Sheginetin jer qalghan joq! Artymyzda – ...
Resey zang qabyldady. Endi búdan bylay Reseyge qonys audaryp barghandardan, uaqytsha júmys isteuge kelgenderden jәne t.t. orys tilin bilu talap etiledi. Orys tilin bilmeysiz be, siz ýshin Reseyding esigi tars jabyq.
Resey zang qabyldady. Endi búdan bylay Reseyge qonys audaryp barghandardan, uaqytsha júmys isteuge kelgenderden jәne t.t. orys tilin bilu talap etiledi. Orys tilin bilmeysiz be, siz ýshin Reseyding esigi tars jabyq.
Orys tilin bilmeytinder ýshin arnayy kurstar (ýsh ailyq, jeti ailyq, segiz ailyq, bir jyldyq) ashyldy. Kursty bitirgennen keyin mindetti týrde emtihan tapsyrasyz. Emtihannan qanaghattanarlyq bagha alsanyz ghana sizge Reseyding qaqpasy ashylady. Múnyng bәri ne ýshin? Orys tilining bedelin kóteru ýshin. Orys tilining mәrtebesin onan әri biyiktetu ýshin. "Tilding mәrtebesi" degenimizden shyghady, jaqynda Germaniyada mynaday oqigha boldy. Germaniyada 4 milliongha juyq týrikter túratyny da belgili. Osylardyng ishinen bir әieldi Germaniya ýkimeti Týrkiyagha qaytaryp jiberdi. Nege? Sóitsek, búl әiel nemis tilin bilmeydi eken. "Maghan nemis tilining ne keregi bar?! - dep zar jylady egde tartyp qalghan әlgi әiel, - Men erteli-kesh ýide otyramyn. Ýy sharuasyndaghy әielmin. Kerek deseniz, kóshege de shyqpaymyn. Kýieuim, balalarym júmys isteydi. Men tek ýiding tórt qabyrghasyn kýzetip, kishkentay nemerelerime bas-kóz bop otyramyn...". Nemis ýkimeti iylikpedi: "Nemisting elinde, nemisting jerinde túrsyz ba, nemisting tilin biluge mindettisiz!". Búl da nemis tilining bedeli men mәrtebesi ýshin jasalyp otyr. Qosh, Resey jogharydaghyday zang qabyldady. Al biz nege osynday zang qabyldamaymyz? "Oybay-au, qazaghynnyng teng jartysy qazaqsha bilmeydi, múnday zandy qalay qabyldaysyn?!" deydi birsypyra azamattarymyz. Bizdinshe, qabyldau qajet. Eshtenege qaramastan! Eshkimge jaltaqtamastan! Óz elin, óz tilin qúrmettey biletin memleketterding barshasy da osynday zang qabyldaghan jәne qabyldap otyr. Qazaq tilining bedeli men mәrtebesi ýshin biz de búl zandy qabyldaugha tiyispiz. Óitkeni sheginetin jer qalghan joq! Artymyzda - qúlama jar, tereng qúz! Endi sheginsek, endi kótkenshektesek (әdettegidey), tereng qúzgha qúlaymyz! Qazaq tilinen birjolata aiyrylyp qalamyz...
Ámir Núrtayúly.
"Jas Alash" gazeti
