jylqy atylghan jaz” kitabyn kóbeytip shygharugha kómek berdi.

Odan bólek, 2019 jyly Alakól jaghasynda “El aibyny, jyr aidyny – Alakól” atty respublikalyq aqyndar aitysy ótkizildi.

Qazan aiynda qordyng demeushiligimen Oral qalasynda “Jyr - ghibrat” batys aimaqtyq jyrshy – termeshiler festivali Qadyr Myrzaәli ortalyghynng qoldauymen úiymdastyryldy.

Sonday-aq, qordyng úiytqy boluymen Shyghys Qazaqstan oblysy, Tarbaghatay audany, Aqsuat auylynda halyqaralyq dengeydegi boks úiymdastyryldy.

Al, biyl mәdeniyet qory 1 mln 200 myng tengege “Qazaq әdebiyeti”, “Júldyz” jurnaly, “Ana tili”, “Jas qazaq” gazetterining әrbirine 40 danadan, “Aqjelken” jurnalymen “Úlan” gazetining әrqaysyna 51 danadan Ýrjardaghy mektepterge 1 jylgha jazdyryp bergen.

Sonymen qatar, Zeynolla Sәnik atyndaghy mәdeniyet qorynyng qarjylandyruymen osy is-sharagha qatysqan barlyq qonaqtargha Alakólde 5 kýndik demalys úiymdastyrdy.

Ayta keteyik, 2018-2021 jyldar aralyghynda Zeynolla Sәnik shygharmashylyghy boyynsha, 4 ónirdegi 10 JOO-da 17 ghylymy enbek: 11 magistrlik, 6 diplomdyq júmys jazylyp, qorghalghan. 2 ghylymy monografiya, 2 estelikter jinaghy jaryq kórdi. Taghy bir kólemdi enbek baspagha әzirlenip jatqan kórinedi.

Abai.kz