Týrkiyanyng qanday uniyversiytetteri jurnalistika jәne aqparat mamandaryn oqytady?

Andatpa

Preziydentimiz Qasym-Jomart Toqaev Ghylym jәne joghary bilim ministrligine sheteldik ozyq ghylymy tehnologiyalardy Qazaqstangha әkelu maqsatynda jyl sayyn 500 ghalymnyng әlemning jetekshi ghylymy ortalyqtarynda taghylymdamadan ótuin qamtamasyz etudi tapsyrghan edi.

Otandyq ghalymdarymyzgha arnalghan ghylymy taghylymdama jetekshi sheteldik joghary jәne joghary oqu ornynan keyingi bilim beru úiymdarynda, ghylymy ortalyqtar men salalyq úiymdarda ghylymi, ghylymiy-tehnikalyq kadrlardyng biliktiligin arttyrugha baghyttalghan.

Bizge Shetelde kadrlar dayarlau jónindegi Respublikalyq Komissiya otyrysynyng 2023 jylghy 20 jeltoqsandaghy №23-32-7.5 hattamasyna sәikes Týrkiya Respublikasyndaghy Bashkent Uniyversiytetine «Áleumettik ghylymdar salasyndaghy menedjment» baghdarlamasy boyynsha 12 (on eki) ay ghylymy taghylymdamadan ótuge «Bolashaq» stiypendiyasy taghayyndaldy.

Qazaqstan Respublikasy Ghylym jәne joghary bilim ministrligining jәne «Halyqaralyq baghdarlamalar ortalyghy» AQ-nyng qoldauymen 2024 jylghy qyrkýiek aiynyng alghashqy aptasynda bizding Týrkiya Respublikasynyng astanasy Ankara qalasyndaghy Bashkent Uniyversiytetining Kommunikasiya fakulitetindegi ghylymy taghylymdamamyz bastaldy.

Búl maqalada «Bolashaq» Halyqaralyq baghdarlamasynyng «500 ghalym» jobasy boyynsha ótip jatqan ghylymy taghylymdamamyzdyng alghashqy aiynda jinaqtalghan Týrkiya Respublikasy uniyversiytetterining Kommunikasiya fakulitetterindegi bilim beru baghdarlamalarymen, professor-oqytushy qúramynyng jәne studentterining sandyq qúramy turaly mәlimettermen qysqasha tanystyrudy maqsat etip otyrmyz.

Kilt sózder: «Bolashaq» Halyqaralyq baghdarlamasy, «500 ghalym» jobasy, Týrkiya Respublikasy, Bashkent Uniyversiyteti, Kommunikasiya fakulitetteri, qoghammen baylanys, tanytym.

Kirispe

Týrkiya Respublikasy uniyversiytetterining Kommunikasiya fakulitetterinde jurnalistika jәne aqparat, qoghammen baylanys, televiziya jәne radio salalarynda keng auqymdy bilim beru baghdarlamalary bar. Týrkiya uniyversiytetteri kommunikasiya baghytynda jalpy bilim beruden salalyq mamandyqtargha deyin úsynatyn bilim beru baghdarlamalarynyng aluan týrliligimen, akademiyalyq jetistikterimen jәne jýrgizetin zertteulerimen tanymal. Týrkiya uniyversiytetterining Kommunikasiya fakulitetteri әlemdik dengeyde sapaly bilim beredi, jurnalistika jәne aqparat salasynda bolashaqqa baghyttalghan kәsiby mamandardy oqytyp, dayarlaydy.

Sonymen qatar, iskerlik kәsiby salamen tyghyz baylanysy bar Týrkiya uniyversiytetterining Kommunikasiya fakulitetterinde mansapqa úmtylghan studentterge taghylymdamadan ótuge, әlemdik dengeydegi jetekshi professor-oqytushylar qúramynyng jetekshiligimen ghylymy jobalar boyynsha júmys isteuge, kәsiby oqu baghdarlamalary men uniyversiytettik bilimnen keyin kәsiptik baghdar alugha barlyq jaghdaylar jasalghan.

Derekkózder

Maqalada Týrkiya Respublikasynyng astanasy Ankaragha qalasynda ótip jatqan ghylymy taghylymdamanyng barysynda jinaqtalghan naqty mәlimetter jariyalanyp otyr. Týrkiya uniyversiytetterindegi Kommunikasiya fakulitetterining qyzmeti turaly tikeley týrik tilindegi derekter toptastyrylyp, sarapqa salyndy.

Maqalany jazu barysynda Týrkiya Respublikasy Joghary bilim kenesining (Türkiye Cumhuriyeti Yükseköğretim Kurulu – YÖK) [1], Týrkiya qoghammen baylanystar qauymdastyghy (Türkiye Halkla İlişkiler Derneği) [2], Kommunikasiyalyq zertteuler qauymdastyghy (İletişim Araştırmaları Derneği) [3] jәne basqa da memlekettik jәne qoghamdyq mekemeler men úiymdardyng resmy sayttaryndaghy týrik tilinde jaryq kórgen maghlúmattargha taldau jasaldy.

Maqsat-mindetter

«Týrkiya Respublikasynda kommunikasiya jәne media salalaryndaghy ghylymy zertteuler jýrgizu tәjiriybesi» taqyrybyndaghy ghylymy taghylymdamamyzdyng jospar-kestesi boyynsha mynaday ghylymy is-sharalardy jýzege asyrudy josparlap otyrmyz:

- Týrkiya Respublikasy uniyversiytetterining Kommunikasiya fakulitetterindegi jurnalistika, qoghammen baylanys, jarnama, teleradio, t.b. bólimderining bilim beru baghdarlamalarynyng mazmúnyn zertteu;

- Týrkiya Respublikasy uniyversiytetterining Kommunikasiya fakulitetterindegi studenttermen jýrgiziletin oqu, oqu-әdistemelik, ghylymiy-zertteu, qoghamdyq jәne tәrbie júmystaryn zertteu;

- Týrkiya Respublikasy uniyversiytetterining Kommunikasiya fakulitetterindegi jurnalistika jәne qoghammen baylanys salasynda studentterge, magistranttargha jәne PhD doktoranttaryna arnalghan oqulyqtardy, oqu qúraldaryn, ghylymy jәne oqu-әdistemelik enbekterdi zertteu;

- Týrkiya Respublikasy uniyversiytetterining Kommunikasiya fakulitetterindegi studentterge, magistranttargha jәne PhD doktoranttaryna sabaq beretin professor-oqytushylardyng ghylymy jәne bilim beru salalaryndaghy júmys tәjiriybelerin zertteu;

- Týrkiya Respublikasynda shygharylatyn, әleumettik-gumanitarlyq salalar boyynsha Scopus jәne Web of Science halyqaralyq mәlimetter qoryna engizilgen ghylymy jurnaldardyng tәjiriybelerin zertteu;

- Týrkiya Respublikasynyng QS World University Ranking: Top Global Universities-ke kiretin ýzdik uniyversiytetterining ghylymiy-bilim beru salasyndaghy qyzmetterin zertteu;

- Týrkiya Respublikasy men Qazaqstan Respublikasy arasyndaghy ghylym jәne bilim beru salasyndaghy yntymaqtastyqty nyghaytudyng әdis-tәsilderin zertteu.

