ÚQShÚ sammiyti: Aghylshyn tildi BAQ ne deydi?
Keshe Mәskeude ÚQShÚ sammiyti ótkeni belgili. Búl jiynda Putin «Ukrainadaghy soghysqa ÚQShÚ әskerlerining qatysuyn súraydy» dep kýtilgen edi. Biraq ÚQShÚ memlekettteri soghysqa aralaspaytynyn aitty.
Sonymen ÚQShÚ sammiyti turaly aghylshyn tildi aqparat ne deydi? Qaranyz:
Sky.News: «Putin NATO Finlyandiya men Shvesiyada әskerdi úlghaytsa, jauap beretinin aitty», - dep jazady.
«Vladimir Putin Reseyding Finlyandiya men Shvesiyamen arazdyghy joq ekenin aitty, biraq eki el aumaghyndaghy әskery infraqúrylym keneyip, NATO-gha kiruge jaqyndaghanyna Mәskeu ýnsiz qarap otyra almaydy dep eskertti.
Mәskeude Resey basqaratyn Újymdyq qauipsizdik turaly shart úiymynyng (ÚQShÚ) sammiytinde sóilegen sózinde ol AQSh ózining jahandyq yqpalyn kýsheytu ýshin basqaratyn әskery aliyanstyng josparlaryn Resey múqiyat baqylap otyruy kerek ekenin aitty.
Finlyandiya men Shvesiya Reseyding «búlaryng qate» degen eskertuine qaramastan NATO-gha kiruge ótinish beretinin mәlimdedi. Finlyandiya Reseymen qúrlyqta 1300 shaqyrymda shekaralasady, al Shvesiyanyng Reseymen suda shekarasy bar. Eki el de ondaghan jyldar boyy NATO-gha kiru - Reseydi bekerge yzylandyru dep sanap kelgen. Biraq, tarih kórsetkendey Resey Ukrainagha basyp kirdi. Resey kóshbasshysy NATO-nyng keneni Amerika «agressivti» týrde qoldanady. Qazirding ózinde jahandyq qauipsizdik salasyndaghy qiyn jaghdaydy odan әri nasharlatady dep sanaydy. Resey preziydenti «NATO-nyng keneyip jatqanynan kelip-keter ziyan joq, biraq «búl jerlerdegi әskery infrostrukturanyng kenenine» biz mindetti týrde qarymtasyn qaytaramyz... Qanday qarymta ekenin bizge tóngen qauipke qaray kóremiz. Mәseleler qaraptan-qarap payda boluda, sәikesinshe qimyldaytyn bolamyz», - dedi», - deydi maqalada.
Reuters agenttigi de atalghan kontekske mәn beripti. «Preziydent Vladimir Putin dýisenbidegi ÚQShÚ sammiytinde Shvesiya men Finlyandiyanyng NATO-gha kirui Reseyge qauip tóndirmeytinin aitty, biraq eger AQSh basqaratyn odaq jana Skandinaviyalyq mýshelerining әskery infraqúrylymyn nyghaytsa, Mәskeu qarap qalmaydy dep eskertti», - dep jazady.
1999 jyldan bastapqy Reseyding jogharghy basshysy Putin NATO-nyng postkenestik elderge, Reseyding shyghysyna qaray shekaralaryna jaqyndauyn Ukrainadaghy qaqtyghystyng sebebi dep birneshe ret atady. Biraq songhy ailarda Ukrainadaghy soghystyng әserinen Batysty yadrolyq qaruymen qayta-qayta qorqytqan Putin Finlyandiya men Shvesiyanyng NATO-gha qosyluyn jaybaraqat qabyldady. Bir qyzyghy, Reseyding eng manyzdy geosayasy bas auruyn Putinning búlay jaybaraqat qabyldauy men onyng Syrtqy ister ministrligi men joghary lauazymdy jaqtastarynyng qabyldauy bir-birine qayshy kelgendey.
Putin jiynda sóz sóilegenge deyin Reseyding Syrtqy ister ministrining orynbasary Sergey Ryabkov: «Batysta NATO-nyng soltýstikke kenenine Mәskeu jay qarap otyrady degen qiyal bolmasyn», - degen bolatyn. Búl sózderdi memlekettik telearnalar kórsetti.
Putiyn: «Arnayy operasiya» Ukrainagha kerek, sebebi AQSh NATO-ny keneytip, Reseyge qoqan-loqy kórsetu ýshin Ukrainany paydalandy. Al, Mәskeu bolsa orys tildi adamdardyng qysym kóruin toqtatuy kerek boldy», - deydi
Putinning aituynsha, Kenes Odaghy ydyraghannan keyin odaq shyghysqa qaray keneymeydi dep uәde berilgen. Amerika Qúrama Shtattary men NATO múnday uәde berilmegenin aitady. Kiyev pen onyng batystaghy jaqtaushylary Mәskeu asyra siltep «orys tildilerdi qudalau turaly» mәlimde jasady, búl egemendi memleketke qarsy soghys ashu ýshin syltau boldy deydi.
Batys NATO - 30 elding odaghy, onyng ishinde Polisha men Vengriya siyaqty Varshava paktining búrynghy respublikalary, sonday-aq AQSh, Úlybritaniya jәne Fransiya siyaqty yadrolyq derjavalar kiredi. NATO-nyng mindeti - tek qorghanys deydi.
Al-Jazeera: «Resey Soltýstik elderdegi NATO-nyng kenenin aiyptaydy. Resey sheneunigining aituynsha, Finlyandiya men Shvesiyanyng Batys әskery odaghyna qosylu turaly sheshimi qaruly qaqtyghystyng yqtimaldyghyn arttyrady», - dep jazady.
«Resey Finlyandiya men Shvesiyanyng NATO-gha kiru turaly sheshimin qauip dep sanamasa da, onda әskery infraqúrylymdy ornalastyru Mәskeuding reaksiyasyn tudyruy mýmkin», dep eskertti preziydent Vladimir Putin dýisenbide.
Resey preziydenti NATO-nyng Resey shekaralaryna jaqyndauyna «tóze almaytynyn» Batysqa eskertti. Mәskeu birneshe ret AQSh bastaghan әskery koalisiyanyng postkenestik kenenin Ukrainagha basyp kiruining sebebi retinde ataghan. Reseyding syrtqy ister ministrining orynbasary Ryabkov Helisinky men Stokgolimnyng odaqqa qosylu turaly sheshimin qate dep atady. Resey NATO-nyng Soltýstikke kenenine jauap retinde ne isteytini turaly az mәlimet berdi, tek "әskeriy-tehnikalyq jauap" bolady dep mәlimdegen. Ótken aida Putinning eng jaqyn odaqtastarynyng biri «Resey Finlyandiya men Shvesiya NATO-gha qosylsa, Reseyding Kaliningrad eksklavyna yadrolyq qaru men giypersoniyalyq zymyrandardy ornalastyrady»,- dep mәlimdedi.
Abai.kz