Eng auqatty 50 adam hәm Nazarbaevtar...
«Forbes.kz» sayty jyl sayynghy dәstýrinen janylmay, Qazaqstandaghy asa bay 50 biznesmenning tizimdigin jariyalapty.
Álemdik sayasattaghy ala-qúla ahual Qazaqstan auqattylarynyng qaltasyn biraz qaqangha úqsaydy. Sarapshylar, qazirgi kezendi - ekonomika yrghalyp-qozghalyp túrghan pandemiyadan keyingi kezeng deydi. Oghan Reseyding Ukrainagha ashqan soghysy men Batystyn, AQSh-tyng dýrkin-dýrkin sanksiyalaryn jәne qosyp esep qylasyz. Óitkeni, Reseyge salynghan qap-qap sanksiyalardyng Qazaqstan ekonomikasyna da tikeley jәne janama әseri bary belgili. EAEO-degen Resey mýddesine jýmys isteytin monopoliyalyq odaqsymaq taghy bar. Qysqasy, «Forbes.kz» tizimindegi tereng qaltaly toptyng jaghdayy osynday...
«Forbes.kz» újymy sóz basynda: «Jyl basyndaghy «Qantar oqighasynan» keyin jәne elishilik sayasy ózgeristerge baylanysty reytingting túraqty qatysushylarynyng keybiri redaksiyamyzgha arnayy shyghyp, búl joly tizimge qospaudy súrady», - dep jazypty. Óitkeni, Preziydent apparaty men Ýkimet auqattylar tizimine eengenderdi «mәjbýrli-erikti» týrde týrli bastamalargha demeushilikke tartyp, әureleydi eken... Dese de, «Forbes Qazaqstan» úsynghan tizimning týgel eluin tizbelemesek te, alghashqy ondyghysha kóz jýgirtelik:
1. Vladimir Kiym. 61 jasta. Dәuleti – 5 mlrd dollardy qúrapty.
2-3. Timur men Dinara Qúlybaevtar. Timur – 55-te, Dinara – 54-te. Árqaysysynyng esebinde 3,9 mlrd dollardan bar eken. Jiyntyq soma – 7,8 mlrd dollar.
4. Vyacheslav Kiym. Jasy – 52-de. Dәuleti – 3,2 mlrd dollar dep baghalanypty.
5. Mihail Lomtadze. 46 jasta. Onyng baylyghy – 3 mlrd dollar eken.
6. Bolat Ótemúratov. 64-tegi Bókenning baylyghy – 2,8 mlrd dollar dep eseptelipti.
7. Timur Turlov. 34 jasta. Jighan-tergen baylyghy – 2 mlrd dollargha baghalanghan.
8. Ibragimovter otbasy. Áygili Euraziyalyq ýshtikting biri bolghan Ádiljan Ibragimovtyng otbasy ghoy. Olardyng baylyghy 1,29 mlrd dollar dep eseptelgen.
9. Kenes Raqyshev. 42 jasta. Onyng dәuleti – 960 mln dollar deydi.
10. Sәrsenovterding otbasy. Olargha tiyesili soma – 897 mln dollargha baghalanghan eken.
Alghashqy ondyqtyng syqpyty osy. Biyl búl tizimge Nazarbaevtar әuletining taghy eki mýshesi qosylghan eken. Olar:
1. Darigha Núrsúltanqyzy Nazarbaeva. 59 jastaghy Darigha Nazarbaeva búryn da búl tizimde bolyp kórgen. Keyin memlekettik qyzmette jýrgendikten, tizimnen shyqqan. Qazir, qayta oralypty. Sebebi de týsinikti. Darigha Núrsúltanqyzy reytinge 13-shi oryngha jayghasypty. Onyng kәsibi – 584 mln dollargha baghalanghan.
(Surette Bolat Nazarbaev)
2. Núrbol Nazarbaev. Bolat Nazarbaevtyng úly eken. 38 jastaghy Núrbol Nazarbaevtyng kapitaly – 160 mln dollar dep kórsetilgen. Oghan tiyesili biznester: «Prime Capital Invest» JShS men «Korporasiya Ýsh Qonyr Invest» JShS. Sonymen qatar, «PLS investisiyalyq-qúrylys kompaniyasy» JShS-gha jәne «PLS-TM» JShS-gha iyelik etedi eken.
«Qamaudaghy qúda» Qayrat Boranbaev
Esesine, biyl Qazaqstan auqattylarynyng tiziminen «qamaudaghy qúda» Qayrat Boranbaev shyghyp qalypty. Ózin «eks-qúdamyn» dep esepteytin Qayrat Boranbaev byltyrgha deyin auqattylar tizimindegi alghashqy ondyqtan, yqpaldylar tizimindegi alghashqy bestikten týspey kelgen edi.
«Qantar oqighasynan» keyin qolyna kisen salynyp, sot sheshimimen uaqytsha qamaugha alynghan. Ony Almatyda qarjy monitoringi agenttigining qyzmetkerleri 15 nauryzda ústady.
Qayrat Satybaldy da tizimde joq
Tizimnen shettetilgenderding biri eks-preziydent Núrsúltan Nazarbaevtyng nemere inisi Qayrat Satybaldy. Qayrat Satybaldy aragidik auqattylar tizimine enip túratyn. Ol da «qantardan» keyin qamalghandardyng biri. 13 nauryz kýni ústaldy. Sot sheshimimen uaqytsha qamaugha alyndy. Qayrat Satybaldy Elbasy әuletindegi eng yqpaldy túlghalardyng biri sanalady. Onyng qantar oqighalarana tikeley qatysy boluy mýmkin degen aqparatty san týrli BAQ kózderi jazuda. Al úzaq jyldar boyy Satybaldy elimizdegi radikalizmge tikeley qatysy bar adam retinde atalyp keledi. Qayrat Satybaldygha tiyesili firmalardyng iyeliginde bolghan «Qazaqtelekom» AQ-nyng 28 payyz aksiyasy memleket menshigine qaytarylghany turaly belgili boldy. Múny Ýkimetting ózi sýiinshilep habarlaghan.
Qysqasy osy...
Núrgeldi Ábdighaniyúly
Abai.kz