2013-shi jyldyng Syr eline bergen tartu-taralghysy az bolghan joq. Memlekettik qoldau óz aldyna,  tabandylyq pen tegeurindi tirlikting nәtiyjesinde san-salagha qan jýgirdi. Ónirding órisi keneydi. Oblystyng әleumettik-ekonomikalyq damuynda erekshe serpilis sezilgen jyl boldy desek, artyq aitqandyq emes.

    Eldi eleng etkizgen oqighalar men jarqyn janalyqtardyng kóshi jergilikti biylikting auys-týiisimen bastaldy. Qantardyng 17-sinde Elbasy Jarlyghymen oblys әkimi bolyp Qyrymbek Kósherbaev taghayyndaldy.

  Kóp úzamay, ong ózgerister de bayqaldy. Búghan deyin barlyq sala boyynsha 16 ónirding sonynda túrghan Qyzylorda oblysy investisiya tartu, qúrylys nysandaryn salu, salyq jinau boyynsha respublikada aldynghy qatargha shyqty. Jalpy, damu dinamikasy jóninen de aimaq ozyq boldy. Shiykizattyq emes sektorgha qúiylghan qarjy kólemi memlekettik budjetti eseptemegende 200 milliard tengening ýstine shyqty. Investisiyanyng basym bóligi ónerkәsip salasyna  tiyesili. Osy ónerkәsip kәsiporyndary jyl boyyna bir trillion 337 milliard tengening ýstinde ónim óndirdi. Sonyng ishinde, múnay ónimderin óndeu, himiya jәne jenil ónerkәsip, tamaq ónimderin óndiruding ýles salmaghy 65 mlrdtan asyp jyghyldy. Al  oblys qazynasy 178,9 milliard tengeni qúrap, budjetting jeke tabysy 21,7 milliard tengege úlghaydy.

2013-shi jyldyng Syr eline bergen tartu-taralghysy az bolghan joq. Memlekettik qoldau óz aldyna,  tabandylyq pen tegeurindi tirlikting nәtiyjesinde san-salagha qan jýgirdi. Ónirding órisi keneydi. Oblystyng әleumettik-ekonomikalyq damuynda erekshe serpilis sezilgen jyl boldy desek, artyq aitqandyq emes.

    Eldi eleng etkizgen oqighalar men jarqyn janalyqtardyng kóshi jergilikti biylikting auys-týiisimen bastaldy. Qantardyng 17-sinde Elbasy Jarlyghymen oblys әkimi bolyp Qyrymbek Kósherbaev taghayyndaldy.

  Kóp úzamay, ong ózgerister de bayqaldy. Búghan deyin barlyq sala boyynsha 16 ónirding sonynda túrghan Qyzylorda oblysy investisiya tartu, qúrylys nysandaryn salu, salyq jinau boyynsha respublikada aldynghy qatargha shyqty. Jalpy, damu dinamikasy jóninen de aimaq ozyq boldy. Shiykizattyq emes sektorgha qúiylghan qarjy kólemi memlekettik budjetti eseptemegende 200 milliard tengening ýstine shyqty. Investisiyanyng basym bóligi ónerkәsip salasyna  tiyesili. Osy ónerkәsip kәsiporyndary jyl boyyna bir trillion 337 milliard tengening ýstinde ónim óndirdi. Sonyng ishinde, múnay ónimderin óndeu, himiya jәne jenil ónerkәsip, tamaq ónimderin óndiruding ýles salmaghy 65 mlrdtan asyp jyghyldy. Al  oblys qazynasy 178,9 milliard tengeni qúrap, budjetting jeke tabysy 21,7 milliard tengege úlghaydy.

   Oblys budjetining 57 payyzy әleumettik salagha bólindi. Sonyng ishinde, densaulyq saqtau salasynda «Jol kartasy» baghdarlamasy qabyldanyp, asqynyp túrghan aurulardyng aldyn alugha qam - qareket jasaldy. Salany zamanauy medisinalyq qúral-jabdyqtarmen qamtamasyz etu maqsatynda bólingen qarjygha mamandandyrylghan 26 sanavtokólik, kompiuterli tomograf, taghy da basqa medisinalyq qúrylghylar alyndy. Qalalyq auruhana bazasynda Neyroinsulitti bólim ashyldy. «Jol kartasy» boyynsha sanaviasiya qúramyn dәrigerlermen tolyqtyru, perzentahana bólimshelerine neonatolog-dәrigerlerdi dayyndap oqytu jýzege asyryldy. Syr boyynda tuu kórsetkishining artyp, ana men sәby ólimining azangy, tuberkulez, qaterli isik aurulary kórsetkishining tómendeui saladaghy ilkimdi isterding qaytarymy bolar, sirә.