Býgingi tehnologiyanyng damuymen Týrkiya Respublikasyndaghy uniyversiytetterding Kommunikasiya fakulitetteri oqu ýderisine kóptegen erekshe janalyqtardy engizudi maqsat etip otyr. Jastargha aqparat berip qana qoymay, studentterdi shabyttandyratyn, qarym-qatynas esigin keng ashatyn jәne olardyng mansap jolynda daghdylar men shygharmashylyq oilaudy qamtamasyz etetin bilim ordalary – osy Kommunikasiya fakulitetteri dep aitugha bolady. Myndaghan janashyl kóshbasshylar dayarlanyp, alghashqy irgetasy jýz jyl búryn qalanghan búl fakulitetterding birinshi maqsaty – býgingi kommunikasiyalyq әlemge ózgeris engizu.

Maqalany jazu barysynda jurnalistika jәne aqparat, qoghammen baylanys salalary boyynsha ghylymiy-izdenis júmystaryn jýrgizip kele jatqan Týrkiya Respublikasy uniyversiytetterining Kommunikasiya fakulitetterinde qyzmet isteytin Gilman Senem Gençtürk Hızal [4, 5], Çiğdem Baskıcı, Yavuz Ercil, Yunus Gökmen [6], Ebru Akçay [7] jәne basqa da ghalymdarynyng zertteu әdisterine erekshe nazar audardyq.

Jinaqtalghan nәtiyjeler

Týrik tilinde jaryq kórgen aqparat kózderinen alynghan mәlimetterge sýiensek, 2023-2024 oqu jylynda Týrkiya Respublikasyndaghy 41 memlekettik jәne 21 arnayy qorlardyng qúryltayshylyghyndaghy, barlyghy 62 uniyversiytetting Kommunikasiya fakulitetteri studentterdi oqugha qabyldady. Búghan Soltýstik Kipr Týrik Respublikasy uniyversiytetterindegi 5 Kommunikasiya fakulitetin qossaq, týrik tilinde jurnalistika jәne aqparat, qoghammen baylanys jәne tanytym salalarynda bolashaq mamandardy oqytyp-dayarlaytyn Kommunikasiya fakulitetterding sany 67-ge jetedi. Sonday-aq júmysyn әli bastamaghan 4 fakulitet pen janadan ashylghan 5 fakulitetti qossaq, Týrkiyada 76 Kommunikasiya fakuliteti bar dep aitugha bolady.

Jalpy alghanda, Týrkiya Respublikasynyng memlekettik uniyversiytetterindegi Kommunikasiya fakulitetterining 1992 jyly belgilengen jýie tәrtibi boyynsha bólimderge bólinui odan әri jalghasyn tauyp otyr. 1992 jyly Týrkiyadaghy baspasóz jәne habar taratu mektepteri Kommunikasiya fakulitetterine ainaldyrylghan kezde búl fakulitetterde 3 bólim: jurnalistika, qoghammen baylanys jәne tanytym, radio, televiziya jәne kino bólimderi boluy kerek dep belgilengen edi.

Búl maqalada eng aldymen memlekettik uniyversiytetterdegi, sodan keyin arnayy qorlardyng qúryltayshylyghymen qúrylghan uniyversiytetterdegi Kommunikasiya fakulitetteri turaly mәlimetterdi ortagha salamyz.

Jogharyda aitylghanynday, Týrkiyadaghy memlekettik uniyversiytetterde 41 Kommunikasiya fakuliteti bar. Endi olargha jeke-jeke qysqasha toqtalayyq.

Týrkiyadaghy kommunikasiyalyq bilim Ystanbúl uniyversiytetindegi jurnalistika biliminen bastau alady. 1950 jyly Týrkiya jurnalister qauymdastyghynyng tapsyrysy boyynsha Ystanbúl uniyversiytetining ekonomika fakuliteti janynan Jurnalistika instituty qúryldy. Búl institutta әsirese arnayy bilik-bilimi joq, tәjiriybe jýzinde qalyptasqan jurnalisterdi oqytu qolgha alyndy. Institut 1980 jyly Jurnalistika jәne qoghammen baylanys mektebi dep ataldy. 1982 jyly ol Baspasóz jәne habar taratu mektebi bolyp ózgertildi jәne Ystanbúl uniyversiytetimen biriktirildi.

1992 jyly Ystanbúl uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti qúryldy. Býgingi tanda fakulitet 3 bólimde: jurnalistika, qoghammen baylanys jәne publisistika, radio, televiydenie jәne kino bólimderinde bilim beredi. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 308 studentke arnalghan. Barlyq bilim beru baghdarlamalary Kommunikasiyalyq zertteuler qauymdastyghy (İletişim Araştırmaları Derneği – ILAD) tarapynan akkreditteuden ótken. Osy ýsh bólimde 71 oqytushy qyzmet isteydi.

Ankara uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 1965 jyly YuNESKO-nyng qoldauymen Ankara uniyversiytetining baspasóz jәne basylym mektebi degen atpen qúrylghan. 1992 jyly Kommunikasiya fakuliteti bolyp qayta qúrylghan. Fakulitet 3 bólimde: jurnalistika, qoghammen baylanys jәne jarnama, radio, teledidar jәne kino bólimderinde bilim beredi. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 207 student. Fakulitetting barlyq 3 baghdarlamasy ILAD akkreditteuinen ótti. Fakulitette 29 oqytushy júmys isteydi.

