Qúdaydyng bir pendesi jóninde qolgha qalam alghanda arghy bergi dýniyedegi jauapkershilikterdi eskerip jazghan dúrys sekildi. M.Shahanov turaly kórgen, bilgen, týigen, janynda jýrip ózim kuә bolghan jaghdaylar jóninde az kem estelikter jazdym. Pendeshilik degen jaman qasiyetterge jol bermey ashyghyn jazugha tyrystym. Bәrin kórip, bile otyryp aitpay, jazbay qaludy aryma syn sanadym.

Qúdaydyng bir pendesi jóninde qolgha qalam alghanda arghy bergi dýniyedegi jauapkershilikterdi eskerip jazghan dúrys sekildi. M.Shahanov turaly kórgen, bilgen, týigen, janynda jýrip ózim kuә bolghan jaghdaylar jóninde az kem estelikter jazdym. Pendeshilik degen jaman qasiyetterge jol bermey ashyghyn jazugha tyrystym. Bәrin kórip, bile otyryp aitpay, jazbay qaludy aryma syn sanadym.

Ómirimde erekshe esimde qalghany jәne manyzdysy 2007 jyldyng 3 mamyr kýni QR Últtyq qauipsizdik komiytetining úiymdastyruymen ótken M.Shahanovpen ýlken kezdesui edi. Kezdesudi ÚQK general-mayory Adamghaly Naqysbekov jýrgizip otyrdy. «Mening ómirimdi Sizder menen jaqsy biletin shygharsyzdar» dep bastap edi zal gu ete qaldy. «Sizderden jasyratyn týgim de joq. Bolsa aitynyzdar» dedi. «Sayasatqa aralaspayyn desem últtyq mýdde әbden tyghyryqqa tirelgenning ýstine tirelip barady. Jeter endi. Ary qaray shydasaq últymyz óletin jaghdaygha kele jatyrmyz ghoy. Tәuelsizdikke jetkendegi jetistigimiz osy ma? Sheginerge jer qalmaghan song amal joq sayasatqa aralasugha mәjbýrleydi». Dәl osynday esek jýrispen qazirgi biylikke qarsy kýresude sonyna deyin baratyndyghyn jasyrmady. Ángimesin shyndyq, eldik, últtyq mýdde ýshin jan ayanbay kýresu turasynda aita kelip әrqashan shyndyqtyng ashyluyn qalaytynyn aitty. «Kim bolsa da shyndyghyn aituymyz kerek. Shyndyqtardy úrpaghymyz bilip otyruy kerek. Elding kez kelgen betketútar túlghasy turaly ÚQK-nyng múraghatyn aqtaryp ashuymyz kerek. Halyq shyndyqty bilui tiyis. Mine sonda halyq kimning kim ekenin biler edi. Jәne talay ziyaly bolyp jýrgen azamattarymyzdyng betperdesi ashylar edi» dedi. Múnday batyl sózdi tek jýzi jarqyn adamdar ghana aita alary sózsiz. Sol jerdegi kezdesuding әserin bir sózben jetkizu әriyne qiyn. Qysqasy ózining últtyq mýdde jolyndaghy kýreste halyq jauy dengeyinde jýrgendigin, tәuelsizdik alghannan keyin ÚQK múraghaty ashylyp, kezinde halyq jauy sanalghan últtyq batyrlarymyz turaly shyndyqtyng ashylghany sekildi bolashaqta da shyndyqtyng jaryqqa shyghatynyna jәne sol kezde jerge qarap qalmaytynday bolmaularyn qadap aitty. «Mening últtyq mýddeden basqa tútqan múratym boldy ma? Aytynyzdarshy» dey kelip pendeshilikti emes adamgershilikti joghary qoy kerektigin aityp ÚQQ qyzmetkerlerining jandaryn jerden alyp jerge salghanday sezindim. Zalda ýn bolmady. Sonda ghana baryp, M.Shahanovtyng saghyn biylik nege syndyra almay jýrgenining sebebin týsingendey boldym. «Maqsatym, adamdardy әshkereleu emes, aqiqatty úrpaqqa óltirmey jetkizu. Aqiqatty eshkim óltire almaydy, óitkeni aqiqat Allanyng bir sipaty. Erte me kesh pe әigilenbeytin nәrse joq» dedi. Kezdesuding sonyna deyin siltidey úiyp tyndap, ara arasynda qol shapalaqtap otyrghan ÚQK qyzmetkerleri sonynda bәri týregelip qol shapalaqtady. Áriyne ashyq týrde qoldau bildirip sóz sóiley almasy anyq. Alghash kezdesu barysynda sústy kóringen adamdarymyz sonynda jarqyrap shygha keldi. Bәri suretke týsip, kitaptaryna qoltanba qoydyryp qaumalap jýr. Týsin týsteuding qajeti joq, sol kezde M.Shahanovqa qoly jetpey úzaqtau túrghan birqansha ÚQK qyzmetkerleri M.Shahanov jóninde maghan lebizderin aityp, qoldaytyndyqtaryn aityp ketti. Jýzderinen shynayylyqtyn, shyn jýrekten shyqqan sózderding lebi sezilip túrdy. Osy kýnge deyin sol qyzmetkerlerdi kórip qalsam Múhtar aghanyng jaghdayyn súrap bәiek bolady. Aghamyzgha kózqarastary da sol qalpy. Kez kelgen túlgha ÚQK-ne baryp dәl osynday kezdesu ótkizip, ózi turaly shyndyqty talap ete almas dep oilaymyn. Bәlkim onday taza emes adamdardy ÚQK kezdesuge shaqyrmas ta edi.