 Auqymdy júmystyng jemisi - «Beyneu-Bozoy-Shymkent» magistraldyq gaz qúbyry qúrylysynyng 1-shi kezenining ayaqtaluy. Elge qajet ómirsheng jobanyng negizinde Qyzylordada ekinshi avtomattandyrylghan gaz taratu stansiyasy iske qosyldy. Endi búdan bylay oblys ortalyghynda qys mezgilinde gaz jetispeushiligi problemasy bolmaydy. Búl «QazTransGaz Aymaq» AQ men Qyzylorda oblysy әkimdigi arasyndaghy kelisim negizinde investisiyalyq qarjygha atqarylghan júmys. Al,  2014 -2016-shy jyldar aralyghynda aimaqtyng 75 payyzy kógildir otynmen qamtylmaq.

Sonday-aq biyl Qyzyljarma kenishindegi jer asty su qoryn iygeru júmystary bastaldy. «Aqbúlaq» baghdarlamasy boyynsha 14 nysan paydalanugha berildi. Qyzylordadaghy kóp qabatty túrghyn ýilerding injenerlik jýielerin qayta janghyrtyp, ystyq sumen qamtamasyz etu maqsatynda oblystyq budjetten 45,6 million tenge bólinip, tehnika-ekonomikalyq negizdeme әzirlendi.

Qúrylys salu qarqyny boyynsha Syr óniri 2013 jyldyng birinshi jarty jyldyghynda-aq  respublikada birinshi oryngha shyqty.  Jylan jylynda bas-ayaghy 152 jana nysan paydalanugha berildi. Tóretam kentinde 100 kelushige, Shiyelide auysymyna 250 kelushige arnalghan emhanalar ashyldy. Talsuatta «Respublikalyq balalardy onaltu ortalyghynyn» filialy paydalanugha berilse, audandarda 15 dәrigerlik ambulatoriyalar men 2 felidsherlik akusherlik punkt iske qosyldy. 19 mektep pen 4 balabaqsha, jabyq múz aidyny, taghy da basqa nysandar el iygiligine berildi.

    8 nysan «Biznesting jol kartasy-2020» baghdarlamasy ayasynda salynsa, «Qoljetimdi baspana-2020» memlekettik baghdarlamasy boyynsha 91 túrghyn ýy paydalanugha berildi. Apatty jaghdaydaghy baspana mәselesin sheshu maqsatynda Titov qystaghynda nebәri tórt aidyng ishinde 24 pәterli baspana túrghyzylsa, Taldyaral eldi-mekeninde ýsh jarym aida jana mektep boy kóterdi.

     2013-te janalyghy kóp jәne aimaq basshysy tarapynan syngha da kóbirek ilikken - bilim salasy. Oblys әkimining qoldauymen 43 ýzdik pedagogqa bir million tengeden syiaqy tabystaldy. Qarapayym ústazdardyng «millioner» atanuy jyl enshisindegi aituly oqighanyng biri desek, birden 25 mektep diyrektorynyng qyzmetten ketui bilim salasyn óristetu jolyndaghy eng qatal sheshim boldy.

    Bala bolashaghyna degen janashyrlyq  últtyq biringhay testileu kezinde sezildi.  Emtihan qorytyndysy boyynsha joghary kórsetkishke nebәri bir-eki úpay jetpey qalghan týlekterdi demep jiberu ýshin oblys әkimining bilim granttary tabystaldy. Túrmysy tómen otbasylarynan shyqqan 123  mektep týlegi atalmysh granttardy iyelendi. Qazir olar oblysqa qajetti mamandyqtar boyynsha respublikamyzdyng joghary oqu oryndarynda tegin oqyp jatyr. Búdan bólek, ónirde ýsh auysymdyq mektepterding mәselesi týpkilikti sheshimin tapty. Apatty jaghdaydaghy mektepterding ornyna 9-y qaytadan salyndy.  

Oblysta mausym aiynda taghy bir iygilikti bastama bastau aldy. «Aqniyet» әleumettik әriptestik baghdarlamasy boyynsha tauday talaby bar 18 ben 60 jas aralyghyndaghy 77 auyl túrghynyna bir million tengege deyin qaytarymsyz grant sertifikattary tabystaldy. Qanatqaqty joba Qarmaqshy, Jalaghash, Syrdariya audandarynda jýzege asyryluda.

 Auyldyng әl-auqatyn kóteru maqsatynda shiykizattyq, infraqúrylymdyq, ónerkәsiptik quaty men basqa da manyzdy faktorlardy eskere kele, 43 tirek eldi-mekendi keshendi damytu qolgha alyndy. Sonyng ishinde, eng aldymen Sekseuil eldi-mekenining tynysy ashylghaly túr.

   Toghyz joldyng torabynda ornalasqan oblystyng tranzittik mýmkindigi mol. Óndiriske qajetti shiykizattyq qory orasan. Osy mýmkindikterdi paydalana otyryp, aimaqtyng ekonomikasyn әrtaraptandyru maqsatynda metallurgiyalyq klaster  qúrudyng tújyrymdamasy әzirlendi. Ónirding ontýstigindegi vanadiy ken ornynda bir emes, 10 shaqty qosalqy óndiris ornyn ashu jospargha kirdi. Qara jәne týsti metallurgiya ónerkәsibin jetildiru Syr óniri ýshin jana da dara betbúrys bolsa, shyny zauyty qúrylysynyng respublikalyq kartagha enui jyl ýlesindegi jetistikting  biri. Janartylmaly energiya kózderin paydalanu baghytynda Janaqorghan audanynda saghatyna 420 kvt elektr energiyasyn óndiretin kýn elektr stansiyasy iske qosyldy.