Marmara uniyversiytetining Kommunikasiya fakulitetining negizi 1966 jyly qúrylghan Ystanbúl jeke jurnalistika mektebinen bastalady. Mektep 1971 jyly memleket qaramaghyna ótkizilip, Ystanbúl jurnalistika mektebi dep ataldy. 1982 jyly Marmara uniyversiytetine Baspasóz jәne habar taratu mektebi degen atpen qosyldy. Kommunikasiya fakuliteti bolyp 1992 jyly qúrylghan. Fakulitet 3 bólimde: jurnalistika, qoghammen baylanys jәne jarnama, radio, teledidar jәne kino bólimderinde bilim beredi. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 239 student. Fakulitette 97 professor-oqytushy qyzmet isteydi.

Ankara Hajy Bayram Vely uniyversiytetindegi Kommunikasiya fakulitetining negizi 1967 jyly ashylghan jeke Bashkent jurnalistika mektebinen bastalady. Mektep 1971 jyly memleket qaramaghyna ótkizilip, jurnalistika jәne qoghammen baylanys mektebi dep ataldy. 1981 jyly Gazy uniyversiytetine Baspasóz jәne habar taratu mektebi degen atpen qosyldy. Ol 1992 jyly Kommunikasiya fakuliteti bolyp ataldy. Fakulitet 2018 jyly Gazy uniyversiytetining qúramynan shygharylyp, janadan qúrylghan Ankara Hajy Bayram Vely uniyversiytetine qosyldy. Ol 3 bólimde: jurnalistika, qoghammen baylanys jәne jarnama, radio, teledidar jәne kino bólimderinde bilim beredi. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 253 student. Fakulitette 49 professor-oqytushy qúramy bar.

Ege uniyversiytetining Kommunikasiya fakulitetining negizi 1968 jyly ashylghan Izmir Karatash jeke jurnalistika mektebinen bastalady. Mektep 1971 jyly memleket qaramaghyna ótkizilip, Jurnalistika jәne qoghammen baylanys mektebi degen atpen Ege uniyversiytetine qosyldy. 1979 jyly ol Baspasóz jәne habar taratu mektebi dep ataldy. 1992 jyly Kommunikasiya fakuliteti bolyp qúryldy. Fakulitet 4 bólimde bilim beredi: bólimder jurnalistika, qoghammen baylanys jәne jarnama, radio, teledidar jәne kino jәne jarnama dep atalady. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 336 student. Fakulitetting barlyq baghdarlamalary ILAD akkreditteuinen ótken. Fakulitette 50 oqytushy júmys isteydi.

Anadolu uniyversiytetining Kommunikasiya ghylymdary fakulitetining negizi 1977 jyly Anadolu uniyversiyteti janynan qúrylghan Kino jәne teledidar mektebinen bastalady. 1980 jyly onyng atauy Kommunikasiyalyq ghylymdar fakuliteti bolyp ózgertildi. Fakulitet 4 bólimde: jurnalistika, qoghammen baylanys jәne jarnama, kommunikasiya dizayny jәne menedjment, kino jәne teledidar bólimderinde bilim beredi. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 331 student. Fakulitette 65 professorlyq-oqytushy qúramy bar.

Selchuk uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 1992 jyly qúrylyp, 1993-1994 oqu jylynan bastap studentterdi qabylday bastady. Fakulitet 4 bólimde: jurnalistika, qoghammen baylanys jәne jarnama, radio, teledidar jәne kino jәne jarnama bólimderinde bilim beredi. Barlyq 4 bólimde ekinshi mamandyq alu ýshin bilim beru baghdarlamalary bar. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – birinshi bilim boyynsha 326 student, ekinshi bilim boyynsha 316 student, barlyghy 642 student oqugha qabyldandy. Fakulitette 53 oqytushy júmys isteydi.

Galatasaray uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 1994 jyly qúrylghan. Studentterdi kommunikasiya degen jalpy atpen bir bólim retinde oqugha qabyldaydy, biraq onyng 3 salasy bar: olar – radioteledidar jәne kino, qoghammen baylanys jәne jarnama, jurnalistika jәne internet-habar taratu. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 33 student. Fakulitet ILAD akkreditteuinen ótken. Kommunikasiya fakulitetinde 11 oqytushy júmys isteydi.

Atatýrik uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 1997 jyly qúrylghan. Fakulitet 3 bólimde: jurnalistika, qoghammen baylanys jәne jarnama, radio, teledidar jәne kino bólimderinde bilim beredi. Múnda eki jaqty oqytady. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – jalpy alghanda 540 student, onyng ishinde birinshi bilim boyynsha 288 student jәne ekinshi bilim boyynsha 252 student. Fakulitetting birinshi bilim beru baghdarlamalary ILAD akkreditteuinen ótken. Fakulitette 32 oqytushy júmys isteydi.

Qojaely uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 1997 jyly qúrylyp, 1998-1999 oqu jylynan bastap studentterdi qabylday bastady. Fakulitet 5 bólimde: jurnalistika, vizualdy kommunikasiya dizayny, qoghammen baylanys jәne jarnama, radio, teledidar jәne kino jәne jarnama bólimderinde bilim beredi. Jurnalistika bóliminde ekinshi bilim beretin bólim de bar. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – barlyghy 344 student, onyng ishinde birinshi bilim beru boyynsha 260 student, ekinshi bilim beru boyynsha 84 student oqidy, fakulitette 33 oqytushy júmys isteydi.

Fyrat uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 1997 jyly qúrylyp, 2001-2002 oqu jylynan bastap studentterdi qabylday bastady. Fakulitet 4 bólimde: jurnalistika, vizualdy kommunikasiya dizayny, qoghammen baylanys jәne jarnama, radio, teledidar jәne kino bólimderinde bilim beredi. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – barlyghy 553 student, onyng ishinde birinshi bilim beru boyynsha 316 student, ekinshi bilim boyynsha 237 student oqidy. Fakulitette 17 oqytushy júmys isteydi.

Akdeniz uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 1998 jyly qúrylghan. Fakulitet 4 bólim boyynsha: jurnalistika, qoghammen baylanys jәne jarnama, radio, teledidar jәne kino jәne jarnama bólimderinde bilim beredi. Radio, teledidar jәne kino baghdarlamasy ILAD akkreditteuinen ótken. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 326 student. Fakulitette 29 professor-oqytushy júmys isteydi.

Erjiyes uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2001 jyly qúrylghan. Fakulitet 3 bólimde bilim beredi: olar jurnalistika, qoghammen baylanys jәne jarnama, radio, teledidar jәne kino bólimderi. Ýsh bólimde de ekinshi bilim beretin jәne qashyqtyqtan bilim beru baghdarlamalary bar. Fakulitetting birinshi bilim beru baghdarlamalary ILAD akkreditteuinen ótken. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – barlyghy 708 student, onyng ishinde birinshi bilim boyynsha 273 student, ekinshi bilim beru boyynsha 273 student, qashyqtan oqytu boyynsha 162 student oqidy. Fakulitette 30 professorlyq-oqytushy qúramy júmys isteydi.

