nemese Preziydent Q.Toqaev Qytay eline qalay baryp qaytty

QHR Tóraghasy Sy Szinipinning shaqyruymen Preziydent Qasym-Jomart Toqaev bir-eki kýn búryn XXIV qysqy Olimpiya oiyndarynyng ashylu saltanatyna qatysu ýshin Beyjinge júmys saparymen baryp keldi. Búl – Memleket basshysynyng biylghy shetelge jasaghan birinshi sapary. Osy jahandyq sport dodasy Qytaydyng ay kýntizbesi boyynsha Jana jyl merekesimen túspa-tús keldi. Múnyng simvoldyq mәni zor. Qytay halqy Barys jylyn ýlken qoshemetpen qarsy aldy.

Qazaqstan Preziydentimen qatar Qytay astanasyna 30-dan astam memleketting bas­shylary men ýkimet jetekshileri, korolider otbasylarynyng mýsheleri men ha­lyqaralyq úiymdardyng jetekshileri keldi.

Beyjindegi aua rayyn aitar bolsaq, kýn ashyq, qar joq, biraq qara suyq. Tórt jylda bir keletin sport dodasyna ha­­lyqtyng qyzyghushylyghy óte joghary boldy. Mәselen, tipti dýkenderde Beyjing Oliym­piadasynyng tanbalary beynelengen kәdesyilargha úzyn-sonar kezek bolyp jatty. Jergilikti halyqtyng kózinen eline degen maqtanysh pen zor quanyshty bayqaldy.

Qazaqstan kóshbasshysy Qytay asta­na­­syna 3 aqpan kýni úshyp keldi. Mem­leket basshysyn әuejaydan QHR Ýki­me­ti­ning Euraziya isteri jónindegi arnauly ókili Ly Huey kýtip aldy. Aytpaqshy, Qy­taydyng osy joghary lauazymdy diplomaty ótken Jana jyl qarsanynda – 30 jeltoqsanda Aqordada Qasym-Jomart Toqaevtyng qabyldauynda bolghan. Sol kezde ol Qysqy Olimpiadanyng ashylu rәsimine Qytay Tóraghasynyng shaqyruyn tabystady. Preziydentting aituynsha, olar bir-birin shamamen 40 jyldan beri biledi. Eki qúrdas ótken ghasyrdyng 80-shi jyldarynyng basynda Beyjinde óte jaqyn aralasqan.

Qazaqstan delegasiyasy Beyjinning batys bóliginde ornalasqan «Dyaongytay» mem­lekettik reziydensiyasyna ornalasty. Búl reziydensiyanyng 800 jyldan astam tarihy bar. Búryn búl tarihy әri kórikti jer Qytay imperatorlarynyng demalysy ýshin arnap salynghan saray bolghan. Szini әuletining biyligi kezinde imperator Chjanszun múnda balyq aulaytyn plat­forma saldyrghan. Reziydensiya atauy
qytay tilinen audarghanda «balyq aulaugha ar­nalghan terrassa» degendi bildiredi. Sodan beri reziydensiyagha «imperatorsha balyq aulau» atauy bekip qalghan.

Osy rette bir nәrseni aita ketken jón. Qasym-Jomart Toqaevtan bólek «Dyaoiytay» reziydensiyasynda auqymdy is-shara kýnderi Resey Preziydenti Vla­dimir Putin men Pәkistan Premier-Miy­nistri Imran Han ghana toqtady, al ózge delegasiyalar qonaqýilerge ornalastyryldy. Áriyne, búl Qytay tarapynyng Qa­zaqstan basshysyna, jalpy bizding elge degen erekshe qúrmetin, airyqsha kóz­qarasyn bildiredi.

Býkil әlemde órship túrghan korona­virus­tyng jana «Omikron» shtamy jagh­dayynda Qytay biyligi búryn-sondy bol­maghan shekteu sharalaryn engizdi. Búl hat­tamalyq sharalargha da ózining әserin tiy­gizdi. Mysaly, belgilengen tәrtipke sәi­kes Preziydentting sheteldik saparlaryn dayyndau kezinde Memlekettik kýzet qyzmetinin, Preziydentting baspasóz qyzmeti men Protokolynyn, sonday-aq Preziydentting Is basqarmasynyng birneshe qyzmetkerinen túratyn aldyn ala baratyn top qúrylady. Sol aldyn ala baratyn top Memleket basshysynyng Beyjinge baruyna birjarym kýn qalghanda jetti. Osynday qysqa merzimge qaramastan, atalghan júmys toby QHR SIM jauapty qyz­metkerlerimen, kýzet qyzmetimen bir­lese otyryp, sapardyng barlyq hattamalyq mәselesin tolyghymen sheshe aldy. Bizding delegasiyagha qytaylyq úiymdastyrushylar tarapynan erekshe qonaqjaylylyq kórsetildi.

Qysqy Olimpiya oiyndarynyng ashylu saltanaty «Qús úyasy» dep atalatyn últtyq stadionda ótti. Beyjing – qysqy jәne jazghy Olimpiada oiyndaryn ótkizgen jalghyz qala. Dәl osy stadionda 2008 jyldyng tamyz aiynda jazghy Olimpiada oiyndarynyng ashylu saltanaty ótken bolatyn.

