Qasym-Jomart Toqaev «Beybitshilik pen qúqyqqa negizdelgen bolashaq» atty konstitusiyalyq sot tóreligining halyqaralyq forumyna qatysushylarmen kezdesti.

Basqosugha Venesiya komissiyasynyng preziydenti Kler Bazy Malori, BAÁ Jogharghy federaldyq sotynyng tóraghasy Múhammed Hamad Múhammed әl Bady әl Zahri, Afrika konstitusiyalyq yurisdiksiya organdary konferensiyasynyng tóraghasy Luk Malaba, Mongholiya Konstitusiyalyq sotynyng tóraghasy Bayasgalan Gungaa qatysty.

Memleket basshysy elimizge saparmen kelgeni ýshin meymandargha rizashylyghyn bildirdi.

– Biz basqa memleketterding ozyq konstitusiyalyq sayasatymen birge Venesiya komissiyasynyng sheshushi rólin jәne onyng ýlgili zang tәjiriybesin baghalaymyz. Búl – demokratiya instituttarynyng damuyn aiqyndau jәne adam qúqyghyna kepildik beru isindegi basty baghdarymyz. Biyl Konstitusiyamyzdyng qabyldanghanyna 30 jyl toldy. Osy orayda, atalghan qújattyng jahandyq syn-qaterler kezindegi әleumettik ýilesimdi, túraqtylyq pen qarqyndy damudy qamtamasyz etetin negizgi qyzmetin atap ótkim keledi, – dedi Preziydent.

Qasym-Jomart Toqaev elimizde qolgha alynghan auqymdy sayasi, ekonomikalyq jәne konstitusiyalyq reformalar jayynda aitty. Preziydent Ata zangha engizilgen ózgerister ókildi biylik tarmaghy men qúqyq qorghau instituttarynyng rólin nyghaytyp, atqarushy biylikting esep beru mindetin kýsheytkenin jetkizdi. Qayta janghyrghan Konstitusiyalyq sot әdil sot tóreligine keninen jol ashty.

Memleket basshysynyng aituynsha, Qazaqstanda «Zang jәne tәrtip» qaghidaty iske asyrylyp jatyr. Qúqyqbúzushylyqqa qatysty jaza men jauapkershilikti qatandatumen qatar halyqtyng qúqyqtyq mәdeniyeti birtindep artyp keledi.

Qasym-Jomart Toqaev jiyn qatysushylaryna juyrda Qazaqstan halqyna arnaghan Joldauynyng mәn-mazmúny jayynda mәlimet berdi.

– Joldauda bizding janghyrugha, innovasiyagha, ornyqty damugha, ghalamdyq kýn tәrtibindegi Qazaqstannyng bedelin nyghaytugha, halyqaralyq yntymaqtastyqtyng jana mýmkindikterin ilgeriletuge qatysty ústanymymyz kórinis tapty. Sheteldik seriktesterimizding osy basymdyqtardy aiqyn týsingeni óte manyzdy dep sanaymyn. Basty maqsat – Qazaqstandy tehnologiyalyq túrghydan ozyq elge ainaldyru. Sondyqtan jasandy intellektining qoldanu ayasyn keneytu jәne jappay sifrlandyru jana últtyq iydeyagha ainalady, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.

Búdan bólek, Memleket basshysy Parlament jýiesinde aldaghy uaqytta bolatyn ózgeristerge toqtaldy.

– Ashyghyn aitqanda, búl reforma sayasy jýiemizding institusionaldy bazasyn nyghaytudy kózdeydi. Parlamenttik respublikagha ainalu mәselesi kýn tәrtibinde túrghan joq. «Kýshti Preziydent – yqpaldy Parlament – esep beretin Ýkimet» qaghidaty saqtalady. Jalpyúlttyq referendum ótkizu turaly úsynys búl tújyrymdamanyng ómirshendigin kórsetedi. Elimizding bolashaghyna qatysty sheshimderdi birlesip qabyldau qajet. Sol sebepti men sayasy josparlarymyz turaly aldyn ala aitamyn. Búghan deyingi reformalar kezinde de, AES qúrylysyna qatysty referendum ótkizgende de osy ústanymnan ainyghan joqpyz, – dedi Preziydent.

Venesiya komissiyasynyng preziydenti Kler Bazy Malory Qazaqstan Europa Kenesining manyzdy seriktesi retinde týrli konvensiyalargha belsendi qatysyp, zang ýstemdigin arttyru ýshin tiyimdi instituttyq reformalar jýrgizip jatqanyn atap ótti.

BAÁ Jogharghy federaldyq sotynyng tóraghasy Múhammed Hamad Múhammed әl Bady әl Zahry Qazaqstan men Ámirlikter arasyndaghy strategiyalyq yntymaqtastyqqa joghary bagha berdi.

Afrika konstitusiyalyq yurisdiksiya organdary konferensiyasynyng tóraghasy Luk Malaba Qazaqstandaghy qoghamdyq-sayasy ózgeristerdi jiti baqylap otyrghanyn jetkizdi.

Mongholiya Konstitusiyalyq sotynyng tóraghasy Bayasgalan Gungaa Preziydent Qasym-Jomart Toqaevtyng byltyr Mongholiyagha jasaghan sapary eki el arasyndaghy kópjaqty baylanystargha tyng serpin bergenine nazar audardy.

Kezdesu sonynda Memleket basshysy Qazaqstannyng sheteldik konstitusiyalyq qadaghalau organdarymen yntymaqtastyqty jalghastyrugha niyetti ekenin aityp, aldaghy forum júmysyna tabys tiledi.

Abai.kz