Mersin uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2001 jyly qúrylghan. Fakulitet eki bólimde: jurnalistika jәne radio, televiydenie jәne kino bólimderinde bilim beredi. Fakulitetting «Radio, teledidar jәne kino» baghdarlamasy ILAD akkreditteuinen ótti. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 148 student. Fakulitette 12 oqytushy júmys isteydi.

Trabzon uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2003 jyly Qaradeniz tehnikalyq uniyversiytetining qúramynda qúryldy. Fakulitet 2018 jyly Trabzon uniyversiytetining qaramaghyna ótkizildi. Fakulitet 2 bólimde: jurnalistika, qoghammen baylanys jәne jarnama bólimderinde bilim beredi. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 148 student. Fakulitette 13 oqytushy júmys isteydi.

Hajettepe uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2005 jyly qúrylghan. Fakulitette studentterdi qabyldaytyn «Kommunikasiya ghylymdary» dep atalatyn bir ghana bakalavriat baghdarlamasy bar. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 75 student. Fakulitette 16 oqytushy júmys isteydi.

Chukurova uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2006 jyly qúrylghan. Fakulitet ýsh bólim boyynsha: jurnalistika, kommunikasiya ghylymdary, radio, televiydenie jәne kino bólimderinde bilim beredi. Radio, teledidar jәne kino baghdarlamasy ILAD akkreditteuinen ótken. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 237 student. Fakulitette 17 professor-oqytushy júmys isteydi.

Sivas Jumhuriyet uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2007 jyly qúrylghan. Fakulitet 3 bólimde: jurnalistika, qoghammen baylanys jәne jarnama, radio, televiydenie jәne kino bilim beredi jәne barlyq 3 bólimde de ekinshi bilim beru baghdarlamalary bar. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – jalpy alghanda 549 student, onyng ishinde birinshi bilim beru boyynsha 286 student, ekinshi bilim boyynsha 263 student student bilim alady. Fakulitette 20 oqytushy júmys isteydi.

Giyresun uniyversiyteti Tiyrebolu Kommunikasiya fakuliteti 2008 jyly qúrylghan. Fakulitet 3 bólimde: jurnalistika, qoghammen baylanys jәne jarnama, radio, teledidar jәne kino bólimderinde bilim beredi. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 222 student oqidy. Fakulitette 14 oqytushy júmys isteydi.

Gýmýshhane uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2008 jyly qúrylghan. Fakulitet 3 bólimde: jurnalistika, qoghammen baylanys jәne jarnama, radio, televiydenie jәne kino bólimderinde bilim beredi. Barlyq 3 bólimde ekinshi bilim beru baghdarlamalary bar. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – jalpy alghanda 404 student, onyng ishinde birinshi bilim boyynsha 212 student, ekinshi bilim boyynsha 192 student oqidy. Fakulitette 20 professor-oqytushy júmys isteydi.

Yozgat Bozok uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2009 jyly qúrylghan. Fakulitet ýsh bólimde: jurnalistika, qoghammen baylanys jәne jarnama, radio, teledidar jәne kino bólimderinde bilim beredi. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 212 student. Fakulitette 12 oqytushy júmys isteydi.

Gaziantep uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2010 jyly qúrylghan. Fakulitet eki bólimde: jurnalistika jәne qoghammen baylanys jәne jarnama bólimderinde bilim beredi. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 184 student. Osy eki bólimde 7 oqytushy júmys isteydi.

Dikle uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2010 jyly qúrylghan. Fakulitet eki bólimde: jurnalistika jәne qoghammen baylanys jәne jarnama bólimderinde bilim beredi. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 159 student. Osy eki bólimde 7 oqytushy qyzmetker júmys isteydi.

IYnóný uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2010 jyly qúrylghan. Fakulitet 3 bólimde: jurnalistika, qoghammen baylanys jәne jarnama, radio, teledidar jәne kino bólimderinde bilim beredi. Onyng ishinde qoghammen baylanys jәne tanytym bóliminde qashyqtyqtan bilim beru baghdarlamasy da bar. Fakulitetting «Qoghammen baylanys jәne tanytym» baghdarlamasy ILAD akkreditteuinen ótken. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – barlyghy 394, onyng ishinde birinshi bilim boyynsha 250 student, qashyqtyqtan oqytu boyynsha 144 student oqidy. Fakulitette 21 oqytushy júmys isteydi.

Kastamonu uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2010 jyly qúrylghan. Fakulitet 3 bólimde: jurnalistika, qoghammen baylanys jәne jarnama, radio, teledidar jәne kino bólimderinde bilim beredi. Sonymen qatar әr bólimde ekinshi bilim beru baghdarlamasy bar. Fakulitetting «Radio, teledidar jәne kino» baghdarlamasy ILAD akkreditteuinen ótken. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – jalpy alghanda 414 student, birinshi bilim boyynsha 222 student, ekinshi bilim boyynsha 192 student oqidy. Fakulitette 16 oqytushy júmys isteydi.

Mush Alparslan uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2010 jyly qúrylghan. Fakulitette jurnalistika bólimi boyynsha ghana bilim beriledi. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 54 student. Bólimde 4 oqytushy júmys isteydi.

Ondokuz Mayys uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2010 jyly qúrylghan. Fakulitet 4 bólimde: jurnalistika, qoghammen baylanys jәne jarnama, kommunikasiya jәne dizayn, radio, teledidar jәne kino bólimderinde bilim beredi. Qoghammen baylanys jәne tanytym bólimining ekinshi bilim beru baghdarlamasy da bar. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – barlyghy 350 student, birinshi bilim beru boyynsha 286 student, ekinshi bilim beru boyynsha 64 student oqidy. Fakulitette 18 professor-oqytushy júmys isteydi.

Hatay Mústafa Kemal uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2010 jyly qúrylghan. Fakulitet 3 bólim boyynsha: jurnalistika, qoghammen baylanys jәne jarnama, radio, teledidar jәne kino bólimderinde bilim beredi. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 120 student. Fakulitette 13 oqytushy júmys isteydi.

