Dýniyejýzilik densaulyq saqtau úiymynyng derekteri boyynsha adamnyng saulyghy medisina jýiesine nebәri 10 payyz tәueldi eken. Al, 50 payyzy ómir sýru sapasyna, densaulyqty nyghaytu mýmkindikterine, ómir saltyna tikeley baylanysty. Búl ýshin qogham da, jeke adam da bir kisidey júmylyp, kýsh-jigerlerin biriktiruleri qajet. Maqsat - tәn men ruhty sauyqtyru.   

BÚÚ-nyng "túraqty damu maqsattary"konsepsiyasynyng 3 maqsatynda densaulyqty kýtu kerektigi aitylady. Demek,barsha adamzattyng denining saulyghy basty baylyghy. Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev ótken jylghy Joldauynda densaulyq saqtau jýiesining tiyimdiligin arttyrugha erekshe nazar audardy. Búl rette Preziydent tapsyrmasyn oryndau maqsatynda Qazaqstan Ýkimetining 2021 jylghy 12 qazandaghy qaulysymen «Deni sau- últ» әrbir azamat ýshin sapaly jәne qoljetimdi densaulyq saqtau últtyq jobasy bekitilip, jýzege asyryluda. Jobanyng maqsaty – әrbir azamat ýshin sapaly jәne qoljetimdi densaulyq saqtaudy qamtamasyz etu, ol 2025 jylgha deyin eseptelgen jәne tórt týrli baghytta jýzege asyrylady: Birinshi baghyt – medisinalyq kómekting qoljetimdiligi men sapasyn arttyru. Ekinshi baghyt – epiydemiyalyq boljau men den qoidyng zamanauy jýiesin qalyptastyru. Ýshinshi baghyt – otandyq farmasevtika salasynyng damuyna yqpal etu. Tórtinshi baghyt – salauatty ómir saltyn ústanatyn halyqtyng ýlesin arttyrugha jәne búqaralyq sportty damytugha baghyttalghan is-sharalar. Preziydent bolashaqqa baghyttalghan bayypty baghdarlar men mindetterdi saralau barysynda densaulyq saqtau salasyna da airyqsha nazar audaru qajettigin basa aitty. Elimizding basty qúndylyghy – adam. Búl – aiqyn nәrse. Últ saulyghy jaqsy bolsa ghana, qogham ornyqty damidy. Densaulyq saqtau salasynda biraz reforma jýrgizildi.

«Auyryp em izdegenshe, auyrmay­tyn jol izde» demekshi, týrli syr­qattyng aldyn erterek alghan abzal. Ol ekonomikalyq jaghynan da memleketke arzan týsedi. Aurudyng órship ketpeuin túzaqtaytyn sharalardy der mezgilinde jýrgizu tiyimdiligin әkeleri sózsiz. Barynsha tazalyq saqtau qajet. Salamatty ómir saltyn ústanyp, salauatty jýrgenge ne jetsin. Aghzanyng qorghanysh qabiletin tabighy jolmen shyndau – últ densaulyghynyng basty kepili. Áriyne, dúrys tamaqtanu men dәrumenderdi útymdy paydalanu da aghzanyng syr bermeuine yqpal etedi. Kez kelgen elding eng basty baylyghy – últ saulyghy bolyp tabylatyndyghy sóz­siz. Mine, sondyqtan da búl iske barynsha jauapkershilikpen qaraghanymyz abzal. Densaulyq – tek jeke bastyng ghana emes, últymyzdyng da úly iygiligi. Dýniyejýzining órkeniyetti elderining barlyghynda derlik halyq densaulyghy, әsirese jastardyng densaulyghy basty últtyq qúndylyq jәne memlekettik sayasattyng basym baghdary bolyp tabylatyny belgili. Bizding baqytymyzdyng onnan toghyzy densaulyghymyzgha baylanysty. Árbir adam salauatty ómir saltyn saqtap, óz densaulyghyna saqtyqpen qarasa jarqyn ómirge jol ashylady.

Suleymenova S.J.

әl-Faraby atyndaghy QazÚU-dyng zang fakuliteti  azamattyq qúqyq jәne azamattyq is jýrgizu,enbek qúqyghy kafedrasynyng mengerushisi, zang ghylymdarynyng doktory, professor

Abai.kz