Ortalyq saylau komissiyasy 14 qantarda týste saylaudyng aldyn ala qorytyndysyn jariyalady.
"Vlasti" saytynyng toptastyruynsha, búryn senat deputaty bolghan tórt adam qayta saylanghan. Senatqa oblys mәslihattarynyng bes hatshysy, tórt әkim orynbasary, eki audan әkimi, bir oblystyq basqarma jetekshisi, ministrlikting ortasha dәrejedegi bir jetekshisi ótken.
Saylanghandardyng ýsheui – әiel. Jana deputattardyng ortasha jasy - 53,6: eng ýlkeni – 62 jasta, eng jasy 42 jasta.
Ortalyq saylau komissiyasynyng mәlimetinshe, senbi kýni 17 oblystan, Astana, Almaty jәne Shymkent qalalarynan jiyny 20 deputat saylanuy tiyis. 20 orynnan 55 kandidat ýmitker. Almatydan – 4 kandidat, Almaty, Jetisu, Jambyl, Pavlodar, Soltýstik Qazaqstan, Týrkistan oblystarynyng әrqaysysynan eki kandidat qatysady. Qalghan aimaqtar men Shymkent, Astana qalalarynan ýsh kandidattan qatysady.
Saylaushylar tiziminde 3 168 mәslihat deputatynyng aty-jóni bar. Olardyng basym bóligi Týrkistan (317) jәne Qostanay oblystarynan (263).
Saylaushylardyng 50 payyzdan astamy dauys berse, saylau ótti dep sanalady. 50 payyzdan kóp dauys alghan kandidat saylanady.
Konstitusiya boyynsha senatqa әrbir oblys, respublikalyq manyzy bar qala men astanadan eki deputattan saylanady. Senatta preziydent taghayyndaghan 15 deputat qalghan. Biyl kezekten tys mәjilis saylauynan keyin (merzimi әzirge belgilengen joq) senattaghy on deputatty preziydent taghayyndaydy. Olardyng beseui Qazaqstan halqy assambleyasynyng úsynysy boyynsha tandalady.
Búryn Qazaqstan halqy assambleyasy mәjilisting toghyz deputatyn da saylaghan. Alayda 2022 jyly nauryzda preziydent Qasym-Jomart Toqaev "halyqqa joldauynda" mәjilis "eshkimge jasandy týrde artyqshylyq bermeui tiyis", saylaushylar landshaftynyng ainasy boluy kerek dep mәlimdegen. Ol assambleya kvotasy senatqa auystyrylyp, sany 9-dan 5-ke deyin azayady degen.
Byltyr mausymda Qazaqstan Konstitusiyasyna sәikes ózgerister engizildi. Búghan qosa, mәjilis deputattaryn partiya tizimi boyynsha ghana emes, bir mandatty okrug boyynsha saylaudy da qarastyratyn normalar engizilgen. Konstitusiyadan birinshi preziydentke qatysty normalar alynyp tastaldy. Biylik múny "demokratiyagha qadam" dep sipattasa, synshylar "ýstirt ózgerister men avtoritar biylik rejiymining saqtalyp qalghanyn" aitty.
Byltyr jyl sonynda senat deputattyghyna kandidat retinde tirkelmek bolghan birneshe azamattyq belsendining ótinishi qabyldanbady. Olar konstitusiyalyq qúqyqtarynyng búzylghanyn aitqan, al aimaqtyq saylau komissiyalary olardyng saylau zanynda jazylghan talaptargha sәikes emestigin algha tartqan.
Qazaqstanda senat preziydentting úsynysymen Jogharghy sot tóraghasy men sudiyalaryn, Adam qúqyqtary jónindegi uәkildi saylaydy. Senat preziydentting konstitusiyalyq sot tóraghasyn, últtyq bank jetekshisin, bas prokuror, ÚQK jetekshisi, jogharghy sot kenesi tóraghasyn taghayyndaugha kelisim beredi.
Elde senat ýsh jyl sayyn ótedi.
Abai.kz
