Senbi, 23 Qarasha 2024
Janalyqtar 3680 0 pikir 9 Mamyr, 2009 saghat 10:24

Shetelden kelgenderding barlyghy shyn mәninde júldyz ba?

Álemnin әr qiyrynan kelip, Qazaqstanda óz nәpaqalaryn ta­uyp jýrgen sportshylar az emes. Olardyng negizi – futbolshylar. Shy­ny kerek, elimizding týrli klubtary sapynda óner kórsetip jýr­gen oiynshylardyng sheberlik dengeyi mәz emes. IYә, sol qalyng sho­ghyr arasynan TMD aumaghyna tanymal bolghan Oleg Ve­re­tennikov, Vladimir Beschastnyh, Andrey Tihonov, Egor Titov syn­dy sanlaqtar ara-túra kezigip qalatyny ras. Biraq solardyng óz­deri baby kemip, baghy qashqan kezinde ghana bizding jaqqa at basyn búr­dy. Al naghyz kemeldengen shaghynda aituly ayaqdop sheberleri Qa­zaqstangha keler me edi?
Qazaqstan futbolynda kelim­sek­ter tym kóp ekeni talay mәrte ai­tyldy. Odan ondy nәtiyje shygha qoy­ghan joq. Sol sebepti de jauyr bol­ghan taqyrypty ainalyp ótip, óz­ge sport týrlerinde jýrgen le­gio­nerler jayynda әngime qoz­ghaugha bekindik. Osy orayda biz әlem­dik ólshem boyynsha júldyz­dar sanatyna jatatyn sport­shy­largha ghana toqtalghandy jón kór­dik.