Zonguldak Býlent Ejevit uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2010 jyly qúrylghan. Studentter fakulitettegi qoghammen baylanys jәne tanytym bólimine ghana qabyldanady. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 54 student. Fakulitette 6 oqytushy júmys isteydi.

Aydyn Adnan Menderes uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2011 jyly ashyldy. Fakulitet 4 bólimde: jurnalistika, vizualdy kommunikasiya dizayny, qoghammen baylanys jәne jarnama, radio, teledidar jәne kino bólimderinde bilim beredi. Qoghammen baylanys jәne jarnama bóliminde ekinshi bilim beru baghdarlamasy da bar. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – jalpy alghanda 350 student, birinshi bilim boyynsha 296 student, ekinshi bilim boyynsha 54 student oqidy. Fakulitette 26 oqytushy júmys isteydi.

Pamukkale uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2011 jyly qúrylghan. Studentter fakulitettegi qoghammen baylanys jәne tanytym bólimine ghana qabyldanady. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 74 student. Fakulitette 5 oqytushy júmys isteydi.

Chanakkale 18 Mart uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2011 jyly qúrylghan. Fakulitet eki bólimde: jurnalistika jәne radio, televiydenie jәne kino bólimderinde bilim beredi. Radio, televiydenie jәne kino bólimi ekinshi bilim beredi. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – barlyghy 222 student, birinshi bilim boyynsha 148 student, ekinshi bilim boyynsha 74 student oqidy. Fakulitette 23 oqytushy júmys isteydi.

Niyghde Ómer Halis Demir uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2011 jyly qúrylghan. Fakulitet 3 bólimde: jurnalistika, qoghammen baylanys jәne jarnama, radio, teledidar jәne kino bólimderinde bilim beredi. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 212 student. Fakulitette 14 oqytushy júmys isteydi.

Sýleyman Demiyrel uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2011 jyly qúrylghan. Fakulitet 4 bólimde: jurnalistika, kórneki kommunikasiya dizayny, qoghammen baylanys jәne jarnama, radio, teledidar jәne kino bólimderinde bilim beredi. Kórneki kommunikasiya dizayny bóliminen basqa bólimderde ekinshi bilim beru baghdarlamalary bar. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – jalpy alghanda 750 student, birinshi bilim beru boyynsha 402 student, ekinshi bilim boyynsha 348 student oqidy. Fakulitette 24 oqytushy júmys isteydi.

Ushak uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2011 jyly qúrylghan. Fakulitet 4 bólimde: jurnalistika, qoghammen baylanys jәne jarnama, radio, teledidar jәne kino, jana media jәne kommunikasiya bólimderinde bilim beredi. Jurnalistika bóliminen basqa bólimderde ekinshi bilim beru baghdarlamalary bar. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – barlyghy 509 student, birinshi bilim boyynsha – 297 student, ekinshi bilim boyynsha – 212 student oqidy. Fakulitette 13 oqytushy júmys isteydi.

Aqsaray uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2012 jyly qúrylghan. Fakulitet eki bólimde: jurnalistika, qoghammen baylanys jәne jarnama bólimderinde bilim beredi. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 128 student. Fakulitette 9 oqytushy júmys isteydi.

Bolu Abant Izzet Baysal uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2012 jyly qúrylghan. Fakulitet 3 bólimde: jurnalistika, qoghammen baylanys jәne jarnama, radio, teledidar jәne kino bólimderinde bilim beredi. Jurnalistika, qoghammen baylanys jәne tanytym bólimderinde ekinshi bilim beru baghdarlamalary bar. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – jalpy alghanda 340 student, birinshi bilim berude 222 student, ekinshi bilim boyynsha 118 student oqidy. Fakulitette 23 oqytushy júmys isteydi.

Sakariya uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2012 jyly qúrylghan. Fakulitet 4 bólim boyynsha: jurnalistika, qoghammen baylanys jәne jarnama, kommunikasiya jәne dizayn, radio, teledidar jәne kino bólimderinde bilim beredi. Jurnalistika, qoghammen baylanys jәne jarnama, kommunikasiya jәne dizayn bólimderi ILAD akkreditteuinen ótken. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 274 student. Fakulitette 21 oqytushy júmys isteydi.

Munzur uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2012 jyly qúrylghan. Fakulitet eki bólim boyynsha: qoghammen baylanys jәne tanytym, radio, televiydenie jәne kino bólimderinde bilim beredi. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 108 student. Fakulitette 8 oqytushy júmys isteydi.

Karabýk uniyversiyteti Týrker Inanoghlu Kommunikasiya fakuliteti 2016 jyly qúrylghan. Fakulitet eki bólimde: jurnalistika jәne radio, televiydenie jәne kino bólimderinde bilim beredi. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 96 student. Fakulitette 8 oqytushy júmys isteydi.

Manisa Jelal Bayar uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2016 jyly qúrylghan. Fakulitet tek qana qoghammen baylanys jәne tanytym bólimine studentter qabyldaydy. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 54 student. Fakulitette 9 oqytushy júmys isteydi.

Týrkiya Respublikasynda arnayy qorlardyng qúryltayshylyghyndaghy 21 qúryltay uniyversiytetining Kommunikasiya fakulitetteri studentterdi oqugha qabyldaydy. Búl fakulitetterding memlekettik uniyversiytetterdegi Kommunikasiya fakulitetterinen basty aiyrmashylyghy – olar úsynatyn bakalavriat baghdarlamalarynyng aluan týrliliginde. Eng kóp baghdarlama әrtýrliligimen Ystanbúl Bilgy uniyversiyteti, Ýskýdar uniyversiyteti, Ystanbúl Aydyn uniyversiyteti, Ystanbúl Beykent uniyversiyteti, Bahcheshehir uniyversiyteti jәne Ystanbúl Medipol uniyversiyteti erekshe oryn alady.

Ystanbúl Bilgy uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 1996 jyly qúrylghan. Fakulitet 8 baghdarlama: sifrlyq oiyn dizayny, vizualdy kommunikasiya dizayny, qoghammen baylanys jәne tanytym, kommunikasiyalardy jobalau jәne basqaru, radio, teledidar jәne kino, jarnama, óner jәne mәdeniyetti basqaru, jana media jәne kommunikasiya baghdarlamalary boyynsha bilim beredi. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota boyynsha 623 student oqidy. Fakulitette 34 oqytushy júmys isteydi.