Keyde oilaymyn, jetpiske kelgen, jýreginen eki ret infarkt alghan densaulyghy nashar adamnan nege kóp nәrse talap ete beredi ekenbiz dep. Tang atqannan kýn batqangha deyin dәri iship jýretinin, dәrisiz kóp ómir sýrmeytinin bireu biler bireu bilmes. Keyde agham aitushy edi «ishim dәrihanagha ainalyp ketti» dep. 2006 jyly operasiyadan keyingi emdeu sauyqtyru ýshin Týrkiyagha birge ilesip barghan edim. Sonda dәriger Ertan Demirtash «Sayasatty qoi kerek Múhtar myrza. Mynaday densaulyqpen Sizge tek demalu kerek» dep nyqtap aityp jibergen edi. Biraq últ mәselesi degende Múhtar agham densaulyq jaghdayyn keyingi oryngha ysyryp tastay beretinin bayqadym. Áriyne, múnday densaulyqpen kez kelgenimiz basymyzben qayghy bop nemese janymyzdyng jaghdayyn kýittep ketken bolar edik. Eng soraqysyn aitayyn, 2007 jyly jýrek tamyrlary tarylghandyqtan stend qoy kerek edi, biraq oghan jinaghan qarjysyn «Halyq ruhy» partiyasyn qúrugha júmsap jiberdi. Qany jii qoilanatynyn eskersek taghy da kópke úzamay qayta densaulyghy nasharlady. Búl jýrekting halqyn qalay sýietinin, halqy ýshin jaratylghan jýrek ekenin búdan artyq dәleldeu qiyn. Al biz osynday densaulyqpen últtyq kýres jýrgizip jatqanyn bir ret bolsa da eskerdik pe? Kerisinshe biz últtyq kýres maydanynda bir sәt te damyldamaghan adamdy biylikke nemese jeke kózdegen maqsaty ýshin kýresip jýr dep oilaymyz. Biraq barlyq ataq danqtan erikti týrde bas tartqan adamdy, mynaday jasta, mynaday densaulyqpen biylikke nemese jeke mýdde ýshin kýresip jýr deu esh aqylgha syimaydy. Óz basym últtyq múrat maqsat pen últtyq mýddeden basqa kózdegen maqsatyn kórmedim, sezbedim de. Bolsa ashyghyn aitar edim. Sebebi búl jazbam arqyly eshqanday jeke maqsat-mýdde kózdep otyrghanym joq. Óz basym Japoniya degen alys elde, Qazaqstangha esh qatysy joq jerde júmys isteymin. Qayta kerisinshe M.Shahanovtyng kómekshisi bolghanym ýshin biraz jerlerdegi júmystardan qaghylghan kezderim boldy. Sondyqtan mening de jaghympazdanyp qalar esh retim joq.

