Senbi, 23 Qarasha 2024
46 - sóz 9467 14 pikir 18 Tamyz, 2021 saghat 13:22

"Qazaghym" degen úlyna qazaghy nege qiyanat jasady?

1998 jyl. "Habar". Futboldan әlem birinshiliginen reportaj túnghysh ret qazaq tilinde jýrgiziletin boldy. Basshymyz solay dep sheshti. Sheshim qabyldanghan jinalysta otyrghan qazaqtar bir-birimizge qarap jymyn-jymyng ettik. Ózgeler ishtey qarsy bolsa da "hannyng qyzyna" qarsy kele qoymas edi. Onsha jaqtyrmaghandary týrlerinen bayqalyp túrdy. Sol kýngi Amankeldining quanyshtan bal-búl jaynaghan týri әli kóz aldymda. Alghashqy matchty jýrgizuge de múqiyat dayyndaldy. Qalay jýrgizgenin kesheli beri arda úlyn joqtaghan jankýierler aityp jatyr. Tipti týidek, týidek sózderin әli kýnge úmytpay, ýtir, nýktesimen qaytalaghandar óz basymdy tang qaldyrdy. Demek sol kezde Amankeldi Seyithan jaman jýrgizbegen.

...Ekinshi oiynnan song ghoy deymin, әldebir sharuamen qabyldau bólmesine bara qaldym. Aldymnan shashy siyrek orynbasar shygha kelip, keshegi oiyndy Amankeldining qalay jýrgizgeni jayly pikirimdi súrady. Ózi týsinbegen song bilgisi kelip túrghanyn týsinip, " óte jaqsy jýrgizdi" dedim.
-Jaraydy, olay bolsa qazaq tildi kórermen nege ony efirden alyp tastaudy talap etip jatyr?- dedi orynbasar maghan seninkiremey.
-Mýmkin emes, -dedim men, - Ol әdemi jýrgizdi. Amankeldi aitys aqyny ghoy. Efirde suyryp saldy. Myqty!
Sonyng arasynsha hatshy qyzdyng aldyndaghy telefon shar etti de, әldekimmen azghana tildesip, trubkany orynbasargha úsyndy. Ol tyndap alyp, maghan berdi.
-Maghan senbey túrsan, mine, ózing sóiles! Tang atqaly telefongha tynym joq! Barlyghy "kommentatordy alyp tasta" deydi.
Tyndadym. Ózimning qazaghym tepsinip, qazaqsha futbol jýrgizushisining tym erkinsip jýrgizetinin, qaydaghy teneulerdi aitatynyn, ózining oryssha ghana tyndaghysy keletinin, eger talaby oryndalmasa jogharygha bir-aq jazatynyn aityp, qoya saldy.
Amanjangha búl óte auyr tiydi. Biraz uaqyt futbol jýrgizuden shettetildi. Biraq, moyymady. Tilshi bolyp jýrip, sýiikti sportyn qauzay bergen...
... Áneu jyly Amanjan boks jýrgizip, qayta jarq etti. Týn aua telefon soghyp, "kóke, qalay boldy?" degen. Bizding kónil bayaghyday.
-Myqty, Amanjan! Bólek jýrgizdin!
-Basqalargha myqty bolmay túr ghoy, kóke! Arnagha telefon soghyp, meni sport jarystaryn jýrgizuge jibermeudi talap etip jatqandar bar.
-Kimder?
-Ózimizding aghayyn ghoy...
Amanjandy sosyn әldebir muzeyden jolyqtyryp qaldym. Mәdeniyet janalyqtaryn týsirip jýr eken. Kózinde mún. Sportyn saghynyp jýrgenin aitty. "Habardaghy" kýnderdi eske aldyq...
...Osydan ýsh-tórt ay búryn ba eken, ekeumizding ortaq dosymyz telefon shaldy.
-Keshke futbol kór!-dedi, -Amankeldi jýrgizedi. Arna basshylary Amanjangha býgingi manyzdy oiyndy senip tapsyryp otyr. "Artyq ketpe, qyzuqandylyqqa salynba" dedim. Efirdi saghyndy ghoy! Búl joly aqylymdy tyndaytyn shyghar...
Futboldy kórdim. Amanjanym aghasynyng aqylyn tyndap, salqynqandy jýrgizip otyrghan siyaqty edi, tas-talqan bolyp útyla bastaghan ózimizding qúramagha kýiinip, "Qazaq futboly qashan kógeredi? Kelimsekte jiger joq!" dep emosiyagha berilip kete berdi. Tikeley efirde otyryp, jýregi qan jylady. Federasiyasyn da, jattyqtyrushylaryn da soyyp saldy...
Oyyn bitken song kóp keshikpey ortaq dosymyz taghy telefon shaldy.
-Súmdyq!- deydi, - Jogharydan telefon shalyp "Amankeldi Seyithandy búdan bylay kommentatorlyqqa jibermender" depti. Olargha kórermender "zvondapty". Aqylymdy tyndamaghany-ay!..
-Kórermening kim sonda?
-Kim bolushy edi, óz qazaghym ghoy! Basqalar Amanjannyng sózin týsinbey qalsyn!
...Amanjandy sosyn kórmedim. Songhy sóileskende "auylda, demalysta jýrmin" dep edi. Kezdeskende aitatyn sózim bar edi. Ýlgermedim. Ol joq endi. Sizderge aitayyn.
"Qazaghym" degen úlyna qazaghy nege qiyanat jasady?

Arman Sqabylúly

Abai.kz

14 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1472
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3248
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 5443