وتكەن اپتادا شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ ءۇرجار اۋدانىندا  جازۋشى، عالىم, ەتنوگراف زەينوللا سانىكتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنا ارنالعان مادەني-رۋحاني شارا بولىپ ءوتتى. ءتورت كۇنگە جالعاسقان شارانىڭ ۇيىمداستىرۋشىسى – “زەينوللا سانىك اتىنداعى مادەنيەت قورى”.

اۋەلى، عالىمنىڭ اتىنداعى كوشەنىڭ سالتاناتتى اشىلۋ ءراسىمى بولدى. وندا بەلگىلى قوعام قايراتكەرلەرى مەن زيالى قاۋىم وكىلدەرى ءسوز سويلەپ، زەينوللا سانىك تۋرالى ەستەلىكتەرىمەن ءبولىستى.ال، ءۇرجار اۋدانىنىڭ اكىمى نۇرجان تىلەۋجانۇلى سول كوشەدە تۇراتىنىن ايتىپ، قور باسشىلىعىنا ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى.

نۇرجان تىلەۋجانۇلى، ءۇرجار اۋدانىنىڭ اكىمى:

-بۇگىن قاسيەتتى ءۇرجار جەرىندە ۇلكەن قۋانىش. بەلگىلى جازۋشى، ەتنوگراف، تاريحشى، باسپاگەر زەينوللا مۇباراكۇلى اتىنداعى كوشەنى سالتاناتتى تۇردە اشايىن دەپ وتىرمىز. مەن ءوزىمدى وسى كوشەدە تۇرىپ جاتقانىما باقىتتىمىن دەپ ەسەپتەيمىن.

بۇگىنگى ءىس-شاراعا اتامىزدىڭ اتىنداعى قوردىڭ جاناشىرلارى، ۇيىمداستىرۋشىلارى كەلىپ وتىر.بەلگىلى اقىن-جازۋشىلار، زيالى قاۋىم وكىلدەرىمەن، اعامىزدىڭ جۇبايى ءشامشابانۋ اپايىمىز دا كەلدى.

“ادام بويىنداعى جاقسى قاسيەت انانىڭ اق سۇتىمەن، اكەنىڭ قانىمەن، تاربيەسىمەن كەلەدى” دەيدى. سوندىقتان اعامىزدىڭ ۇلى قانات باۋىرىمىزدىڭ وتكىزىپ جاتقان ءىس-شارالارى بۇگىنگى كۇنى تەك ءۇرجار اۋدانىندا ەمەس، وبلىس، رەسپۋبليكا كولەمىندە جالعاسىن تاۋىپ جاتىر. ءوزى كاسىپكەر بولسا دا، مادەنيەتكە، عىلىمعا، ادەبيەتكە، ونەر، سپورت سالاسىنا دا كوڭىل ءبولىپ، قولداۋ ءبىلدىرىپ كەلەدى. ءۇش جىلدىڭ ىشىندە قور تالاي يگى شارالاردى ىستەدى. اۋداندا قانداي قيىن جاعداي بولسا دا قانات باۋىرىمىز باسى-قاسىنان تابىلادى. ماسەلەن، بىلتىرعى ىندەت كەزىندە قور باسشىلىعى كوپ كومەگىن تيگىزدى. بۇگىنگى ءىس – شارا دا سول يگى ىستەردىڭ جالعاسى دەپ بىلەمىن،- دەدى.

ال، كوشەنى سالتاناتتى اشۋ راسىمىنە اۋدان اكىمى نۇرجان تىلەۋجانۇلى، جازۋشى، ەتنوگراف زەينەپ احمەتوۆا، اقىن ءجۇرسىن ەرمان، قر جازۋشىلار وداعىنىڭ توراعاسى ۇلىقبەك ەسداۋلەت، بەلگىلى كۇيشى، كومپوزيتور سەكەن تۇرىسبەكوۆ قاتىستى.

 زەينەپ احمەتوۆا، جازۋشى، ەتنوگراف:

-قۇرمەتتى حالايىق، قانشا وڭىرگە بارىپ جۇرسەم دە، قاسەيتتى ءۇرجار اۋدانىنا العاش رەت قادام باسىپ وتىرمىن. ءدام بۇيىرىپ وزدەرىڭىزبەن ديدارلاسىپ وتىرۋىما زەينوللا اعانىڭ قاسيەتتى ارۋاعى سەبەپ بولعان شىعار.

