Keybir bilermender hakim Abay ólenining "Qazaqtyng ózge júrttan sózi úzyn" degen bir tarmaghyn algha tartyp, shýbәsiz aqiqat sanap, últymyzdy sóz sapyrudan basqa tirligi joq, qauqarsyz halyqtardyng sanatyna qosady. Qazirgi qoghamdyq pikir alauyzdyghynyn, oppozisiyanyng sayasy berekesizdigining týpki sebebi sonyng kesirinen dep ton pishedi.

Qazirgi internet damyghan sandyq tehnologiya dәuirinde qazaq qana emes, kýlli әlem júrty sóz baghyp otyr. Oghan dәlel jahannyng manday aldy qaltaly adamy sanalatyn Ilon Masktyng tvitterde jariyalaghan jazbasyna degen júrttyng reaksiyasy. Qazannyng 3-kýni Mask Resey men Ukraina soghysyna baylanysty ózining "beybitshilik jobasyn" kóp talqysyna úsyndy. Onyng jobasy 4 týrli mazmúnnan túrady: Birinshisi - atalmysh Reseyge qosyldy delingen 4 oblysta Birikken Últtar Úiymynyng baqylauynda qaytadan halyqtyq referendum ótkizu. Ekinshisi - Ukrainanyng Kyrymnyng Reseyge tiyesili ekenin moyyndauy. Ýshinshi - Qyrymdy sumen qamdau. Tórtinshi - Ukraina beytarap maydanda qalu.

Masktyng jobasyna onlayn dauys bergen 2 million 74 myng adamnyng teng jartysynan astamy, atap aitqanda 60 payyzy ony qoldamaghan. Birinshisinen basqasy Kremlige, әriyne, mayday jaqty. Qazaqstannyng soltýstigi orys jeri dep jazba salghan Medvediev te, Duma serkeleri de, Masktyng sayasy kóregendigine rizashylyqtaryn bildirdi. Erjýrek Zelenskiy qarap qalsyn ba, "Sizderge Ukrainany qoldaytyn Mask únay ma, joq, Reseydi qoldaytyn Mask únay ma?" dep petisiya jariyalady. Oghan qatysqan 2 million adamnyng 80 payyzgha juyghy Ukrainany qoldaytyn Maskty tandaghan. Pikirtalas saldarynan Teslanyng jarnasy 9 payyzgha qúldyrap, Mask demde 10 million dollaryn joghaltqan.

Óz elinde ógeyding kýiin keship otyrghan qazaqtyng qolynda Nazarbaev dәuirinde el baylyghynyng mayly jiligine ie bolghan oligarhtardyng qymbat aksiyalarynyng birde-bir ýlesi joq ekeni shyndyq. Ekonomikalyq dәrmensizdik sayasy dәrmensizdikke әkelip soghyp otyr. Sol ýshinde auzy qisyq bolsa da sózi ótimdi bay balalarynyng sayasy ústanymyna baylanysty qoldan keler qayran joq. "Bas kespek bolsa da, til kespek joq", deytin qazaqty Tәnir bózinen aiyrsa da, sózinen aiyrmasyn.

Jýz tomdyq babalar sózining jaryq kórgeni belgili. Oghan notagha týsken 10 myng әn men 7 myng kýidi qosynyz. Álemde eshbir últta joq búl baylyqty qazaq "óner aldy - qyzyl til" degen sózuarlyghy, qúima qúlaqtyghy arqasynda, internet joq zamandardan bizge jetkizip otyr.

Qazaqtyng sózining sayasilanuy, taptyq kýresting qúralyna ainaluy qyzyl iydeologiyanyng kesirinen ekeni mәlim. Sonyng kesirinen aramyzda jýrekting sózin emes, týlki zamannyng sózin sóileytinderding kóbeygeni jasyryn emes. Jana Qazaqstan qúramyz desek, babalar serti men Batystyng sóz bostandyghyn toghystyryp, últtyq bolmysymyzgha qaytu basty túghyrymyz bolu kerek.

Esbol Ýsenúly

Abai.kz