Álemnin әr qiyrynan kelip, Qazaqstanda óz nәpaqalaryn ta­uyp jýrgen sportshylar az emes. Olardyng negizi – futbolshylar. Shy­ny kerek, elimizding týrli klubtary sapynda óner kórsetip jýr­gen oiynshylardyng sheberlik dengeyi mәz emes. IYә, sol qalyng sho­ghyr arasynan TMD aumaghyna tanymal bolghan Oleg Ve­re­tennikov, Vladimir Beschastnyh, Andrey Tihonov, Egor Titov syn­dy sanlaqtar ara-túra kezigip qalatyny ras. Biraq solardyng óz­deri baby kemip, baghy qashqan kezinde ghana bizding jaqqa at basyn búr­dy. Al naghyz kemeldengen shaghynda aituly ayaqdop sheberleri Qa­zaqstangha keler me edi?
Qazaqstan futbolynda kelim­sek­ter tym kóp ekeni talay mәrte ai­tyldy. Odan ondy nәtiyje shygha qoy­ghan joq. Sol sebepti de jauyr bol­ghan taqyrypty ainalyp ótip, óz­ge sport týrlerinde jýrgen le­gio­nerler jayynda әngime qoz­ghaugha bekindik. Osy orayda biz әlem­dik ólshem boyynsha júldyz­dar sanatyna jatatyn sport­shy­largha ghana toqtalghandy jón kór­dik.
Júldyzdardyng qalyng shoghy­ry – «Astana» veloklubynyng na­mysyn qorghauda. Qazaqstandyq klubtyng tuy astynda óner kór­setip jýrgender arasynda, eng әue­li Lens Armstrongtyng esimin ata­ghan abzal. Búl – shyn mәninde, gha­la­­mat sportshy, ýlken jýrekti aza­­mat. AQSh veloshabandozy ózi­ning na­ghyz kemeldengen shaghynda qa­­terli isik auruyna dushar boldy. Sol kezde dәrigerler «sportpen ai­­nalysugha bolmaydy» degen qa­tang eskertu jasady. Alayda je­nis­ke qúshtar jigit alghan betinen qaytpady. Ózining erik-jigerining ar­qasynda dendegen dertti jenip shy­ghyp, «temir túlparyn» qayta tiz­gindedi. Armstrong – «Tur de Frans» dodasyn jeti mәrte útqan jer betindegi jalghyz adam. Odan bas­qa da jenip alghan jýldeleri je­terlik. 2005 jyly ol sportpen qosh aitysqan bolatyn. Alayda ara­da ýsh jyl ótkennen keyin Lens qay­ta oraldy. Búl rette onyng tan­dauy «Astana» klubyna týsti. Qa­zaqstandyq komanda sapynda ol «Tur de Fransta» taghy bir mәrte ýz­dik shyghudy armandaydy. So­nymen qatar Armstrong ómirin­de­gi eng bir qiyn shaqtardy qape­ri­nen shygharmay, onkologiyalyq au­rulargha dushar bolghan adam­dar­gha kómek kórsetetin qoghamdyq qor­gha jyl sayyn mol mólsherde qar­jy qúydy ózining azamattyq pa­ryzy sanady. Al osynday atym­tay jomart jayynda jaman sóz ai­tudyng ózi kýnә emes pe?!
«Astananyn» sapyndaghy ekin­shi megajúldyz – Aliberto Kon­ta­dor. 2007 jyly «Tur de Fran­s­ty» útqannan keyin ispandyq ve­loshabandozdyng ataghy sharta­rap­qa tarady. 2008 jyly ol «As­ta­na­nyn» jeydesin kiydi. Qazaq­stan­dyq klub «Pro-Tur» ja­rys­ta­rynan shettetilip, qiyn-qystau ke­zendi basynan keshirgende Kon­ta­dor eshqayda ketken joq. IYә, Lens Armstrongtyng «Astanagha» ke­letinin bilgende, biraz qiqar mi­nez kórsetkeni ras. Alayda jagh­daydy týsinip, tez-aq sabasyna týs­ti. Dәl qazir 28 jastaghy sport­shygha jergilikti jankýierler dәn riy­za.
Biylghy mausymda qazaq­stan­dyq jankýierlerding yqylasy erek­she aughan sportshy ol – Kevin Dal­mman. Búghan deyin ol Últtyq hok­key ligasynyng «Los-And­je­les Kings» klubynda óner kór­setti. Byltyr Qazaqstangha at ba­syn búryp, «Barys» koman­dasynyng jeydesin kiydi. Kelgen bet­te ózining óreli ónerimen kózge týsti. Qúrlyqtyq hokkey liga­synyng betkeústar oiynshysyna ai­nalghan Dallman qysqa ghana mer­zim aralyghynda birneshe tan­day qagharlyq kórsetkishke qol jet­kizdi. Mәselen, әigili hok­key­shi Vyacheslav Fetisovtyng shiyrek gha­syr boyy múrty búzylmay túr­ghan rekordyn janartty. Mausym qo­rytyndysy boyynsha eng tan­dau­ly oiynshylar qataryna erkin engen kanadalyq qorghaushygha búl kýn­deri alys-jaqyn shetelding bi­raz beldi kluby «qúda týsude». Biraq Keviyn: «Maghan Qazaqstan qat­ty únaydy. Men juyq arada As­tanadan alystap, eshqayda ket­peymin», – dep mәlimdedi. Mine, búl da patriottyqtyng bir belgisi emes pe?!
Shynyn aitu kerek, Qazaq­stan­gha bireu tek aqsha tauyp, mol oljagha keneludi maqsat tútyp ke­ledi. Olar ýshin ar-namys, pat­riottyq sezim degen asyl úghym­dardyng qúny kók tiyn. Al endi bi­reuler dәm aidap kelgennen ke­yin osy jerge tastay batyp, suday si­nedi. Qazaqstandy olar «óz Ota­nymyz» dep sanaydy. Onday aza­mattar az ghana uaqyt ishinde eli­ning eleulisine ainalady. Mә­selen, Beyjindegi Olimpiada oiyn­darynda jýldeger atanghan 10 sport­shymyzdyng ýsheuining Qazaq­stan azamattyghyna alghanyna asa kóp uaqyt bola qoymaghan. Olar – auyr atlet Alla Vajenina jәne er­kin kýres sheberleri Teymúraz Tigiyev pen Marid Mutalimov. 2004 jyly Afiny Olimpia­da­synda olja salghan Gennadiy La­liyev (erkin kýres), Georgiy Sur­sumiya, Mkhitar Manukyan (grek-rim kýresi) syndy sportshylar da óz­ge elding órenderi. Ghasyrlar to­ghy­synda alauy tútanghan Siyd­neydegi oiyndarda týgeldey óz tý­lekterimiz jenis túghyryna kó­te­rilse, 1996 jyly Atlantada altyn al­qa taghynghan Yuriy Melini­chen­konyng kórshiles Qyr­ghyz­stannan kel­genin jankýier qa­uym jaqsy bi­ledi. Olar ózge el­de tuyp-ós­ken­derimen qazaq spor­tynyng aby­royyn asyrugha ózindik ýles qosty. Yagh­ny esimderi atalghan san­laqtargha al­ghystan basqa ai­ta­rymyz joq.
«Múnyng bәrin nege tizbektep otyr eken?» deseniz, oghan aitar ja­ua­bymyz mynaday: shetelden sport­shylar shaqyrtu mәselesine de asa jauaptylyqpen qaraghan jón. Paydasy joq әrkimdi bir qa­targha qosyp, beker mal shashar bolghansha, Olimpiada oiyndary, әlem chempionaty sekildi bayraq­ty bәsekelerde jenimpaz nemese jýl­deger atanugha qúdireti jetetin qyz-jigitterge ghana senim artqan jón.
Ghalym SÝLEYMEN, Ayqyn gazetiy

 

0 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1465
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3233
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 5347