Seysenbi, 29 Qazan 2024
Keshe men býgin 4203 5 pikir 15 Qyrkýiek, 2021 saghat 16:49

30 jyl: Qazaq jerin kazaktan qorghap qaldyq

1991 jyly 15 qyrkýiekte Oralda qazaq jerining tútastyq mәselesi sheshildi. Óitkeni dәl osy kýni qazaq últshyldary men patriottary elimizding birqatar aimaghyn bólip aludy oilaghan separatistik pighylgha ondyrmay soqqy berdi. 

Oral oqighasy Kenes Odaghy ydyraghan kezenmen túspa tús keldi. Postkenestik kenistikte týrli etnikalyq, diny qaqtyghystar bolyp jatty. Daghdarystan әlsiregen aimaqtarda separatizm bas kótere bastady. 1989 jyly reseyshil kýshter Pridnestrovieni is jýzinde Moldovadan bólip aldy. Qazaqstanda da 90-jyldary "qazaqtyng jeri joq, onyng basym bóligi orys pen kazakka tiyesili" degen saryndaghy maqalalar men aqparattardy taratushylar sany kóp boldy.

1991 jyly Oralda kazaktar Resey imperiyasyna qyzmet etuining 400 jyldyq mereytoyyn jasamaq boldy. Oghan tek qana Qazaqstandaghy kazaktar ghana emes, jalpy TMD aimaghynyng kazaktary shaqyryldy. Reseyden beldi kazak atamandary qúrmetti qonaq boluygha tiyis edi. Olardyng aram pighyldaryn últshyl qazaq jastary birden sezdi. "Azat" qozghalysynyng jigitter Qazaqstannyng týkpir-týkpirinen qazaq jerining tútastyghyn saqtap qalu kerektigi jayly ýgitter jýrgize bastady. Qazaq últshyldarynyng kýdigi ras edi. . Konsert qoyamyz dep jinalghan zalda kazaktar "Oraldy Reseyge qosu mәselesin" talqylap jatqan bolatyn. 15-qyrkýiek kýni búl jymysqy jospardyng qazaq jastary tas-talqanyn shyghardy. Oraldyng alanynda sappen jýrip ótpek bolghan kazak jigitteri arnayy avtobustargha otyryp, qaladan qashyp shyqty. Basym bóligi Reseyge ótip ketti.

Alayda aragha 30 jyl salghan uaqyt ótse de, "Oral oqighasy" әli tolyq zertteudi qajet etedi. Qazaq jerining tútastyghyn saqtap qalghan aibyndy jigitter men qyzdar jayly biyik minberlerden aitylmaydy.

Abai.kz

5 pikir