زەينوللا اعامىز ءبىر عاجاپ ادام بولدى. بەتىنەن نۇرى توگىلىپ تۇراتىن، ءوزىنىڭ تابيعي اللادان بەرىلگەن كەرەمەت بەكزاتتىعىمەن اينالاسىن وزىنە تارتىپ تۇراتىن. ءبىر جاعىنان قاراساڭىزدار، ءبىزدىڭ ول كىسىگە ەشقانداي تۋىستىق جاقىندىعىمىز جوق. بىراق، ءبىز ءبىر تۋعاننان ارتىق بولىپ كەتتىك. اعانىڭ بالاسى قانات - باقىتجان ەكەۋمىزدىڭ وكىل بالامىز. كۇنى بۇگىنگە دەيىن مومىشۇلى وتباسى مەن اعانىڭ وتباسى ەشبىر ءجىبىن ۇزبەي ارالاسىپ كەلەدى.

كەز-كەلگەن جەتىستىككە جەتكەن ەر ازاماتتىڭ ارتىندا ايەلى تۇرادى. سول اعانىڭ جارقىراۋىنا ۇلكەن ەڭبەگى سىڭگەن، ءوزى دە كەرەمەت اقىن، ۇستاز ءشامشابانۋ تاتەمىزگە ۇزاق عۇمىر تىلەيمىن. ادام ۇرپاعىمەن مىڭ جاسايدى دەسەك، بۇل جاعىنان زەينولا اعام باقىتتى دەسەم بولادى.

ۇلىقبەك ەسداۋلەت، قر جازۋشىلار وداعىنىڭ توراعاسى:

-وسى جەردە اۋداننىڭ اكىمى نۇرجان تىلەۋجانۇلى “مەن سول سانىك كوشەسىندە تۇرامىن” دەپ ماقتانىشپەن ايتقانىنا كۋا بولدىم. وتە ءبىر داڭعىل، جاقسى كوشە ەكەن. بولاشاق كوشەسىمەن ۇلاسىپ جاتۋىنىڭ سيمۆولدىق ءمانى بار دەپ ەسەپتەيمىن.

شىعىس وڭىرىندە قايراقباي كۇيشى دەگەن بولعان. قايراقباي كۇيشى ارعى بەتتە قالعاندا، بەرگى بەتتەگىلەرگە ونىڭ ءۇزىلىپ-ءۇزىلىپ كۇيلەرى جەتكەن. سول مۇرالاردى جارقىراتىپ شىعارعان، كوپتەگەن تاريحي تۇلعالاردى ەلگە تانىتقان زەينوللا اعامىزدىڭ ەڭبەگى زور.

ءبىز وسىنداي تۇلعالارىمىزبەن قۋانۋىمىز كەرەك، ماقتانۋىمىز كەرەك. زەينوللا سانىك اتىنداعى كوشەنىڭ تۇرعىندارى باقىتتى، يگىلىكتى بولا بەرسىن!

ودان سوڭ، ءىس-شارا ءۇرجار مادەنيەت ۇيىندە اۋدان ونەرپازدارىنىڭ شاعىن كونتسەرتىمەن جالعاستى. سونىمەن قاتار، “زەينوللا سانىك اتىنداعى قوردىڭ” ۇيىتقى بولۋىمەن جارىق كورگەن “بارقىتبەل باۋرايىنداعى جىر” جيناعىنىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتتى. اتالعان جيناققا وڭىردەگى تالانتتى اقىنداردىڭ تۋىندىلارى توپتاستىرىلعان.

سونداي-اق، “زەينوللا سانىك قورى” وڭىردە تاۋەلسىزدىكتىڭ 30 جىلدىعى مەن ايتىس جاناشىرى ءجۇرسىن ەرماننىڭ 70 جاس مەرەيتويىنا وراي، رەسپۋبليكالىق ايتىس وتكىزدى.

جىر دوداسىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا، ايتىسقا قاتىسقان 10 اقىننىڭ تورتەۋىنە ىنتالاندىرۋ سىيىلىعى تابىستالدى. ولار: قازىرەت بەردىحان، ەرلان امانقوجا، مارات احمەتوۆ، ايساۋلە بەيسەنحان.

3 ورىننىڭ جۇلدەسى 3 اقىنعا بۇيىردى: ەرلان داۋلەت، مەيىربەك سۇلتانحان، نۇرلان ەسەنقۇلوۆ. ال، 2 ورىندى - سەرىك قۋانعان، 1 ورىندى  قانات مىرزاحان ەنشىلەدى.

ايتىستىڭ باس جۇلدە يەگەرى – مۇحتار نيازوۆ بولدى. ول  “زەينوللا سانىك اتىنداعى مادەنيەت قورى” تاعايىنداعان 1 ميلليون تەڭگەنىڭ يەسى اتاندى.

