Senbi, 29 Nauryz 2025
Biylik 818 0 pikir 26 Nauryz, 2025 saghat 13:40

Erlan Sairov: "Shekaralyq audandardyng strategiyalyq manyzy zor!"

Suret: Baq.kz saytynan alyndy.

Shekaralyq eldi mekenderding el irgesin bekitudegi rolynyng óte manyzdy ekeni beseneden belgili. Biraq kóp aitylghanmen dúrys sheshimin tappay keledi. Elimizdegi shekaralyq audandardyng ekonomikalyq jaghdayy, sodan tuyndaghan demografiya mәselesi ózekti kýiinde qalyp otyr. Deputat Erlan Sayrov osy mәseleni taghy da kóterip, Ýkimetke saual joldady.

DEPUTATTYQ SAUAL:

El Preziydenti Qasym-Jomart Toqaev Burabayda ótken Últtyq Qúryltayda Ýkimetke deputattarmen birge «AMANAT» partiyasy úsynghan shekara manyndaghy audandardy damytugha qatysty jana zang qabyldau bastamasyn jan-jaqty qarastyrudy tapsyrdy. Búl – óte manyzdy mindet.

Óitkeni, memlekettik shekara – el tәuelsizdigi men egemendigining basty belgisi. Ony kózding qarashyghynday qorghau, babadan qalghan úlan baytaq jerimizdi basy býtin keler úrpaqqa amanattau – ortaq paryzymyz.

Búl rette, Qazaqstannyng aumaqtyq tútastyghyn saqtauda shekaralyq audandardyn strategiyalyq manyzy zor.

Qazirgi tanda Qazaqstannyng 14 oblysy kórshiles 5 elmen (Resey, Qytay, Ózbekstan, Qyrghyzstan jәne Týrkimenstan) shektesedi. Shekaralyq aimaqtarda 65 audan bar. Onda 3,5 mln adam túrady. Al shekaranyng týbinde, yaghny shekaradan 50 shaqyrymdyq aralyqta 1,7 mln. halyq túratyn 1 283 eldi meken ornalasqan.

Alayda, kezinde jýrgizilgen audandardy biriktiru, klimattyng qolaysyzdyghy, júmyssyzdyq, kólik qatynasynyng nasharlyghy, әleumettik jәne injenerlik infraqúrylymnyng tozuy, Kenes Odaghy kezinde shekaralyq audandarda halyq sanyn túraqtandyru ýshin qoldanylghan jenildikterdin joyyluy sekildi kóptegen sebepten býginde 65 shekara manyndaghy audannyng 40-ynda halyq sany azayyp ketken. Ásirese, búl aua-rayy qatang Soltýstik Qazaqstan, Qostanay, Pavlodar, Shyghys Qazaqstan oblystarynda anyq bayqaluda.

Osyghan baylanysty Memleket basshysynyng tikeley bastamasymen Shyghys Qazaqstan, Abay oblystarynda Qaton-Qaraghay, Marqakól, Tarbaghatay, Maqanshy audandarynyng ashyluy óte oryndy is bolghanyn atap ótken jón. Búl sol audandardyng әleumettik-ekonomikalyq damuyna ong әser etti.

Sonymen birge, Preziydentting tapsyrmasyna sәikes osy kezge deyin dayyndalghan ónirlerdi damytugha baghyttalghan birqatar memlekettik strategiyalyq qújattar men baghdarlamalarda da shekaralyq aumaqtargha qoldau kórsetu sharalary qamtylghan.

Degenmen, osy qújattarda qarastyrylghan shekaralyq eldi mekenderge berilui tiyis jenildikter әli de is jýzine aspady.

Búl shekaralyq audandargha qatysty kózdelgen memlekettik qoldau tetikterining týrli normativtik aktilerde shashyrap ketuine, olardy ýilestiretin jauapty uәkiletti organnyng bekitilmeuine, memlekettik subsidiyalardy bólude jәne últtyq jobalardy iske asyruda belgili bir sanattargha naqty basymdyqtardyng belgilenbeuine baylanysty bolyp otyr.

Sonyng saldarynan shekaralyq audandardaghy birqatar eldi mekenderden túrghyndardyng jappay kóshui tolastamay túr. Búl óz kezeginde shekara manyndaghy aumaqtardyng bos qalyp, últtyq, aumaqtyq qauipsizdikting әlsireuine alyp kelude.

«Bos jatqan jer jau shaqyrady» degen. Sondyqtan búl manyzdy mәselege jiti nazar audaryp, ony tiyimdi sheshu joldaryn shúghyl qarastyrghanymyz jón.

Mәselen, aumaghy ýlken jәne halqy az elderding (Kanada, Norvegiya jәne Avstraliya) tәjiriybesi shalghaydaghy jәne shekara manyndaghy aumaqtardy damytu ýshin jergilikti túrghyndargha týrli jenildikter beru tiyimdi (salyqtyq, әleumettik, nesiyelik, energetikalyq jәne t.b.) ekenin kórsetedi.

Sondyqtan elimizding shekaralyq qauipsizdigin qamtamasyz etu, shekaralyq audandarda halyqtyng túraqtauyn yntalandyru, ishki kóshi-qondy retteu jәne enbek resurstaryn tiyimdi paydalanu ýshin shekaralyq audandargha arnayy mәrtebe berudi kózdeytin «Qazaqstan Respublikasynyng shekaralyq aumaqtaryn damytu turaly»  arnayy zan qabyldau óte manyzdy.

Búl zang qabyldansa, el aumaghyn tiyimdi paydalanugha, shekaralyq audandardy memlekettik qoldau sharalaryn bir jýiege týsiruge, halyqtyng shekaralyq aumaqtarda túraqtanuyna, ónirding damuyna jәne aumaqtyq qauipsizdigimizdi qamtamasyz etuge zor serpin beredi dep esepteymiz.

Osy rette, «AMANAT» partiyasy jaqyn arada Memleket basshysynyng tapsyrmasyna sәikes atalghan zang jobasyn dayyndap, úsynatynyn mәlimdeymiz.

Qúrmetpen:

Mәjilis deputaty Erlan Sayrov

Abai.kz

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

0 pikir

Ýzdik materialdar

Anyq-qanyghy

JY taldauy: Tramp pen Vens Zelenskiydi juasytqysy keldi

Bahytbol Berimbay 2921