Múhtar aghanyng janynda neshe jyl boyy kómekshi bolyp jýrip, joldan taydyrghysy, azdyrghysy kelgen oqighalar da joq emes. Biraq birde bir ret pozisiyasynan ainyghan nemese qolyn, aryn búlghaghan kezin kórgenim joq. Áriyne qatelespeytin, shalys baspaytyn pende joq. Degenmen Múhtar agham basqa úsaq týiek mәselelerde shalys basuy mýmkin, al naq últtyq mýdde mәselesinde mýmkin emes. Óz sózimen aitqanda «Men eshqashan últtyq, eldik mýddeni ózimning jeke mýddeme aiyrbastaghan jan emespin. Maghan satyludan ólu - әldeqayda jenil».

Bir jaghynan keyde, halyqtyng «myna jerge nege barmady, nege kelmedi, nege qarsy shyqpady» degen sekildi aiyptaulary da oryndy sekildi kórinedi. Sebebi halyq Múhtar aghamyzdy halyqqa qyzmet etushi, biylikting aldynda halyqtyng mýddesin qorghaushy qyzmetine taghayyndaghan. Sonyng súrauyn súrap jatqanday kórinedi. Bir oqigha bola qalsa Shahanov qayda, Shahanov nege ýndemey otyr dep izdeydi. Áriyne halyqtyng taghayyndaghan lauazymyna ne jetsin. Sondyqtan halyq M.Shahanovtan kóp nәrseni talap etedi, súraydy. Biraq nege jaghdayyn jasamaydy dep te oilaymyn. Lauazymgha taghayyndaghan song ailyq tólep, jaghdayyn jasau kerek emes pe? Bir jaghynan halyq ta sarsang kýide siyaqty, últtyng qamyn, últtyng mýddesin kimnen súraryn bilmey dal.

Múhtar aghanyng el biletin qazaq tilining ghana memlekettik til mәrtebesin aluy, jeltoqsan kóterilisin aqtap aluy, qazaq últy atauynyng resmy ainalymnan shyghuyna qarsy shyghyp qazaqstandyq últty qabyldatpay tastauy, Nauryz merekesin qayta toylaugha rúqsat әperui sekildi enbekterine toqtalmaghanym dúrys siyaqty. Sebebi Sizder jaqsy bilesizder dep oilaymyn. Esime týskende jaza keteyin qazaq bolamyz ba, qazaqstandyq bolamyz ba degen sol jyldary últtyng basyna búlt ýiirilip túrghan shaqta, jinalystan jinalysqa jýgirip jýrgen qapylys kezde M.Shahanovqa bir kisi kelip «pәlenshe degen kisi hәl ýstinde jatyr eken, baryp kónilin súrap qaytayyq» degende «múnda últ óleyin dep jatyr qaysysynyng kónilin súraghanym dúrys bolady dep oilaysyn». Aldyndaghy kisi jauap bere almay tereng oilanyp qaldy. Barlyq mýmkindikti paydalanyp últtyng joyylayyn dep jatqanyn úghynbay jatqan qandastaryna osylaysha oy salyp jýretin. Áriyne jeke adamdardyng da qayghysyna ortaqtasa biledi, eger ol adam últy ýshin janyn bergen, últynyng qamyn jegen adam bolsa. Eshqanday tuystyghy ne jaqyndyghy joq Bolathan Tayjan aghamyz ómirden ótkende Múhtar agham qatty qayghyryp ketip edi. Múhtar agham barlyghyn últtyq qúndylyqtarmen ólshep bagha beretin, soghan qarap tuystaryn anyqtaytyn. Tamyryndy últtyq ruhqa qanshalyqty tereng boylata aldyng soghan qarap tanidy. Últyna degen netken berilgendik, netken tektilik, óz basym tanmyn. Adamnyng týrine qarap, sóilespey jatyp uyzynda ana tiline qanshalyqty jaryghan jarymaghanyn anyqtap beretin erekshe qasiyetin bayqadym. Áriyne búl tanghajayyp qasiyetin kórmegen, týsine almaghan, óresi jetpegender ýshin ertegi siyaqty kórinedi.