Qasym-Jomart Toqaev VIP qonaqtargha arnalghan minberden qazaqstandyq oliym­piadashylargha qol búlghap, qoldau kórset­ti. Preziydentting jeke fotografy týsirgen suretterding birinen sportshylarymyz shyq­qan sәtte Týrikmenstan Preziydenti Gur­banguly Berdimúhamedov pen onyng dele­gasiyasy bizding Memleket basshysyna erek­she qúrmetpen qaraghanyn kóruge bolady. Ózbekstan Preziydenti Shavkat Mirziyyoev te iltipat bildirdi.

Búl basqa komandalarmen salys­tyrghanda bizding últtyq qúramadaghy sport­shylardyng әldeqayda kóp boluyna bay­lanysty bolsa kerek. Bizding olimpiadashylar elimizge medalidarmen oralady dep senemiz.

Kelesi kýni, yaghny 5 aqpanda Halyq jiy­nalysy ýiinde Qazaqstan Preziydenti Qytay Halyq Respublikasynyng Tóragha­sy Sy Szinipinmen kelissóz jýrgizdi.

Búl – memleketter basshylarynyng ýshinshi betpe-bet kezdesui. Búghan deyin olar 2019 jyly qyrkýiekte Beyjinde Qasym-Jomart Toqaevtyng Qytaygha memlekettik sapary kezinde kezdesken edi.

Sonymen birge osy uaqyt ishinde memleketter basshylary zamanauy baylanys qúraldary arqyly túraqty habarlasyp otyrdy. Búl ózara yqpaldastyqty jalghastyrugha jәne nyghaytugha mýmkindik berdi.

Sy Szinipin Qasym-Jomart Toqaev­qa erekshe iltipat bildire otyryp, qúr­met­pen qarsy aldy. Búny eki elding kósh­basshylary arasyndaghy kelissózding maz­múnynan da, odan keyin birge suretke týsip, audarmashysyz sóilesip túrghan­darynan da bayqaugha bolady.

Memleketter basshylary eki el­din­ jan-jaqty strategiyalyq ynty­maqtas­tyghyn jana dengeyge shyghara­tyn nә­tiyjeli kelissóz jýrgizdi. Qytay Tóraghasy atap ótkendey, búl kezdesu memleketter arasyndaghy aldaghy 30 jyldaghy altyn dәuirine jol ashty. Dostyq әri ózara týsinistikke negizdelgen kezdesu so­nynda Qasym-Jomart Toqaev Sy Szini­pindi elimizge memlekettik saparmen ke­luge shaqyrdy. Qytay basshysy osy jyl­dyng qyrkýiek aiynda qazaq halqynyng qonaq­jaylylyghyna kuә bolady degen ýmittemin.

Qazaqstan Preziydentining júmys sapary QHR Tóraghasynyng Olimpiadanyng ashylu saltanatyna kelgen delegasiya­lar basshylaryna arnalghan resmy qabyldauymen ayaqtaldy. Qasym-Jomart Toqaev osy qabyldau barysynda BÚÚ Bas hatshysy Antoniu Guterrishpen, DDSÚ Bas diyrektorymen, sonday-aq Polisha, Singapur, Qatar, Pәkistan jәne Ortalyq Aziya elderining basshylarymen әngimelesti. Olar Memleket basshysynyng «qasiretti qantar» kezinde jaghdaydy túraqtandyru ýshin qabyldaghan sheshimderine qoldau bildirdi.

Qabyldau ayaqtalghan song Qasym-Jomart Toqaev әuejaygha bet alyp, Qazaqstangha úshyp ketti. 5 saghattyq jolda Preziydent Beyjing saparynan alghan әserimen bólisti. Memleket basshysy biylghy alghashqy shetelge jasalghan saparyna kónili tolatynyn aitty.

Qasym-Jomart Toqaevtyng qytay tilin jetik mengergen әlemdegi sanauly kóshbasshylardyng biri ekeni jalpygha mәlim. Kezinde Preziydent osy elde oqyp, júmys istegen. Qytaydyng myn­jyl­dyq bay tarihy men mәdeniyetin zerttegen. Memleket basshysynyng CCTV telearnasyna 2019 jyly bergen súhbaty­nan keyin jurnaliske estelik jazba qal­dyrghany qytay halqynyng әli kýnge deyin esinde ekenine senimdimin. Sy Szini­pin Býkilqytaylyq halyq jiy­na­lysynyng zәulim ghimaratynda ótken kelis­sózderding basynda Qasym-Jomart To­qaev­ty «qytay halqynyng dosy» dep atady.

Preziydent býginde Qytaydy damu­dyng barlyq kórsetkishi boyynsha әlemdik kóshbasshylar tobyna layyqty týrde qosyldy dep esepteydi. Qytay eko­nomikasynyng әlemde ekinshi oryn­da túrghany eshkimge qúpiya emes, sarap­shy­lardyng boljamy boyynsha 10 jyl­dan keyin birinshi oryngha shyghugha tiyis. Qy­tay siyaqty elmen kórshi bolu mem­leketimiz ýshin artyqshylyq dep oilay­myn. Qazaqstan men Qytaydyng mem­lekettik shekarasynyng úzyndyghy – 1782 shaqyrym. Birqatar memleket Beyjing Olimpiadasyna boykot jariyalap jatqan kezde dostas eldi qoldamau jәne onyng ashylu rәsimine qatyspau dúrys bolmas edi. Preziydent ong sheshim qabyldady.

Berik Uәliy,

Preziydentting baspasóz hatshysy

Abai.kz