Dýisenbi, 28 Qazan 2024
Zang jobasyn talqylau 3110 0 pikir 20 Sәuir, 2022 saghat 13:17

Kiyberbulling turaly zan. Qogham ne deydi?

Býgingi Mәjilisting jalpy otyrysynda «Qazaqstan Respublikasynyng keybir zannamalyq aktilerine balanyng qúqyqtaryn qorghau mәseleleri boyynsha ózgerister men tolyqtyrular engizu turaly» zang jobasy qabyldanyp, preziydentke qol qoiygha jiberildi.

«Senattyng týzetuleri balagha ziyan keltiretin, tyiym salynghan nemese taratyluy shektelgen aqparatty ornalastyrugha jol bergen internet-resurstarmen memlekettik organdardyng ózara is-qimyl jasau tetigin ózgertuge baghyttalghan. Senat deputattary búqaralyq aqparat qúraldary salasyndaghy uәkiletti organgha balagha qatysty kiyberbulling faktileri boyynsha saraptama jýrgizu tәrtibin aiqyndau jóninde qúzyret berudi, sonymen qatar internet-resurstargha qol jetkizudi toqtata túrugha negiz retinde kiyberbulling faktilerin zannamalyq týrde aiqyndaudy úsyndy», - dedi komiytet tórayymy Jәmiylә Núrmanbetova.

Onyng aituynsha, Senat úsynghan ózgerister men tolyqtyrular zang jobasynyng mazmúnyn ózgertpeydi, komiytet osy týzetulerdi maqúldaudy úsynghan. Zang jobasyn 101 deputattyng 100-i jaqtap, biri qalys qaldy.

Balalardy internettegi kiyberbullingten qorghaudy algha tarqan zang jobasy osy ózgeristerdi úsynghan deputattar Aydos Sarym men Dinara Zakiyevanyng atymen әleumettik jelide «Sarym men Zakiyevanyng týzetui» dep atalyp ketti. Jana týzetuler el arasynda qyzu talqylandy. Qogham belsendileri, jurnalister zang normasy «sóz bostandyghyn shekteydi», dep sanaytynyn aityp, oghan qarsy petisiya jariyalaghan bolatyn.

«Zang jobasy elde әleumettik jeliler men messendjerlerdi qoldanugha shekteu engizuge mýmkindik beredi. Búl týzetuler qabyldanghan jaghdayda (zang jobasynyng 14-16 beti) Facebook, Instagram, Youtube, Telegram, Whatsapp jәne basqa da jelilerding Qazaqstan internet kenistiginde júmys isteuine qauip tónedi... «QR Zandarynyng talabyn búzatyn aqparat» degen úghymgha kez kelgen nәrseni, onyng ishinde – azamattyq qogham tarapynan biylikti oryndy synau ne korrupsiya turaly zertteulerdi jatqyzugha bolady. Eger búl týzetuler qabyldansa, onyng qyzyghyn Qazaqstandy 50 jylgha keri ketirgisi keletin, elde Kenes Odaghy kezindegidey senzurany kýsheytip, adam qúqyn taptaugha niyetti sheneunikter kóretinine senimdimiz», - delingen petisiyada.

Sebebi, deputattar Aydos Sarym men Dinara Zakiyeva «әleumettik jeliler men messendjerlerdi baqylau ýshin Qazaqstan aumaghynda ókildik ashyp, onyng basshylaryn Qazaqstan azamattarynan taghayyndau kerek» degen edi. Deputattar balalargha kiyberbulling jasalghan jaghdayda, zangha qarsy әreket qylghan adamdy tauyp alyp, odan әleumettik jelige jariyalaghan materialyn alghyzyp tastaugha bolatynyn aitty.

Degenmen Senat deputattary birinshi tyndalymda zang jobasyna tolyqtyrular engizudi úsynghan edi.

Býgingi parlament otyrysynda qabyldanghan zang jobasyndaghy ózgeris mynaday: Uәkiletti organ óz qalauy boyynsha internet-resurstargha, әleumettik jeliler men messendjerlerge shekteu qoyyp ne júmysyn toqtata almaydy. Senat búl qúziretti alyp tastady. Onyng ornyna kiyberbulling faktileri turaly aryz-shaghymdardy qaraytyn sarapshylar komissiyasy qúrylady. Sonymen qatar Senat spiykeri Mәulen Áshimbaev «Komissiya tek balagha qatysty kiyberbulling dep tanyghan aqparattardy ghana joyatynyn» basa aitty.

Abai.kz

0 pikir