Tang atqannan kýn batqangha deyin tek últty ghana oilap, tek últyna ghana qyzmet etip jýre berse, estelik jazatyn adamgha da qiyn bolady eken. Sebebi qaysibir halyqqa etken enbegin jazayyn dep qinalasyn.

Halyqtyng qalaulysy bolghan kezdi aitar bolsam, 50-den astam deputattyq mәlimdeme jasasa, sonyng barlyghy derlik últtyq mýdde tónireginde bolghan eken. Bәlkim múraghatty aqtaryp últtyq mýddeden tys jasalghan deputattyq mәlimdemesin izdep kórersizder. Biraq taba almaysyzdar. Óitkeni onday mәlimdemesi joq. Múnday deputatty qazaq tarihynda óz basym estigen emespin. Ózim kuә bolghan enbekterining bir parasy mynaday: Konstitusiyalyq Keneske súrau salyp orys tilining qúqyqtyq funsiyasyn ashtyru arqyly eshqanday resmy mәrtebesi joq ekenin, kerisinshe memlekettik tilding basymdylyghyn aighaqtaytyn qauly shyghartty; memlekettik tilding qoldanys ayasyn keneytu ýshin respublikalyq budjetten jylyna 50 million tenge bólinip kelse, sony 2 milliard 700 milliongha deyin kóbeytkizdi; Reseyding aqparat qúraldarynyng naryghymyzdy jaulap alghanyn algha tarta otyryp tolyqtay qazaq tilinde 3 telearnany ashtyrugha biylikti kóndirui (qazirgi Qazaqstan, Mәdeniyet, Balapan telearnalary); Astanada birneshe qazaq basylymdaryn satatyn dýkenderdi ashtyrdy; tilmen qatar balabaqsha mәselesi turaly eng kóp deputattyq mәlimdeme jasau arqyly osy kýni ashylyp jatqan balabaqshalargha sebepker bolghan edi. Jýregine operasiya jasatardyng aldynda auruhanada jatyp Ýkimetke joldaghan mәlimdemesin de balabaqsha mәselesine arnapty. Balabaqshalardy jappay «qiratu» arqyly bolashaghymyzgha balta shabylyp jatqanyn aita kele, mәseleni sheshu joldaryn úsynyp, sonyn «Úrpaq taghdyry balabaqshadan bastalatynyn úmytpau barshamyzgha ortaq paryz» dep ayaqtapty. Sonday aq Til polisiyasy men Til agenttigin ashu mәselesine qansha kýsh salghanymen biraq biylik oghan jol bermedi. Desek te qoghamdyq pikir tughyzyp ketti. Kishkentay siyaqty kóringenmen keleli isting biri gimning memlekettik tilde kórneki oryndargha ilinip, memlekettik tilde oryndaluyna sebepker boluy. Ol uaqyttary gimndi eki tilde jazyp, ilip, qay tilde aitarlaryn bilmey nemese kim qay tilde jattasa sol tilde aityp shatasyp jýrgen kez edi (Óz basym orys tilinde gimndi aitqandardy talay kórgen edim). 2007 jyldyng mamyr aiynda Mәjiliste «Memlekettik nyshandar turaly» Konstitusiyalyq Zanyna ózgerister men tolyqtyrular engizilip jatqan bolatyn. Sol kezde zang jobasyna «memlekettik әnúrannyng teksti memlekettik tilde jәne orys tilinde jazylady» degen sóilemdegi «jәne orys tilinde» degen sóilemdi aldyrtyp, memlekettik tilde jazylyp, memlekettik tilde oryndalady degen úsynysty alghash bergen bolatyn. Keyinnen qabyldanyp ketti. Osy úsynysty keyinnen basqa deputattar «men úsynghanmyn, avtory menmin» dep BAQ-da sóilep jatqanyn kórip jaghamdy ústadym. Zang jobasynyng salystyrmaly kestesinen qarasanyzdar avtory kim ekenine kóz jetkizgen bolar edinizder.