Yediytepe uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 1996 jyly qúrylghan. Fakulitet 5 bólim boyynsha: jurnalistika, vizualdy kommunikasiya dizayny, qoghammen baylanys jәne tanytym, radio, teledidar jәne kino, jarnama dizayny jәne kommunikasiya bólimderinde bilim beredi. Fakulitetting jurnalistika bóliminen basqa barlyq 4 baghdarlamasy ILAD akkreditteuinen ótken. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 284 student oqidy. Fakulitette 23 oqytushy júmys isteydi.

Bashkent uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 1997 jyly qúrylghan. Fakulitet ýsh bólim boyynsha: qoghammen baylanys jәne tanytym, kommunikasiya jәne dizayn, radio, teledidar jәne kino bólimderinde bilim beredi. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 148 student. Fakulitetting barlyq 3 baghdarlamasy ILAD akkreditteuinen ótken. Fakulitette 20 oqytushy júmys isteydi.

Maltepe uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 1997 jyly qúrylghan. Fakulitet 5 bólim boyynsha: jurnalistika, kórneki kommunikasiya dizayny, qoghammen baylanys jәne tanytym, qoghammen baylanys jәne tanytym (aghylshyn tili), radio, teledidar jәne kino bólimderinde bilim beredi. Fakulitetting barlyq baghdarlamalary ILAD akkreditteuinen ótken. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 185 student. Fakulitette 26 professorlyq-oqytushy júmys isteydi.

Bahcheshehir uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 1998 jyly qúrylghan. Fakulitet 6 bólim boyynsha: sifrlyq oiyn dizayny, qoghammen baylanys jәne tanytym, kommunikasiya jәne dizayn, jarnama, kino jәne teledidar, jana media bólimderinde bilim beredi. Qoghammen baylanys jәne tanytym baghdarlamasy ILAD akkreditteuinen ótken. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 318 student. Fakulitette 34 oqytushy júmys isteydi.

Kadir Has uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2000 jyly qúrylghan. Fakulitet 5 bólim boyynsha: kórneki kommunikasiya dizayny, qoghammen baylanys jәne tanytym, radio, teledidar jәne kino, jarnama jәne jana media bólimderinde bilim beredi. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 202 student. Fakulitette 19 oqytushy júmys isteydi.

Ystanbúl kommersiya uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2001 jyly qúrylghan. Fakulitet 3 bólimde: kórneki kommunikasiya dizayny, qoghammen baylanys jәne tanytym, media jәne kommunikasiya bólimderinde bilim beredi. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 177 student. Fakulitette 22 professor-oqytushy júmys isteydi.

Izmir ekonomika uniyversiyteti Kommunikasiya fakuliteti 2001 jyly qúrylghan. Fakulitet 3 bólimde: qoghammen baylanys jәne jarnama, kino jәne sifrlyq media, jana media jәne kommunikasiya bólimderinde bilim beredi. Fakulitettegi barlyq 3 baghdarlama ILAD akkreditteuinen ótken. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 134 student. Fakulitette 14 professor-oqytushy júmys isteydi.

Yashar uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2001 jyly qúrylghan. Fakulitet 4 bólimde: kórneki kommunikasiya dizayny, qoghammen baylanys jәne jarnama, radio, teledidar jәne kino, jana media jәne kommunikasiya bólimderinde bilim beredi. Qoghammen baylanys jәne jarnama, radio, teledidar jәne kino baghdarlamalary ILAD akkreditteuinen ótti. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 188 student. Fakulitette 25 professor-oqytushy júmys isteydi.

Ystanbúl Arel uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2007 jyly qúrylghan. Fakulitet 5 bólim boyynsha: jurnalistika, kórneki kommunikasiya dizayny, qoghammen baylanys jәne jarnama, kino jәne teledidar, jana media jәne kommunikasiya bólimderinde bilim beredi. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 185 student. Fakulitette 15 oqytushy júmys isteydi.

Ystanbúl Aydyn uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2007 jyly qúrylghan. Fakulitet 7 bólimde: jurnalistika, kórneki kommunikasiya dizayny, qoghammen baylanys jәne tanytym, radio, teledidar jәne kino, jarnama, televiziya habarlaryn dayarlau jәne baghdarlamalau, jana media jәne kommunikasiya bólimderinde bilim beredi. Olardyng ishinde jurnalistika, qoghammen baylanys jәne tanytym, radio, teledidar jәne kino, jarnama, televiziya habarlaryn dayarlau jәne baghdarlamalau baghdarlamalary ILAD akkreditteuinen ótken. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 422 student. Fakulitette 31 professor-oqytushy júmys isteydi.

Ystanbúl Beykent uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2008 jyly qúrylghan. Fakulitet 7 bólim boyynsha: sandyq oiyn dizayny, kórneki kommunikasiya dizayny, qoghammen baylanys jәne jarnama, media jәne kommunikasiya, televiziya habarlaryn dayarlau jәne baghdarlamalau, jana media, jana media (aghylshyn tili) bólimderi boyynsha bilim beredi. Qoghammen baylanys jәne jarnama, televiziya habarlaryn dayarlau jәne baghdarlamalau baghdarlamalary ILAD akkreditteuinen ótken. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 466 student. Fakulitette 33 oqytushy júmys isteydi.

Ystanbúl Yeny Yýzyyl uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2009 jyly qúrylghan. Fakulitet 4 bólimde: kórneki kommunikasiya dizayny, qoghammen baylanys jәne jarnama, radio, teledidar jәne kino, jana media jәne kommunikasiya bólimderinde bilim beredi. Radio, teledidar jәne kino baghdarlamasy ILAD akkreditteuinen ótken. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 123 student. Fakulitette 19 oqytushy júmys isteydi.

Ystanbúl Medipol uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2009 jyly qúrylghan. Fakulitet 6 bólim boyynsha: jurnalistika, qoghammen baylanys jәne jarnama, qoghammen baylanys jәne jarnama (aghylshyn tilinde), media jәne beyneleu óneri, radio, teledidar jәne kino, jana media jәne kommunikasiya bólimderinde bilim beredi. Qoghammen baylanys jәne jarnama, media jәne beyneleu óneri, radio, teledidar jәne kino baghdarlamalary ILAD akkreditteuinen ótken. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 414 student. Fakulitette 23 professor-oqytushy qúramy júmys isteydi.

Ýskýdar uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2011 jyly qúrylyp, 2013-2014 oqu jylynda alghashqy studentterin qabylday bastady. Fakulitet 7 bólimde: mulitfilim jәne animasiya, jurnalistika, kórneki kommunikasiya dizayny, qoghammen baylanys jәne tanytym, radio, teledidar jәne kino, jarnama, jana media jәne kommunikasiya bólimderinde bilim beredi. Fakulitetting jurnalistika, kórneki kommunikasiya dizayny jәne jarnama baghdarlamalary ILAD akkreditteuinen ótken. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 407 student. Fakulitette 33 oqytushy júmys isteydi.