سونىمەن قاتار، قوردىڭ قارجىلاندىرۋىمەن وسى ءىس-شاراعا قاتىسقان بارلىق قوناقتارعا الاكولدە 5 كۇندىك دەمالىس ۇيىمداستىرىلدى.

وسى شارالاردىڭ وتۋىنە ۇيىتقى بولعان “زەينوللا سانىك اتىنداعى مادەنيەت قورى” تۋرالى از-كەم ايتا كەتسەك...

2018 جىلى قۇرىلعان قور ءۇش جىل ىشىندە ادەبيەت، مادەنيەت، ونەر، سپورت، عىلىم، ءباسپاسوز بەن جاستاردى قولداۋ، الەۋمەتتىك كومەك كورسەتۋ سىندى ءارالۋان سالالاردا ۇلكەن ەڭبەك ەتىپ كەلەدى.

ماسەلەن، 2018 جىلى قور دەمەۋشىلىگىمەن – فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور تەمىرحان تەبەگەنوۆتىڭ ءبىرتۇتاس قازاق ادەبيەتى قىتايداعى جانە اتاجۇرتقا ورالعان اقىن-جازۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىعى تۋرالى زەرتتەۋ مونوگرافياسى حالىققا جەتتى. ءساۋىر مەن مامىر ايلارىندا استانا،  سەمەي قالالارىندا زەينوللا سانىكتىڭ 15 تومدىعىنىڭ تانىستىرىلىمى مەن عىلىمي باعىتتاعى باسقوسۋ ءوتتى. ادەبيەتتانۋشى جولداسبەك مامبەتوۆتىڭ “زەينوللا سانىكتىڭ شىعارماشىلىق مۇراسى” مونوگرافياسى جارىق كوردى.

قور دەمەۋشىلىگىمەن ء“دىلمار” شەشەندىك ونەر بايقاۋى ەكى مارتە ءوتتى. اباي اتىنداعى مامانداندىرىلعان مەكتەپ ينتەرناتىمەن بىرلەسە ۇيىمداستىرىلعان ونەر بايقاۋى جاس ۇرپاققا ءتالىم مەن تاعىلىم الۋىنا جول اشتى.

سونىمەن قاتار، جاس قالامگەرلەردى قولداۋ ماقساتىندا اقىن، جۋرناليست ىرىسبەك دابەيدىڭ “جىلقى اتىلعان جاز” كىتابىن كوبەيتىپ شىعارۋعا كومەك بەردى.

ودان بولەك، 2019 جىلى الاكول جاعاسىندا “ەل ايبىنى، جىر ايدىنى – الاكول” اتتى رەسپۋبليكالىق اقىندار ايتىسى وتكىزىلدى.

قازان ايىندا قوردىڭ دەمەۋشىلىگىمەن ورال قالاسىندا “جىر - عيبرات” باتىس ايماقتىق جىرشى – تەرمەشىلەر فەستيۆالى قادىر ءمىرزاالى ورتالىعىنڭ قولداۋىمەن ۇيىمداستىرىلدى.

سونداي-اق، قوردىڭ ۇيىتقى بولۋىمەن شىعىس قازاقستان وبلىسى، تارباعاتاي اۋدانى، اقسۋات اۋىلىندا حالىقارالىق دەڭگەيدەگى بوكس ۇيىمداستىرىلدى.

ال، بيىل مادەنيەت قورى 1 ملن 200 مىڭ تەڭگەگە “قازاق ادەبيەتى”، “جۇلدىز” جۋرنالى، “انا ءتىلى”، “جاس قازاق” گازەتتەرىنىڭ اربىرىنە 40 دانادان، “اقجەلكەن” جۋرنالىمەن “ۇلان” گازەتىنىڭ ارقايسىنا 51 دانادان ۇرجارداعى مەكتەپتەرگە 1 جىلعا جازدىرىپ بەرگەن.

سونىمەن قاتار، زەينوللا سانىك اتىنداعى مادەنيەت قورىنىڭ قارجىلاندىرۋىمەن وسى ءىس-شاراعا قاتىسقان بارلىق قوناقتارعا الاكولدە 5 كۇندىك دەمالىس ۇيىمداستىردى.

ايتا كەتەيىك، 2018-2021 جىلدار ارالىعىندا زەينوللا سانىك شىعارماشىلىعى بويىنشا، 4 وڭىردەگى 10 جوو-دا 17 عىلىمي ەڭبەك: 11 ماگيسترلىك، 6 ديپلومدىق جۇمىس جازىلىپ، قورعالعان. 2 عىلىمي مونوگرافيا، 2 ەستەلىكتەر جيناعى جارىق كوردى. تاعى ءبىر كولەمدى ەڭبەك باسپاعا ازىرلەنىپ جاتقان كورىنەدى.

Abai.kz