Últtyq mәselelermen qatar jeke adamdardyng mәselelerine de qol úshyn bergenine kuә bolghanmyn. Sebebi deputat kezinde ókilettigin paydalana otyryp jeke adamdardyng hattary negizinde mәselelerine arasha týsetin. Biraq tang qalghan jerim, qanshama adamdar ólerdegi sózin aita kelip, jeke mәselelerin sheshken song rahmet aitpay ketip qalulary. Sebebi hattardy ózim baqylauda ústaghan song ol adamdardyng mәseleleri sheshilip sheshilmegeninen habardar edim. Últtyq mәselelerdegi enbekterine alghys aita almay jýrgenimiz óz aldyna, jeke adamdardyng alghys aitugha jaramay qalghandary tipti tanqaldyrdy.

Bir kýni oida joqta Mәjilis apparatynyng jauapty qyzmetkerinen statistika boyynsha deputattar ishinen M.Shahanovtyng azamattardy eng kóp qabyldaghanyn estip bildim. Statistika jýrgizbegen sebebim qabyldauyna kiretin azamattar tizimin ne kestesin jasaghan emespin. Óitkeni kelgen adamdar jazylusyz kire beretin jәne esikke tosqauyl qoidy aghamyz únatpaytyn. Auyldan at arytyp kelgen halyqtyng mәselesin sheshude burokratiyalyq tosqauyldardy túqyrtyp, biylik ókilderining óktemdigin ornyna qoyyp baryp, kónilin bir demdep alaryna riza bolatynmyn. Kelushiler arasynda mәseleleri sheshilmey jatatyndary «óz mәselelerin sheship alghan, bizdi qaytsin» degen sekildi renishin ashumen bildirip jatatyn. Olargha aghamyzdyn, arasynda ózimning de jaghdayymdy, tek ailyqpen ghana kýn kórip jýrgenimizdi aitsam esh senbeytin. Syrttay qarap túrsam bәlkim senimsizdeu de kórinetin shyghar. Aghamyz qújattar jaghynan ebi bolmaghan son, ózining jeke qújattarymen men ainalysatynmyn. Sondyqtan aghamyzda Astanada tirkelgen ne ýii ne jeri joq, mýlde baylyghy joq ekeninen habardar edim. Osyny estigen adamdar tipti kýlkige ainaldyryp senbey ketetin. Sol uaqyttary deputattargha berilgen qyzmettik ýide túrdy. Onyng ózin deputattardy ayaq astynan taratyp jibergen song ýige jóndeu jasap, kelesi deputattargha deyin ýlgertuimiz kerek den quyp shyqqanday boldy. Aldyna kelgen adamdardy jas shamasyna qaray kezekpen qabyldaytyn. Jap jas jigitter de kelip túratyn. Birde tang qalghanym, shamamen jiyrma jastyng ainalasyndaghy bala «anam hәl ýstinde edi» dep edi qaltasyndaghy bar aqshasyn shygharyp bere salmasy bar ma. Basqa aqshasynyng joq ekenin aityp, basqalay kómekter kerek bolsa súrap bәiek bolyp qaldy.

Aldyna kim kelse de shay bermey shygharyp salmaytyn. Deputattyq kólikti mingisi kelmey kóbinese jayau jýretin. Múnysyn halyqtyng qarjysyn ýnemdeu dep týsindim. Osyndayda oilaymyn jeke basynyng qamy, balasynyng qyzmeti ne pәteri ýshin últtyq mýddeni satyp kete beretin qadirsiz shaldardyng qasynda, Múhtar aghamyzdyng kómekshisi bolghanyma shýkirshilik etemin.

