Byltyrghy ÚBT (últtyq birynghay test) esime týsse, esekke teris minip, Kenkelester auylyna  ketip bara jatqanday kýy keship, kónilim  qúrttap ketedi...

Áli esimde, bir top qyzdar bolyp, ÚBT-gha dayyndalyp túrghanbyz. Bir kezde kózildirigi múrnyna jabysyp qalghan bir aghay jýgirip keldi de:

- Qyzdar, bútqa dayynsyndar ma? - dep súrady.

- Búty nesi aghay? - dep súradym men.

- Bútqa keldinder me? Bút deymin?

- Bút emes, ÚBT ghoy aghay...

- Bәri bir emes pe? Búghan deyin BÚT bolatyn, qazir ÚBT bolypty. «Shpargalka» paydalanbandar, biyl erekshe tekseru bastalady!

Jogharghy oqu ornynan bilim alyp, Abay atam aitpaqshy, dýniyening bir «silikatnyy kiripishi» boludy armandap túrghanmyn, bir kezde betterin túmshalap alghan, qoldarynda avtomat, pistolet, granat, pulemet, minometi bar birneshe qaruly top jetip keldi. Kelgen bette bәri hormen:

- Hende hoh! -dedi ekinshi dýnie jýzilik soghystaghy pәshesterdey zәremizdi alyp. Biz sýmireyip túrmyz.

- Ruky vverh! Qoldaryndy kóterinder!

Bәrimiz qoldarymyzdy kóterip edik, qoltyghymyzgha jasyrghan «shpargal­kalarymyz» jerge týsip jatty. Úyaly telefondarymyzdy jinap aldy. Qasymda túrghan qyzdyng úrty búrtiyp túrghan.

- Auzyndy ash! - dep búiyrdy tekserushi.

- Auzy ashylmaydy,- dedim men.

- Nege?

- Keshe jelim jútyp qoyypty...

Byltyrghy ÚBT (últtyq birynghay test) esime týsse, esekke teris minip, Kenkelester auylyna  ketip bara jatqanday kýy keship, kónilim  qúrttap ketedi...

Áli esimde, bir top qyzdar bolyp, ÚBT-gha dayyndalyp túrghanbyz. Bir kezde kózildirigi múrnyna jabysyp qalghan bir aghay jýgirip keldi de:

- Qyzdar, bútqa dayynsyndar ma? - dep súrady.

- Búty nesi aghay? - dep súradym men.

- Bútqa keldinder me? Bút deymin?

- Bút emes, ÚBT ghoy aghay...

- Bәri bir emes pe? Búghan deyin BÚT bolatyn, qazir ÚBT bolypty. «Shpargalka» paydalanbandar, biyl erekshe tekseru bastalady!

Jogharghy oqu ornynan bilim alyp, Abay atam aitpaqshy, dýniyening bir «silikatnyy kiripishi» boludy armandap túrghanmyn, bir kezde betterin túmshalap alghan, qoldarynda avtomat, pistolet, granat, pulemet, minometi bar birneshe qaruly top jetip keldi. Kelgen bette bәri hormen:

- Hende hoh! -dedi ekinshi dýnie jýzilik soghystaghy pәshesterdey zәremizdi alyp. Biz sýmireyip túrmyz.

- Ruky vverh! Qoldaryndy kóterinder!

Bәrimiz qoldarymyzdy kóterip edik, qoltyghymyzgha jasyrghan «shpargal­kalarymyz» jerge týsip jatty. Úyaly telefondarymyzdy jinap aldy. Qasymda túrghan qyzdyng úrty búrtiyp túrghan.

- Auzyndy ash! - dep búiyrdy tekserushi.

- Auzy ashylmaydy,- dedim men.

- Nege?

- Keshe jelim jútyp qoyypty...

Sózime senbegen tekserushiler qasymdaghy qyzdyng auzyn kýshtep ashyp, ishinen úyaly telefonyn suyryp aldy. Sol eken, tekserushiler qyzdardyn  auyzdaryn anqita ashyp, kómekeylerine fonar jaryghymen qarap jatty. Shashymyzdyng arasyna dýrbimen qarady.  Bir kezde engezerdey jigit:

- Kóileginizding etegin kóteriniz...-dep sybyrlady.

- Nege?

- Yshqyrynyzda ne bar?

- Úyalmaysyz ba aghay, yshqyrymda yshqyr bar...

Úyatsyz eken, bas salyp, sumandaghan qolyn jýgirtip ótti. Betimdi basyp, esimnen tanyp qala jazdadym...  Osynday ospadar tekseristen keyin, ÚBT-gha kezekpen kire bastadyq. Mektepti altyn medalimen bitirgen qyz kirip ketken. Bir uaqytta botaday bozdap, baldaqpen shyghyp kele jatyr.

- Ne boldy? Baldaqpen shyghyp kele jatqanyng qalay?- dep jamyray súrastyq. Sóitsek, testten az bal jinap, qúlap qalatyndargha aldyn- ala baldaq beredi eken...

- Testte qanday súraqtar bar? - dep súradym men.

- Shekspirding shapany deydi. A) Oqaly, oyly shapan, ә) jyrtyq shapan, b) kir-kir shapan...

- Sen qaysy jauapqa toqtaldyn?

- Kýiip kettim! Shekspir qazaqtyng shapanyn qashan kiyip jýr? Ornymnan túrdym da, professorgha kelip: «Aghay, Shekspir shapan kiymegen, men test tapsyrudan bas tartamyn!»-dedim. Sóitsem, Shekspir bayaghy zamanda Shymkentke qydyryp kelgen deydi me, bir toygha qatysyp, shapan kiygen deydi me... Qúrysynshy!

- Súraqtar qyzyq, «Shynghyshannyng tisi qay jyly týsken?» deydi me, әnshi Roza Rymbaevanyng mashinasynyng nómiri qanday?» deydi me? «Ybyray Altynsarin nasybay atqan ba?» siyaqty sýmireygen súraqtar!  - dep kýiindi qúrbym qyzyp ketip. Bir kezde shirenip, bir abituriyent jigit keldi. Basynan bu búrqyrap túr. Keudesine júmyrtqa qoyyp edi, bes minutta pisip qaldy...

- Altyn medәling bar ma? - dep súradym men.

- Jogha,- dedi ol manghazdanyp,- qorghasyn medaligha bitirgenbiz...

- Onday da medali bar ma?

- Qalauyn tapsan, qalayy medali da alasyn!

Qayran, qazaqtyng búty... oi, keshirinizder, ÚBT-sy! Qor boldyn-au, jastarymyzdy qorladyn-au! Kónil-kýiim kýiip qalghan taba nanday bolyp, test tapsyryp otyrmyn... Maghan da Shekspirding shapany keldi... Shalaghay súýraqtargha qarnym ashyp, ishimning shúryldaghany. Sol eken, baqylaushy jigitter jetip kelip, ishime qúlaqtaryn tosqany...

- Ishinde kim sóilep jatyr?

- Úyaly telefon jútyp alghansyn!

Dereu ishimdi rentgenge týsirdi. Zont jútqyzdy. Týk tappady, ishek qarynymnan basqa. Sóitip jýrgende, testten tentek bolyp shyqtym. Qazir jyndyhanadamyn, Shekspirding shapanyn jamylyp jatyrmyn... Qayran, ÚBT!

ÚBT-ny tarqatyp aitayyn ba? ÚBT-úyatsyzdar, betsizder, topastar! Áne, kerek bolsa!

Abai.kz