Keshe Resey Dumasynyng deputaty, RLDP jetekshisi Vladimir Jirinovskiy dýnie saldy. Onyng ólimi turaly aqparatty Duma spiykeri Vyacheslav Volodin mәlimdedi. Aqpannyng basynda Jirinovskiy auyr hәlde auruhanagha jatqyzylghan. Dәrigerler onyng beti beri qaray qoymaytynyn aitqan. Al osydan birneshe apta búryn Jirinovskiyding dýnie salghany turaly aqparat shyghyp, keyin ony janaghy Volodinning ózi teristegen.

Jirinovskiy 1946 jyly Almatyda tughan. Keyin Reseyge qonys audarghan. Ol әr jyldary Qazaqstangha qatysty týrli qiytúrqy әri shovinistik, basqynshylyq pighyldaghy pikirler aityp jýrdi. Solardyng birsypyrasy minekey:

2014 jyly:

«Biz jana shaghyn Reseydi qúruymyz kerek. Reseyding bir Federaldy avtonomiyalyq okrugin qúryp, astanasyn Harikov qylamyz. Reseyding týkpir-týkpirindegi myndaghan jas jigitter Ukrainadaghy orys bauyrlarymyzdyng qúqyghyn qorghaugha kómekteskisi keledi. Orys tilinde sóilegeni ýshin qylmystyq jauapkershilikke tartylyp jatqanyn kórip, bey-jay qarap túra almaymyz.

Sonymen qatar Reseyding shekarasyn ontýstikke qaray keneytuimiz kerek. Búl birinshi kezekte Qazaqstan men Tәjikstangha qatysty. Ontýstik baghytymyzdyng Týrkiyagha, Irangha, Aughanstangha taghy da basqa kórshi elderge qatysy bar. Japondar men Qytaylar «kim sary, kim myqty» dep talasa bersin. Múnda orys-týrik shekarasy boluy kerek», - degen.

2015 jyly:

«Qazaqstan – mening kishigirim otanym. Men tipti, Almatydaghy Masanchy kóshesining atauyn Jirinovskiy dep ózgertse de qarsy emespin. Al №25 mektepti Jirinovskiy atyndaghy dep te atay bersin. Mýmkin bolashaqta solay istegisi keletinder tabylar? Esesine turister kóp keletin bolady. Búl ózderine tiyimdi. Sondyqtan aldyn-ala kelisimimdi beremin», - dep sóilegen.

2020 jyly:

«Egerde mektepterde balalar sol elding tilimen oqymasa, mektepke barmasa, ol tilding qajeti qansha? Bizde Almatyda orys tili men qazaq tili boldy. Qazaq mektebin ashty, biraq, eshkim barghan joq. Býkil qazaqtar oryssha sóileydi, qazaq tilining qajeti qansha? Qazaq teatry ashyldy oghan eshkim barmaydy. Qazaq jәne orys tilderinde gazetter shyghatyn, orysshasyn barlyghy alatyn, al qazaqshasy mýldem ótpeytin. Qazaqtardyng ózderi qazaqsha gazeti oqyghylary kelmeydi, qazaqsha sóilegisi kelmeydi, balalaryn qazaq balabaqshasyna bergileri kelmeydi. Sondyqtan ol tilding qajeti joq», - degen.

2021 jyly:

«Orta Aziyadaghy jaghday ushyghyp ketui mýmkin. Men ózim sol jerden shyqtym, ózimning jerlesterime jaghday shiyelenesip, qaqtyghys bastalyp ketpey túryp Reseyge kóship alyndar der edim. Biz ishki ister ministrine Orta Aziya men Qazaqstandaghy barlyq orystargha pasport berudi jedeldetip, bir-eki jyl emes, bir ay ishinde beruin súrap hat joldadyq. SIM Ortalyq Aziya men Qazaqstandaghy barlyq konsuldyq qyzmetterge júmysty kýrt kýsheytip, shtabty úlghaytugha núsqau berui kerek. Ketkisi keletin adam tezirek ketip qaluy ýshin», - degen.

«Qazaqstan, Pavlodar qalasy. Orys atymen atalatyn 30 kóshege qazaqsha at bermekshi eken. Sizder qazaq qalasyn túrghyzyp, kóshelerine qazaqsha at qoya berinizder. Ózgenikin auystyryp ne qylasyzdar? Birinshi Petrding kezinde ol jerde túz shygharushylardy qorghaytyn Koryakov forposty bolghan. Ol jerde eshqanday memleket bolghan joq. Kóshpendiler kóship-qonyp jýrdi. 300 jyl boyy qayda qaldynyzdar, Qazaqstan? Ol kezde sizder bolghan joqsyzdar. Jonghar taypalary boldy, biraq jonghar memleketi bolghan joq. Bәrining atyn auystyryp jatyr, auystyryp jatyr. Tarih úmytylyp, bәri tek qazaqtargha qalady dep oilaysyzdar ma? Eshkim eshteneni úmytpaydy. Orys әlemi, orys kenistigi ózining shekarasyn qalpyna keltirip, bәrin retteydi», - dep sóilegen.

2022 jyly:

«Últtyq qysym. Mening balalyq shaghymda orystar kóp bolatyn, bir synypta 30 oqushy bolsa, sonyng bir-ekeui ghana qazaq boldy. Qazir bәri kerisinshe. Orystardy qudalap jatyr, olardyng jartysy ketip te qaldy. Qazaq tili búryn qosymsha sabaq retinde oqytylatyn, qazir mәjbýrli týrde oqytady. Múnyng bәri orystardyng jәne basqa da últtardyng yzasyn tughyzady. Respublika búryn is jýzinde ateistik kózqarasta boldy, qazir músylmandyqqa ótti. Búghan Týrkiyanyng yqpaly tiydi. Tilderi basqa bolsa da, qazaqtargha týrikterding iydeologiyasy men mәdeniyetin tanyp otyr. Almatynyng kóterilgen sebebi: qala «astana» mәrtebesinen airylyp qaldy. Vernyy qalasyn kezinde orys kazaktary salghan. Ol Mәskeu siyaqty eng mәdeni, eng bay qala boldy», - degen edi «Qantar kóterilisi» turaly.

«Syrtqy elderding әseri. Birinshiden, jan-jaghyn qorshaghan músylman elderindegi diny kóterilisterding әseri. Biylikke tәlipter kelgen Aughanstan siyaqty. Ekinshiden, amerikalyqtar Reseydi Ortalyq Aziyadaghy bir jaqtasynan aiyrghysy keldi. Sýitip, Armeniya men Moldavadaghyday beytarap rejim ornatyp, aimaqty Reseyden bólip aludy oilady. Olargha endigi kezekte Reseyding yqpalyn birjola jong ýshin Ózbekstannyng biylik rejiymin ózgertu ghana qaldy. Men tuyp-ósken qalamnyng órtenip jatqanyna tynysh qarap otyra almaymyn. Ol jerdegi orystar halyqtyng bir bóligi retinde sezinip, kez-kelgen demokratiyaly eldegidey teng qúqyqqa ie bolady dep ýmittenem», - degen.

Ayjan Temirhan

Abai.kz