Ibn Haldun uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2015 jyly qúrylghan. Fakulitette studentterdi tek jana media jәne kommunikasiya bólimi ghana qabyldaydy. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 15 student. Fakulitette 7 oqytushy júmys isteydi.

Fenerbahche uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2016 jyly qúrylghan. Fakulitet 3 bólim boyynsha: qoghammen baylanys jәne jarnama, radio, teledidar jәne kino, jana media jәne kommunikasiya bólimderinde bilim beredi. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 83 student. Fakulitette 11 oqytushy júmys isteydi.

Hasan Kalionju uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2017 jyly qúrylghan. Fakulitet 3 bólimde: sifrlyq oiyn dizayny, kórneki kommunikasiya dizayny, radio, teledidar jәne kino bólimderinde bilim beredi. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 89 student. Fakulitette 9 oqytushy júmys isteydi.

Ankara Medipol uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2018 jyly qúrylghan. Fakulitetke studentterdi tek qoghammen baylanys jәne jarnama bólimi ghana qabyldaydy. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 52 student. Fakulitette 4 oqytushy júmys isteydi.

Avrasia uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2021 jyly qúrylghan. Fakulitetting kórneki kommunikasiya dizayny jәne jana media jәne kommunikasiya bólimderi studentterdi oqugha qabyldaydy. 2023-2024 oqu jylyndaghy kvota sany – 64 student. Alayda fakulitet betinde de, ÖSYM (Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi – Týrkiya Ólsheu, tandau jәne ornalastyru ortalyghy) kvota núsqaulyghynda da oqytushylar turaly aqparat joq. Studenttik kvota oqytushysy joq fakulitetterge berilgen siyaqty.

Istinie uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 2021 jyly qúrylghan. Fakulitette 4 bólim: kórneki kommunikasiya dizayny, qoghammen baylanys jәne jarnama, radio, teledidar jәne kino, jana media jәne kommunikasiya bólimderi bar. 2023-2024 oqu jylyndaghy fakulitetke bólingen kvota sany – 144 student. Fakulitette 11 oqytushy júmys isteydi [8, 9].

Qorytyndy

Týrkiya Respublikasynyng uniyversiytetterinde jurnalistika jәne aqparat, qoghammen baylanys jәne tanytym salasynda joghary bilimdi mamandar dayarlau maqsatynda ashylghan, biraq belsendi týrde júmys jýrgize qoymaghan 4 Kommunikasiya fakuliteti bar. Týrkiyanyng memlekettik uniyversiytetterinde qúrylghanymen, Bursa tehnikalyq uniyversiytetinde 2010 jyly, Ankara әleumettik ghylymdar uniyversiytetinde 2018 jyly, Ankara Yyldyrym Beyazyt uniyversiytetinde 2018 jyly, Boghazichy uniyversiytetinde 2021 jyly ashylghan tórt Kommunikasiya fakuliteti býginge deyin óz qyzmetkerlerin iriktep qalyptastyrmaghan jәne studentterdi qabyldamaghan.

Búghan qosa Týrkiyadaghy bes uniyversiytette Kommunikasiya fakulitetterin qúru josparlanyp otyr. Atap aitqanda, «Resmi Gazete» basylymynyng 2023 jylghy 3 tamyzdaghy sanynda taghy da 4 memlekettik uniyversiytette Kommunikasiya fakulitetterin ashu turaly Preziydent Jarlyghy jaryq kórdi. Soghan oray Kilis 7 Aralyk uniyversiytetinde, Bandyrma Onedy Eilýl uniyversiytetinde, Kahramanmarash Istiklal uniyversiytetinde, Mimar Sinan kórkem óner uniyversiytetinde jәne arnayy qordyng qúryltay uniyversiyteti Altynbash uniyversiytetinde Kommunikasiya fakulitetin ashu turaly sheshim qabyldandy.

Kommunikasiya fakulitetterinde studentterge sabaq beretin professor-oqytushylar qúramynyng sanyna qarasaq, 97 oqytushysy bar jәne ýsh bólim boyynsha bilim beretin Marmara uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti aldynghy orynda ekenin atap kórsetkimiz keledi. Odan keyingi orynda Kommunikasiya fakulitetinde 71 professor-oqytushy qyzmet isteytin Ystanbúl uniyversiyteti túr. Oqytushylardyng sany jaghynan ýzdik ýshtikte Kommunikasiya fakulitetterinde 65 oqytushy sabaq beretin Anadolu uniyversiyteti jәne 53 oqytushy júmys isteytin Selchuk uniyversiyteti bar ekenin aitugha bolady.

Basqa jaghynan alyp qarasaq, Týrkiyanyng Anadoly aimaghynyng kóptegen qalalaryndaghy uniyversiyetterde ashylghan Kommunikasiya fakulitetteri studentterge sapaly bilim beretin oqytushymen qamtamasyz etu barysynda qiyndyqtargha tap bolyp otyrghany qúpiya emes. Mysaly, Mush, Zonguldak, Denizli, Tunjeli, Karabýk, Manisa, Aksaray, Diyarbakyr jәne Gaziantep siyaqty qalalardaghy uniyversiytetterde qúrylghan Kommunikasiya fakulitetterinde júmys isteytin oqytushylardyng sany 10-gha da jetpeydi.

Búghan kerisinshe, 2023-2024 oqu jylynda bólingen kvotalardy eskere otyryp, Yspartadaghy Sýleyman Demiyrel uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti 750 adamgha arnalghan kvotamen eng kóp studentti qabyldaghan joghary oqu orny bolyp otyr. Búl fakulitetten keyin 708 studenttik kvotamen Erjiyes uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti, 642 kvotamen Selchuk uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti, 553 kvotamen Fyrat uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti, 549 kvotamen Sivas Jumhuriyet uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti, 540 kvotamen Atatýrik uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti jәne 509 kvotamen Ushak uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti aldynghy saptardan kórinip otyr. Memlekettik uniyversiytetterdegi búl fakulitetterding barlyghy teoriya men tәjiriybeni úshtastyra otyryp, joghary oqu orny men óndiriste eki jaqty bilim beredi.

