Últ bolyp úiysu, júrt bolyp júmylu jolynda ziyaly qauym ókilderining atqarar róli bólek. Kýni keshe Atyrauda ótken Últtyq Qúryltayda Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev «Yntymaghy jarasqan, ortaq maqsatqa úiysqan últ eshqashan útylmaydy.

Elding tútastyghy ziyaly qauymnyn birliginen bastalady. El aghalary auyzbirshilikti jәne úrpaqqa ónegeli boluy kerek», - dep Últ Ziyalylaryna óz qayyryluyn jasady. Sol Qúryltay tórinde meni qoghamymyzda airyqsha orny bar, sóz bastasa halyqty úiytar sheshen, kósh bastasa eldi erter kósem, ruhaniyat әlemindegi әigili túlghalardyng býgingi keskin-kelbeti men jauapkershiligi qatty oilandyrdy. Osy orayda «Qazaq oqyghanyn syilaydy, sonynan eredi. Qazaqty tura jolgha bastaytyny da, adastyratyny da oqyghany» degen Jýsipbek Aymauytovtyng sózi oigha oralady. Qay dәuirde de, qanday tarihy kezende de qoghamnyng negizgi qozghaushy kýshi – ZIYaLYLAR!

Rasynda, Mayqy biyding «Betege ketse – bel qalar, bekter ketse – el qalar, birliging ketse – neng qalar» degen naqyly dәl býgingi tanda tipti ómirsheng bolyp túr.

Keshegi Altyn Orda men býgingi Aq Ordagha deyin Qazaq Elining jýrip ótken kýngey-teriskeyli tarihynda qara halyqqa jaryq syilap, jol núsqaghan, ýmitin ýkilep, jiger bergen Túlghalar az emes.

Al, esimi elge mәshhýr býgingi keybir túlghalarymyz, Aqsaqaldarymyz, tarihshylarymyz, jazushylarymyz ai-kýnning amanynda bolary bolyp, boyauy singen týrli oqighalar turaly aitysyp, tartysyp, Alash kósemderi men kenes qayratkerlerin qaghystyryp, qyl ayaghy Shynghys hannyng tegine talasyp óspeytin elding balasynday ónbeytin daudy quyp, «óletúghyn tay ýshin, kóshetúghyn say ýshin» birining qoly birining jaghasynda jýrgen jaghdaylardy aqparat qúraldary men әdeumettik jelilerde az kórip jýrgen joqpyz. Preziydent sony menzese kerek.

Túrar Rysqúlov pen Súltanbek Qojanovty, Sәken Seyfullin men Alashordany, Maghjan Júmabaev pen Sәbit Múqanovty, Dinmúhamed Qonaev pen Júmabek Tәshenovti bir-birine qarsy qoyyp, elding ishin alatayday býldirip, bólip-jaru kimge qajet? Olardyng baghy men soryn, bary men joghyn jarystyrghannan býgingi úrpaqqa qanday ýlgi? Qanday ónege?..

Ár Túlghanyng óz biyigi bar. Bir Túlghany kóteru arqyly ekinshi Túlghagha kólenke týsiruding týkke keregi joq.

Barrikadanyng qay qaptalynda bolsa da Qazaq Elining Tәuelsizdigi jolynda barmaghy shaynauda, basy aidauda ketken Túlghalardyng bәri óz aldyna bir-bir ASQAR TAU! Árqaysynyng óz taghdyry bar. Óz sýiinishi, óz kýiinishi boldy. Olardyng kýres týrleri әrtýrli bolghanmen, týpki maqsat bir edi. Bәri Últtyq múrattar jolynda, QAZAQTYNG HAQY ýshin kýreste ómirlerin sarp etti. "Basyna as qúiyp, sabyna qarauyl qoyghan" zamanda últ bolyp úiysyp, júrt bolyp júmyludy kóksedi olar.

Býgin Túlghalardy jarystyratyn, alystyratyn zaman emes, Últtyq Múrattardy tabystyratyn, zaman!

Osy orayda, marqúm Nesipbek Aytúly aghamyzdyn:

Aghalar-ay!
Barynda az ghúmyrdy baghalamay,
Abaysyz adaspandar bir-birinnen,
Jaryqta jaynap túrghan samaladay.
Bolghanda halyq – teniz shalqyp jatqan,
Ózdering shyryldaytyn shaghaladay.
Auylyn pendelikting jaghalamay,
Basyna bir tóbening jinalsanshy,
Andyzdap, әr bútany saghalamay.
Ózdering qonaqtaytyn bәiterektin,
Tamyryn baltalamay, aralamay.
Shoqygha shyqsandarshy han kóterip,
Tartysyp bir-birindi tabalamay!
Qayran, Aghalar-ay... - degen óleng joldary eriksiz eske oralady...

Preziydentting Atyrau alabynda aitqan «Elimizde kózi ashyq, kókiregi oyau, bilimdi jastar kóp! Olardyng boyyna asyl qasiyetterdi siniruimiz qajet. Men ziyaly qauym ókilderining bir-birine әrdayym tilektes bolghanyn qalaymyn. Ózara janashyr bolu – elge janashyr bolu degen sóz. Úsaq-týiek әngimeni qoyyp, Qazaqty bólip-jarmay, jalpyúlttyq dengeyde oilaugha úmtylayyq!» degen jýrekjardy tilegin baytaq Qazaq dalasyndaghy kósh bastaghan el Aghalary Úran sekildi qabyldasa degen niyetimdi jetkizgim keledi.

Qazaq halqy taghdyrsheshti sәtterde Abaygha, Abay jazyp qaldyrghan jalghyz kitapqa jýginip otyrghan. Últ Ziyalylary úly oishyldyng «Birindi qazaq, biring dos, kórmesen, isting bәri – bos» degen sózin asqan jauapkershilikpen sezitnetin sәt keldi!

Qúrmetpen,

Janarbek Áshimjan, Elnúr Beysenbaev, Amanjol Áltay, Edil Janbyrshiyn, Qazybek Isa, Erlan Sayyrov, Aydos Sarym, Ermúrat Bapi, Rinat Zayytov, Jarqynbek Amantayúly.

Abai.kz