Sóitip jýrgen kezde 2007 jyldyng 20 mausymynda QR Preziydentining Jarlyghymen Parlament Mәjilisi taratyldy. Mәjilis deputattarynyng qoshtasu jinalysynda sóz alghan M.Shahanov: «Qadirli Núrotandyqtar, Sizder halyqty tipten úmytyp kettinizder. Zaman býgingi kýnmen bitpeydi. Sizder, týri ghana qazaq deputatsyzdar. Múnday masqaralyqpen halyqty satqandyqtarynyz ýshin erteng tarih soty aldynda Sizderdi Preziydentteriniz de qútqaryp qala almaydy» dep minberden týsip ketti. Osylaysha mening de deputattyng kómekshisi ókilettigim toqtap Múhtar agha ekeuimiz qyzmette eki jaqqa ketkenimizben agha inilidey qarym qatynasta qaldyq.

Oqyrmannyng meni M.Shahanovtyng tuysy, ne jaqyny nemese taghy basqa da sebepterdi oilap kýdiktenbesi ýshin, búl ómirding qay túsynda Múhtar aghamen qalay týiiskendigi turaly da jaza keteyin. 2005 jyly Týrkiyanyng Ankara uniyversiytetinde magistraturada oqyp jýrgen kezim. Shetelde oqyghan jastardyng bәri biletinindey alghash barghan jyldary elge degen saghynyshymyzdyng kýsheyip, kóshede qazaqqa úqsaghan adamdardy izdep jýretin uaqyt. Ádetim boyynsha kitap dýkenderin aralap jýrip Qazaqstangha qatysty bir nәrse bar ma eken dep material izdedim. Týk tappay mysym qúrydy. Bolmaghan song «Qazaqstan turaly qalaysha eshnәrse joq» dep óz ózime sene almay kitap dýkenining satushysynan súradym. Álem tanidy au degen Abaydy, M.Áuezovty, Á.Kekilbaevty, bar biletin tanymal túlghalarymyzdy atadym. Eshnәrse tauyp bere almady. Sodan esime M.Shahanov týsip, súradym. Sәl oilanyp túrdy da tanys familiya degendey kompiuterinen izdey bastady. Sosyn ishki bólmesinen M.Shahanovtyng Sh.Aytmatovpen birge jazghan «Ghasyr airyghyndyghy syrlasu (Qúz basyndaghy anshynyng zary)» kitabyn alyp shyqty da búl kitaptyng satylyp ketkenin, myna jalghyz danany ózderine alyp qalghanyn aitty. Búl oqigha M.Shahanovqa degen qúrmetimdi odan sayyn kýsheytip jiberdi. Qazaqstan turaly jalghyz kitap tauyp kónilim bir ornyna týsti. Qazaqstangha qatysty bir kitap tauyp kónilim demdelgenimen, Qazaqstandy әlem tanidy degen senimimizding jalghan ekenine uaqyt kóz jetkizdi.