Arnayy qorlar qarjylandyratyn qúryltay uniyversiytetterining arasynda 623 kvotamen eng kóp studentti Ystanbúl Bilgy uniyversiyteti qabyldady. Búl fakulitetten keyin 466 kvotamen Ystanbúl Beykent uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti, 422 kvotamen Ystanbúl Aydyn uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti, 414 kvotamen Ystanbúl Medipol uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti jәne 407 kvotamen Ýskýdar uniyversiytetining Kommunikasiya fakuliteti aldynghy oryndarda keledi.

Týrkiya Respublikasy uniyversiytetterining Kommunikasiya fakulitetteri Kommunikasiyalyq zertteuler qauymdastyghy (İletişim Araştırmaları Derneği – ILAD) arqyly akkreditteuden ótken 57 baghdarlama boyynsha studentterge joghary bilim berip keledi.

Kommunikasiyalyq zertteuler qauymdastyghy (İLAD) 2018 jyldan bastap ótinish bergen Kommunikasiya fakulitetterining bilim beru baghdarlamalaryn akkreditteudi bastady. Jogharyda aitylghanynday, býgingi kýni ILAD tarapynan akkreditteuden ótkizilgen jurnalistika jәne aqparat, qoghammen baylanys jәne tanytym salalaryndaghy 57 baghdarlanyng 25-i memlekettik uniyversiytetterding Kommunikasiya fakulitetterine, al 32-si qúryltay uniyversiytetterining Kommunikasiya fakulitetterine tiyesili. Búl mәlimetter arnayy qorlar qúryltayshy bolyp otyrghan uniyversiytetterding Kommunikasiya fakulitetteri ózderining bilim beru baghdarlamalaryn akkreditteuden ótkizude әldeqayda belsendi ekenin kórsetedi.

Qoryta kelgende, 2023-2024 oqu jylynda Týrkiya Respublikasyndaghy memlekettik uniyversiytetterdegi Kommunikasiya fakulitetterine 11 myng 353 kvota, al qorlar qarjylandyratyn qúryltay uniyversiytetterindegi Kommunikasiya fakulitetterine 4 myng 723 kvota berildi. Yaghny Kommunikasiya fakulitetterinde barlyghy 16 myng 73 student bilim alu mýmkindigine ie boldy [8, 9].

Týrkiyada jyl sayyn 3 milliongha juyq jas uniyversiytetterge týsu ýshin emtihan tapsyratynyn eskersek, Kommunikasiya fakulitetterine bólingen 16 myng kvota tym kóp bolmasa kerek. Degenmen, naqty mәsele joghary oqu oryndaryna bólinetin kvotasynyng az-kóptiginde emes, júmyspen qamtu salasynyng ózekti ekendiginde. Mysaly, kommunikasiya salasyndaghy ózindik erekshelikterge shynayyraq qaraytyn qúryltay uniyversiytetterindegi jurnalistika baghdarlamalaryna bólingen kvota nebary 207 bolsa, memlekettik uniyversiytetterdegi jurnalistika baghdarlamalary ýshin kvota 3676-ny qúraydy. Olardyng manyzdy bóligi – ekinshi bilim beru kvotasy.

Qoryta aitqanda, týrik tilindegi aqparat kózderinen jinaqtalghan derekter negizinde maqalada qysqasha sholu jasalghan Týrkiya Respublikasy uniyversiytetterindegi sapaly bilim berui, myqty materialdyq-tehnikalyq bazasy, studentterge ynghayly әleumettik jaghday jasauy arqyly jastardyng jurnalistika jәne aqparat salasynda bilikti mansap iyeleri boluyna ýlken ýles qosyp jýrgen eng jaqsy Kommunikasiya fakulitetteri retinde Marmara uniyversiytetinin, Hajettepe uniyversiytetinin, Ystanbúl uniyversiytetinin, Ege uniyversiytetinin, Kadir Has uniyversiytetinin, Ankara uniyversiytetinin, Galatasaray uniyversiytetinin, Ystanbúl Bilgy uniyversiytetinin, Izmir ekonomika uniyversiytetining jәne Anadolu uniyversiytetining Kommunikasiya fakulitetterin ýzdik joghary oqu oryndary retinde atap kórsetuge bolady [10].

Býginde bizding ilesuimiz qiyngha soghyp otyrghan qazirgi zamanymyzdyng tez ózgerip jatqan tehnologiyalyq әlemine qarqyndy ýles qosyp otyrghan Týrkiya uniyversiytetterining Kommunikasiya fakulitetteri jas úrpaqqa jan-jaqty tereng joghary bilim beru isin tek sózben ghana emes, kóterinki kónil-kýimen, kórnekilikpen jәne eng bastysy jýieli tәrtippen úsynyp, studentterge zamanauy qarym-qatynasta kәsiby qadamdar jasaugha kómektesip, olargha barlyq mýmkindikterdi berip otyr.

Ádebiyetter tizimi:

1. https://www.yok.gov.tr/ana-sayfa
2. https://www.tuhid.org/
3. https://ilad.org.tr/
4. Gençtürk Hızal G.S. Public Relations History in Public Relations Education in Türkiye: Meeting the Past in the Present, Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 20(42), 2023.
5. Gençtürk Hızal G.S. A Qualitative Study On The Communicative Needs, Expectations And Experiences During Covid-19 Pandemic: 65 Years And Over Ankara Sample, Connectist-Istanbul University Journal of Communication Sciences, 0(60), 2021.
6. Baskıcı Ç., Ercil Y., Gökmen Y. Evolutionary Development of Born Globals Literature During the Period of 2002?2020, Journal of the Knowledge Economy, 1(1), 2024.
7. Akçay E. Halkla İlişkilerin En Lezzetli Hali: "Gastro Halkla İlişkiler", Aydın Gastronomy, 8(1), 2024.
8. İrvan S. Türkiye’de iletişim fakülteleri: Listeye her yıl yenileri ekleniyor // https://www.newslabturkey.org/2023/08/07/turkiyede-iletisim-fakulteleri-listeye-her-yil-yenileri-ekleniyor/
9. https://dreambig.com.tr/ulke-universite-bolumleri/turkiye/iletisim-fakultesi
10. Türkiye’deki En İyi İletişim Fakülteleri (neoldu.com)

Myrzantay Qojabayúly Jaqyp,

Manash Qozybaev atyndaghy Soltýstik Qazaqstan uniyversiyteti «Jurnalistika» kafedrasynyng professory, Ankara qalasy,

Týrkiya Respublikasy

Abai.kz