   Janasha serpin ala bastaghan Syr ónirinde «Bayqonyr gharyshtyq Jibek Joly» degen atpen arnayy ekonomikalyq aimaqtyng salynatyny belgili boldy. Oblystyng investisiyalyq imidjin kóteru, turizmdi damytu, memleketter arasyndaghy ekonomikalyq, sayasy - әriptestik baylanystardy nyghaytu maqsatynda  Qazaqstanda elshilik qyzmet atqaryp jýrgen 30-dan astam elshining gharysh ailaghynda boluy, sonday-aq  «Bayqonyr» investisiyalyq forumy men respublikalyq agroforumnyng úiymdastyryluy da oblys ýshin paydasy orasan aituly sharalar retinde este qaldy.  

  Al Syr diqandary 365 myng tonna ónimdi qambagha qúiyp, egemendik alghaly eng joghary rekordtyq kórsetkishke qol jetkizdi. Aymaq basshysynyng tapsyrmasymen «Kýrish konsorsiumy», odan song «Balyq konsorsiumy» qúryldy. Sharuany jýieli úiymdastyrudy kózdeytin búl bastamalar auyl túrghyndaryn bir serpiltse, Kýrish  óndiru jәne óndeu  qauymdastyghynyng tóraghasy, kәsipker Abzal Eraliyevting «Enbek Eri» atanuy qara jerden yrzyq nesibesin tergen diqandardyng mereyin ýstem etti.

    Jylan jylynyng ýlesindegi taghy bir airyqsha oqigha – tarihy terennen syr shertetin ólkening tarihiy-mәdeny múralaryn qorghaudy jәne nasihattaudy kózdeytin túnghysh ghylymiy-әdistemelik kenesting qúryluy. Keneske Qazaqstannyng YuNESKO - daghy túraqty ókili, jazushy, aqyn, qogham qayratkeri Oljas Sýleymenov tóraghalyq etedi. Eng tatymdysy – oblys әkimdigining múryndyq boluymen tendesi joq úly múranyng audioensiklopediyalyq núsqasy dayyndaldy. Túrmaghambet jyrau audaryp ketken «Shahnama» antologiyasy 22 jyrshynyng oryndauynda 48 diskte myng dana bolyp shyqty.

    Ayta ketu kerek, jergilikti biylikting pәrmenimen jyl sonynda  jolaushylar tasymalyn retteyin «Qyzylorda avtobus parki»  qúryldy. Al qantardan bastap bas shahargha 20 jana avtobus әkelinse, jyl ishinde taghy 100 avtobus alynady dep kýtilude. Qala kóshelerine ornatylghan jana ýlgidegi 31 baghdarsham men 42 avtobus ayaldamasy da 2013-ting enshisindegi júmystar. Sonymen qatar, elimiz boyynsha alghashqy ret Qyzylodanyng elektrondy kartasy әzirlendi. 15 myng gektar aumaqqa jasalghan gharyshtyq týsirilim nәtiyjesinde oblys ortalyghyndaghy jyljymaytyn mýlik nysandary esepke alynyp, qala kósheleri men injenerlik jýieler turaly tolyqqandy aqparat jinaqtaldy. Búl aldaghy uaqytta júmystardyng jýieli jýruine septigin tiygizbek.   

    Al Qazaqstannyng sayasy sarapshylary oblys әkimi Qyrymbek Eleuúly Kósherbaevty 2013 jyldyng «Prinsipshil sayasetkeri» dep tanydy.

   Sarapshylardyng pikirinshe, Qyrymbek Eleuúly az uaqyttyng ishinde Qyzylorda oblysynyng 2020-shy jylgha deyingi damu strategiyasynyng jobasyn dayyndatyp, toqtap qalghan qúrylys nysandaryn qayta jandandyrugha yqpal etti.Odan bólek, enbekaqyny uaqytyly tólemey jýrgen oblys aumaghyndaghy merdiger kompaniya basshylaryn tәrtipke shaqyryp, júmysshylardyng ailar boyy jinalghan qaryzdaryn tóletti.  Eng negizgisi, shildening ekisinde qúlaghan «Proton- M» zymyran tasyghyshynyng zardaptaryn jong jónindegi týitkildi algha tartyp, tabandylyghynyng nәtiyjesinde jyly jabylghaly túrghan mәselege Ýkimetting nazaryn audartty.

  Ótken jyl rasynda Qyzylorda oblysy ýshin tolaghay tabystargha toly boldy. Makroekonomikalyq túraqtylyqty qamtamasyz etu, halyqtyng әl-auqatyn jaqsartu jәne ekonomikany janartu baghytynda naqty sharalardyng qabyldanyp, jýzege asyryludyng  nәtiyjesin oblys halqy osy 2014 jyly da kóretin bolady.

  Al býginge deyin atqarylghan sharua bizding sózimiz ben isimizding bir arnada toghysyp, júdyryqtay júmyla alatynymyzdyng kórinisi.