Sodan bir kýni M.Shahanovtyng Stambulgha jýregine operasiya jasatu ýshin kelgenin estip qaldym. Kishkentayymnan Shiyelide ólenderin jattap ósken edik. Ýlgi tútqan adamymnyng qiyn jaghdayynda kónilin súraudy jón kórip Stambulgha bardym. Týrkiyanyng jastar úiymdarynyng basshylaryn da qosa ertip barghan edim. Kónil súraushy adamdar kezekte túr. Operasiyadan shyqqan adamdy kóp mazalamau ýshin ishke kirgen halyq shelektep әkelgen tamaqtaryn bir shetke qoyyp, sәlem berip tez shyghyp jatyr. Kezegimiz kelgende men de janymdaghy jastar úiymdarynyng basshylarmen birge kirdim. Han sarayynday luks jaghday. Álemning bedeldi adamdary jýrekterine em jasatatyn jerden oryn berui, jalpy týrik halqynyng yqylas kónilderine, qúrmetterine qatty riza boldym. Shygharmalarymen susyndap ósip, atyna qanyq bolghanymyzben birinshi ret kezdesuim. Sol sәtte sonshama týrik halqynyng ishinen jalghyz qazaq kelip túrghan song ba, elden arnayy izdep kelgen dep oilaghan boluy kerek erekshe yqylaspen qabyldady. (Basqa uaqytta qazaq bauyrlarymyzda kelip ketken bolulary kerek). Ankaradan kelgenimdi aittym. Aghamyz әngimeni birden eldegi jaghdaydan, últtyng basyna tónip túrghan problemalardan bastady. Búnday mәselede jәy otyryp әngime aita almaytyn aghamyz ara arasynda arqalanyp qalady da jýrek túsyn ústap biraz ynyrsyp túryp qalady. Janyndaghy dәrigeri birden jýrek túsyna, arqasyna massaj jasap jiberedi. Eki ret qaytalandy. Sosyn dәriger kóp sóilesuge, jýrekke salmaq týsiruge bolmaytynyn eskertumen boldy. Ony tyndap otyrghan aghamyz joq. Bizde zәre joq. Týrik jastary shoshyp ketken boluy kerek birden jinala qoydy. Tez tez suretke týsip qoshtastyq. Syrtqa shyqqan song týrik jastary «Múnday aghasy bar el qanday baqytty. Bizde elin sýietin azamattar kóp bolghanymen dәl M.Shahanovtay patriottar sanauly ghana» dep biraz oilaryn tang qalushylyqpen aityp jatty.

Sodan kelesi jyly elge qaytyp Astanadaghy Euraziya Últtyq uniyversiytetine oqytushy bolyp ornalastym. Bir kýni uniyversiytetting bir top patriot jastaryn jinap M.Shahanov aghamyzgha kirdim. Til mәselesinde aghamyzgha qalay jәrdemshi bolsaq degen niyetpen barghan edik. Ol kezde aghamyz Mәjilis deputaty bolatyn. Sol kezdesuden keyin artynsha birden ózine kómekshi etip shaqyrdy. Tuys emespiz, jerles emespiz, eshqanday toghysatyn jerimiz joq. Sondyqtan bolar sene almadym. Joghary memlekettik organdargha tek tanystyq, tuystyqpen qyzmetke alynatynyn eskersek, alalap qúlalaytynyn eskersek aghamyzdiki azamattyq boldy. Sodan beri jeti jyl ótti inisindey dengeyge jetuge tyrystym. Endi aghamyz turaly biz sóz, bir estelik jazugha negiz qalyptasty. Bәlkim osy oqighalardyng bәri oqyrmandargha sәl senimsizdeu kórinui mýmkin, biraq Qúdaydan qorqyp, bolghan oqighany sol qalpynda jazugha tyrystym. M.Shahanov siyaqty aghamyzgha qarap Qúdaydyng keremettiligine, sheberligine tang qalamyn. Qúdaydyng M.Shahanovtay pendesine baq, densaulyq, dara daryn, ómir bergenin moyyndau kerek. El ishinde patriottar jetkilikti ekenine shýbәm joq, dese de men tanyghan naghyz azamat, naghyz últtyng batyry Múhtar Shahanov boldy. Halyq qúdaydyng bir aty ghoy. Aghamyzdy halyq qoldaghany ýshin Qúdaydyng da qoldaghandyghy emes pe!? Osylardyng bәrin kózi ketken song óli sóz aitpay, bar kezinde baghalau kerek dep oilaymyn. Jaqsyny kózi tirisinde baghalay bileyik, moyynday bileyik. Qúday qazaqty ólsin dep jaratpaghan shyghar. Qazaq tiri túrghanda M.Shahanovtay dara túlghasy uaqyt ótken sayyn daralana týsetinine kýmәnim joq.

«Abay-aqparat»