Jer túrghyndarynyng ahualy
Áleumettik jelilerden kózge týsken derekterde Qazaqstan halqynyng biyl 19 milliongha jetkeni aitylyp jýr. Búl jer planetasy túrghyndarynyng 0,02 payyzynan sәl astam degen sóz. Al Jer betindegi halyq sany bolsa 7,8 milliardqa jetken. Áriyne búl syrttay qaraghanda óte ýlken sifr bolyp kórinedi.
Eger sol 7,8 mlrd adamdy 100 payyz dep alatyn bolsaq, kóp nәrsege kózimiz ashylady.
Qaranyz, janaghy jýz payyzdyn
11 payyzy – Europada,
5 payyzy – Soltýstik Amerikada,
9 payyzy – Ontýstik Amerikada,
15 payyzy – Afrikada,
60 payyzy – Aziyada túrady eken.
49 payyzy – auylda,
51 payyzy – qalada túrady.
Álgi jýz payyzdyn
12 payyzy – qytaysha sóileydi.
5 payyzy - aghylshynsha,
5 payyzy – ispansha,
3 payyzy – arabsha,
3 payyzy – hindy tilinde sóileydi.
3 payyzy – bengal,
3 payyzy – portugal,
2 payyzy – japon,
2 payyzy – orys tilderin qoldanady.
0,015 payyzy – qazaqsha sóileydi.
62 payyzy - óz tilderinde sóileydi.
Jer sharynyng sol 100 payyz túrghyndarynyng 77 payyzy óz ýiinde túrady. 23 payyzynyng baspanasy joq.
21 payyz adamdar tamaqty toyyp jep kekirigi azyp jýr.
63 payyz adamdar qalaghan kezinde qalaghanynsha jýrek jalghay alady.
15 payyz adamdar – ashtyqtyng azabyn tartady.
Jalpy túrghyndardyng 48 payyzynda tәuliktik ómir sýru qúny 2 dollardan tómen.
87 payyz adamdar taza auyzsudy qoldanady.
13 payyzy –taza auyzsugha zәru, lastanghan su kózderin paydalanady.
Jer betindegi adamdardyng 75 payyzynyng mobilidik telefony bar.
25 payyzynda telefon mýlde joq.
Túrghyndardyng 30 payyzy ýshin internet qoljetimdi. 70 payyzy internetke shygha almaydy.
7 payyzy joghary bilim alghan.
93 payyzy tipti kolledjde de oqymaghan.
83 payyzy hat tanidy.
17 payyzy sauatsyz.
33 payyzy – hristiandar,
22 payyzy músylman.
14 payyzy – indus.
7 payyzy – buddister.
12 payyzy basqa dindegiler (nanymdaghylar).
12 payyzy týrli diny senimdermen basyn qatyrmaydy.
26 payyzynyng jasy 14-ke de jetpeydi.
66 payyzy – 14 pen 66 jas aralyghynda dýniyeden ótedi.
8 payyzynyng ghana jasy 65-ten asady.
Eger Sizding ýiiniz bar, kýnine qalaghanynyzsha tamaq jep, taza su ishetin bolsanyz, qolynyzda mobilidik telefonynyz bolsa, kez kelgen sәtte ghalamtorgha qosyla alatyn bolsanyz, tym qúryghanda kolledj bitiruding sәti týsken bolsa onda Siz Jer túrghyndarynyng 7 payyzdyq aiyryqsha tobynyng qataryndasyz.
Eger Sizding jasynyz 65-ten asqan bolsa taghdyrynyzgha rahmet aitynyz. Óitkeni adamdardyng 92 payyzy búghan da jete alghan joq. Endi Siz tek óz densaulyghynyz ýshin qam jeniz. Ómirding әr sәtin iygiliginizge paydalanynyz!
Marat Baydildәúly
Abai.kz